99Soms mensen,, die je van je leven
nog nooit hebt gezien of die je
hij voorkeur niet kunt
ZATERDAG 26 JUNI 1965
PAGINA
Dit is een detailopname van de
grote statiefoto bij het huwelijk
van prinses Tatjana van Sayn-
Wittgenstein-Berleburg en prins
Maurits van Hessen (eerste rij).
Prinses Beatrix en prinses Mar
griet hebben uitsluitend aan
dacht voor de broer van de
bruid, prins Richard tweede
rij).
Deze foto van prinses Beatrix en haar vriend prins Richard van
Sayn- Wittgenstein-Berléburg droeg er toe bij dat de Duitse prins
als de aanstaande verloofde van onze kroonprinses werd gezien.
Tijdens een skivakantie in Gstaad
hebben prinses Beatrix van wie
toen de opname links iverd ge
maakt en Claus von Amsberg
rechts) elkaar beter leren
kennen.
Dit is het slot Berleburg in het
gelijknamige stadje. Volgens
Claus' vriend, de Jfl-jarige Cas
par von Oeyrihausen-Zierstorff,
achterneef van prins Bernhard
heeft het aanstaande verloofde
paar elkaar hier voor het eerst
ontmoet. Dat was op 3 juni van
het vorig jaar bij gelegenheid
van het huwelijk van prinses
Tatjana van Sayn-Wittgenstein-
Berléburg met prins Maurits van
Hessen.
(Door Fons Klinckhamers)
Wie de overweldigende vloed van publicaties bekijkt die' de
laatste jaren in binnen- en buitenlandse bladen over prin
ses Beatrix zijn verschenen, moet tot de conclusie komen dat
de geringste aanduiding van particulier contact van. de prinses
met jongelieden in verdubbelde mate de nieuwsgierigheid prikkelt
en daarmee de verbeeldingskracht van de buitenwacht. Zo onge
veer alle adellijke jongelieden, die Europa nog resten, zijn wel in
een of ander blad als huwelijkskandidaat voor de Nederlandse
kroonprinses genoemd. Een (onvolledige) inventarisatie levert de
namen op van: 17 prinsen, 2 kroonprinsen, 3 erfprinsen, een graaf en
4 hertogen van Duitsen bloede, 2 prinsen plus de telgen uit 2 her
togelijke families van Britsen huize, 2 Spaanse prinsen, 3 Italiaanse,
een Griekse en een Scandinavische prins, 5 Oostenrijkse aarts
hertogen en 2 Braziliaanse prinsen. „Soms mensen die je van je
leven nog nooit hebt gezien of die je bij voorkeur niet uit kunt
staan." (Prinses Beatrix in het ANP-interview)
Prinses Beatrix
over en weer zijn genoeg om voedsel
te geven aan een nieuw romancebe-
richt, dat ook Nederlandse kranten
bereikt. Van officiële zijde wordt er
op gewezen dat prins Richard zich
wel moest bekommeren om de Ne
derlandse kroonprinses, omdat hij bij
afwezigheid van zijn vader, stamhou
der is Zijn vader, Gustav, Albrecht,
Alfred Frans, Frederik, Otto, Emil,
vorst van Sayn-Wittgenstein-Berle-
burg, graaf van Sayn, heer van Hom
burg, Neumagen, Vale.,dar en Neu-
enhemsbach was tijdens de tweede
wereldoorlog ritmeester in het Duitse
leger. Hij is niet weergekeerd uit Rus
land en officieel nog vermist.
Aan de Duitse romance wordt in
Nederlandse kranten nauwe
lijks meer aandacht besteed als
blijkt dat Engelse bladen de
prinses in verband brengen met Ni
cholas Tollemaehe zoon van
een schatrijke Britse bierbrouwer. Op
het zeer besloten hofbal op Fredens-
borg bij Kopenhagen, zo 'weten de En
gelse zondagsbladen te melden, heb
ben prinses Beatrix en Nicholas el
kaar het eerst ontmoet. Nadien wordt
het tweetal gesignaleerd op de Ascot-
races, die prinses Beatrix bijwoont op
uitnodiging van koningin Elizabeth.
Dé Nederlandse kranten zijn daar nog
niet ondersteboven van maar dat
wordt anders als enige maanden la
ter, in december, de publieke aan
dacht voor het liefdeleven van de prin
ses weer ontwaakt. In Engeland lekt
uit dat mr. Tollemaehe is uitgenodigd
voor een grootse jachtpartij voor de
vrienden van onze prinsessen. Zondag
avond 20 december worden de 23-ja-
rige Nicholas Tollemaehe, prins Wil
liam of Gloucester, the. hon. Brian
Alexander, viscount Chewton en lady
Elisabeth Anson op Schiphol afge
haald door de opperstalmeester van
de koningin, luitenant-kolonel W. F. K.
