Schaken op
papier
m
LAVERJAS
EENS MEE!
Schuiven met schijven
Kies
paartjes
met zorg
AQUARIUM
PUZZELEN en
piekeren
BRIDGE
en
D'
H'
j
Bloembakken
J
hb
PLUS
12 J€NI l»6!
Door
T.D.vanScheltinga
4V
x-.
ü-
Wereldtitel voor
Rus Sagorowsky
N'a een strijd die ruim een jaar in
beslag nam is de docent in de
Russische geschiedenis aan de
universiteit te Worones, Wladimir
Pawlowitsch Sagorowsky er in ge
slaagd de wereldtitel correspondentie-
schaken te veroveren. In deze wereld
omvattende finale streden vertegen
woordigers uit Indonesië, Pakistan,
Australië en Europa hun stille en
geduldige strijd.
Hoewel het correspondentieschaken
weinig spectaculair genoemd kan
worden, bezit het niettemin een aan
tal boeiende aspecten. Allereerst op
23. h2h4 Pc7—d5
24. a2a3 Pd5—14
Het openkomen van de h-lijn is niet
te verhinderen. Indien 24. h6
25. h5, g5 dan volgt 26. Pg5:, hgö:
27. De4. en tegen het dreigende
28. h6 is weing in te brengen.
25. Lg3xf4 Tf8 X f4
26. h4h5 Da6b5
27. h5xg6 h7xg6
28. Pe4ga
Wit heeft zijn strategisch doel het
openen van de h-lijn bereikt en
begint nu met rechtstreekse drei
gingen te werken.
28Td8d5
29. Thl—dl
Een verrassende manoeuvre. Wit
geeft de h-lijn op om de dame in de
gelegenheid te stellen hierlangs be
slissend te kunnen binnendringen.
analytisch gebied waardoor het mo
gelijk is een diepgaande studie van
de schaakstrategie te maken. Voor
wie zich een snel en goed inzicht in
de theorie en techniek van het scha
ken wil verschaffen is het spelen van
correspondentiepartijen ten zeerste
aan te bevelen. En, mocht men boven
dien nog philatelistische interesse
hebben, dan biedt het corresponden
tieschaken ook hierin vele mogelijk
heden.
Onderstaand een strategisch ju
weeltje van de nieuwe wereldkam
pioen.
WH: W. P. Sagorowsky, Worones
Zwart: A.Tolusch. Leningrad
Slcillaans
1. e2e4 c7c5
2. Pgl—f3 d7d6
3. d2d4 c5Xd4
4. Pf3Xd4 Pg8f6
5. Pbl—c3 g7—g6
De drakenvariant, die meestal tot
scherpe stellingen voert.
6 Lel—e3 Lf8g7
7. f2—f3 O—0
8. Ddld2 Pb8c6
9. 000
De door wit ingenomen opstelling
geld als de „Joris" onder de varianten
waarmee de „Draak" bestreden kan
worden. n -
9Lc8e6
Een vroegere aanbeveling van Bot-
winnik. Zwart behoeft de ruil op «6
niet te vrezen aangezien dit zijn
invloed in het centrum versterkt.
10. Kclbl Ta8—c8
11. Pd4xe6
Neemt de handschoen op hetgeen de
partij theoretische waarde ^verleent.
12." Lfi—c4 Dd8—d7
13. Lc4b3 b7—b6
Op direct 13. Pao kan wit zcmder
bezwaar a7 nemen-
14. g2g4
Het begin van de pionnenbestorming
op de konings-vleugel, de strategi
sche grondslag van deze variant.
14 Pc6a5
15. Dd2—e2 Pa5xb3
16. c2xb3
Biedt de witte koning betere be
scherming dan nemen met de a-pion.
16. Pf6e8
17. Le3d2 d6—d5
Te scherp. De voorkeur verdiende
17. Pc7 om met e6e5 gevolgd
door Pc7—e6d4 tot tegenspel te
kamen.
18. Ld2—el d5d4
19. e4e5
Maakt een goed gebruik van de
tegenoverstelling van dame en toren
op de d-lijn, waardoor het witte
paard via e4 aan de aanval op de
zwarte konings-vleugel kan deel
nemen.
19Tc8—d8
20. Lel— g3 Pe8c7
21. Tdld3 Dd7c8
22. Pc3e4 Dc8—a6
29Lg7xe5
29. Te5: zou na 30 Dh2, de kwali
teit kosten.
30. De2—h2 Tf4—f7
31. Dh2h6 Tdöd6
Materiaal-verlies is niet te voorko
men.
32. Pg5e4
Wit haast zich niet en kiest de meest
directe weg naar winst.
32Db5d7
33. Pe4xd6 e7xd6
34. Dh6 X g6t Tf7g7
35. Dg6e4 Le5—f6
36. Tdl—hl d6d5
37. De4—f4 Tg7—f7
38. Df4—b8t Tf7—f8
39. Db8h2
Een fraaie slotmanoeuvre. Wit dreigt
40. g5, en indien 40. Dg5 41. Ka2.
Dg6 42. g5, Dd3: 43. gf6:, enz. of
39. Dg7 40. Ka2, e5 41. f4, e4
42. Th3, en de dreiging 43. Th7, en
43. g5 is vernietigend.
zienbare successen. Zeer beroemd ls
de volgende partij (Parijs 1857).
