Als morgen alles goed gaat:
Gemini
vierdagen
onderweg
house ot engiand
Annet Nieuwenhuyzen en
Paul Steenbergen geëerd
met Theo en Louis d'Or
Haastige spoed
Privé-raket
Kosmische stralen
Stuurmanskunst
Kauwgom
Experimenten
«Ruimtewandeling"
Richard Minne
overleden
Wijdingen in
bisdom Haarlem
HOUSE OF ENGLAND'S
West Point
WOENSDAG 2 JUNI 1965
PAGINA 5
Cavalry Twill
zal White's uitstapje in de kosmos beginnen. De deur gaat open
en hij klimt naar buiten.
Op Amerika's raketbasis
Oape Kennedy is alles gereed
v°or de tocht van astronau
ten Edward White en James
McDivitt, die als alles vol
gens plan verloopt, morgen
trekken voor een tweede
aan boord van het Gemini-
^T-4 ruimteschip zullen ver-
^Hierikaanse duo-vlucht om
0tl£e planeet. De NASA,
^tierika's ruimtevaartbu-
te^u, heeft aangekondigd, dat
hdvvard White, als er geen
^regelmatigheden optreden,
cabine zal verlaten om aan
een zeven meter lange „na-
vclstreng" gewichtloos in de
ruimte te gaan zweven.
Bovendien zal astronaut Mc-
lyitt, commandant van de GT-4,
weemaal trachten het ruimte-
cnip dicht bij de tweede trap van
e draagraket te brengen. Bij de
^rste poging zal White zich bui-
.etl de Gemini bevinden, de twee-
e maal zullen beide mannen in de
®t>ine zitten. De vlucht zal niet
y?mder dan vier dagen duren. Het
et er naar uit, dat deze onder-
te®?* n*et a^een maest spec- (Unfa) en white slaan het ver-
scv,3aire.' maar °°k uit weten- trek van hun voorgangers Gris-
b "appehjk oogpunt een van de som en Y de
langrykste zal worden, die ooit
0r de mens is ondernomen.
Enkele maanden geleden werd
deze foto gemaakt: McDivitt
Deze modellen laten zien hoe de
ruimtevaarder dichtbij de draag
raket kan komen.
Edward White, Amerika's eerste
ruimtewandelaar?
Aantreden voor de Cavalry Twill-parade
Spring eens uit de gelederen van de anonieme
collectiviteit! Treedt met de Cavalry Twill in het
volle zomer-zonlicht: soepele zwarte blazer
met camel-kleurige broek. Andersom mag na
tuurlijk ook, want House of England geeft geen
orders, maar kundig advies.
blazer v.a. f 89,50
pantalon v.a. f 59,50
£fri«panjiinf Lt g' ^le een zeer grote
(Advertentie)
ervaren vliegers
60
WHITE
zal ruimte
cabine verlaten en naar
Titan-draagraket zweven
(Van onze ruimtevaartmedewerker)
het eerst gaan de Amerikanen
ha»v_et Hjdrecord benaderen, dat op
kovlï staat van de Rus Valery By-
hUr •?y' ^ie van 14 tot 19 1963 121
vu*n de kosmos was. Maar Bykosvky
Ij» g alleen. De GT-4 vlucht zal de
h,_sste worden, die tot nu toe door een
atmosfeer-regeneratiesysteem in de ca
bine. Mocht de toevoer van zuurstof via
deze slang stagneren, dan kan White
een speciale vier kilogram zware zuur
stofhouder inschakelen, die h ij op de
borst meedraagt. Ook op zijn rug draagt
White een zuurstofcyliinder. Met behulp
daarvan zal hij zich in elke gewenste
richting kunnen bewegen.
Dan is het tijd om de ruimtecostuums
te testen. McDivitt stelt een pomp in
werking, die vrij snel deluchtdruk in
de cabine toe nul doet dalen. De vizie
ren gesloten controleren de astronau
ten of hun „suits" zich goed aan de
nieuwe situatie aanpassen. McDivitt en
White dragen exact hetzelfde ruimtepak.
