EEN VIJFDE DEEL DER
WEGGEBRUIKERS DRAAGT
TEN ONRECHTE GEEN BRIL
Slechter
Miss Bril
Wanneer
Vocht geleidt
Bolbliksem
U r is tenminste één man in de wereld, die uit de manier
waarop u op een stoel plaats neemt, conclusies trekt
omtrent uw karakter. Die man is de Londense psycholoog
Gregory Gower. Hij heeft een hele theorie opgebouwd na
honderden proefnemingen en meent nu te weten, of u
zelfbewust bent, of onzeker, doortastend of weifelmoe
dig, al naar belang de wijze waarop u gaat zitten. U
denkt misschien, dat niemand iets omtrent uw diepste
innerliik kan raden, omdat u uw tong en de uitdrukkino
van uw gezicht in bedwang houdt, maar de heer Gower
heeft u al doorschouwd op het ogenblik, dat het gesprek
nog moest beginnen. Voor de mensen die sollicitanten
moeten beoordelen, heeft Gregory Gower waardevol
materiaal verzameld, maar natuurlijk is het niet minder
belangrijk voor de sollicitanten zelf om te weten, hoe
men hun gedragingen op de stoel uitlegt. Daarom hierbij
enkele foto's met houdingen die voor de heer Gower zo
veel zijn als een open boek.
Foto links boven: een weinig elegante houding, zo met
de voeten naar binnen gekromd. De psycholoog leidt er
uit af, dat de sollicitante het gesprek met tegenzin onder
gaat. Er spreekt een zeker verzet uit.
Foto rechts boven: Ook uit deze houding valt angst voor
het gesprek af te leiden. Als zij hier al bezwaar tegen
heeft, zal zij zich ook door andere wederwaardigheden
snel laten ontmoedigen.
Foto links beneden: ze zit al niet meer, maar valt haast
van de stoel. Ze heeft een gespannen houding en is
doodsbang een fout te maken. Waarschijnlijk een meisje
met veel eergevoel.
Foto rechts beneden: De ideale houding bij een sollicitatie.
Ontspannen, rustig, zich bewust van haar capaciteiten.
Haar baas zal tevreden zijn.
(Vervolg van pagina 1)
adviseur van de campagne, zegt, dat
ledereen boven de 40 a 45 jaar ten
minste een leesbril nodig heft. Maar
die honderdjarige dan, die nog zonder
bril de krant leest, wordt hem soms
tegengeworpen. Dat gebeurt bij uit
zondering, en in elk geval kan zo
iemand zeer slecht in de verte zien,
zegt de heer Hafkamp daarop.
Maar belangrijker dan dat al
les is, dat iedereen zich van tijd
tot tijd afvraagt, of zijn ge
zichtsvermogen nog is opgewas
sen tegen de eisen van vandaag.
Die eisen zijn voor weggebrui
kers bijzonder hoog. De vorige
minister van verkeer, mr. Van
Aartsen, heeft eens onthuld, dat
de medische eisen die aan weg
gebruikers moeten worden ge
steld, in studie waren, ook de
kwestie van het gezichtsvermo
gen. Bij het rij-examen voor
auto of scooter wordt aan de
gezichtsscherpte nauwelijks aan
dacht besteed. En dat terwijl,
naar een ruwe schatting, twin
tig procent der niet brildragen-
de verkeersdeelnemers hoog
nodig de correctie van brille-
glazen behoeft. Het oog wil ook
wat, dames en heren. Uitkijken
alstublieftH. St.
7 10 JULI 1965
S-X
ufo'.';
1PW
Schiet hem een haar
door zijn hoofd!
