COUDJAGERS kunnen wrak van
Renate Leonhardt niet vergeten
Nog altijd ligt er geld
op de bank voor berging
Griekse echtparen
stalen in Venlo voor
arme
Gouden Mars-spion
TESTAMENT
„Rechthebber": „Voor dubbeltje geboren"
A.N.W. B.-OPROEPEN
AAN TOERISTEN IN
BINNEN-en BUITENLAND
schoner dan
ooit tevoren
Weggelopen
jongens kapen
motorboot
Cannes' strand
Diefstallen uit
auto's: drie
mannen
gepakt
Senator vraagt
stappen tegen
openbare terreur
Droevig einde van
geredde bruinvis
Wereldrecord van
wielrenner Ursi
„Kijkdag" nodig
voor winkeliers
Na oliebevuiling
Even sjouwen
Nederlander bij val
in Lissabon gedood
Laatste tram-rit
Op brancard gedragen,
daarna doodgespiest
WOENSDAG 14 JULI 1965
PAGINA 5
DEN HAAG, 14 juli Met een
te grote hardnekkigheid weigert
het wrak van het Duitse schip
„Renate Leonhardt" in de verge
telheid te raken. Sinds het in de
Eerste Wereldoorlog voor de kust
van Noordholland door een En
gelse torpedo tot zinken werd ge
bracht is het als het „goudschip"
een rol blijven spelen in het leven
van talloze gelukzoekers. Afgelo
pen maandag, bijna een halve
eeuw na zijn ondergang, kwam
het weer in het nieuws.
De fruitkweker Piet Visser, die
op het idee kwam het goud van
de Renate Leonhardt even met
een klok, waarvan hij hier een
model toont, op te halen.
Deze tekening toont de banen die
de aarde, Mars en de Mariner-4
beschrijven.
De bezoekers, die straks in het Ajax-stadion hun opwachting maken, zullen daar tegenover de ere
tribune een overdekte zittribune vinden, die plaats biedt aan 5000 personen. Daarmee is de overkapte
capaciteit van het stadion in De Meer dan op 10.000 man publiek gekomen. Voor een plaats onder
het nieuwe dak gaat men vijf gulden betalen. Het Ajax-bestuur verwacht dat de toeschouwers deze
prijs, gezien het comfort, zonder weeklagen voor lief nemen. Op 8 augustus, als Ajax een wedstrijd
tegen Stoke City speelt, zal het dak- en het glaswerk, dat op deze foto nog goeddeels ontbreekt
zijn aangebracht. Men hoopt 14 augustus kant en klaar te zijn. Dan heeft de bouw van de overkap
ping precies tien weken in beslag genomen. Voor de toekomst staan een vergroting van de accommo
datie tot in totaal 40.000 toeschouwers en het aanbrengen van (aardgas)-verwarming op het pro
gramma.
;Vaaatn'iimtyt
mar is baan
(Van een onzer verslaggevers)
De president van de Haagse recht
bank, uitspraak doende in kort geding,
bepaalde dat de heer F. van der Sijde
zich vooralsnog eigenaar mag blijven
noemen van de bergingsrechten, al liet
hij angstvallig in het midden of deze
man die rechten ook werkelijk bezit.
Het is de zoveelste knoop in een onont
warbare adderkluwen van hoop en wan-
noop, intriges en verdachtmakingen,
j. en processen. De achtergrond
JJP. dit alles: het vermoeden dat het
j *lP voor tientallen miljoenen gul-
ens aan klinkklaar goud verbergt, net-
^j*tj^erPaht in genummerde vierkante
.Wij hadden gehoopt de man die zich
®'genaar noemt van de bergingsrechten
van dit vrachtje, de Haagse heer Frans
van der Stfae, hier te kunnen invoeren
iiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiniiiiiiiiwMiiimiiiiiiiiiiiiiM
Wegens 'amiüe-onistandigheden wor-
den de volgende personen verzocht zich
te melden bfo de ANWB-oproepdienst
ln Den Haag, tel. 0,0-814381. dagelijks
van t tot 22 uur.
DUITSLAND: Echtpaar V. d. Hulst
uit Hillegom. in rode Ford Zephir, XP-
52-47, van Frankfurt naar Nederland.
FRANKRIJK: M.®.)* -R. Cournou uit
Amsterdam, in gf.Kf E'at 600, MS-54-
49, van Normandie/Bretagne naar Ne
derland langs jeugdherbergen.
FRANKRIJK-SPANJE: Mevr. Mul-
ler-Holsheimer uit Amsterdam-Osdorp
in witte Volkswagenbus, chauffeur heet
J Meijer, kentekennummer onbekend
van Parijs naar Spanje.
