t" Scheelt maar
een haartje
Werk
bekroond
met de
Athos-
prijs
LBJ heeft
stem in 't
kapittel
Handige vader maakt
wieg en box zelf
Automatisch winkelen
Jos van Manen-Pieters:
4damo voor
te zware
opgave
Electronica
vervangt
personeel
van vlees
en bloed
Excuus
Namen
Wilma Goich en
Omella Vanoni
Joki Freiaed
Schoonderwalt
blijft winnenf
Positief
Tien
jaar
's Avonds
Dag en nacht
DE doorsnee-mens leest 't liefst
in een boek, waarin hij zich
zelf, zijn eigen situatie, zijn eigen
problemen herkent", zegt me
vrouw Jos van Manen-Pieters, die
deze week van de Algemene Bond
van Leesbibliotheekhouders in
Nederland een prijs ontving, om
dat haar boeken en speciaal
haar „Tuinfluiterserie", in het
afgelopen jaar het meest werden
uitgeleend.
En die onderscheiding de
Athosprijs betekende, dat zij
haar twee kinderen Nelleke
van elf en Bert van zeven bij
oma uitbesteedde en haar woon
plaats Ede tijdelijk verruilde voor
Amsterdam. Een middag en een
avond werd zij ondergedompeld in
de roezemoezige atmosfeer van
de boekenmarkt, ingericht in het
hoofdstedelijke R.A.I.-gebouw, om
daar ijverig handtekeningen te
plaatsen op papieren, die haar on
der de neus werden geduwd.
-•
-?2 MEI 1965
PLUS
JOS VAN' MANEN
>>ft V> X s
durend verschoven wordt. Haar boeken
rollen niet achter elkaar uit de schrijf
machine. „Een avond werken betekent,
dat ik een kwarto vel papier beschreven
heb. Gewoonlijk doe ik een maand of
acht, negen over een roman. En er
igaat niets de deur uit voordat mijn man
(hij werkt bij de N.C.R.V.) het gezien
I heeft. Omgekeerd lees ik ook vaak eerst
zijn artikelen, voordat die worden ge
publiceerd".
Mevrouw Van Maanen heeft behalve
de Tuinfluiterserie (uitg. Kok te Kam
pen) nog zeven romans en een gedich
tenbundel op haar naam staan. De ge
dichten schreef zij als jong meisje en de
eerste regels voor haar boeken op 22-
jarige leeftijd. Haar eerste boek beleeft
reeds zijn zesde druk.
Levendig en enthousiast zet zij uit
een, waarop haar boeken Djn geba
seerd. „Ik probeer mijn romans een
positieve gedachte te geven. De pro
blemen, die erin voorkomen, zijn pro
blemen waarmee heel veel mensen
worden geconfronteerd, zodat 2e hun
eigen situatie terugvinden. Door de
manier, waarop de figuren uit mijn
boeken die situatie aanpakken, pro
beer ik de lezers een oplossing voor
hun eigen moeilijkheden te geven. Soms
komen mijn figuren klaar met hun
problemen, soms niet, maar net gaat
erom, dat zij een positieve houding
er tegenover vinden, dat zij ze aan
vaarden en er in vrede mee kunnen
leven. En ik ben erg blij met de re
acties die ik krijg. Zelf ben ik niet
zo gauw geneigd na lezing van een
boek de schrijver een brief te sturen,
maar er zijn blijkbaar mensen die
dat wel doen. En dat betekent een
grote stimulans voor me".
Hoe zij over moderne literatuur denkt?
„Er zijn veel boeken, waarvoor ik een
grote bewondering heb, omdat ze 70
knap en boeiend geschreven zijn. Maar
soms zijn ze zo uitzichtsloos. Ik wil de
waarde ervan zeker niet ontkennon, ook
deze boeken hebben een functie, maar
de doorsnee mens zal er toch niet door
worden bevredigd".
Mevrouw Van Maanen beweegt zich al
een jaar of tien op het schrijverspad.
Als kind fantaseerde zij zelf verhalen
en haar opstellen kregen steeds goede
cijfers. Of haar kinderen die aanleg
geërfd hebben? „Ik weet het niet", lacht
ze. Mijn zoon weet zich heel goed uit
te drukken en mijn dochtertje leest het
veel en houd ook van het maken van
opstellen. Ach, als het er in zit, zal het
er op den duur wel uitkomen".
H. K.
President Lyndon B. Johnson, heeft er
oog voor hoe de vrouwen om hem heen
I zich kleden. Het gezinshoofd van het
Witte Huis stelt belang in hetgeen zijn
vrouw, Lady Bird, en twee dochters,
Lynda (21) en Lucy (17) dragen.