Zijn de costuums in orde, dan wordt
nog gewacht op toestemming van „Ge-
mini-control". Pas daarna draaien de
beide, van kleine raampjes voorziene
luiken langzaam open. White hijst zich
rustig naar buiten, gadegeslagen door
McDivitt, die de historische escapade
met een filmcamera probeert vast te
leggen.
Tien minuten zal White in de ruimte
zweven, veilig verbonden aan de Gemi
ni, die, evenals de astronaut zelf, met
een snelheid van 28.000 kilometer per
uur rond de aarde raast. Van die snel
heid zal White overigens niets merken:
Er is geen enkele wrijving en de aarde
is zo ver weg, dat de verplaatsing van
de continenten zich bijna onmerkbaar
voltrekt. White zal vooral experimen
teren met de „Privé-raket", die hij op
zijn rug meedraagt. De uitlaat hiervan
kan hij in elke gewenste richting laten
wijzen. Door vervolgens een klep te
openen komt een krachtige zuurstof-
straal vrij, door de reactie waarvan
White juist in de tegenovergestelde
richting gaat drijven. (Na de vlucht van
eerste ruimtewandelaar Leonow kondig-
den de Russen aan, dat zij ,,in de toe
komst" van privé-raketten gebruik zul
len maken.
Na zijn enerverende uitstapje zal
White nog een aantal hoogst belangrijke
proefnemingen gaan uitvoeren. Onder
andere Zal hij moeten vaststellen hoe
veel straling een astronaut tijdens een
reis. van vier dagen te verwerken
krijgt. Dat zou bij langere vluchten wel
eens een factor van betekenis kunnen
worden. Bovendien zal White zijn best
doen om op de onder hem doordraaien
de planeet Aarde objecten als spoorwe
gen, steden en grote rivieren te onder
scheiden, die hij zal proberen te fil
men. De astronaut heeft voor dit doel
de beschikking over een kostbare 70
mm camera met kleurenfilters.
James McDivitt zal proberen nog
nauwkeuriger dan zijn voorganger
Grissom de kleine raketmotoren in
neus en wanden van de Gemini te „be
spelen" om het ruimteschip zo dicht
mogelijk bij de tweede trap van de Ti
tan-draagraket (de eerste trap is tij
dens de lancering teruggevallen) te
brengen. Dit experiment is vooral van
belang voor de vierde Gemini-vlucht,
waarbij de commandant het ruimte
schip aan eer eerder gelanceerde Age-
na-raket zal moeten koppelen. De po
ging van McDivitt is echter geen ren
dezvous in de betekenis, die de Ame
rikanen en Russen aan dit woord hech
ten.
Omdat de aanvankelijke snelheid en
vliegrichting van de Gemini bepaald
zijn door de tweede trap van de Titan
raket hebben beide noodzakelijk de
zelfde baan en bewegen zij zich, zeker
tijdens de eerste omlopen, op vrij ge
ringe, langzaam toenemende afstand
van elkaar Die verwijdering ontstaat
door he* in werking treden van kleine
raketjes (Aft rockets), die bij het be
reiken van de satellietbaan de capsule
van de draagraket scheiden. Het ruim
teschip 'krijgt dan een iets hogere snel
heid dan de tweede rakettrap, waar
door de onderlinge afstand steeds gro
ter wordt en de Gemini tevens een iets
hogere baan krijgt. Mc Divitt zal gaan
proberen dit effect zoveel, mogelijk te
niet te doen, door kleine remraket-
ten in de neus van Gemini te ontste
ken. Daaro[ zullen capsule en raket
elka„r weer gaan naderen. Hoe groot
tenslotte de kleinste afstand wordt,
hangt af van de stuurmanskunst van de
astronaut.
De Amerikanen zijn al best tevreden
als White, die na deze manoeuvres uit
de capsule klimt, tot op zes meter van
de draagraket zal kunnen komen. Om
het navigeren te vergemakkelijken is
de tweede trap voorzien van zeer hel
dere flitslichten.
dacht aan gymnastiek. Veel bewegings
vrijheid is er niet.