Wit: P. Morphy
Zwart: Hertog van Brunswijck en
Graaf Isouard.
Philldor verdediging
1. e2e4 e7eö
2. Pgl—f3 d7d6
3. d2—d4 Lc8—g4
Een zwakke zet aangezien hij zijn s
doel. het pennen van wits paard,, na
het volgende antwoord voorbij schiet.
4. d4xe5 Lg4xf3
Het is duidelijk dat 4. de5: s
5. Dd8:t, Kd8: 6 Pe5:, een pion kost. jg
5. Ddl X f3 d6xe5
6. Lfl—c4
Bedreigt f7. Reeds heeft wit een
voorsprong in de ontwikkeling.
6Pg8—f6
7. Df3b3 Dd8e7
8. Pbl—c3
Typisch Morphy. Met 8. Db7:, Db4t
9, Db4:, Lb4: 10. c3, had hij reeds een
pion kunnen winnen. Hij geeft er de
voorkeur aan zijn voorsprong in ont- jg
wikkeling te vergroten.
8c7c6
9. Lel—g5 b7—b5 1
In de hoop de witte stukken terug te s
kunnen drijven. Wit staat echter s
reeds zo sterk, dat hij combinatoir f|
kan toeslaan.
10- Pc3xb5 c6xb5 s
11. Lc4xb5t Pb8d7
12. 0—O—0 Ta8—d8
Iedere zet van wit heeft er toe bij-
gedragen zijn spel te ontwikkelen, g
terwijl de zwarte stukken als een
propje op elkaar staan. Wit heeft dan
ook geen moeite om een aanvals-
motief te vinden, waarmee hij zijn j
voordeel in winst omzet.
e eerste in de schaakgeschiedenis
die de betekenis van een snelle
ontwikkeling ontdekte was de
Amerikaan Paul Morphy. Mede dank
zij een groot combinatievermogen
boekte hjj in de jaren 18551860 op-
13. Tdl Xd7
Zet de beslissende slotfase In.
13Td8xd7
14. Thl—dl De7e6
Maakt een mooi slot mogelijk, dat
enigszins doet denken aan het slot
in de vorige rubriek. Tracht dit voor
het bord te vinden.
15- Lb5xd7t Pf6xd7
16. Db3—b8t Pd7xb8
17. Tdl—d8, mat.
Een van Morphy's beroemdste par
tijen.
EEFT u het probleem van de
vorige week onder de knie ge
kregen? Dit ls de oplossing:
le slag Z. Sch. V. W. Sch. A.
N. Sch. B. O. Sch. H. (70 roem)
2e slag N. Har. B. O. Har. 9
Z. Har. 10 W. Har. 7 (20 roem)
3e slag Z. Rui. A. W. Rui 9 N.
Har. A. O. Rui. 8
4e slag Z. Har. H. W. Sch. 7
N. Sch. 8 O. Har. V.
5e "slag N. Sch. 10 O. Kla. 7
Z. Kla. 8 W. Kla. 9 (50 roem)
6e slag N- Sch. 9 en haalt de rest
llllllllllllllllllll!lllll!llllllllll!lllllllllllllllllllllll!lllllllllll!!llllllllllllllllllllllllllllllll!llllllll!llll!llllllllll!llllllllll!llllllllllll>lllllllllllllllllll!l!lill!!!IIIIIIIIINIII
Probleem voor geoefende oplossers.
No. 4231 van Harry de Waard te Utrecht.
No. 870 van Dik v. d. Berg te Waddlnx-
veen.
Wit speelt en wint: oplossingen kun
nen ingezonden worden tot 15 juli a.s.
aan B. H. M. Stevens Eikenlaan 36 Heem
stede.
OPLOSSING
van No. 4224 van Joh. v. d. Boogaard te
Huissen,
Wit speelt naar: 33. 21, 22. 30. 7. 41-37,
32, 2, z31, 16, z37. 38! z42. 29! z41. 36.
z47 of? 15 en wint.
In een goede stand een geestig en
verrassende ontleding met enige heel
fraaie zetten in eindspelletje dat Isedore
Weisz tot geestelijke vader heeft gehad.
Probleem voor beginnende oplossers.
Wit begint en wint: oplossingen van
de nummers 869 en 870 kunnen tegelijk
ingezonden worden tot 1 juli a.s.
OPLOSSING H
van No. 866 van G. W. Zonneveld te
Hillegom.
47-42, 37x46. 28-22. 17x48 38-32 46x40
45x34. 43x30, 35x2 en wint.
Een kleine bewerking van het Canale- 3
jasmotief. Opmerkelijk ia de beweeg-
lijk heid van het geringe materiaal. De
vraag is gerechtigd of ook 41-36 niet
tot winst zou voeren. Op 17-22 volgt dan
28x17. 33-29 enz.: op 37-42: 38-33 enz
en op 37-4 28-22, 47-42, 36x47 en 35x2. j=
Het Partij spel.
Als pioblemisten zich in het partijspel
verdiepen kan men meestal wel iets
aparts verwachten. Is de kans schoon
om fraai slagwerk in het spel te vlechten
dan kan men er op rekenen dat zij dat
niet zullen nalaten. Het is dan ook altijd
oppassen tegen zulke cracks. Dat onder
vond J. ten Westeneind met zwart spe
lend tegen de, bij onze lezers zo goed
bekende Joh. v. d. Boogaard.