Hij houdt ervan dat Lady Bird lichte
kleuren draagt, vooral rood, en dan
liefst slankafkledende toiletten. Hij
houdt niet van klokrokken, maar een
gérende rok kan wel genade bij hem vin-
den. Volgens een van zijn medewerkers
ziet hij de vrouwen graag goed gekleed
en gesoigneerd en hij zal nooit nalaten
zijn vrouw en dochters een complimentje
te maken als haar uiterlijk hem bevalt
HET is een originele gedachte om
in een tijd waarin de welvaart
Schrijven doet ze meestal in ae avona-ook duidelijk zijn sporen gaat
uren overdag eist de Huishouding j achterlaten in de kinderkamer en de
haar op als de kinderen naar bed weg van een baby plaveit met stjjl-
zijn Een tijdstip overigens, dat, naar- meubelen en ganzeveren kussens, een
mate de kinderen groter worden, voort- boek uit te geven met de bedoeling zo
veel mogelijk van de benodigde grote
stukken zelf te maken.
I Met dit doel zijn in „Kindje voor en
Kindje na" werktekeningen afgedrukt
van een lappenpop, speldenkussen
box, kinderstoel, potstoeltje, böbbelvis
enz. Er is geen speciaal gereedscnap
voor nodig, noch bijzonder materiaal.
Handig moet de aanstaande vader zeer.
beslist wel zijn, maar wie is dat niet
in deze „doe het zelf"-tijd. Om er in te
komen zou hij vast kunnen beginnen
i LS extra feestelijk voorafje dit imet het kleinere werk als wat houten
4 weekend een varnalencocktaü^peelgoed. De aanstaande moeder houdt
■AL rr T. 1- i.- Cf zich in die tijd onledig met het maken
U hebt hiervoor twee ens gar- I gen lappeJnp0Pi speidenkussen, meet-
ticlïcti nodig u Punt oorC diepvries i prentenboek etc.
garnalen nemen). Het sausjewaarin 1 Deze nijvere hoofdstukken worden
u de garnalen (liefst in een 0lat glas) door de schrijfster Maps Valk aan el-
opdient, kunt u als volgt samenstel- kaar gebabbeld met hier en daar
len.
U giet een achtste flesje room in
een glas, even kloppen, en er daarna
mayonaise, tomatenketchup,
klein bee<je sherry, eventueel
dezelfde voorletters in één gezin met
het oog op correspondentie liter. Geef
ook geen ai te excentrieke n.imcn: ze
moeten er hun hele leven mee doen.
Eenmaal gegeven blijft hier gegeven in
tegenstelling met een Oosterse gewoonte
om van naam te veranderen wanneer
men een nieuwe levensfase ingaat. Com
bineer ook geen al te uitzonderlijke voor
naam met een alledaagse achternaam.
Bovengenoemd boek is uitgegeven bij
de Nederlandse Boekenclub te 's-Graven-
hage in de serie Baedeker voor do huis
vrouw deel 22. De werktekeningen
beschrijvingen zijn van Piet Marée.
G.S.-Je W.
boeken voor doorsnee-mens
TOEN rechter Star Caywood uit
Canon City (Colorado) eens
de Staatsgevangenis aldaar
bezocht, liet hij per abuis de auto
sleutels in z(jn afgesloten wagen
liggen. Er moest een expert op het
gebied van openbreken aan te pas
komen. Deze was heel gauw ge
vonden. Binnen enkele minuten
overhandigde een gevangene de
onmisbare attributen aan de op
geluchte magistraat.
P borgtocht vrijgelaten na beschul
digd te zijn van fraude, werd een
inwoner van Chicago betrapt bij
een inbraak. Bij zijn arrestatie bekende
hij naar liefst tweehonderd inbraken te
en hebben gepleegd. Zijn excuus was: „Ik
had geld nodig cm de advocaten te be
talen die me bijstaan in de fraude
zaak.
Hij bemoeit zich dan ook veel met de
kleding van zijn uitsluitend uit vrou
wen bestaand gezin. En als hij mee
gaat winkelen wordt er veel meer geld
uitgegeven en meer gekocht", zegt
mevr. Elizabeth Carpenter, perssecre
taresse van mevr. Johson.
Mevrouw Johson is beroemd om haar
slanke figuur en kan bijna alles dragen
Johnson moet er altijd bij zijn wanneer
zijn vrouw of dochters een nieuw kle
dingstuk passen en meestal heeft hij zijn
oordeel onmiddellijk klaar.
