22 FOTO'S KOMEN
VAN 225 MILJOEN KM
Russische
poging
mislukt
ORIËNTATIE
FOTO'S
DETAILS
barre wereld
MEISJE
DOODDE
HAAR
BABY
Engelse
vredesmissie
Vietnam
mislukt
70 doden in
Zuid-Soedan
Kopstuk
No a wel bij Marine
Kwaliteit speelt
geen rol
promotie
echte bakker
meer
in leger
Onfrisse
reclame
voor
frisdrank
Boek uit 1696
over aanmaak
van raketten
Hond Grietje
Grapendael
nu ook hier
MARINER-MARS
wMé
Kamerlid vraagt:
Regel minimum
loon algemeen
Marine
opruiming
Lagerhuis akkoord
Schreef
Onvast weer
Anti-rook-
waarschuwing op
sigarettenpakjes
VER. STATEN
WOENSDAG 14 JULI 1965
89ste JAARGANG No. 32097
zonne- zeil
temperatuur^
regeling
zonne-paneet
t.v.-kamera
korrektie-motor
„Klaar voor opname". In
de vorm van niet onwellui
dende radiotonen kwam deze
boodschap enkele dagen ge
leden van de Amerikaanse
Mariner-4 die, 225 miljoen
kilometer van de aarde ver
wijderd, op Mars afstormt
om 22 tv-foto's te maken van
deze „Rode Planeet", die al
sinds eeuwen de fantasie van
de mensheid heeft geprik
keld. Komende nacht om
kwart over twee moeten de
opnamen beginnen. Als het
experiment lukt, kunnen de
Amerikanen zich erop beroe-
men de tot nu toe meest in
gewikkelde ruimteproef met
succes te hebben uitgevoerd.
Vorig jaar, 28 november ver
trok de Mariner-4, twee dagen eer
der dan de Russische Sonde-2, die
intussen opgehouden is signalen
uit te zenden en Mars op zeer
grote afstand zal passeren. 250
dagen heeft de reis geduurd en in
die ruim acht maanden legde de
glanzende, met bladgoud bedekte
Amerikaanse verkenner 560 mil
joen kilometer af in de richting
van de Marsbaan.
Mars, de rode planeetzoals zij in
aardse sterrenkijkers verschijnt.
De Mariner-lf. moet details
leveren.
(Zie ook pagina 5)
LONDEN, 14 juli (Reuter,
UPI) De speciale missie, die
premier Wilson van Engeland
naar Noord-Vietnam heeft ge
stuurd om de mogelijkheden voor
beëindiging van de Vietnamese
oorlog te peilen, is mislukt. De
groep is op weg naar Londen om
de regering verslag uit te brengen,
zo is gisteravond uit officiële
bron in Londen vernomen. Harold
Davies, de 61-jarige Britse staats
secretaris die verleden week in op
dracht van Wilson naar Hanoi
vloog, is door de premier terug
geroepen nadat duidelijk was ge
worden dat zijn missie „geen zin
meer had".
wafels
Dit is een van de kopstukken van
het Mexicaanse paviljoen op de
New-Yorkse wereldtentoonstelling
De stenen kop is eeuwen geleden
in het huidige Mexico vervaar
digd. Toen men indertijd het ge
vaarte ontdekte begon men drif
tig te graven in de mening dat het
een verzonkenreuzenbeeld was.
Maar zo ver bleken de oude kun
stenaars niet gegaan te zijn.
Morgen 9 uur
587 merk-DEKENS
529 Polyether interieur-
en keurkapok
MATRASSEN.
„ASTRID"
't is zeker en gewis
dat brood van een
't smakelijkst is
Aan zee:
De lf maanden geleden uit Polen
naar Nederland gekomen familie
Widurski-Grapendaél zal spoedig
de 7-jarige herdershond Mischka
weer bij zich hebben. Zoals bekend
leefde mevrouw Widurski 20 jaar
in Polen na in de oorlog plotseling
uit Nederland verdwenen te zijn.
Bij de terugkeer naar ons land
moest de hond die sinds zijn ge
boorte bij de familie was, achter
blijven. Giften van particulieren
maakten de overtocht van Misch
ka mogelijk. De Beverwijkse amb-
tenaresse mevrouw A. Bornet-
Zonneveld (foto) haalde het dier
op. Mischka moet eerst enige tijd
in quarantaine blijven.
