TONY CU
eens de naïefste
ma n in Ho l lywood
Zorgen
vindt zichzelf nog
niet oud genoeg
om te rusten
Geschiedenis der
scheikunde
Sterker glas
Regen
De baas
Auto
Eigen stij
HEIMWEE
r
Ir
...N04EVEN NA-l/APEREN
PLUS
26 JUKI 1965 4
Is
HET ziet er naar uit, dat bij
de produktie van sovjet-films
het financiële succes zwaar
der zal gaan wegen dan politieke
idealen. Blijkens een onlangs ge
publiceerd plan van de Sovjet-re-
gering zal de begroting van een
filmstudio voortaan afhankelijk
worden gesteld van de financiële
opbrengst der geproduceerde films
en zal een produktiegroep met in
begrip van de acteurs, de regis
seurs en de technici geen volle
dig salaris ontvangen, tenzij hun
film een minimum van 17 miljoen
bezoekers haalt. Nadere bijzonder
heden over dit regeringsplan, dat
een omwenteling kan teweegbren
gen in de huidige financieringsme
thoden van de Russische filmindus
trie, zijn in het dagblad „Sovets-
kaya Rossiyase" gepubliceerd door
de filmregisseur Grigory Tsjoe-
chrai. Tsjoechrai, wiens films „De
Eén-en-veertigste" „Ballade
van een soldaat" ook in ons land
algemene waardering kregen,
is benoemd tot leider van een
„experimentele" studio, die proe
ven zal nemen met een op finan-
eiële resultaten gericht produktie-
systeem. De 44-jarige regisseur is,
van mening, dat het tegenwoordi
ge systeem, waarbij de begroting
van de studio volkomen losstaat
van de financiële resultaten, „ver
ouderd" is.
Dezer dagen is er een vreemde
advertentie verschenen in de
Amerikaanse kranten. De
tekst luidde aldus: „Moeder van
drie kinderen (Amerikaanse) der
tig jaar ondervinding als filmac
trice, mooier dan men zegt, zoekt
vast werk in Hollywood. Beleefde
triomfen op Broadway. Adres;
Bette Davis, c/o Martin Baum j
G.A.C. Referenties op aanvraag".
H
i §m
1(111^/l^ll tljl1//!
m
Ook Russische meisjes willen
heel graag filmster worden
Volgens Let tot nog toe gevolgde sys
teem ontving de produktiegroep een bo
nus als een film beneden de geraamde
kosten werd gemaakt of eerder klaar
kwam dan volgens het schema was voor
zien. Maar als zo'n film dan een finan
ciële mislukking werd, was de regering
als financierende instantie, de verliezer.
In dit verband herinnert Tsjoechrai aan
de film „Carnavalsnacht", een muzikale
komedie van tien jaar geleden, die een
groot financieel succes werd- Verschil
lende scènes waren later opnieuw ge
maakt om de film als geheel te verbete
ren. Daardoor werd de tevoren vast
gestelde begroting overschreden en de
makers verloren hun bonus, hoewel de
film een overweldigend succes werd.
Volgens Tsjoechrai is het momenteel toe
gepaste systeem ook nadelig voor de
kwalitlet van de films.
Het nieuwe plan betekent dat de toe
nemende rol die het winstmotief en de
vraag van de consument in de Sovjet-
STERREKIJKER
Beeld uit „De Eén-en-veertigste", een
film van de Russische regisseur Grigory j
Tsjoechrai, die thans is belast met de
modernisering van de filmproduktie in i
de Sovjet-Unie.
economie spelen, tot de filmindustrie zal
worden uitgebreid. In tegenstelling tot de
zuiver economische produktie van ver-
bruiksgoederen zou de toepassing van
net winstprincipe op de films volgens
sommige buitenlandse waarnemers ech
ter weieens in conflict kunnen komen met
de rol, die de film speelt als propa
gandamiddel voor de communistische
partij-ideologie.
Wat de Russische autoriteiten vooral
verontrust, is de aanmoediging, die som
mige op een filmcarrière beluste jonge
lui van hun ouders krijgen. Het commu
nistische jeugdblad„Komomolskaya Prav-
da" citeerde een brief, waarin te lezen
staat: „Mijn dochter Alia heeft sinds haar
jeugd aanleg gehad voor 't toneel. Toen ze
2 jaar was, kon ze volmaakt 't gefluit van
een locomotief en het gebel van een
tram imiteren. Ze kan goed zingen en
Is in staat een melodie te leren zonder
woorden te kennen. Haar ouders willen
graag aan haar verlangen tegemoetko
men en haar helpen een filmactrice of
regisseuse te worden.