Desondanks zullen de astronauten
beenoefeningen doen, een meegenomen
elastische band telkens weer uitrekken
en heel Amrikaans op kauwgom
kauwen. Volgens dr. Elliot Harris van
Mannen Spacecraft Center zal ait de
bloedcirculatie in het tandvlees bevor
deren en de mond van. de astronaut
verfrissen tijdens de vrij lange reis.
Want de astronauten kunnen gee. tand
pasta gebruiken. En wat moeten zij
doen, als ze het kauwen moe zijn. Dan
kunnen ze hun speciale kauwgom ge
woon inslikken.
De zuurstof- en voedselvoorraden aan
boord van de GT-4 zijn berekend op
een verblijf van zes dagen. Er is een
extra hoeveelheid zuurstof om de ca
bine na White's terugkeer weer onder
druk te brengen. De electnciteitsvoor-
ziening geschiedt met behulp van cel-
len, waarin waterstof en zuurstof rea
geren. Welkom bijprodukt van deze re
actie is een halve liter drinkwater per
kilowattuur electriciteit. Zilver-zink bat
terijen zullen invallen, als de brand
stofcellen niet mochten functioneren.
Na hun recordvlucht zullen McDivitt
en White hun capusle laten landen in
het westelijk deel van de Atlantische
Oceaan. Hoewel het aanvankelijk in de
bedoeling lag de Gemini's met behulp
van ski's op vaste bodem neer te zet
ten, is men hiertoe nog niet overge
gaan, omdat de proefnemingen voor
dit soort landingen tot nu toe weinig
succesvol zijn verlopen. Enkele weken
geleden nog kantelde een onbemand-
Gemini-ruimteschip tijdens een proef-
Ianding bij St. Food in Texas.
P. L. L. SMOLDERS
Vier dagen (97,5 uur) is een lange «w.
omsioCheTdeevSenhun' cabine gldwon- Commandant James McDivitt,
gen zullen zijn in hun ruimtepakken te bestuurder.
blijven. Daarom is er natuurlijk ge-
McDivitt en White
VAW1, U1C IVl liU UWl *5
^Koppige bemanning gemaakt is.
•jÜhvji geslaagde tocht van de Gemini
diaa"y Brown", op 23 maart J.I., die
ri£an Vler uur duurde, geeft de Ame-
t*J»°en alle hoop, dat ook de tocht van
te "janrlant McDivitt en co-piloot Whi-
en d volle tevredenheid zal verlopen
*Ulitoi alle experimtenten met succes
*ün kunnen worden uitgevoerd. Dat
hcjfoa keel wat. Was de GT-3 vlucht
ruirntl ?$k bedoeld om het nieuwe
de ttvlh P met bemanning te testen,
er vrrht die morgen moet beginnen is
Vf5sia' °P gericht broodnodige gege-
ger d te verkrijgen voor latere nog lan-
tevKpJf.ende en nog ingewikkelder ruim-
Verbii« z°als het een week durende
Conrai Y811 ruimtevaarders Cooper en
Van p ln de ruimte en het koppelen
dat ban- <^emini aan een Agen,a-raket,
gevop»fm volgend jaar zal worden uit
geestDeze laatste opdracht, de
gevalipi?®ewikkelde tot dan, is te beurt
®chirio aan ruimteveteraan Wally
for(j en nieuweling Thomas Staiford.
t\vep!f°fb3 de plannen moet tijdens de
tbeest f51 °P van de Gemini GT-4 het
ejtPerir^?»satli:>nele onderdeel van het
een Utï ïilbeslag krijgen: Ruim
Jhaal rs bet duo voor de eerste
White K?e- Kennedy is gepasseerd zal
Van (je pSuanen met de voorbereiding
deling eerste Amerikaanse ruimtewan-
(Van onze ruimtevaartmedewerker)
e bemanning van de Gemini-4
James Alton McDivitt en Ed
ward Higgins White is ge
vormd uit Amerika's tweede as
tronautenselectie, een groep die in sep
tember 1962 werd uitverkoren voor de
astronautentraining. Mc Divitt en White
hebben dan ook geen ervaring opge
daan gedurende Mercury-ruimtevluch-
ten, zoals Gordon Cooper en Walter
Schirra die als „gezagvoerders" zullen
fungeren van de Gemini's-5 en 6. Jim
en Ed zoals Mc Divitt en White
door hun collega's en vrienden wor
den genoemd werden 27 juli 1964 aan
gewezen als bemanning van de Gemini-
4 en begonnen hun speciale training
ruim een maand later.