Echtpaar J. J. Eckebus uit Haarlem,
in lichtblauwe Volkswagen 1500 met Al-
nenkreuzer, MH 08-54, met onbekende
familie in Ford Taunus 17 M (op naam
van.N. V. Wibbik te Amsterdam).
Mei Maud Winter uit Amsterdam,
in rode Renault R8, ES 12-51, op cam
ping in Spanje of onderweg naar Ne-
deiTAL ZWITSERL., OOSTENR.:
Echtpaar F. E. Erkelens uit Hcemste-
de, in beige Fiat 850, FU-22-31, onder
weg van Gardameer naar Nederland
ZWITSERLAND: Echtpaar Hoogwegt
uit Heemstede, in witte Simca 90
53-20, naar camping Eichholz in K
bij Bern.
Echtpaar Hagen-Majoor iut Bussum,
in donkerrode Mercedes met licht na
GL 07-96, bij het Meer van Geneve.
ITALIË: Echtpaar I. R. v. Mansum
uit Vlaardingen, in Citroën, kleur: groen
met wit dak, ED-19-72, in Italië, naai
Rimini.
A. C. Bouwman uit Vlaardingen, in
Taunus 12 M, gebroken wit en cam-
Êingwagen Wevo, HZ-14-00, op camping
elvedere bij San Barthelomeo.
SPANJE: S. Vinju uit Amsterdam, in
witte Volkswagen, JK 10-19, kamperend
bij Barcelona.
Van Lierde uit Amstelveen, beheert
Hollandse bungalows Playa de Aro (Ge-
rona), Costa Brava in een flat.
PORTUGAL: B. Warner uit Amster
dam, per trein tot Parijs en per vlieg
tuig van Parijs naar Amsterdam, er
gens in Portugal of op weg naar Neder-
als de „Goldfinger van de Noordzee",
omdat zo'n titel wel in het gehoor wil
liggen, Helaas, met de beste wil van
de wereld kunnen wij dat niet in hem
zien: in de kleine, 62-jarige ambtenaar
met de stalen bril die sinds hij in de
cember een hartaanval kreeg met ziek
teverlof is van het ministerie van So
ciale Zaken, waarnaar hij is overge
stapt na dertig jaar notarisklerk te zijn
geweest. Uit die tijd heeft hij de zorg
vuldigheid overgehouden zijn zaken or
delijk op te bergen en de zaak Renate
Leonhardt is bij hem dan ook terugge
bracht tot enkele overzichtelijke, zij het
omvangrijke dossiers. „Ik ben voor een
dubbeltje geboren, en zeker niet voor
een kwartje" zegt hij van zich zelf.
Daarom dat hij in 1954 zijn spaarcen
ten een bedrag van vierduizend gul
den stak in een veelbelovende on
derneming om zodoende deze erfelijke
belasting definitief van zich te kunnen
afschudden. Beloofde het prospectus van
de Coöperatieve Bergingsvereniging Re
nate Leonhardt U.A. in 1954 niet een
veertigvoudige uitkering nadat de glins
terende lading eventjes naar boven zou
zijn gebracht? Er lag immers voor 72
miljoen aan goud te wachten voor wie
de moeite wilde nemen het op te dui
ken en met de drie miljoen aan cacao
boter, die nog bruikbaar te maken zou
zijn, zouden mooi de kosten goed ge
maakt kunnen worden.
Het idee kwam van de heer Piet
Visser, een fruitkweker uit Wijde Wor-
mer, die zijn appeltjes voor de dorst
voornamelijk uit het scheepswrak
meende te kunnen plukken. Hij was
in contact getreden met een bejaar
de scheepskapitein, de heer C. van der
Toorn uit Zaandam, die zich voor de
oorlog al had verzekerd van de ber
gingsrechten, zij het dat de Duitse
verzekeringsmaatschappij in aanmer
king zou komen voor de helft van de
opbrengst. Vijftien jaar later leek er
onder leiding van de heer Visser iets
van berging te kunnen komen.
Juristen en notarissen kwamen er
aan te pas om alles op schrift te stel
len en aanlokkelijke advertenties en
prospectussen wezen op het goud
scheepje dat daar zo geduldig lag te
wachten. Als beslissende aanwijzing dat
het schip inderdaad he^ goud bevatte
werden genoemd de resultaten die de
wichelroedeloper (-zwemmer.) Verloop
ter plaatse had gehad. Daarnaast wa
ren er de nodige verklaringen van oud
opvarenden en andere betrokkenen, die
spraken over een klandestiene goud
zending. Het werd „menselijkerwijs uit
gesloten geacht" dat er geen goud aan
wezig zou zijn, volgens het prospectus.