1. 34-29 19-24 2 32-28 16-21: 3. 31-26
18-22; ook zwart houdt wel van onregel
matig spel 4. 37-32 14-19; 5. 41-37 20-25;
6. 29x20 25x14: 7. 40-34 11-16; 8.34-30 15-20;
9. 30-25 20-24; 10. 45-40 12-18; 11. 40-34
7-12; 12 34-30 18-23? dit is wel wat te
brutaal. 13 33-29 23x34; 14. 46-41? door
50-45 had wit later het stuk op 34 kunnen
winnen. 22x33; 15. 38x20 34-40; 16. 20-15
40-45; zwart heeft hiermede het stuk
veilig gesteld. 17. 39-33 12-18; 18. 42-38
19-23: 19. 47-42 6-11; 20. 30-24 14-20 21.
25x14 10x30 22. 35x24 23-29 23. 32-28 29x20
24. 15-24 1-6: d« stand is nu wel wat
vertenvoudlgd maar hst nu volgsnds
middenspel ls vol verrassing. 25. 44-39
9-14; 26. 39-34 21-27; 27. 34-30 14-20 28
24x15 18-23; 29. 28x19 13x35 30. 49-44
17-21? dat gaat een stuk kosten. 31. 28x17
11x22; 32. 33-28! 22x33; 33 38x29 8-13;
men lette nu eens op hoe er heerlijk
gecobineerd wordt. 34. 37-31 2-7; 35. 31x22
4-10; 36. 15x4 35-40; 37. 4x1 40x47; het Ujkt
nu of zwart zich gered heeft maar
38. 1-18! 47x15 39. 48-42 15x47; 40. 36x31
47x27; 41. 22x31 wit heeft nu wat weinig
materiaal terwijl zwart nog vijf stukken
heeft, of dit eindspel in alle varianten
te winnen is blijft voorlopig nog een
vraag. De wijze waarop de witspeler
het tot winst bracht is heel mooi. 41.
5-10; 42. 18-23 10-15; 43 23-14 3-8 44.
14-9 8-12: 45. 31-26! 12-17; 46. 9-14 17-22;
47. 14-9 22-28; 48 9-27 28-33 48 26-21 en
zwart gaf terecht op. Men onderzoeke de
mogelijkheden maar eens.
Een echte partij voor de onderlinge
competitie, levendig, spannend en fraai
waarbij enk«i« foutje* gaeme vergeven
worden,
Nu willen wij het eens hebben over
het halen van een mars. Iedere spe
ler ziet dit als iets buitengewoons. Dit
spelen op een mars is begrijpelijk,
maar wordt wel eens overdreven.
Vaak wordt ten onrecht gespecu
leerd op een domheid van de tegen
partij, die hij echter nietbegaat, waar
door alle mars-illusies verdwijnen,
heel vaak met een verlies aan pun
ten.
Het is bij klaverjassen, heel vaak
zo, dat men beter op tijd een slag
kan laten lopen, dan kost wat kost
binnen halen, temeer als er bij een
volgende slag als gevolg daarvan
meer punten zijn binnen te halen.
Houdt altijd in gedachten dat het een
puntenspel is en zie het zo in uw af
spelen. Zorg, dat de meeste punten
u toevallen en mocht er dan eens
mars uitrollen, dan is dit iets extra's,
wat u meeneemt. U kunt heus niet
rekenen op fouten van uw tegenstan
ders.
Belangrijk bij ieder spel is, nuch
ter teilen en onthouden wat is ge
vallen. Dat is het grootste geheim
van de goede klaverjasser. En krijgt
u dit volledig onder de knie, dan zal
de „mars-koorts" als van zelf vermin
deren.
Laat bij het begin van uw spel goed
tot u doordringen, wat u zoal mist en
wat verliesslagen gaan worden en
tracht deze verliesslagen het minimum
aantal punten te geven, tot eigen voor
deel. Het is immers dwaasheid om
te zitten wachten of uw tegenstander
per ongeluk een aas weggooit. Dat
komt in het spel bijna niet voor, en
als daarvan uw mars afhangt, heeft
u al heel slecht gegokt.
Een goede speler houdt de Azen
en tienen van de drie niet-troefkleu-
ren van het spel immer in het oog.
Als u deze bij het vallen goed ont
houdt, wordt het spel voor u veel
duidelijker. Uw spel zal er ook zeker
op vooruitgaan.
Wij zullen enige voorbeelden geven:
Sch. H.B. 10.8; Har. B.; Rui. A. 7;
Kla. A.
Een pracht kaart om op te nemen
met schoppen als troef. De opnemer
ziet het eerste het missen van troef
9 en de verliesslag in harten en mo
gelijk een verlies van Ruiten 7 .Een
wondertje zou het zijn als zijn part
ner troef negen heeft en de andere
twee slagen kan dekken. Zijn eerste
zorg is om te weten waar troef negen
zit en dan troefaas als tweede of der
de mogelijke verliesslag. Met vier
troeven in de hand is zijn uitkomst
troefboer en als er dan in eerste slag
vier troeven vallen, is het nog moge
lijk dat de overblijvende troef een 9
of Aas is. Vallen ze beide, dan zit het
geweldig mee.