Bisehoff van Heemskerck. De plaats
van de jachtpartij wordt niet bekend
gemaakt, maar de pers opgewonden
door een vloedzee van geruchten en
kleine feiten,, mobiliseert zich. Drake-
sleyn en Soestdijk worden in het oog
gehouden. De spanning stijgt. Het
gerucht wil, dat een verloving met
Kerstmis bekend wordt gemaakt.
Maandag 21 december worden de
jachtvrienden in de Wassenaarse dui
nen gesignaleerd.
Diezelfde avond rijden zwarte glan
zende hofauto's op en aan naar Dra-
keste.vn. Prinses Beatrix biedt haar
ouders en de jachtvrienden een diner
IIMHIIIIIIIIIIIHIMIIIIItllMlUHIIlllllIHHIHHMIIIIIIIIIIIIIIII
Het blijft enige weken rustig rond
prinses Beatrix totdat de kran
ten op 29 februari een inter
view afdrukken dat de prinses
ter gelegenheid van haar 27ste ver
jaardag heeft toegestaan aan de ANP-
verslaggeefster Elly Boer. ,,De jour
nalisten en fotografen bemoeien zich
veel meer met mijn privé-leven dan
vroeger. Ik zie daar. zoals laatst met
die jachtpartij, behalve goede bedoe
lingen toch ook wel een stuk onge
zonde nieuwsgierigheid in," aldus de
kroonprinses. Over berichten over ro
mances zegt zij: ,,Het is toch abnor
maal als iedere eerste kennismaking
of vluchtige vriendschap direct als
de grote liefde wordt uitgebazuind? Ik
heb zelf erg veel vrienden en kennis
sen, ook in het buitenland, maar het
wordt benauwend als iedere vriend
schap „liefde" moet zijn. Wanneer
iemand zo beleefd is om na een ver
gadering mij even naar m'n auto te
brengen en die ongelukkige jongen
dan wordt lastig gevallen, of zijn ra
men worden met telelenzen begluurd
zoals is gebeurd dan maakt
me dat wel eens woedend."
De dag na haar verjaardag meldt
het ANP dat prinses Beatrix 's och
tends vroeg voor een korte winter
sportvakantie naar Gstaad in Zwitser
land is vertrokken. De prinses reist
onder de hoede van de heer en me
vrouw Bisehoff van Heemskerck, ver
trouwelingen van de koningin. Al
spoedig blijkt dat net hier meer dan
een gewone skivakantie betreft. Hier
en daar, ook in dit blad, komt men
voor het eerst de naam Claus von
Amsberg tegen. Prinses Beatrix ver
blijft in het door familieleden van
haar vader gehuurde chalêt Pavonia.
De Nederlandse ambassadeur in Ro
me en vroeger in Bonn, jonkheer van
Vredenburch verhuurt het buitenhuis
aan de graaf en gravin Caspar von
Oeynhausen. Deze neef van prinses
Armgard heeft prinses Beatrix uitge-
en haar vrienden
aan op het intieme kasteeltje. De vol
gende ochtend vroeg gaat het spoor
naar Het Loo. Een leger verslagge
vers en fotografen uit binnen- en bui
tenland baggert rond in de sneeuw
die plaatselijk nog dik ligt. De politie
van Apeldoorn houdt zich verdacht
op langs de rijksweg Amersioort-Apel-
doorn, daar waar de weg de kroon
domeinen splijt. Het vriest flink. Op
„strategische" plekken gedropte jour
nalisten en fotografen wachten ver
kleumd en ongeduldig op „het mo
ment". Alleen prins Bernhard jtn eni
ge oude vrienden onder wie de geld
magnaat baron De Rothschild wor
den gezien. Kort na de middag sluit
de Apeldoornse politie de openbare
domeinen hermetisch af. „Om onge
lukken met belangstellenden tijdens
de jacht te voorkomen" heet het. De
prinsessen en hun vrienden worden
niet gezien. Aan de vooravond van
Kerstmis zijn Je meeste gasten even
geruisloos vertrokken als zij gekomen
zijn. Daarbij behoren enige Duitse
edellieden. Ónder hen: Friedrich Wil
helm von Molienzollern, de vijfentwin
tigjarige achterkleinzoon van de laat
ste Duitse keizer, de enthousiaste jager
Richard van Stayn-Wittgenstein-Berle-
burg (30) en de totaal onbekende
diplomaat Von Amsberg (38)
Kerstmis 1904 nadert. Er gebeurt
niets. De geruchten gaar uit als een
Kerstkaars.