BUREAU; SMEOESTRAAT 5 HA'ARIEM
Telefoon: Redactie 21544 Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Groeneiaan 3, tel. 24790
Bijkantoor en Red. ITmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: W. C. H. Leijdeckers en
Mr. W. A. M. van der Kallen
Algemeen hoofdredacteur: Albert Welling.
Adjunct hoofdredacteur: Paul Kropman.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cent per millimeter
hoogte Omroepers 20 cent per mm hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertenties eventueel zonder opgaaf van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 80 cent per week-
3,45 per maand, 10,30 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging 's avonds
tussen 5.30 en 7 uur, telefoon 20800.
Gouden spion
Mariner klaar
voor opname
van „RODE PLANEET"
(Van onze ruimtevaartmedewerker)
tot. de aarde nu
maai 225 miljoen kilometer bedraagt
komt, omdat de aarde zich in dezelfde
richting als de Marmer in haar baan
beweegt en de satelliet dus achtervolgt.
Tengevolge van de grote afstand heëft
een door de radiostations op aarde uit-
gezonden signaal twaalf en een lialve
minuut nodig om de Mariner te berei
ken. In omgekeerde richting geldt na
tuurlijk hetzelfde. Uiteraard moeten de
technici bij al hun gecijfer rekening
houden met deze tijdsfactor, die met
de afstand voortdurend toeneemt.
Van evenveel belang als het feit, dat
de Mariner op kleine afstand (mini
maal 8500 kilometer!) Mars zal passe
ren is, dat het toestel zich precies
houdt aan de van zijn meesters ont
vangen instructies voor z«n stand in
de ruimte. Wil het hele experiment sla
gen, dan moet de camera natuurlijk
precies op het te fotograferen Marsge-
bied gericht zijn. Dat wordt mogelijk
gemaakt door de oriëntatie-apparatuur
aan boord van de Mariner-4. Twee be
langrijke onderdelen daarvan zijn de
zonnensensors, totocellen, die de zon vooit
durend in het oog houden en zo ervoor
zorgen, dat de zonnepanelen, die ue ap
paratuur van stroom moeten voorzien,
op hun energiebron gericht blijven.
Voor de zeer nauwluisterende oriënta
tie met het oog op het maken van to
to's is bovendien onder aan de Mari
ner een zoeker bevestigd, die de op
een na helderste ter aan de hemel,
Canopus, in het oog houdt. Met deze
zoeker zijn in het begin van de reis
nogal wat moeilijkheden geweest, om
dat hij tweemaal zijn ster uit het oog
verloor. Dat is wel begrijpelijk, want
liet apparaat is zeer gevoelig. Zelfs een
door de zon beschenen stofdeeltje voor
de lens kan de zoeker in de war bren
gen. Dat gebeurde onder andere op 17
december van het vorig jaar. De tech
nici hadden toen de grootste moeite
het toestel, op dat moment al miljoe
nen kilometers van de aarde verwij
derd, weer in de goede stand te krij
gen. Maar het lukte en na die ener
verende dag heeft de Mariner zijn leid
ster gehoorzaam in het vizier gehou
den.
Tijdens de lange reis is de Marmer
allerminst werkeloos geweest. Hij ver-
richtte nauwkeurige metingen met het
oog op de zogenaamde zonnewind (po
sitief geladen deeltjes, die door de zon
worden uitgestoten), magnetische vel
den in de ruimte, kosmische straling
en meteorieten. Wat dat laatste betreft
had de Mariner werk genoeg want hij
passeerde vier grote meteorietenzwer-
men.
En nu, na acht maanden, waarin de
Marmer naast bovengenoemde metin
gen 42 speciale opdrachten correct uit
voerde, is het reisdoel in zicht. In de
radiostations te Goldstone Californië),
Johannesburg (Z. Afrika) en Canberra
(Australië), die om beurten Mariner en
Mars in het (radio-)oog houden, staan
mensen en materieel op hoogspanning
Maar niet alleen daar. Want de NASA
heeft alle beroeps- en amateursterren
kundigen ter wereld verzocht om voor,
tijdens en na het spannende experi
ment waarnemingen van Mars te ver
richten en zo mogelijk foto's te maken.
observaties zullen belangrijk ver
gelijkingsmateriaal vormen bij het ana
lyseren van de Mariner-foto's.