Stel dat dit is gelukt, dan moet er
de zekerheid komen van de Harten
slag en dit probeert men direct uit.
Zit het Aas bij de partner, dan mag
men gaan dromen over zijn mars.
Dit aftasten, is belangrijk voor uw
verdere spel. Durf daarom uw even
tuele verliesslagen bij de aanvang
van uw spel te nemen: het geeft meer
sekerheid.
KLAVEREN AAS
TUIN
EEN van de lezers heeft ge
vraagd om een vervolg op één
van mijn vorige praatjes dat
ging over de aanleg van een tuin. Het
mooiste zou zijn om dit onderwerp
mondeling te behandelen, terwijl men
een schoolbord ter beschikking had
om een en ander met tekeningen te
verduidelijken. Daar dit niet te ver
wezenlijken is, zal ik in grote trekken
nog iets over dit interessante onder
werp meedelen.
In de eerste plaats de afscheiding.
Het eenvoudigste is een paar paaltjes
met glad draad. Mooi is dit niet. Een
groen blijvende haag staat beter en
geeft meer afsluiting. Vooral voor
een zitje waar men enigszins vrij is
tegen nieuwsgierige blikken van bu
ren en beschut tegen wind. Het mooi
ste hiervoor is de Thuja. Hiervan
heeft men verschillende variëteiten.
Men plaatst er 5 op de 2 meter. Jam
mer dat deze beplanting nogal kost
baar is. Een voordeel is, dat ze niet
gesnoeid behoeft te worden. Is de
lengte niet al te groot, dan zou ik
toch willen aanraden om eens naar
de kweker te gaan en de aankoop er
van met hem te bepraten. Men kan
ze kopen met en zonder kluit. Met
kluit is zekerder wat betreft het aan
slaan. Deze heg wordt natuurlijk
nooit vóór het huis geplaatst. Het is
niet de bedoeling om de tuin af te
sluiten aan de voorkant. Laat de
voorbijganger mee genieten van uw
tuin.
Een veel goedkopere heg, die ook
mooi staat en een goede afsluiting
geeft is de Ligustrum. Ook hierin
heeft men verschillende variëteiten.
Men heeft bladverliezende en blad-
houdende soorten. Met enige strenge
winters kan men nogal eens teleur
stellingen ondervinden met bevrie
zen, maar dat blijven uitzonderingen.
Zelfs al lijkt de hele struik doodge
vroren, dan kan hij in het voorjaar
onderaan toch weer uitlopen. Na het
wegsnoeien van de dode takken krijgt
men dan weer een nieuwe haag. Om
een mooie dichte haag te krijgen
plant men 5 struikjes op 1 meter.
Een bezwaar van de ligustrum is dat
ze nogal wat vocht weghaalt uit de
naaste omgeving van de heg.
Een derde soort haagbeplanting is
de Berberis. Ook hierin zijn verschil
lende soorten. Een mooie is bijvoor
beeld Berberis thunbergi met kleine
groene blaadjes,» vuurrode herfst
kleur- Doch ook andere soorten zijn
zeer geschikt. Hiervan plant men er
2 op 1 meter of 5 op 2 meter. De
beuk en haagbeuk kunnen ook ge
bruikt worden, doch niet iedereen wil
deze om zijn tuin hebben. Het roept
herinneringen op aan een kerkhof.
Een abonnee schrijft: Vorig jaar
ben ik met mijn gezin in Duitsland en
Oostenrijk geweest, waar we ons ver
wonderd hebben over de mooiste
bloembakken aan de huizen en op de
balkons. Toen we van vakantie thuis
kwamen vertelde ik aan kennissen,
die verstand van tuinen hebben, aan
de hand van de vele en mooie dia's
van deze bloembakken en sprak de
wens uit, dat ik ook wel zoiets aan
mijn woning wilde hebben. Deze ken
nissen zeiden mij, dat dit in ons kli
maat, met de gure wind, toch op
niets uit zou lopen. Nu is mijn vraag:
„Is dit wel zo, waarvan maakt men
zo'n bak en waarmee beplanten we
hem?"
Indien we in stad en dorp om ons
heen kijken dan kunnen we constate
ren, dat bij vele nieuwe huizen, woon-
flats en gebouwen reeds vele vaste
bloembakken of iets dergelijks zijn
ingebouwd. Zelfs aan de kust ziet
men tegenwoordig een keur van bloe
men in bakken. Minder mooi is, dat
in een woonflat bij 't ene gezin het
hele jaar door een bak wel Ingeplant
is, maar dat het een dor geval is en
blijft, terwijl bij de naaste buurman
dezelfde bak en in dezelfde klimato
logische omstandigheden een en al
fleur is.
Om ook een woonflat vriendelijker
te doen aanzien zullen er enige af
spraken met de bewoners onderling
gemaakt moeten worden. Krijgt men
elkaar zover, spreek dan af, dat men
het niet te bont maakt. Eén of twee
kleuren zijn meestal meer dan vol
doende, mits de naaste buur de con
trastkleur kiest- Enige voorbeelden,
ook geschikt voor aparte bakken aan
één huis; De rode bak met geranium
en Salvia; de witte bak met petunia
en witte begonia: de blauwe bak met
lobelia, petunia of heliotroop en de
gele bak met afrikanen en calceolo-
ria en dan weer van voor af aan.