Ook aan communistische tieners en
hun ouders blijkt niets kapitalistisch men
selijks vreemd te zijn.
Tony Curtis en het Duitse sterretje
Christine Kaujmann in geanimeerd
gesprek. Later zijn ze met elkaar
getrouwd
Intussen begint het er naar uit te zien,
da; ook de Russische jeugd minder com
munistisch en meer kapitalistisch ten op
zichte van de film begint te staan. Jeugd
leiders in Rusland maken zich tenmin
ste ernstige zorgen over het toenemend
aantal jongelui, dat de Russische film
tijdschriften overstroomt met brieven en
het Staatsintituut voor de Cinematogra
fie letterlijk belegert. De autoriteiten
proberen de stroom in te dammen door
het leven van de filmacteur zo zwart
mogelijk af te schilderen.
„Hoe word ik filmactrice?" is vrij
wel de enige vraag, waarmee de Sovjet
meisjes tussen 14 en 17 jaar zich schijnen
bezig te houden, te oordelen tenminste
naar de brieven die in het filmtijdschrift
„Sovetsky Ekran" worden gepubliceerd.
„De mensen zeggen", aldus schrijft
de 14-jarige Alyona Ivolgina, „dat je,
mooi moet zijn, een goede stem moet
hebben en. natuurlijk ook relaties om
filmactrice te kunnen worden. Is dat
waar?"
De redactie van het tijdschrift ant
woordt geschrokken. „Het is ontstel
lend voor een meisje van jouw leefijd
om aan relaties te denken".
Nataja uit Kharbarovsk vraagt:„Wat
moet een meisje doen om filmactrice
te worden, als het geen talent heeft?"
„Haar zinnen op iets anders zetten",
luidt het antwoord.
„Hoeveel klassen moet je hebben door
lopen om een van onze grote filmactrices
te worden?" willen twee meisjes uit
Oeralsk weten.
De redactie van het tijdschrift ant
woordt sarcastisch: „Om te worden als
Terje Luik (een populaire actrice uit Est
land) moet je 8 klassen hebben doorlo
pen en om te worden als Anastasia Ver-
tinskaya (die de rol van Ophelia speelde
in de Russische film „Hamlet) tien klas
sen. Neen, dat is niet juist, om net als
Luik te worden moet je tien klassen heb
ben. Voor Vertinskaya zijn negen klas
sen genoeg".
De redactie van „Sovetsky Ekran" stel
de tot haar teleurstelling vast, dat de
jonge burgers van de Sovjet-Unie niet de
zelfde geestdrift voelden voor andere be
roepen. Blijkens een bij verschillende
scholen ingesteld onderzoek, was er nie
mand, die naar het voorbeeld van de
filmgekken, verklaarde: „Ik kan niet le
ven zonder techniek of zonder lichame
lijke opvoeding, of zonder wiskunde".
Tony Curtis, op 39-jarige leeftijd nog
altijd een kwajongen, kwam de hal van
het Prijse Ritz-hotel binnenvallen. Hij
was net klaar met de eerste opname
voor de film „Boeing Boeing" en wilde
nu zo spoedig mogelijk naar huis, weg
uit Parijs.
„Al die romantische liedjes over Pa
rijs zjjn door Amerikanen geschreven",
zegt hij. „April in Parijs". Geen woord
van waar. April is de ellendigste maand
van het jaar hier. Het doet bijna niets
dan regenen".
Zijn accent duidt nog onmiskenbaar
op New York East Side, maar is toch
met meer, wat het was. Toen de film
producent Bob Golstein indertijd Ber-
nie Schwartz uit de New Yorkse woon- j
kazernes weghaalde en hem als Tony
Curtis naar Hollywood en de filmroem
stuurde, beschreef hij zijn accent als
„dat van een geïmmigreerde taxichauf
feur met een hete aardappel in zijn
mond". Dit accent is, evenals zijn pak
ken en de manier, waarop hij zich ge
draagt, met het eerste miljoen dollars
veranderd.