Mocht dat onmenselijkerwijs toch het
geval zijn dan nog geen nood: dan viel
Mt\jci nog de drie miljoen aan cacaobo
ter weg te halen. Men had heel so
ciaal gedacht aan de kleine man en de
mogelijkheid werd geopend kleine aan
deeltje van vijfentwintig gulden te ko
pen. Met de van Nederlanders beken
de nuchtere zakelijkheid werd er gerea
geerd en er lag al gauw vier ton op
ue tafël van boer Visser.
ginS men aan de slag:
r.„,nd opperde het idee om een jjze-
wrG ,'en t? laten bouwen, die op het
ren ,ii !;e laten om dan in die to
gen Kefd^ t naar boven te dra-
Hen' ,„-L20u wel even sjouwen wor-
ie moest 1 goud is zwaar, maar alla,
toren wpm Wat voor over hebben. De
derdduTzend ,dan
niemand zag oo?t k„f E0?'1' ma?r
het zeegat ui te varon. geVa"te
0Dtós^ngtSet gevat l66k het de beste
oplossing «et geval weer te slopen om
dat men dan tenminste bevrijd zou
zijn van het liggeld, een kwarJei waar
toe na veel moeite een sloper bereid
gevonden werd rnte hij
lijk bedrag toekreeg. Van het sterk
geslonken eandeelhouders
werd nog wat gespelevaard om het
wrak heen, ar ging eens een duiker naar
beneden en die activiteiten bleven niet
zonder succes, er werd een handvol
cokes naar boven gebracht.
De leiders van het project lieten zich
daardoor niet afschrikken, integendeel.
Cokes was de officiële lading, het goud
was de smokkelwaar en wel afkomstig
van prins Hendrik, zo werd gezegd. In
tussen was dit alles toch te weinig ge
weest orfi de aandeelhouders tevreden
te stellen. Tumultueuze vergaderingen
volgden elkaar in snel tempo op. Ouder
wets emotioneel ging het er toe met
schelle kreten van „schade", „bedrog",
„oplichting". Het ene proces na het
andere werd de heer Visser aangedaan,
er kwam een nieuw bestuur, een tegen-
bestuur, dat echter geen recht van spre
ken zou hebben, de justitie kreeg het
er druk mee, al kwam het nooit tot een
strafrechtelijke vervolging van wie dan
ook.
Nu. anno 1965 onthult de heer Van
de Sijde: „Ik was ook bestuurslid ge
worden en ik kwam er van op de hoog
te dat er plannen gemaakt waren om
met de poet uit te wijken naar Monaco
of naar Brazilië. Die landen zouden niet
uitleveren." Van diverse kanten werd
daarna nog getracht geld bijeen te
brengen om het wrak te lichten. Ver
der dan het inslaan van springgelatine
en enig proviand om het bergingsvaar
tuig met duikers mee uit te rusten
kwam men echter niet.
Steeds weer opnieuw werden er men
sen bereid gevonden geld te storten.
„Nu is alles klaar en hoeft alleen het
luik nog maar open. Met een paar dui
zend gulden zijn we gered", heette het
fijn-psychologisch en tegen dit lokkertje
waren sommigen niet opgewassen. Ook
de heer Van de Sijde beschikt tot van
daag aan de dag nog over 3700 gulden,
hem door een allerlaatste kans wagen
de contribuant beschikbaar gesteld om
het nog eens te proberen. Het hadden
er twintigduizend moeten worden en het
luik is dan ook nog steeds gesloten.
„Als het bergen niet doorgaat, krijgt
u het geld terug", zo was beloofd.
De heer Van de Sijde: „Er staat alleen
niet bij wanneer. Theoretisch kan het
nog steeds gebeuren. Het staat veilig
op de bank, ik kom er heus niet aan."
Toen kwamen er enkele jaren stilte,
iedereen wist dat hij zijn geld in het
water had gegooid en druppelsgewijs ko
men er nog brieven binnen waarin
men zich beklaagt.
Intussen had in 1959 de heer Van
der Sijde zich volgens zijn zeggen
verzekerd van de bergingsrechten
door deze voor honderd gulden en een
aandeel in de vondst te kopen van Van
der Toorn, over wie in het bejaarden
tehuis al eerder gefluisterd werd
dat hjj een bedragje van acht mil
joen te wachten had. Deze transactie
werd alleen maar gedaan om de
heer Visser buiten spel te zetten. Deze
fulmineerde: Van der Toorn kan wel
zoveel verkopen. Hjj heeft die ber
gingsrechten niet alleen, dus die kan
hij ook niet alleen van de hand doen.