Er ziin tal van verschillende varia
ties te bedenken, die echter qua leng
te en uitgroei met elkaar in overeen
stemming zijn. Ook kan men hang-
planten gebruiken zoals bijv. Oost In
dische Kers. Ik heb zelfs heel goede
resultaten gezien met aardbeien in
een balkonbak op het Zuid-oosten.
Waar kunnen we bloem- of planten
bakken neerzetten? In de vensterban
ken (houdt rekening met openslaand.e
ramen en met de afvoer van het
overtollige water uit de bak), op een
plat dak, mits dit een beetje beschut
is tegen de harde wind (de mooiste
plekjes om achter te gaan liggen zon
nen, men moet dan wel planten kie
zen die rechtop gaan), op balkon of
terras en vooral langs de trappen
(hangplanten).
Een bloembak kan men van eterniet
kopen of zelf maken van hout of zink.
Denk wel aan de bodemgaten voor
het overtollige water. Gaten plm. 30
a 40 cm uit elkaar met een doorsnede
van 1 a lli cm. Leg een bol scherfje
op het gat om verstopping te voorko
men. De minimum maat van een
plant is doorgaans 15 cm breed en
dus ook 15 cm diep (wortelgestel).
Hier moet U per se rekening mee hou
den anders wordt een bak een teleur
stelling. Petunia's en afrikanen kun
nen, als ze het naar hun zin hebben,
stevig uitgroeien tot wel 30 cm.
De samenstelling van de bakgrond
moet vanzelfsprekend goed zijn. Be
ter is het om jaarlijks een nieuw
mengsel samen te stellen om ziekte,
etc. te voorkomen. Is Uw bak bijvoor
beeld 20 cm diep dan legt u onderin
op de gehele bodem een laag grind,
hierop de grond (géén klei of veen
grond) welke goed humusrijk is, zo
als bijv. bladaarde vermengd met
goed verteerde stalmest (deze kunt u
in de handel in plasticverpakking ko
pen) en enig turfmolm, dat de vocht
vasthoudt. Bovenop kunt u wat scherp
zand strooien om smeul te voorko
men.
Aan de groei ziet u of u in de loop
van het jaar teveel stalmest heeft ge
bruikt- De planten zullen dan gaan
schieten, weinig bloem geven en veel
blad. In de meeste gevallen echter
zult u af en toe met kunstmest bij
moeten mesten en er voor moeten
zorgen dat de grond vooraf vochtig is
om verbranding te voorkomen. Zaal
bij voorkeur niet zelf in uw bloem
bakken, maar gebruik hiervoor apar
te kistjes. Koop liever de plantjes
dan kunt u meteen zien wat u krijgt
en ten aanzien van kleur eisen stel
len. De planten moeten dichter bij el
kaar staan dan in een tuin maar niét
op elkaar.
VOOR het kweken van jonge vis
jes richten we eerst een kweek-
bakje in. De minimale afme
tingen dienen toch altijd nog 30 x 25
x 25 cm te zijn. Er moet voora.1 zorg
gedragen worden voor het feit, dat
dit bakje geen gifstoffen of ziekte
verwekkers beval.. Daarom worden
slakken, pantoffeldiertjes en infuso-
riën geweerd. Vergeet nimmer, dat
het uiterst kwetsbare en o zo tere
jongbloed in een wel bijzondere na
delige positie verkeert in het kleine
kweekbakje. Talrijk zijn de aanval
len, die op het jonge bestaan gericht
worden. Willen we de jonge visjes
dan ook een reële levenskans geven,
dan moeten we zorgen dat het kweek
bakje „kiemvrij" is- Dat is natuurlijk
makkelijker gezegd dan gedaan, doch
voor een sucesvolle kweek is dit een
voorwaarde, waaraan voldaan móet
worden.
Een probaat middel om een kiem-
vrije bak te verkrijgen is het volgen
de: los op elke liter water een thee
lepel aluin op. Doe gedurende 5 mi
nuten de planten in dit blad en spoel
ze vervolgens goed af in gekookt wa
ter. Uiteraard speelt het water, waar
in het jongbroed zal opgroeien een
alles overheersende rol. Tijdens een
vorig praatje hebben we geconsta
teerd, dat elke visoort zijn eigen spe
ciale eisen stelt omtrent het water sis
milieu, waarin hij leeft en opgroeit.
Uiteraard kunnen we dit milieu in het
aquarium slech's gebrekkig naboot-
sen en ons sl< s richten op gemid-
delden. Zo we we dan, dat de ge- n
middelde vis als jongbroed van zacht
water houdt. Het water uit de kraan
is voor ons doel veel te hard. Het re-
genwater, dat in alle opzichten beter p
van samenstelling is dan het leiding- g
water, verdient daarom ook verreweg g
de voorkeur. Waarhij het alleen maar g
nuttig is het opgevangen regenwater n
nog eens zorgvuldig te filtreren. g
Voor het kweken hebben we een jp
paartje nodig. De keuze van het man-
netjes op prijs stellen en welke niet. g
lekeurig zijn. Dit is te riskant. Het g
is namelijk lang geen vaststaand feit
dat het paartje dat we gevormd heb-
ben ook werkelijk „in elkaar valt".