Zijn belangstelling beperkt zich niet
alleen tot zijn gezinsleden wat kleding en
uiterlijk betreft. Eens zei hij tot een jour
naliste: „waarom gebruikt u niet diezelf
de lipstick als Jackey (Kennedy) 7" Bü
een andere gelegenheid onderbrak hij
een verslaggeefster die hem interviewde
om te zeggen dat zij nodig lipstick moest
gebruiken.
Hij acht het ook nodig dat vrouw en
dochters veelvuldig naar de kapper gaan,
maar anderzijds mag mevr. Johnson van
hem geen extravagante kapsels dragen.
Mevr. Johson zegt haar kapper, Jean
Louis, dan ook dat haar man de voor
keur geeft aan een conservatief kapsel.
Maar op een avond, toen zij haar haar op
een opvallende manier en met een extra
dot haar had laten opmaken, kwam Lucy
de kamer in en riep uit: „Het kan me
niet schelen wat paps zegt, maar ik vind
dat je er geweldig elegant uitziet."
haren rijzen het publiek te berge bij het kijken naar de acrobatische
toeren van twee meisjes, wier leven dagelijks aan een zijden draad of,
K. letterlijk, aan hun haar hangt. Margo en Ingrid, beiden behorend tot een
^ttse circusgroep, zijn in het bezit van een ijzersterke haardos. Voordat zij
l Piste betreden wordt hun kapsel gecontroleerd door de sterke man van
rtip- cir«is (foto boven). Als deze hen van de grond kan tillen, zonder dat de
er noemenswaardige hinder van ondervinden, mogen ze aan het
gaan. En dat werk bestaat hieruit, dat zij zich laten ophijsen (foto
Hao tot *n nok van het circus en zich daar, hangend aan hun
waardoor een haak gevlochten is, in lenige bochten wringen,
old Vetgeleken bij wat we Vroeger deden, is dit een tamme bedoening,"
node uit China afkomstige leidster, Margo Tscheng. „Toen hing er ook
een *ernand. nan onze voeten, maar daarmee moesten we stoppen, omdat
eJ} ban ons er te veel haar door verloor. En dat was een nogal pijnlijke
aHng
een
advies. Echter niet zó dat het op een
handboek voor moeder en kind gaat lij-;
ken dat kan concurreren met Dr. Spock
hoe zou dat ooit kunnen maar meer;
een verhaaltjes met een moraal. Zij pleit
wat bijv. voor liedjes bij het slapen gaan
cognac en tenslotte peper en zout bij-;en ter stimulering treffen we dan vat
doen. De hoeveelheden hangen af van
uw smaak.
Op de bodem van elk glas (de in
grediënten zijn berekend op vier tot
zes personen) legt u een blaadje sla.
Daarop rangschikt u de garnalen en
vervolgens giet u over de garnalen de
saus. Als u wat snippertjes peterselie
en eventueel wat rode paprikapoeder
op de roze saus strooit, krijgen de ge
vulde glazen een bijzonder feestelijk
karakter. U kunt er stukjes toost of
geroosterd brood bij serveren.
Wilt u dit gerecht helemaal „af"
maken, dan steekt u aan de rand van
elk glas een schijfje citroen.
oude kinderversjes aan. Of ze laat dui
delijk merken dat ze niet houdt van de
opvatting dat het hele huis in het teken
van de kinderen dient te staan zodat
iedereen zijn nek breekt over het speel
goed. Ze moeten zich van jongs af aan
aan bepaalde regels houden. Eén goede
is: opruimen voor vader thuis komt.
Hij moet zich niet gedwongen voelen
onmiddellijk aan de slag te gaan om
dat hij bij de voordeur al struikelt r,vel
de blokken.
Er is een hoofdstuk gewijd aan namen.
Vermijd zoveel mogelijk het geven van
„Mensen willen in boeken zichzelf herkennen"
Het gaat niet goed met Adamo.
Dat kan ook niet: hij mag dan
veel eigenschappen en capaci-
Im teiten bezitten om te maken da»
hjj* *r wel kan Komen, wanneer al wat
dehnïn bedjes maar afscheidt onmid-
heliiL ene Plaat na <1® andere moet
kat vullen groeit or tussen het vele
vJT ie weinig koren. Wat een Azna-
«en "iet eens aankan, moet zeker
„1 Adamo veel te zwaar zijn. Zijn
nieuwe EP-tje (Pathé EOF 800) telt
ook vier en dat is toch téveel
d Werkjes de teveel de sporen van
at„'Godliktieslag dragen. Zwakke tek-
Va5", dito muziekjes die zelts iloor de
Vani Kesehreven (ZÜ het alwéér
fan ™i®rende triolen doorspekte) ar-
r''f°menten niet kunnen worden ge-
5*- .iLa nuit", „Mauvais garQon",
er 1 en >>l etit camarade" vallen
Wo sschien bij de héél fervente be
ls 1 eraars nog wel in maar daar
dan ook wel alles en niets tegelijk
">ee gezegd.