De eerste vail die opnamen zal Ma
riner maken, als hij 13.000 kilometer,
dat is minder dan twee Marsmiddel-
ijiien (8.000 km) van de planeet ver
wijderd is. De laatste foto van de 22
wordt 25 minuten later genomen. Sa
men beslaan de platen een gebied van
6500 kilometer lengte en 240 km breed
te. De beste opname verwachten de
geleerden op de helft van de reeks,
als de camera van de „gouden spion"
loodrecht naar het Marsoppervlak
wijst.
Minstens even belangrijk als het ma
ken van de foto's is het overseinen er
van. Tijdens het fotograferen worden
de opnamen in snel tempo vastgelegd
in het magnetisch geheugen van de
Mariner, om later zeer langzaam, de
tail na detail te worden uitgezonden.
Dat is nodig, want hoewel de energie
van het Manner-signaal 10 Watt is, is
daarvan bij aankomst op aarde nog
maar een miljardste deel van een mil
jardste deel van een Watt over. Het
duurt acht uur, voor een uit 250.000
eenheden bestaande foto naar de aarde
is overgeseind. Het overbrengen van
de hele reeks vergt om en nabij de
tien dagen.
De Amerikaanse astronomen ver
wachten op de beste van deze platen
nog details te kunnen waarnemen van
awe kilometer, een geweldig resultaat
als we bedenken, dat met de beste
aardse telescoop op Mars geen objec
ten kleiner dan 200 kilometer in door
snee zyn te zien.
e-Jnlvt?0?", astronomen en ruimtevaart-
wpSA A eikhalzend uitzien naar nieuwe
fn anrie? ?vei\Mars is er toch al een
wetm hH,INdef Planeet bekend. We
Aoot is Keel(i' dat Mars half zo
een half fl rde' -Jn vierentwintig
ëtke 687 om zljn as draait en
™gen eGn omloop om de zon
voltooit. Mars is een barre wereld'
de temperatuur is er gemiddeld viifl
tien graden C onder nul en het regent
er nooit.
Water komt er alleen voor in de vorm
van damp en rijp, die voornamelijk in
de beide helwitte poolkappen aanwezig
is. Een recente theorie van de Ameri
kaanse dr. Sinton, die meende te kun
nen bewijzen, dat zich in de donkere
zone langs de Marsevenaar plantjes be
vinden, is inmiddels weer door andere
geleerden weerlegd. Latere Mariners,
WITTEM, 14 juli De rijkspolitie
van deze gemeente heeft gisteren een
twintigjarig meisje aangehouden, dat
ervan verdacht wordt in mei van dit
jaar haar pasgeboren baby door wur
ging van het leven te hebben beroofd.
Het meisje was werkzaam in een in
stituut, waar spastische kinderen wor
den verpleegd. Zij wist voor haar huis
genoten de bevalling geheim te hou
den. Toen het meisje onlangs laar een
ander kindertehuis werd overgep'aafst,
ontdekte de leiding van het tehuis, waar
zij tot dan toe werkzaam was geweest,
op haar kamer een doos met de stoffe
lijke resten van een baby.
De politie werd van deze vondst op
de hoogte gesteld, waarna aanhouding
van verdachte volgde. Het meisje is
voorgeleid aan de officier van justitie,
mr. J. Corsten te Maastricht. Zij h.eft
inmiddels een volledige bekentenis af
gelegd, Volgens haar zeggen heeft zij
in paniek gehandeld De officier van
justitie heeft een psychiatrisch onder
zoek gevraagd.
KHARTOEM, 14 juli (Rtr.) Een
ambtenaar van het Soedanese minis
terie van voorlichting heeft meegedeeld,
dat zeventig mensen zijn gedood in een
treffen met regeringstroepen in Wan,
de hoofdstad van de Zuidsoedanese pro
vincie Bahr El Ghazal. De ambtenaar
noemde de slachtoffers „bandieten".