HEEFT een geweer iets te maken
met chirurgie? Deze vraag zal in
I het algemeen ontkennend beant
woord dienen te worden. Toch bestaat
er sedert kort een relatie tussen de me
dische wetenschap enschieten. Ge
leerden in Engeland maken het zelfs zo
bont. dat zij patiënten in hun hoofd
scMeten om hun leven te redden. De
kogels bestaan uit varkensharen, die in
het achterhoofd geschoten worden en
een afdoend middel blUken te zijn te
gen heesenaneurismen. Dit zijn weke
plekken in de wand van slagaderen. On
der druk van het bloed kunnen er naar
buiten ballonachtige gezwellen ontstaan
net zoals by een oude binnenband van
een auto. Zo'n uitwas in de slagaderwand
kan by opwinding of spanning plotseling
uK elkaar springen, met een beroerte
als fataal gevolg.
Dikwijls kunnen de chirurgen nog de
zieke slagader van de hoofdslagader iso
leren door kleine zilveren klemme
tjes aan te brengen. Maar het risico
blijft dan, dat zo'n pennetje de weke
plek kan beschadigen. Om dit gevaar
te vermijden, is daarom het z.g. „haar-
geweer" geconstrueerd. Dit schiet een
varkenshaar in de ballonachtige slag
ader, met een kracht, die net genoeg
is om de wand te doorboren. Kleine
bloedklonters vormen zich vervolgens
om de uiteinden van de doorgedrongen
haren. Het afvuren gaat door, totdat
een lapwerk van stolsels is opgebouwd
en er een taaie inwendige verdedi
gingslinie ontstaat rondom de weke
plek. Het gevolg is dat deze gaat krim
pen.
Het geweer wordt in werking gesteld
door middel van geperste lucht. De
kracht die nodig is om een speelgoed
ballon te doen barsten is in vergelijking
veel groter dan die om een varkenshaar
op de plaats van bestemming te bren
gen. Toch is het een uitermate precies
werkje om de juiste slagader door de
schedel heen te treffen.
In Engeland komt deze nieuwe me
thode er langzaam maar zeker in, ter
wijl in Amerika al meer dan veertig
patiënten door de uitvinder, neuro-spe-
cialist dr. John Gallagher, verbonden
aan de universiteit van Georgetown,
met succes zijn behandeld. Een groep
ingenieurs van het Research Laborato
rium van Marine in Washington heeft
met aanwijzingen van de geleerde het
eerste haargeweer gemaakt. Het werd
nog verder geperfectioneerd door één
van hen, de 62-jarige machinist Harrison
Hagemeyer, die zelf een zoon van 32
jaar oud heeft moeten missen aan een
hersenbloeding.
De lezer vraagt zich misschien af.
waarom er juist varkensharen voor deze
ingreep gebruikt worden. Zij zijn enigs
zins geschubd hetgeen nodig is om bloed-
stolsels te vormen, en daarbij speelt
ook de stugheid, een eerste vereiste om
er mee te kunnen schieten, een rol. Hoofd
en wenkbrauwhar r van Chinezen dat dr.
Callagher eerst heeft uitgeprobeerd, bleek
niet hard genoeg te zijn. Het varken
speelt met dat al wel een wonderlijke rol
in de strijd voor de gezondheid van de
mens.
Let op, hoe u gaat zitten
Het is niet waar, dat de ogen van
de mens vandaag sneller achteruit
gaan dan die van onze voorouder*
Dat er meer brillen worden gedra
gen dan vroeger is gewoon een ge
volg van het feit, dat men zich van
ooggebreken eerder bewust is, al is
dat dan nog lang niet vroeg genoeg.
Het is trouwens niet het oog zelf
dat bij vermindering van gezichts
scherpte slechter functioneert, het
zijn de oogspieren die verslapt raken
en het beeld dat door de oogbol wordt
opgevangen, te vroeg of te laat op het
ne^vlifcs doen ijplafióer. Een bril cor-*sx
rigeert deze fouten. Alleen tunnel-
Zicht en nachtljUndheid 3jjn twee af
wijkingen waartegen de slijptechniek
nog machteloos staat, en dat wel zal
blijven ook-
De zorg voor de ogen, zo Is intus
sen ook komen vast te staan, is sterk
afhankeiyk van het wqon- en werk
milieu waarin men verkeert. Onder ge
studeerde mensen treft men als regel
meer brildragenden aan dan onder
minder geschoolden. Dat komt niet
omdat intellectuelen slechtere ogen
hebben, by voorbeeld door het vele
lezen, maar eenvoudig omdat ze het
euvel sneller „in het oog" hebben
dit inderdaad wel vaak tydens hel
vele lezen en daarnaar handelen.