Best mogelijk, dat mannetje en g
vrouwtje niets van elkaar willen we- 5=
ten. Het beste is dan ook om de pa- g
ren zich zelf te laten vormen. In een
gezelschapsbak is na enige tijd ob-
servatie al heel gauw te zien, welke g
vrouwtjes de attanties van de man- g
netjes op prijs stellen en welke niet? g
Indien dus vaststaat wie de ouders g
zullen zijn van het jongbroed brengen g
we die twee samen in de kweekbak g
waar de paring rustig kan plaatsvin-
den. Het verdient daarbij aanbeve-
ling om het vrouwtje een dag of 2 g
eerder in het kweekbakje te doen, g
zodat zij kan wennen aan haar nieu- g
we omgeving. Voor het wijfje schijnt g
dit nodig te zijn, omdat de nieuwe
bak met zijn onbekende hoekjes en jg
zijn „vreemde" beplanting haar wat
schuw en terughoudend maken. Voor g
het jnannetje is de. .vreemde, omge-
ving geen enkel bezwaar. Het zal g
hem wellicht niet eens opvallen. Zo g
gauw wij hem in het kweekbakje g
doen, zal hij achter het vrouwtje aan- g
jagen en haar zijn liefde willen be- g
tonen. g
Veel aquariumhouders betrekken 't g
mannetje en vrouwtje, waarmee zij
willen kweken van verschillende ko- g
pers. Hier worden dus visjes samen- g
gebracht, waarvan moet worden af-
gewacht of ze wel een paartje zullen g
vormen. Om het risico enigszins te g
beperken worden de vissen dan wel g
in één hok samengebracht maar g
door een glazenwand van elkaar ge-
scheiden- De beestjes worden gedu- g
rende enige tijd in de gelegenheid
gesteld aan elkaar te wennen. Veelal g
zullen zij elkaar dan ook accepteren, g
Het heeft zeker zin om mannetje g
en wijfje afzonderlijk en bij verschil- g
lende handelaren te kopen. De kans g
dat zij broer óf zus van elkaar zou- s
den zijn is hiermee geringer dan wan- g
neer het paartje van een en dezelfde g
verkoper betrokken werd. De beide g
vissen, die elkaar nog nooit eerder g
gezien hebben zullen dan ook eerder g
"de natuurlijke neiging vertonen el- g
kaar dreigend te benaderen dan op
elkaar „verliefd" worden. Daarom
dan de glazen wand. waardoor de
toekomstige „gelieven" reeds aan el
kaar "kunnen wennen.
Reeds vele malen is op deze plaats
betoogd, dat het liefdesspel der vis
sen het aankijken ten volle waard is.
Niet slechts de hartstochtelijke fel
heid waarmee het mannetje het
vrouwtje probeert te paaien, maakt
het geheel tot een boeiend schouw-
HORIZONTAAL: 1 stuk, 4 staat in
Azië, 8 vorm, 11 lichaamsdeel, 13
boom, 14 neerwaartse beweging, 15
voegwoord, 17 deel van Noord-Bra
bant, 19 rivier in Portugal, 21 per
soonlijk voornaamwoord, 22 elastici
teit, 24 met een dikke vloeistof be
streken, 26 haargroei, 27 voorzetsel,
29 stad op Sumatra, 32 roem, 33 open
bare weide, 35 vis. 37 streek, 39 eend
41 vruchten, 43 eerwaarde heer, 44
alleen, 45 ruwmaker, 46 bijwoord, 47
mengsel om te bakken, 49 zetel, 51 al
leenzang, 53 getal, 55 zuster, 56 op
grote afstand, 57 vrucht, 59 voertuig,
61 rond voorwerp, 62 traliewerk, 65
lichaamsdeel, 67 boom, 68 punt, 69
mestvork, 71 muzieknoot. 72 afgemat.
73 dorp in Gelderland, 75 holte 77
emballage, 78 stadhouder. 79 insekt.
VERTICAAL: 1 drank, 2 in orde, 3
pluimvee, 5 verharde huid, 6 meet
kundig getal, 7 bewijs, 8 web, 9 aard
rijkskundige plaatsbepaling, 10 mest,
12 Afrikaan, 14 familielid, 16 vistuig,
18 lidwoord, 20 behoeftig, 21 liefde, 23
maal, 25 watervogel, 26 meelspijs, 28
33 £6"
grondig, 30 sacrament, 31 be'gdiide,
meenzaam, 34 omidrai ^j^t, 1
38 lofzang, 39 wat verlangd g()
snel, 42 hevig, 48 ^tdier, op*>n'
plaats, 52 stad m Bu^ano, f
volgende reeks, 56 60 Engel-
paard, 58 gesloten, 59 stee 6
se titel, 61 riviertjew aWeA
belegsel, 66 vrucht 68 V Jt»
horizon, 72 familielid,
lië, 76 muzieknoot-
i «i jufll
Oplossingen kunnen b"ureau
stuurd worden naar hei ]inkerb»
uw krant met daarop vei0p vet
venhoek van kaart oj wei b»>
meld „Puzzelrubriek
het volgende adres. Rotter^»®,
„Plus", Kortenaerstraat 1, x M
Vergeet s.v p. in het eersgp «W
om duidelijk „Puzze jprs loopt 0
envelop te schrijven, a" ine op-
inzending nodeloos verJ „itslui'®1.