Wilma goich en omeiia
Vanoni zijn betrekkelijk nieu-
we sterren in de wereld van
1, Italiaanse lied. Beiden
hebben opmerkelijke prestaties gele-
Veel tamtam omgeven
aongfeettvala van Napels, Rome en
Barcelona. Wilma Goich is met haar
achttien jaren de jongste van de twee
en heel chauvinistisch Italië ziet haar
als het grote nieuwe talent van dit
jaar. Weer een bliksemcarrière dus.
Met „Ho capita che ti amo" won zij in
Barcelona het zesde songfestival Dat
was vorig jaar september; in oktober
won zij met „Quando piangi" te Zü-
rich. Met spanning ziet men haar
straks naar San Remo gaan Onder
tussen zingt zij duetten met Bobby
Solo voor de italiaanse kijkkast. De
twee genoemde liedjes zijn nu op de
plaat verschenen (Ricordi RI 25.272).
Ornella Vanoni is ook niet mis. Zij
kwam verleden jaar te Napels als
winnares uit de bus. De Napolitaanse
liedjes „Amore mio" en „Tu si' 'na
cosa grande" zijn ook vastgelegd op
de schijf. Markante liedjes. (Ricordi
Ri 25. 248.)
Duitse CBS-scouts hebben, dach
ten wij, een juiste beslissing
genomen toen z(j besloten de
avant-garde jazz van het Joki
Freund-sextet op de plaat vast te
leggen. Joki Freund (38) is een van
de vooraanstaande jazz-musici in
Duitsland. In 1952 al schreef hij
composities voor het destijds befaam
de kwintet van Jutta Hipp. Heel lang
heeft Freund naar nieuwe wegen ge
zocht in de jazz. Aanvankelijk onder
invloed van ,,CooI"-predikers als Lee
Konita en Lennie Tristano werkte
Freund met wisselende combo's en
...met wisselend succes.
Zijn grote successen dateren eerst
van de laatste zes a zeven jaar. In
zijn muziek voelt men overal de adem
van een vernieuwer als John Coltrane.
„Ik heb altijd gespeeld op een ma
nier die ik eigenlijk niet fijn vond.
Coltrane heeft voor mij de weg ge
opend naar nieuwe ideeën, nieuwe
harmonieën, naar een andere mu
ziek", zegt Freund zelf. Het resultaat
dat u thans op de CBS-langspeler
„Yogi-Jazz" (62273) kunt beluisteren
bewijst welk een groot muzikant deze
Joki Freund is. Van de zes opgeno
men stukken zijn er drie van Freund
zelf. „Yogiana" is veruit het besté
nummer. Freund's muziek is in feite
een vrije improvisatie over een „be
vrijde" ritme-sectie. De compositie
is afwijkend van structuur: Men be
gint bij een gevoelsstemming en Va
daaruit gaat men werken met „vrije"
harmonieën en „vrije" ritmen. Het J
vertrekpunt bevat soms niet meer dan
één of twee akkoorden en een kort
thema. Toch is deze muziek verstaan-
baar. en van een hoge artistieke waar-
de. Wij hebben lang en intens naar 0
de muziek geluisterd en kwamen on-
der de Indruk van het uitzonderlijke
creatieve en sensitieve spel van het 0
sextet waarin naast leider Freund
op tenor- en sopraansaxofoon, vooral
ook fluitist-altsaxofonist Emil Man- j
gelsdorff en pianist Wolfgang Dauner
de aandacht trekken. Opmerkelijk J
zijn de twee bassen, welke Freund
in zijn groep gebruikt. De ritme-sec-
tie wordt er veel meer wendbaar door. 0
Nummers die ons het meest boeiden:
„Yogiana", „Tyner's „Aisha" en Gol-
son's „Killer Joe". J
Een der hoogtepunten uit Herman (f
Schoonderwalts feest-LP „The
Winner" uitgebracht bü gele-
genheid van zijn onderscheiding
met de Nederlandse Jazzprijs en hier
uitgebreid en zeer lovend beoordeeld
staat op de achterkant vtm de single 0
waarop het thema uit Kees Brusse's
film „Mensen van morgen" is vastge-
legd (Philips JF 327.792). Blijkens de 0
presentatie is het dus vooral om dat
thema begonnen. Toegegeven, deze 1/
muziek, die in de film een belangrü-
ke rol speelt, al blijft zü dan meesal
„op de achtergrond", is het waard ook 0
zó, zonder beeld, te worden gehoord.