McDivitt donkerblond, blauwe
ogen zal 19 juni (als alles normaal
verloopt precies drie dagen na zijn te
rugkeer naar de aarde) 36 jaar worden.
Als de vlucht een paar dagen wordt
uitgesteld wordt hij 's werelds eerste
astronaut die zijn verjaardag in de
ruimte viert. Hij is een ervaren piloot
die meer dan drieduizend vlieguren in
zijn boekje heeft staan, waarvan 2500
in straalvliegtuigen. In 1951 trad Mc
Divitt in dienst bij de Amerikaanse
luchtmacht, hij vloog 145 gevechts-
vluchten boven Korea en werd negen
maal onderscheiden. Na de Koreaanse
oorlog was hij geruime tijd testpiloot
voor experimentele vliegtuigen op de
befaamde luchtmachtbasis Edwards in
Califomië. Tot zijn speciale taken in
het astronautenteam van de NASA be
hoort het nauwlettend gadeslaan van
de ontwikkeling van de geleidings- en
navigatiesystemen van de Amerikaan
se Gemini- en Apollo-ruimtecabines.
Mc Divitt is getrouwd met Patricia
Ann Haas en vader van drikinderen,
de acht-jarige Michael, de 20-jarige Ann
Lynn en de vierjarige Patric. Tijdens
de grote persconferentie in een der ge
bouwen van het astronautencentrum te
Houston, waar allerlei zaken rond de
komende ruimtevlucht uit de doeken
werden gedaan, zorgde Mc Divitt voor
een aardige variatie op de gebruike
lijke gang van zaken, waarbij de as
tronauten veelvuldig door hun gasten-
van-de-pers worden gefotografeerd. Hij
was namelijk de eerste die een foto
nam, van al zjjiv „ondervragers".
„Voor de plakboeken...".
dward White, tweede piloot van de
Gemini-4, is bijna een half jaar
jonger dan zijn commandant. Hij
werd 14 november 1930 geboren
in San Antonio (Texas) en groeide
zoals hij hetzelf uitdrukt op „rond
en op de vliegvelden in de buurt". Als
kleine jongen maakte hij al vliegtoch
ten met zijn vader, die één van de
eerste ballonvaarders en vliegers van
de Amerikaanse luchtmacht was. White
is de enige Amerikaanse astronaut die
een opleiding heeft gehad aan de be
faamde militaire academie te West
Point, waar men vrijwel uitsluitend
wordt - toegelaten op aanbeveling van
bekende politici c.q. senatoren. In 1952
slaagde hij aan deze academie en trad
hij m dienst bij de luchtmacht.
Drie en een half jaar was White
als Sabre-vlieger gestationeerd in West-
Duitsland. Later was hij als testpiloot
werkzaam op de Wright-Patterson
luchtmachtbasis, waar vooral de ont
wikkeling van nieuwe wapensystemen
zijn aandacht had. White heeft meer
dan 3600 vlieguren, waarvan ruim 2200
met straalvliegtuigen. Hij is gehuwd
met Patricia Eileen Finegan en heeft
twee kinderen, de twaalfjarige Edward
én de achtjarige Bonnie Lynn.
(Van onze Brusselse correspondent)
BRUSSEL, 2 juni In liet bekende
kunstenaarsdorp aan de Leie, St. Mar-
ten-Latem, overleed gisteren de Vlaam
se dichter Richard Minne. Hij was 73
jaar. In de geschiedenis der Neder
landse letteren zal hij ongetwijfeld blij
ven voortleven als de medestichter
met o.a. Maurice Roelants van het
tijdschrift 't Fonteintje", dat in de
periode tussen de twee wereldoorlogen
van grote betekenis was.
Alléén het allernieuwste, alléén hetalterbestel
(Van onze verslaggever)
EINDHOVEN, 2 juni Annet Nieu
wenhuyzen en Paul Steenbergen heb
ben gistermiddag uit handen van bur
gemeester ir. H. Witte respectievelijk
de Théo d'Or en de Louis d'Or 1965
ontvangen, hun toegekend door de Ver
eniging van Schouwburg- en Concert
gebouwdirecties, die in Eindhoven con
gresseerde.