„Moet je horen", zegt Tony over
een kopje koffie, „ik kan het zelf al
lemaal nog maar nauwelijks geloven.
Hoe ik het voor elkaar kreeg, weet
ik werkelijk, niet. Weet. u„.hoe veel. jon
ge acteurs er door Hollywood gingen
in de tijd, dat lui als Rock (Hudson)
en ik ons omhoog probeerden te wer
ken? Twintigduizend. Een enorme
verspilling. De meeste van miin zwak
heden en fouten zijn een gevolg van
de ervaringen, die ik toen heb opge
daan. Daar zat ik in Hollywood, pro
berend carrière te maken, terwijl ie
dereen tegen me zei: „Er deugt niets
van je. Je bent een stomme kaffer."
Ik was toen de naiefste knul in Hol-
'ywood. U moet niet vergeten, dat ik
ben opgevoed in een getto-achtige
omgeving in New York. Ik wist niets
Ik kon me absoluut niet kleden. Al
les, wat ik deed. was verschrikkelijk
En ze plaagden me op alle mogelij kke-
manieren. Op een goede dag kochten
ze de eigenaar van mijn kleine flat
om, zodat hij bij hoog en laag be
zwoer, me nog nooit te hebben gezien.
Een andere keer haalden ze al miin
meubels weg en zetten er andere voor
in de plaats. Weer een andere keer
lieten ze het slot van mijn kamer
vervangen, zodat ik er niet meer in
kon. Ik werd er half gek van".
Tony Curtis glimlacht. Maar toch
krijgt men sterk het gevoel, dat hij het
helemaal niet leuk vindt, zelfs nu nog
niet
Grant maakte, dat ik me elegant voel
de. als ik de bioscoop uitkwam. Bogart
gaf me een stoer, Flynn een overmoedig,
en Cagney een verwaand gevoel. Ik wil
de Grant, Flynn, Bogart en Gagney te
gelijk zijn. Ik heb ze allemaal nageaapt.
Dat is de enige manier, die ik weet,
om te groeien. Je het werk van ande
ren eigen maken en dan een eigen stijl
vinden. Ik geloof, dat ik die nu pas
heb.
De producenten, veronderstelt zijn toe
hoorder, zouden wel van mening zijn,
dat hij die eigen stijl al lang had ge
vonden in zijn vertolkingen in „The De
fiant Ones", „Sweet Smell of Succes"
en „Some like it hot".
„Geen kwestie van", luidt zijn ant
woord. „Ik begin hem pas nu te krij
gen."
„Cary", gaat hjj voort, is nog altijd
mjjn afgod- Ik noem hem nu Cary,
maar ik krijg nog altijd hetzelfde ver-
Igen gevoel, als toen ik hem voor het
eerst ontmoette. Over zo'n eerste ge
voel kom je nooit helemaal heen, hoe
goed je later iemand ook leert kennen.
Voor mij is hij nog altijd een afgod".
naar van een Rolls Royce Convertible
ter waarde van 80.000 gulden). Voor rmj
was dat het symbool voor een leven,
dat ik nooit had gekend, een paspoort
tot een droomwereld. Nu is het niets
anders meer voor me dan een pracht-
tige auto".
Wat zijn arme jeugd hem had geleerd?
„Je nooit door het leven laten verslaan.
Mijn vader had het erg arm. Maar hij
klaagde nooit. Jaren geleden heeft ie
mand me eens gezegd: „Loop nooit,
als je kan rennen en ren nooit, als je
kan vliegen". Dat heb ik nooit verge
ten. En dus ren en vlieg ik.
Nadenkend neemt hij een slok van
zijn koffie en vervolgt: „Jaren geleden
was mijn liefste wens, een acteur te
worden als Cary, een grote auto te heb
ben en afspraakjes te maken met alle
meisjes van de stad. Ik heb altijd naar
een Rolls verlangd (hij is nu de eige-
Zjjn vrouw, de 20-jarige Christine
Kaufniann, komt binnen om hem af te
halen. „Ik kan niet zeggen, hoe geluk-
kig ik met haar ben", zegt Curtis. „In
Amerika nemen de vrouwen het tegen
de mannen op. Maar zij is uit Europa
en houdt ervan, ais de baas over
haar wordt gespeeld. Dus doe ik dat.
Thuis ben ik een welwillende despoot.