In Nederland geldt nog het parool
„handen af van Soestdijk", als in
1958 de wereldpers melding
maakt vai. een „romance" tus
sen de toen 20-jarige prinses en de
Eindhovense notariszoon Bob Steens-
ma. Hun studentenvriendschap trekt
de aandacht in Eeidse kringen en is
voor buitenlandse schandaalbladen
aanleiding de Nederlandse monarchie
bedreigd te zien. De royalty-reporters
laten de „hartepijnen" van de prin
ses weer herleven als midden 1984 de
iujniddels* bij Pakhuismeesteren
werkzame mr. Bob Steensma. in het
huwelijk treedt met de Rotterdamse
bankiersdochter Herma Ruys. Prin
ses Beatrix, ret terug van de Ascot-
races, woont vergezeld van prinses
Margriet en haar particulier secreta
resse mej. M. C. C. Wijnen) de hu
welijkssluiting bij van haar studiege
noot.
Nog helemaal verdiept in de Irene-
kwestie schrikt de vaderlandse pers
op door het bericht over een een me
ter hoge ruiker van rode rozen die
..met groeten van de piraat" op Dra-
kesteyn wordt afgeleverd. De vrien
delijke geste is afkomstig van een 37-
jarige vrijgezel uit Fran'kfort, begaan
met de „vereenzaamde" prinses. De
Haagse Post constateert: De vrijge
zel. onmiddellijk belegerd door pers
volk, blijkt de onschuld zelve. Wel
belooft de stille aanbidder nog kisten
Russische kaviaar en Franse paté de
foie gras,, mits hij voor elk blik een
kus zou krijgen, maar daarvan is
nimmer iets gekomen.
Ondertussen werkt prinses Beatrix
een druk programma af. Op haar
agenda in die junimaand van 1964
staan: Berleburg en Kronberg voor
de huwelijksfeesten van Tatjana zu
Sayn-Wittgenstein-Berleburg en Mau
rits van Hessen, Kopenhagen, hofbal
ter gelegenheid van de 25ste verjaar
dag van de Deense kroonprinses Mar-
garethe, en de Ascot-races in Enge
land. Begin juni is alles wat Duits
land aan adel te bieden heeft aanwe-
zi°- in het schitterende slot van Berle
burg. De heer Claus von Amsberg is
er ook, maar hij valt nauwelijks op
tussen zoveel representanten van il
lustere Duitse vorstengeslachten. De
vorstin van Sayn-Wittgenstein-Berle-
burg, dochter van de Zweede graaf
Charles de Fouché due d'Otrante,
geeft een afscheidsbal ter gelegen
heid van het huwelijk van haar doch
ter Tatjana met Maurits van Hessen.
Prinses Beatrix en prinses Margriet
behoren ook tot de gasten. Het blijft
niet onopgemerkt dat de oudste broer
van de bruid, erfprins Richard, meer
dan gewone aandacht besteedt aan
onze kroonprinses. Volgens de aanwe
zige verslaggevers is de sympathie
tussen de 29-jarige Duitse prins en
prinses Beatrix wederzijds. Blikken
Vele jaren uiterst
dankbaar onderwerp
voor boulevardpers
nodigd haar skivakantie samen door
te brengen niet zijn vrienden Richard
van Sayn-Wittgenstein-Berleburg en
Claus von Amsberg.
Deze gezamenlijke vakantie zet ve
le kranten redacties aan bet denken
en luidt het beleg van Berleburg in.
l)e grote bladen zien namelijk in hel
verblijf alle aanleiding hun oor Ie
luister te leggen in dc woonplaats
van prins Richard. Een enkeling
tracht nog uit te zoeken wie Claus
von Amsberg is. Een blik in de laag
ste afdelingen van de Gotha-almanak-
ken bezegelt Claus' lot als mogelijke
kandidaat. Hij is namelijk 38 jaar eu
heeft geen titel. Er is geen misver
stand mogelijk. De diplomaat Von
Amsberg chaperonneert zijn vriend
Richard.
De aandacht van de Nederlandse
en buitenlandse pers concentreert
zich nu volledig op prins Richard.