De weerzin tegen de bril, vroeger
in brede volkslagen een bekend ver
schijnsel, is de laatste tijd sterk afge
nomen. Toen, enige jaren geleden, de
actrice Fie Carelsen voor de televisie
geïterviewd werd, had zij haar bril
opgehouden. „Waarom doet u dat ding
niet af', vroeg men haar. „Maar zon
der bril zie ik er zo oud uit", repli
ceerde Fie Carelsen, en haar inter
viewer miüst dat inderdaad bevesti
gen.
Ook als statussymbool begint de
bril een rol te spelen. De man met
een zwaar hoornen montuur wordt,
zo is geconstateerd, maatschappelijk
hoger getaxeerd dan zonder bril. In
Amerika worden dan ook monturen
gedragen met gewoon vensterglas
11'
Iets wat de stichting „Oog en Bril"
eerlijk is eerlijk niét propageert-
Des te groter echter is haar bemoeie
nis met de miss Bril-verkiezingen.
waarvoor ieder jaar uit 1500 tot 2000
aanvragen een keus moet worden ge
daan. Door al die tam-tam is in elk
geval bereikt, dat de vrouw mode
bewust is geworden waar het de bril
betreft. En dat er van mode, van ver
andering. in de monturen en glazen
sprake is, valt af te lezen uit de mo
dellen die de laatste jaren aan de
markt zijn. Ook hier zijn sommige
brillen „in", andere volkomen „uit".
Foto hovn: deze bril is al weer
verouderd, al staat hij uóg zo char
mant. Grote glazen zijn nu „in",
(foto onder).
liksem en onweer? Thuisblijven!
Jaarlijks woeden er op onsJ®
aarde zo'n slordige 15 a
miljoen onweersbuien _en
een eenvoudig rekensommetje
leert ons dus. dat dit er ruim
40.000 per dag zijn. Statistici
hebben berekend dat er per jaar
ongeveer 10.000 personen om net
leven komen na door de blik"
sem te zün getroffen. In de V.a-
bedraagt dit aantal 200, m
Frankrijk 92, in Engeland 23 en
in West-Duitsland 165 personen.
Wy weten ook dat In ons land
telkenjare de bliksem wel enige
slachtoffers eist. De feiten en
getallen leren ons echter even
eens dat de kans om door de
bliksem te worden getroffen ge
ring Is. Dit neemt niet weg dat
bliksem toch altijd gevaarlijk,
grillig en onberekenbaar blijft
en zeer beslist niet moet worden
onderschat.
Iedereen kent ln zijn omge
ving wel volwassen mensen, die
doodsbenauwd zijn voor onweer
en bliksem. Natuurlijk is dit met
nodig en behoeft men zelfs bij
..zwaar weer" niet in paniek te
geraken. Maar evenmin getuigt
het van moed op onverstandige
wijze blijk te geven dat men
niet bang is voor onweer, want
ook bij bliksem is overmoed
bepaald geen moed.
Onweer ontstaat door de op
eenhoping van grote hoeveelhe
den elektriciteit in de damp
kring. Door de snelle opstijging
van de warme lucht vindt uit
zetting, afkoeling en conden
satie van waterdamp plaats, ue
snelle verplaatsing van de aldus
ontstane kleine waterdruppeltjes
met de luchtstroom vormen
sterke elektrische ontladingen,
die bliksem kunnen veroorza
ken Uiteraard treedt bliksem
het'meest op in tropische stre
ken waar hitte en vocht elkaar
begeleiden. Des te kou.der en
droger de lucht des te minder
kans op onweer. Zo komt er bij
voorbeeld boven de polen en de
Sahara nooit onweer voor. ais
we het zeer eenvoudig willen
f„iion zouden we kunnen
V°CTijpnriat' bij bliksem dezelfde
verschijnselen optreden als ge
beurt bij het oversprlngenjUh
de Vg]iksem kan zow#l
machientje. woJLi 'n
optreden tussen twee wou.„n
onderling als tussen de aarde
en een wolk.