Het is een eenvoudig thema dat, het
kort bestek van slechts enkele minu- H
ten in aanmerking genomen, Schoon- fj
derwalt op alt- en Toon van Vliet op
tenorsax met Ruud Jacobs en Cees (j
See op resp. piano, bas en drums, hier h
toch wel kan inspireren tot oorspron-
kelijk musiceren. Maar toch, die 0
„achterkant": Gershwins „I love
you, Porgy" (de leider op klarinet,
met Madna, Jacobs en See) blijft voor J
ons de onbetwiste „winner".
In Wiesbaden is lonlangs
een volautomatische zelf-
bedieningszaak geopend,
die het praktisch zonder
personeel kan stellen. Een
ingewikkelde elektronische
installatie vervult alle wen
sen van de klant, rekent aan
het eind van de rondgang
door dit levensmiddelenbe-
drjjf alles bij elkaar, incas
seert en geeft het wisselgeld
alsmede de rekening terug.
Iedere handeling bij het
inkopen wordt geregistreerd,
ook het betalen van een
kleine kooppenning voor de
elektronische machine, zon
der welke niemand de zaak
binnengaan of verlaten kan.
De klant trekt bij de ingang
een kooppenning uit een
automaat gaat door een
draaideur met een vergren-
delinrichting en kan dan
rustig en naar hartelust
rondkijken onder de 1000
verschillende artikelen, zon
der iets te hoeven kopen.
Als men iets nodig heeft,
wordt eerst de penning in
de automaat gestopt en de
desbetreffende knop onder
het goederenvenster inge
drukt. Door een elektrische
impuls wordt de prijs van
het zonder contant geld ver
kregen artikel aan de kassa
op een rekening verzameld.
Een laatste druk op de kne
en bij het uitgiftevak komen
de penning en de verschil
lende levensmiddelen te
voorschijn en kunnen direct
in de boodschappentas wor
den gepakt.
In de winkel zijn tien
automaten met verschillende
aanbiedingen en meerdere
uitgiftevakken aangebracht.
Zij besparen de klant veel
tijd al klinkt het misschien
allemaal wel erg ingewik
keld. Want aan de zelfden
kende kassa moet men nog
de penning in een gleuf
werpen, daarna het aange
geven bedrag erin stoppen en
het wisselgeld in ontvangst
nemen. Tenslotte wordt de
versperring bij de draaideur
aan de uitgang opgeheven
en krijgt men zijn vrijheid
weer.
Critici voeren steeds weer
aan dat bij dit nieuwe
systeem mensen met plein
vrees zich ingesloten kun
nen voelen en kopers, die
hun geld eens zouden ver
geten, werkelijk ingesloten
zouden zijn. Maar voor zul
ke gevallen is er toch altijd
nog de enige employé, die
als redder en bevrijder di
rect kan ingrijpen als de
automaat eens verstek zou
laten gaan en een van zijn
klanten gevangen zou hou
den.
Een ander probleem is, dat
het foto-elektrische oog van
de kassa tot nu toe alleen is
ingesteld op genormaliseerd
papiergeld met de nieuwste
opdruk. Daar er voorname
lijk nog series van ouder pa
piergeld in omloop zijn,
heeft men de automaat mo
menteel alleen op het aan
nemen van munten afge
steld. In West-Duitsland zijn
er munten tot 5 D mark.
Voorlopig moet men dus als
men grotere inkopen wil
doen, eerst nog aan een lo
ket munten tegen biljetten
van 10, 20 of 50 D mark in
wisselen. Maar dat zal niet
lang meer duren.
Anderzijds wegen de voor
delen tegen de nadelen op-
Daar er geen personeel no
dig is, kan in een dergelijke
zaak praktisch dag en nacht
gekocht worden. De artike
len staan achter glas en zijn
derhalve beschermd tegen
stof en zelfs tegen winkel
diefstal, die zoals bekend is
overal ter wereld, In het bij
zonder in grote zelfbedie
ningszaken aan de orde van
de dag is.
De Wiesbadense onderne
mer zou bij de inrichting
van zijn zaak 60% hebben
kunnen besparen op de In
vestering, als hij een zelfbe
dieningswinkel van het ge
bruikelijke type met dezelf
de afmetingen gebouwd had.
Maar daar alleen de persoon
die toezicht houdt en de be
dienden die de automaten
bijvullen betaald moeten
worden, zal de volautomati
sche supermarkt zichzelf
spoedig betaald hebben.