De oplossingen moete"lpr „f hri«:
op een apart velletje pap p0S get
kaart ingestuurd worde o'
twee oplossingen °P een
één velletje papier.
J/ M
Vul eerst de 30
woorden van vier
letters in, waarvan
de omschrijvingen
hieronder volgen.
Uit de letters van
telkens twee van
die woorden kun!
u dan de woorden
van acht letters
van de middelste
kolom vormen,
waarvan wij even
eens de omschrij -
vingen geven, ech
ter door elkaar.
Hebt u deze laatste
juist ingevuld, dan
zult u zien, dat de
beginletters van de
woorden uit de
middelste kolom 'n
beroep vormen.
Omschrijving woor
den van vier let
ters:
1. lichaamsdeel - 2.
onb. hoofdtelwoord
- 3. vaandel - 4.
koraaleiland - 5.
god der liefde - 6.
lichte bedwelming -
7. lichaamsdeel - 8.
stap - 9. tijdreke
ning - 10. alleenzang - 11. hemel
lichaam - 12. wagenvracht - 13. in het
jaar - 14. soort palm - 15. graansoort
- 16. vuursprank - 17. staat - 18. lichte
bedwelming - 19. overzetplaats - 20.
rivier in Rusland - 21 drukkend voch
tig warm - 22. model - 23. telwoord - 24.
pret - 25. bloedvat - 26. dikwijls - 27.
gebruik in kleding - 28. vlak - 29.
strook langs de weg - 30. wagenvracht.
Omschrijving woorden van acht let
ters:
aromatisch heestertje - leed - ver
metelheid - niet kunnende oxyderen
- onbruikbare bovenveenkorst - kleine
schelvis - iemand, die een molen bezit
- kledingstuk - slachtmaand - grond
stof v. kaarsen - graanzuiger - om
gekrulde hoek van een blad papier -
wanhopig - medelijden - persoon aan
wie iets toebehoort - het omslaan.
1
IS
2
17
3
18
4
19
20
6
21
7
22
23
3
24
ui
2&
7T
11
27
IJ
28
U
29
1*
30
spel, maar ook ^n vooral de zorg en
tederheid, waarmee het broedsel na
de paring wordt groot gebracht, ver
vuld ons met verbazing. Opvallend
is. dat de zorg van het broed óf door
het mannetje óf door het vrouwtje
plaatsvindt. Het spreekt vanzelf, dat
de andere partner dan uit de bak
verwijderd wordt. B.
1 II
ER zijn naast de gebruikelijke bie
dingen in kleur en S.A. nog de
pas, de double en de redouble.
Dat deze in het biedproces belang
rijke rollen spelen, zal u duidelijk
zijn na het volgende:
PAS in de eerste ronde geeft on
herroepelijk aan, dat het benodigd
aantal punten niet aanwezig is. Na
de eerste ronde, dus na de vraag en
het antwoord, kan men de tweede
ronde weer passen en daarmee de
partner te waarschuwen, dat men het
minimum aantal punten niet heeft of
er juist onder is en tot voorzichtig
heid manen.
DOUBLE wordt onderscheiden in
STRAF-double en INFORMATIE-dou-
ble. Een double, geplaatst in de eer
ste twee biedronden, is meestal een
informatie-double. Wordt er in de der
de biedronde gedoubleerd, dan is dit
meestal een strafdouble.
De betekenis van een informatie-
double kunnen wij u het beste uitleg
gen aan de hand van een voorbeeld.
Zuid opent 1 Ruiten. West geeft 1
Schoppen. Noord had op het bod van
zijn partner kunnen antwoorden met
1 Harten, maar dit is door het schop
penbod onmogelijk geworden. Hij geeft
dan rustig een double, waarmee hij
aan Zuid duidelijk maakt voldoende
kracht voor een antwoord te bezitten
en de bieding wordt niet hoger.
Doet de tegenpartij nu in de tweede
ronde een bod in een aedere kleur,
dan kan Noord opnieuw doubleren.
Deze double kan door Zuid ook wor
den opgevat als informatie-double
en houdt dan in dat Noord in de laat
ste door de tegenpartij geboden kleur
een dekking of minstens een stop heeft.
Maar voorzichtigheid is wel gewenst.
De strafdouble is altijd een double,
die bedoeld is als straf voor de tegen
partij voor de te verwachten down
slagen.
Nog een voorbeeld:
Sch. 10.
Har. H.B.9 4.
Rui. A.H.10.5.3.2.
Kla. 4.2.
Sch. H.V.8.7.3.2. N Sch. 9.
Har. A.V.3.2. W O Har 10.8.5.
Rui. V. Z Rui. 9.8.7.6.4
Kla. B. 8. Kla. A.10.7.6.
Sch. A.B.6.5.4.
Ilar. 7.6.
Rui B.
Kla. H.V.9.5.3.
Oost mocht beginnen te bieden en
ondanks de slechte kaart bood deze
1 Klaveren (onjuiste opening). Nu gaf
Zuid een double, wat een opening is
in dezelfde kleur, althans dezelfde be
tekenis heeft.