(Advertentie)
m
niet duur wel heerlijk
DEN HAAG, 14 juli Het Tweede-
Kamerlid C. J. van der Ploeg (KVP)
heeft minister Veldkamp schriftelijk
gevraagd overeenkomstig het S.E.R.-
advies een algemene regeling van het
minimumloon vast te stellen. Hij wijst
erop, dat in een aantal ondernemin
gen niet aan alle volwassen werkne
mers tenminste het tussen de rege
ring en de Stichting van de Arbeid
overeengekomen minimumloon van 110
gulden per week wordt betaald.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 14 juli Bij land- en
luchtmacht zullen voortaan bevorderin
gen bü subalterne officieren geschieden
volgens een nieuwe maatstaf. De onder
linge volgorde op de ranglijst wordt niet
meer bepaald door kwaliteitsbeoorde
ling. De bevordering zal nog slechts
geschieden in volgorde van ouderdom
en rang. Dat betekent dat zij, die van
dezelfde ouderdom zijn, voortaan teza
men bevorderd zullen worden.
Minister De Jong die een wetsont
werp heeft verdedigd dat hiertoe de
mogelijkheid opent, zei, dat het toe
passen van kwaliteitsvolgorde zoals
die tot dusver geschiedde wel grote
voordelen heeft. Maar het is onmo
gelijk geworden. Er zijn teveel stu
dierichtingen, soms wel zeventien zeer
verschillende in één dienstvak.
Dit alles is niet het geval bij de
Marine. Daar zal dan ook de keuze
nog bepaald worden door de volgorde
naar kwaliteit. Het aanpassingsvermo
gen voor hen die op een schip gaan
varen en ook het zeemanschap spreken
bij de beoordeling zwaar mee.
De minister zal op verzoek van de
heer Moorman (KVP) wel extra hono
rering invoeren voor zeer bijzondere ta
ken, „al zie ik Nederlandse officieren
nog niet in een Gemini rond de aard
bol vliegen". Hij zal ook bevorderen,
(Advertenties)
van
VAN WIJK DEKENS met
20% KORTING
Etage-, wentel- en onderschuif-
bedden voor ongekende prijzen!
BEDDENSPECIAALZAAK
GIERSTRAAT 73 - Telefoon 15777
ZEG!
WAAR KIJKEN
JOUW OGEN
NAARp.
dat het personeel dat in het militair
apparaat werkzaam is ter afwisseling
eens op het departement werkt.
De heer Wierda (PvdA) sprak over
moeilijkheden tussen het militaire ap
paraat en het departement. Minister
De Jong zei het nodig te achten die
kloof te overbruggen. Men noemt in
dienst de ambtenaren op het departe
ment van Defensie „de jongens van
het luizenhuis", zo onthulde de minis
ter.
bij proef met
afschaffim
doodstraf
Engeland
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 14 juli „Een onfrisse
reclame voor een frisdrank", zo ka
rakteriseerde een woordvoerder van het
Consumenten Contactorgaan de tekst
van een advertentie voor een limona
de, die verleden week onder de kop
„B 3 en de pil" in twee ochtendbladen
(Telegraaf en Algemeen Dagblad) ver
scheen. De advertentie werd door
zes andere kranten (Algemeen Han
delsblad, Haagsche Courant, Rotter
dams Nieuwsblad, De Nieuwe Limbur
ger, De Stem en De Tijd-Maasbode,
geweigerd, omdat de tekst in strijd
werd geacht met de goede smaak.
Het Consumenten Contactorgaan
heeft nu een klacht ingediend bij
de codecommissie voor het reclame
wezen. omdat het de advertentie in
strijd acht met het fatsoen en de
goede zeden en kwetsend voor dal
deel van het Nederlandse volk dat
het gebruik van de anti-conceptiepil
op religieuze gronden afwijst Bo
vendien heeft het Contactorgaan er
bezwaar tegen dat wordt gesugge
reerd, dat er schadelijk verband zou
bestaan tussen het gebruik van limo
nade in combinatie met de pil.
In de tekst, afkomstig van het Am
sterdamse reclamebureau Van
Maanen, wordt onder meer ge
zegd: „opgelet, dit is een delicaat on
derwerp. Wij kunnen het niet eens met
goed fatsoen voor de TV behandelen.
In de krant eigenlijk ook niet. Daarom
laten we het nog maar even rusten.