He* is verreweg het verstan
digste bij onweer het open veld
te vermijden. Wordt men ech
ter in zulk een omgeving als het
ware door het onweer verrast
en overvallen, dan kan men het
beste de hoogste punten daar
in vermijden. Vermijd ook zo
veel mogelijk de voorwerpen,
die hoog en puntig zijn, zoals
afrasteringen. Bomen hebben
een grote aantrekkingskracht
voor de bliksem en het is raad
zaam nooit onder bomen be
schutting te zoeken.
Houdt u bij onweer ook nim
mer op in de onmiddellijke na
bijheid van dieren in een wei
land. Koeien en schapen heb
ben dan namelijk vaak de ge
woonte samen te drommen,
vormen een compacte massa en
vocht is nu eenmaal e«i sterke
geleider van elektriciteit. Als
men zich in het bos bevindt, ter
wijl het onweer losbarst, kan
men zich beter niet aan de bos
zoom ophouden en doel man w
verstandig aan in het centrum
ervan niet onder de hoogste bo
men te gaan staan.
Omdat men door rubberban
den geïsoleerd zou zijn, meen
de men vroeger in een auto ab
soluut gevrijwaard te zyn voor
blikseminslag. De praktijk hcefl
echter geleerd dat een natte
auto ook wel de bliksem tot
zich kan trekken. Hoge snel
heden by onweer zyn altyd uit
den boze, want zou er Iets ge
beuren dan zou de snelheid fa
taal kunnen worden voor wat de
verdere gevolgen betreft.
Omdat de bliksem een voor
keur heeft zijn weg naar de
aarde via muren van huizen e d
te zoeken, verdient het aanbe
veling geen beschutting langs
deze muren te zoeken.
Toen in april van dit jaar
de bliksem insloeg in de
neus van een vliegtuig van
de British Airways en daarin
een flink gat sloeg, werd weer
eens afgedaan mei het vroeger
algemeen verbreid geloof da!
dit niet mogelijk was, omdat een
vliegtuig geen direct contact
■net de aarde heeft. Hierdoor
meende men ook dat scnepen
nooit door bliksem konden wor
den getroffen, daar hij niet op
het wateroppervlak insloeg. De
grote hoeveelheden dode of ver
doofde vis, die men verschillen
de malen na onweersbuien heeft
gevonden, hebben ook die me
ning gewijzigd.
Men doet er bij onweer even
eens goed aan binnenshuis
voorzorgsmaatregelen te tref
fen. Zo kan men de stek
kers van elektrische apparaten
beter uit de contactdozen halen
en ze minstens een meter hier
van verwijderen. Bliksem zoekt
zijn weg langs elektrische lei
dingen, slaat gemakkelijk over
en de ontlading zou dan het met
het snoer verbonden apparaat
grondig vernielen.
Omdat aan het onweer vaak
een drukkende, broeierige, uit
puttende warmte voorafgaat zijn
we gauw geneigd alle deuren
en vensters van onze huizen
wijd open te zetten en open te
laten om de frisheid en verkoe
ling van het onweer gelegenheid
te geven de temperatuur m on
ze huizen aangenamer te ma-
Nu trekken open deuren ea
vensters wel niet de „gewone"
bliksem aan, zoals men vroeger
dacht, maar wel kunnen ze dal
de zogenaamde bolbliksems
doen. Nog altijd weet men niet
wat deze bolbliksems precies
zijn. Men vermoedt dat ze ont
staan door de verbranding van
ozon of stofdeeltjes. Deze bol
bliksems, rood en blauw van
kleur, variëren in grootte meest
al van een tennis- tot voetbal
Ze kunnen op de meest vreem
de, onverwachte manieren hul
zen e.d. binnendringen en vin
den hun weg wel door sleutel
gaten en schoorstenen. Ze kie
zen vaak dezelfde weg terug als
waarlangs ze zijn gekomen.