Dit als voorbeeld. In werkelijkheid
ging het in dit spel heel anders en
dat is iets voor onze gevorderden.
Zuid begon met bieden.
1 Schoppen double 2 Ruiten
Pas; 2 Klaveren Pas 3 S.A.—
Pas: pas pas.
De redenering van Noord was juist
met een prachtige kaart in Ruiten en
een stop in Harten. Zuid maakte
Schoppen en Klaveren bekend en zijn
lengte in de Ruitenkaart geeft kans
op een aantal slagen mits hij deze
goed speelt, want Oost zit gevaarlijk
met de 9 en 8 in de vierde slag in
deze kleur. Een mooi spel en onze
De oplossing van 22 mei jX
boel- bloem- Plombe, 2 maar- dra
armada, 3 lans- salon- allons, 4
serum- resume, 5 deen- bende-
been, 6 ster- gerst- etgras, 7 re!L
groen- negorij, 8 leek- eikel- koei„
9 ante- haten, athene, 10 saba- t,
sambal. 11 tets- terts- triest, 12 1®'
haast- asthma, 13 noot- troon- not0
14 noga- argon- jargon, 15 rens- gre.%
ergens. De naam van de boom W
Paardenkastanje. w
De prijswinnaars zijn: Mevr. I
Boerebach, Cameniuslaan 3, Bussüv
Mevr. M. Linders, Noordhovewe^
Dordrecht; C. van Gerven, Putter_
hoeksestraat 43, Schiedam; P. v r,
Breugel, Kastanjesingel 183a, R"tteL
dam 12; L. W. van Kemenade, War®
de 182c, Schiedam.
De oplossing van de kruiswo"1"
puzzel van 22 mei:
HORIZONTAAL: 1 zwaard, 6 branie'
12 el, 13 eer, 15 arak, 17 in, 19 ka, 1
nel, 23 it., 24 do, 25 vod, 27 fa, 29 kiö°'
31-rum, 32 El, 34 n.m., 36 pa, 37 sP1®'
38 es, 40 adieu, 43 rat, 45 m.i„ 46 r"-
48 Smuts, 50 sap, 52 fit, 54 O.T.. aij
t.w„ 57 los, 60 lap, 62 Elias. 65 pil.
eg, 69 are, 71 legio, 73 ka, 74 giek, U
dr., 78 re, 79 nu, 81 rel, 82 deur,
n.n., 86 kot, 88 ir., 89 jr., 90 wed,
te, 94 pi, 95 goot, 97 uur, 99 em„ 1U
palmen, 102 weldra.
VERTICAAL: 2 we, 3 alk, 4 re. 5
den, 7 Ra, 8 aria, 9 nat, 10 ik. 11 rivifr'
14 rek, 16 Romein, 18 no, 20 af, 22 bP*
24 duim, 26 de, 28 animo, 30 nar, 31
R.P., 33 la, 35 meute, 37 stal, 39
41 ds.. 42 ut, 44 as, 47 til, 49 stier, 01
pop, 53 taak, 56 wagen, 58 sik, 59
grip, 61 pr„ 63 1.1., 64 si, 66 lastig-
gier, 70 Ede, 72 on, 75 el, 77 ruw,
uk, 82 drom, 83 reu, 85 N.T., 87 op, sv
jol. 91 duw, 93 eed, 95 ga, 96 te, 98 r®.
100 mr.
De prijswinnaars van deze pU22?:
zijn: Mevr. B. Beemsterboer, *?Ud
Karselaan 109, Amstelveen; Mej.
van Heijningen, Harry Koningsberger
straat 178, Amsterdam-Slotermeer:
F. Zandbergen, Noordersingel 134, Ber*
kei; A. L. Tillemans, Zoutmanstraat 2">
Gouda; M. G. Dankelman, Van Hod"
tenstraat 6b, Rotterdam.
De oplossing van de puzzel van l3
mei j.l. is:
HORIZONTAAL: Boekelo, Bagas®8'
Rotterdam, Karaf, verkeerd, eeghe»-
neer, hesperiden, bakkeleien, norm.
gebang. oktogoon, tronk, dilettant
leenman, krasser.
VERTICAAL: Beroven, Etterbeek,
Ekeren, ondernemer. Bema, gekleur"'
sirih, effenen, opmerkelijk, deodorans.
Bennekom, bagatel, monster, contra,
blode, Odin.
Prijswinnaars van deze puzzel
Mej. E. Langenberg, Hondiusstraat 31
Rotterdam (3)P. J. G. Bus, O. Amer.8'
foortseweg 100, Hilversum; Joh. He«"
mans, Westerbeekstraat 54, R°4t£r
dam; N. J. M. Lohman-Schrikker,
Nassaulaan 175, Overveen; Mevr.X-,'
Sala, Tasmanweg 229, Hoek van H"
land.
beginners kunnen hun biedcapaci-
teiten er eens op proberen.
Ook hier ziet u een informatie-
double die op de juiste manier werd
geplaatst en die geen betekenis heeft
van straf, maar alleen als inlichting
voor de partner dient. In dit geval
tevergeefs, maar ja, dat is niet va®
tevoren te voorzien.
SANS ATOtTC