En het leeftijdsverschil is net groot ge
noeg. Ik vind, dat ze alle mannen moes
ten opsluiten, tot ze 35 zjjn en ze dan
allemaal maar met meisjes van 20 la
ten trouwen". Samen staan ze even
bij de deur om afscheid te nemen Vlak
bij de buste van Cesar Ritz, de Zwit
serse schapenhoeder die een der be
roemdste hotels ter wereld stichtte. Suc
ces na een moeilijk leven smaakt zoet.
En het succes heeft niemand ooit zoe
ter gemaakt dan de jongen die als
Bernie Schwarz werd geboren.
Bette Davis
„Weet u, wie mijn helden waren, toen
ik jong was? Cary Grant, Humphrey
Bogart, Errol Flynn en Jimrr.- Cagney.
lij- -,g
Men denkt aan een stunt, maar Bette
Davis zelf zegt: „Ds.t is het werkelijk
niet. Vanzelfsprekend zoek ik geen werk
uit noodzaak ,maar ik beschouw mij nog
niet versleten en daarom wil ik weer fil
men. Maar in Hollywood gaat dat niet
meer. Daarom probeer ik het elders, en
vandaar die advertentie".
De Amerikaanse journalisten blijven
echter bij hun mening dat het een publi
citeitsstunt is. Want volgens hen is de
beste manier om niet meer aan de film
te komen de bekentenis, dat je niet meer
wil. De ervaring die de actrice opdeed
na het verschijnen van haar laatste film
„Whatever happened to baby Jane?",
geregistreerd door Robert Aldrich. was
niet om er trots op te zijn.
Toch is Bette Davis een groot actrice.
Tien jaar geleden was ze „dé ster" van
het witte doek. Ze mocht bogen op twee
titels namelijk, „De eerste dame van
Hollywood" en de „Sarah Bernhardt van
het witte doek". Toen ze in 1928 in Hol
lywood kwam was ze twintig jaar. In
één jaar tijd klom ze op van figurante
.tot ster. Haar eerste grote film was
„Liefdesslaaf" naar een roman van
Somerset Maugham. Geen enkele actri
ce had de rol van de „onsympathieke
vrouw" willen aanvaarden, maar het
wera' haar grote kans. Van minder flat
terende rollen was ze daarna niet bang.
Zo zag men haar achtereenvolgens als 'n
blinde in „Zonsondergang", als een waan
zinnige vrouw in „De veroveraar van
Mexico", als een straatmeid in „Old
Maid" als moordenares in .Maleise scha
duw" en „Het bedrog" als oplichter in
„Kleine Vossen" als tirannieke, jaloerse
vrouw in minstens dertig van de zeven
tig films, die ze tot 1950 speelde. Twee
maal won ze een Oscar op het Festival
van Venetië.
Toen verbleekte haar ster aan het
filmfirmament, maar ze beleefde niet- I
temin triomfen op Broadway. Jaren
lang trad ze op voor stampvolle zalen, j
totdat ze 'n beendermergontsteking op
liep, waarvan ze moest worden geope
reerd en die haar twee jaar rust kost
te. In die tijd scheidde ze ook van haar 1
man met wie ze tien jaar getrouwd
was geweest.
zich moest terugtrekken. Toch kon ze
haar ware aard niet verloochenen. Vecht
lustig, ongeduldig en onconformistisch
was ze gebleven. Daarom bleef de reactie
niet uit. „Als men ons vergeet is het om
dat we vergeten willen worden", dacht
ze. „We laten ons te gemakkelijk verdrin
gen. We moeten tegen de stroom oproei
en.
Het resultaat van deze reactie is de
geruchtmakende advertentie in de Ame
rikaanse bladen geworden. Bette Da vis
kan in ieder geval erop bogen dat ze
gewonnen heeft. De televisie van Los
Angeles heeft haar een vast contract aan
geboden In de „Perry Mason-show", ter
wijl twee nachtclubs van Las Vargas om
haar vechten voor een reeks „recitals".
Tenslotte is haar boek „Het eenzame le
ven" een best-seller geworden in de Ver
enigde Staten. Vergeten Is Bette Davis
dus nog niet!
Een open vraag blijft het echter of de
filmproducers van Hollywood het nog
mat haar willen proberen.