Het parool is afblijven!
Grillig als rivierarmen slin
geren de bliksemstralen zich
door de lucht. Een bijzonder
fraaie opname van een on
weersbui boven de Ameri
kaanse stad Milwaukee.
A AN de Dokkumer Ee, in
bereik van de Friese Me
ren, Lauwerszee en de et-
landen is of was een boerderij
te koop voor 185.000. U hebt
over deze boerderij een knots
van een advertentie kunnen le
zen. Het wit geschilderde ver
bouwde pronkstuk wordt verge
zeld van een zwembad (11 x 4
meter) met zuiveringsinstallatie
een kleine boomgaard, een bil
jartkamer 9x4 meter met bar
en groot biljart, ingebouwde luis
ter- en kijkinstallatie, Japanse
overloop, badkamer in zacht
groen, antieke platbuiskachel,
laundry met wasmachine, elek
trisch apparaat voor kip aan
't spit, sap-centrifuge, een Che
vrolet en een yacht. Allemaal en
nog veel meer voor nog geen
twee ton. Nou zit je natuurlijk
wel wat afgelegen, maar men
senkinderen, wat een luxe voor
zo'n paar centen. Stel daar nu
eens een flat tegenover, een stuk
huis met gemeenschappelijke
muren, vloeren en zolders, dat
van jou is en toch ook weer niet,
voor veertig- tot zestigduizend
gulden.
Jammer dat ons werk in het
dichtbevolkte westen van ons
land ligt. Elke dag reizen met
die Chevrolet van Dokkum naar
Amsterdam is wel wat ver, hoe
wel de reiskosten door de nieu
we belastingwet grotendeels af
trekbaar zijn. Maar je gaat
mijn idee, zeggen ze tegenwoor
dig je gaat eenvoudig niet
meer naar je werk als je in zo'n
boerderijtje met een woonkamer
van 33 m2 woont. Je kijkt en ge
niet van je Japanse overloop,
duikt in je zwembad onder elke
temperatuursomstandigheid trekt
er met hengels op uit naar het
rijke viswater, tuigt het yacht op
om de woelige baren te beva
ren, gaat soppen met de vuile
was in de laundry, oefent voor
grootmeester op het biljart drie
bandenspel, smult van de aan 't
spit goudgeel getoverde kippetje
uit eigen teelt of poedelt in het
zachtgroene privé-bad, in wa
ter dat naar pijnappels riekt
Toen ik de advertentie nog eens
met alle aandacht las, zag ik
deze boerderij, zoals kinderen in
hun fantasie alles gestalte zien
krijgen wat de verteller met eni
ge voordrachtskunst weet op te
dissen. Waarom ben ik dan ook
geen commissaris van de Hoog
ovens? overdacht ik. Dan had je
even opgebeld om mee te delen
dat deze boerderij jou was waar
voor alleen maar een stukje tan
tième over 1964 nodig zou zijn.
Al mijmerende was me hoe
onaardig ontgaan, dat mijn
vrouw heur handen door mijn
haar streek. Tevreden? vroeg ze.
Als je het nog niet mocht zijn,
is er straks geen ontkomen meer
aan. Ik heb jonge haantjes ge
braden en vruchtensap klaar ge
maakt, de nieuwe zachtgroene
wastafel wordt morgen geïnstal-
leer, met je verjaardag krijg je
een biljartkeu en we hebben je
Dafje gewassen en gepoetst.
Loop naar de Dokkumer Ee!
Dat kwam alleen maar even in
me op. Ik antwoordde: met jou
zou ik zelfs in een huisje met één
kamer tevreden zijn. Uit puur
genoegen draaide ze een vlecht-
je in mijn haren!
PHILIP LANGERAK