De „uitzonderlijk goede creatie ln
een dragende hoofdrol" werd naar het
oordeel van de jury door Annet Nieu
wenhuyzen geleverd in „Rouw past
Electra", nadat zij al eerder in dit
seizoen opviel door knap spel in enige
zeer uiteenlopende rollen. Paul Steen
bergen verdiende de onderscheiding
HAARLEM, 2 juni Zaterdag zal in
de kathedrale basiliek van Sint Bavo
mgr. dr. J. A. E. van Dodewaard de
priesterwijding toedienen aan: HEIN
DUWEL Nieuw Vennep; PETER
GROOT Grootebroek: SIEM GROOT
Heiloo; JACQUES HOEVENAARS
Slootdorp; TOM KLAWER Amsterdam;
ALFONS OTTE Zaandam: JAN ROOS
Amsterdam.
De subdiakenwijding zullen ontvan
gen: JACQUES BOT Hem; VINCENT
BREED Alkmaar; JAN VAN DIEPEN
callantsoog; DICK DUYVES Noord-
Scharwoude; ANDRé MARTIUS Haar
lem; HEIN-JAN VAN OGTROP La
ren; JAN RUYTEJR Wormer; BEN
SMIT Wieringerwerf; LEO SPRUIT
Hilversum; JAN VAN DER STOK Nrd-
Scharwoude; KEES TROMP Spierdijk;
LOUIS WEEL Heerhugowaard; JAAP
YDEMA Heerhugowaard.
?eholp^j>cdQUre is daarbij als volgt:
be
i?.9°r commandant McDivitt
nge "„,7, allereerst de zeven meter
£°stuum n!lstre,ng" aan zUn ruimte-
öa verbinding verdragen, zorgt voor
nmg tussen ruimtepak en
Advertentie)
met de rol van Quentin in Arthur Mil
lers „Na de zondeval", van welk stuk
hij zelf de regie voerde.
H\j kon dan ook niet zoals mevrouw
Nieuwenhuyzen een deel van de lof aan
de regisseur(s) toezwaaien, maar in-
plaats daarvan betrok hij zijn collega
toneelspelers in de hulde.
De Colombina en de Arlecchino 1965
twee beeldjes ter waardering van
„een andere rol dan de hoofdrol" vie
len ten deel aan Elisabeth Andersen
en André van den Heuvel, die als het
echtpaar Sawelow in „De gedachte"
van Leoned Andrejew de diepste indruk
hadden nagelaten.
De jury voor deze Bouwmeester-
prijzen bestond uit Ch. Boost, mej. E.
den Hertog, ds. J. J. van Hille. prof.
dr. J. G. A. Ros S.J. en A. C. Willink
WINSCHOTEN, 2 juni Een Duit
ser uit de grensstreek nabij Oost-Gro-
ningen heeft ondervonden dat ook
voor ingezetenen van ons buurland
het oude Nederlandse gezegde opgaat,
dat „haastige spoed zelden goed is".
Hij voas naar Winschoten gekomen
per N.S., dus veilig en vlug en voor
delig om een zieke kennis in het
ziekenhuis te bezoeken en zich een
kostuum aan te schaffen. Hij kocht
een prachtig confectie-pak, snelde er
mee naar het station en wist nog juist
de trein te halen. Onderweg naar de
grens trok hij zich in de trein terug
in het kleine vertrekje, dat hij kon
afsluiten. Hij haalde de zakken van
jasje en pantalon leeg en gooide het
oude pak het raam uit. Hij maakte
het pakket open, trok het fonkelnieu
we kolbertjasje aan en kwam tot de
ontdekking dat de winkelier de broek
vergeten had in te pakken. In Nieu-
weschans zag men een man uitstap
pen keurig in kolbertjas, maar voor
de rest in onderbroek. Hij zocht ijlings
onderdak leende een broek, keerde
terug naar Winschoten om met veel
gemopper zijn nieuwe pantalon af
te halen.