UIT Rusland komt het bericht, dat
men daar een glassoort heeft ont
wikkeld, die zeer grote weerstand
bezit tegen heel sterke temperatuurswis
selingen. In hoofdzaak is dit dus van
belang voor glas, dat bij wetenschappe
lijk werk wordt gebruikt, maar de fa
brikanten menen dat het ook als ven-
Sterglas fabriek g eb O uw en, woningen en
winkels in landen met sterk wisselen
de temperaturen goede diensten kan be
wijzen.
tABORA
TORWM
CVVM*
Chemisch laboratorium in de achttien-
VAN de primitieve mens die „ijzer e eeuw Links een kolossale blaasbalg
maakte tot aan de moderne schei- uoor ^et vuur een der belangrijkste
toenmalige eeOei-
van duizenden jaren waarin stapje voor kunde.
stapje het inzicht in de geheimen der
natuur groeide, Charles Albert Relchen
heeft over die lange periode van ontdek
kingen voor de serie Kennis en ver
nuft van de uitgeverij Scheltema en Hol-
kema „Geschiedenis der scheikunde" ge
schreven.
Het boekje ziet er, zoals de andere uit
de serie, goed uit. Het bevat uitstekende,
en zeer vele, kleuren- en zwart-witfo-
to's, en interessante tekeningen, die de
tekst (vertaling drs. J. G. M. Wellen en
mevr. P. G. M. Wellen-Leeuwenberg)
goed begeleiden.
Een groot nadeel van de beknoptheid
va:i deze tekst is dat hiJ voor iemand die
met enigszins op dit terrein is ingevoerd,
vooral na ae eerste hoofdstukken moei
lijk te volgen zal zijn.' Bepaalde begrip
pen worden niet verduidelijkt waarschij
lijk door ruimtegebrek. Een proces als
electrolyse bijvoorbeeld wordt wel enige
malen genoemd, maar nergens uiteenge-
j zet. r
j In veertig bladzijden tekst is het natuur
lijk niet mogelijk om op alles diep in
te gaan. De schrijver heeft zich moeten
beperken tot het noemen van namen en
feiten, het schetsen van ontwikkelingen,
alles zeer oppervlakkig houdend.
Voor wie in beknopte vorm de belang
rijke mijlpalen in de geschiedenis der
chemie ter beschikking wil hebben is het
echter een aantrekkelijk boekje, mits hij
niet helemaal een vreemdeling is in het
scheikundig Jerusalem.
J. H.
Wat haar echter in die jaren het meest,
kwelde, was haar heimwee naar de film.
Ze trad nog in een zevental rolprenten
op ,maar ze werden stuk voor stuk een
mislukking. Vóór ze „Whatever happe
ned to baby Jane?" draaide, kreeg ze
een aanbod voor een hoofdrol in een
prima scenario. Het scheelde weinig of
dit aanbod genas haar van haar heim
wee naar de film. Men bood haar de rol
aan van de moeder van Bnrt Lancaster,
een rol die men uiteraard geen „jeune
première" meer kan noemen.
Toen ze dit vernam kreeg ze een zenuw
inzinking en ze wist nu dat ze aan het
einde van haar carrière was gekomen en
„Verdraaid, je hebt gelijk, het l»
professor Verhoef!"
•uvm jajqaaj ap uva
uaoqas jajtpaj ap do aajaa ap
.'siipaj 1331(36 'dfid ap fm aCojjom
-ofooj vxfxa U33 Uapva axapuv
ap uva faxpuvm jajipaj ap (uaa
ia jsjaajqjuo fiuiuajjaj xapqaax
ap do) s^uii uvm ap uva svp
-xapqoax ap do sjaddtjs ap ,'s^utj
i331(36 6uiuni(3s ap uva fund
ap :uaffaifaq uajjiipsjan. fCia 3Q
(Geschiedenis der scheikunde. Door
Ch. A. Reichen. Serie Kennis en Ver
nuft. Uitgeverij Scheltema en Holkema
Amsterdam. Prijs S 14.50, in serie
12.50),
Onze tekenaar heeft zich voor zijn vergissingen-spel ditmaal door Vaderdag laten inspireren. De ene vader rookt
er wel zware pijpen van, de ander is driewerf de das omgedaan. Vader nog even met de tekenaar na en probeer de
vijf verschillen (ze zijn ditmaal erg moeilijk, de tekenaar kon ze zelf bijna niet meer vinden) te ontdekken.
Oplossingen elde rs op deze pagina.