We willen er alleen op wijzen, dat u
na de pil rustig B 3 kunt drinken.
Ervoor trouwens ook. B 3 wordt ge
dronken door alle geslachten en ge
zindten."
Bij Vrumona N.V. in Bunnik, de
fabrikant van B 3, zegt men: „Wij pro
beren met de advertenties in deze cam
pagne aan te haken op actuele onder
werpen, die in het brandpunt van de
belangstelling staan. Wij trachten dat
een beetje origineel te doen, maar nu
zijn we kennelijk over de schreef
gegaan. Toen hl eek dat er bezwaren
tegen de tekst bestonden, hebben wij
de advertentie willen intrekken, maar
twee ochtendbladen hadden haar al ge
plaatst."
In die kranten is Vrumona later
weer in een advertentie op die eerdere
teruggekomen onder de kop „B 3 en de
flop" en met als tekst: „Het is voor
B 3 een bittere pU dat sommige men
sen haar goede bedoelingen niet al
tijd even goed uitleggen; dat is een
kwestie van opvatting, zo u wilt van
conceptie. Volgens Vrumona is er
bij haar slechts één protestbrief tegen
de tekst binnen gekomen.
LONDEN, 13 juli Bij de Londense
vendumeesters Sotheby is maandag
een boek over „De aanmaak van ra
ketten" geveild. Het werk is verlucht
met platen die aantonen hoe men te
werk dient te gaan bij „het maken van
raketten... van één tot 1.000 pond of
zwaarder". Het werd geschreven door
Robert Anderson en uitgegeven in 1696.
Het boek werd van de hand gedaan
voor 320 pond sterling.
Weersverwachting tot donderdag
avond (opgemaakt te 11.15 uur).
Veranderlijke bewolking met plaat
selijk enkele regen- of onweersbuien.
Meest zwakke wind. Dezelfde tempe
ratuur als vandaag of iets lager.
DONDERDAG:
Zon: 4.37-20.54 Maan. 22.22-5.52
Op de meeste plaatsen droog met flin
ke zonnige perioden. Zwakke wind tus
sen ZW en NW. Overdag ongeveer 19 a
20 graden, zeewater 16 graden. Vooruit
zichten: niet belangrijk warmer, maar
wel een zomers weertype
Donderdag: zon 4.37-20.54,
Maan 22.22-5.52.
LONDEN. 14 juli (RtrAVP) En
geland heeft een belangrijke stap ge
daan in de richting van afschaffing van
de doodstraf voor moord. Het Lagerhuis
keurde dinsdagnacht een desbetreffend
wetsontwerp in derde en laatste lezing
goed met 200 tegen 98 stemmen. Vol
gens dit wetsvoorstel, dat nu naar het
Hogerhuis gaat, zal de doodstraf voor
een proefperiode van vijf jaar worden
afgeschaft. Op moord zal dan levens
lange gevangenisstraf komen te staan.
Het wetsontwerp zal naar verwachten
ook door het Hogerhuis worden goedge
keurd, waarmee het nog deze zomer
tot wet zou kunnen worden verheven.
De proefperiode van vijf jaar werd
tegen de zin van de opsteller van het
wetsontwerp, de socialist Sydney Sil
verman, bij amendement ingelast. Sil
verman zei te hopen, dat het Hoger
huis deze bepaling schrapt. Er werd
overigens van sommige zijden nogal
wat kritiek op het wetsontwerp gege
ven, als gevolg waarvan de zitting tot
in de nacht voortduurde. Zo vond de
conservatief Sir John Hobson, voor
malig minister van justitie, dat de po
litie de bescherming in de vorm van een
afschrikwekkend middel zou verliezen.
WASHINGTON, 14 juli (UPI) Het
Amerikaanse Huis van Afgevaardigden
heeft een wetsontwerp goedgekeurd, dat
bepaalt dat op sigarettenpakjes de
waarschuwing moet worden afgedrukt,
dat het roken van sigaretten een gevaar
kan betekenen voor de gezondheid.
Op basis van het wetsontwerp zal na
1 januari 1966 op alle sigarettenpakjes
het opschrift moeten staan: „Waar
schuwing. Het roken van sigaretten kan
slecht zijn voor uw gezondheid". Het
wetsontwerp is reeds goedgekeurd door
de Senaat.