Vooral na de bekendmaking van de
verloving van prinses Margriet met
Pieter van Vollenhoven op 10 maart
verscherpt de journalistieke aandacht
voor het doen en laten van prinses
Beatrix en pr'ns Richard. Het vrien
delijke stadje Berleburg in Sauerland
wordt m die dagen plat gelopen door
journalisten en fotografen. En niet al
leen Nederlandse. Verslaggevers van
boulevardbladen zijn zelfs uit Rome
en Parjjs gekomen om hun slag te
slaan. Zij hebben hun sporeri achter
gelaten. Er is nauwelijks meer aan
oen foto van prins Richard te komen.
Alleen uit privé-bezittingen lukt het
een en ander te bemachtigen. Dat
z-ijn dan meestal opnamen van het
jaarlijkse schuttersfeest, een gebeu
ren waar het zevenduizend zielen tel
lende stadje telkenjare naar toe leeft.
De plaatselijke fotograaf be
schikt over een uitgebreide- collectie
foto's van prins Richard en zijn fa
milie die in het voormalige vorsten
dom Wittgenstein nog worden
gehoogacht als regeerden zij nog. De
moeder van prins Richard heeft hem
echter „streng untersagt" ook maar
één foto te verkopen zonder haar toe
stemming. Wat „die Fürstin" zegt, is
wet in Wittgenstein. Het schuwen van
de publiciteit door prins Richard en
zijn familieleden verhindert niet, dat
iedereen in het stadje het heeft over
de spoedige verloving van prins Ri
chard en prinses Beatrix. De alge
mene overtuiging is dat de aankondi
ging van de verloving op 30 april, op
koninginnedag bekend zal worden ge
maakt. Omstreeks Pasen al, 18 april,
ontstaat hoogspanning onder de aan
wezige journalisten in Berleburg. Op
Witte Donderdag komt de moeder
van prins Richard per vliegtuig op
Schiphol aan. Zij keert terug van een
inspectiereis langs de eigendommen
van de familie in Canada. Die dag is
ook prins Richand spoorloos. Hij is
's morgens vroeg in een Volkswagen
gezien. Op weg naar Soestdijk? De
aanwezigheid van zijn moeder in Ne
derland dwingt tot koortsachtig gete
lefoneer met Amsterdam. Amsterdam
weet slechts dat prinses Margaretha,
vorstin van Sayn etc. etc. als V.I.P.
op de passagierslijst stond van de
Canadian Pacific Airlines, 's Avonds
draait de zwarte Mercedes 300 van
Richards moeder het voorplein van
het kasteel op. De chauffeur heeft
prinses Margaretha op Schiphol afge
haald. Even eerder is prins Richard
weer in Berleburg gezien, terugke
rend van een drijfjacht in zijn uitge
strekte bezittingen....
1 Is de laatste week van april na-
A dert, liggen op menige redactie
L\. de pagina's over de nobele.
vriendelijke, mussen schieten
de prins Richard van Sayn-Wittgen
stein-Berleburg klaar. Hij is de meest
aannemelijke kandidaat voor prinses
Beatrix. Qua karakter en belangstel
ling lijkt hij veel op prins Bernhard.
Hij is zeer geliefd bij de Witlgenstei-
ner, die hem om zijn eenvoud op han
den dragen. Zijn godsdienst, zijn leef
tijd, zijn opvoeding hij bracht de
oorlogsjaren als kind bij familieleden
van zijn moeder in Zweden door
maken hem tot een zeer geschikte
kandidaat, zo w ordt gezegd.
Hoewel geen enkele Nederlandse
journalist gelooft aan een bekendma
king van de verloving op koninginne
dag, neemt tegen die tijd de span
ning toe. Het bericht over de NTS
die de voorzitte, van het Amsterdam
se Oranjecomité, dr. Gajentaan, ver
zoekt voorbereidingen te treffen voor
een „spontaan feest op de Dam op
de dag van de verloving" draagt tot
de spanning bjj. Op koninginnedag is
de belangstelling, vooral van de bui
tenlandse pers, voor het défilé op
Soestdijk groter dan normaal. Het
blijkt echter een gewone koninginne
dag te zijn. De journalisten uil alle
windhoeken neergestreken, druipen
af.
Dezelfde koninginnedag arriveert
de Duitse diplomaat Claus von Ams
berg op Drakesteyn. Een dag later
betrapt fotograaf John de Rooy prin
ses Beatrix en haar 38-jarige Duitse
vriend in de tuin van haar kasteeltje.
In dagen van herdenking wordt deze
romance onbarmhartig voor de voe
ten van de wereldpers geworpen.
De ware Jacob heet Claus von
Amsberg.
Er is geen misverstand mogelijk,
be prins van Sayn-Wittgenstein-Ber
leburg chaperonneerde zijn vriend
Claus.