Hij kan de Philipsfabrieken wel ver-
DRACHTEN, 14 juli De politie
heeft drie inwoners van Drachten resp.
41, 21 en 21 jaar, gearresteerd. Zij
worden verdacht zich in de afgelopen
drie maanden schuldig te hebben ge
maakt aan diefstallen uit geparkeerde
auto's.
Het drietal opereerde in noordelijke
recreatiecentra, zoals Vledder, Beet-
sterzwaag en Bakkeveen en sloeg zijn
slag als de autobezitters hun wagens
onbeheerd hadden achtergelaten bijv.
om een wandeling te maken. De waar
de van de buit wordt op in totaal cir
ca 4.000 gulden geschat.
LISSABON, 14 juli (UPI) De 51-ja-
rige Nederlandse zeeman Koos Boer uit
Bedum is hier gisteren bij een val van
zijn schip, de Tjamme, zo zwaar ge
wond dat hij korte tijd later overleed.
kopen, die zijn ook niet van hem. Van
der Toorn kreeg spijt van zijn handel
tje en begon een proces tegen Van
der Sjjde, dat nu dus voorlopig in het
voordeel van deze laatste is geëin-
digd.
Of hij er spijt van heeft al zijn
vakanties en al zijn ijdele hoop in dit
project te hebben gestoken? „Non nee,
eigenlijk niet. Dit is een historische
zaak mijnheer". En dan is er nog
iets: „Wat er in het schip zit, komt
naar boven. We zijn aan het einde van
de wereld en in de bijbel lees ik: In
de tijd van het einde zal de laatste
schat uit zee gered worden. Dat kon
het goud uit de Renate Leonhardt wei
eens wezen. Dit einde betekent heus
•liet dat alles vernietigd wordt. Het is
alleen het einde van deze onrechtvaar
dige wereld. We zijn hard op weg naar
een nieuwe rechtvaardige wereld: kijk
maar eens wat minister Veldkamp in
het sociale vlak allemaal niet nastreeft.
En nu ilan die schat nog uit de Renate
Leonhardt."
DEN HAAG, 14 juli Het Eerste
Kamerlid Geuze (CHU) heeft de mi
nisters Samkalden (Justitie), Smal-
lenbroek (Binnenlandse Zaken) en
Suurhoff (Verkeer en Waterstaat)
gevraagd, of zij kennis hebben geno
men van de mededeling van de di
rectie van de RTM, waarin staat dat
de laatste tram van Spijkenisse naar
Rotterdam op zondagavonden moet
vervallen met het oog op de veilig
heid van de passagiers en het perso
neel.
_De heer Geuze vraagt de ministers
hierover verder of zjj niet vinden dat
uit oogpunt van gezagshandhaving en
uit oogpunt van bescherming van rei
zigers het wijken voor openbare ter
reur ontoelaatbaar is. De senator
vraagt om maatregelen.
LEEUWARDEN, 14 juli Twee
achttienjarige jongelui hebben gisteren
in een diepe kuil met water op het
Terschellinger Noordzeestrand een le
vende bruinvis gevonden. Het dier was
bij hoge zee over een zandbank heen
geslagen en kon niet terug naar zee.
Met de hulp van twee zeevaartscho
lieren werd het dier op een brancard
felegd en naar de haven van West
erschelling gebracht, waar het weer
te water werd gelaten.
Een lang leven was de bruinvis ech
ter niet beschoren. Nauwelijks enige
uren had hij de vrijheid terug of hij
werd opgemerkt door opvarenden van
een passerend schip. Vermoedelijk om
dat ze een haai dachten te zien, staken
ze het dier met een bootshaak dood.
ROME, 14 juli De Italiaanse ama
teur wielrenner Giorgio Ursi, die tij
dens de Olympische Spelen van Tokio
onze landgenoot Tiemen Groen uit
schakelde in de acht volging, heeft
dinsdagavond op de wielerbaan van het
Olympisch Stadion te Rome een nieuwe
wereldrecord gevrstigd p de 5 km met
staande start. Ursi reed de afstand in
6 minuten en 11-7 seconden, waarmee
hij 1.7 sec. sneller was dan zjjn land
genoot Franco Constatnino, die op 20
oktober 1960 eveneens in Rome 5.13.4.
reed.
ROERMOND, 14 juli In mei heb
ben twee Griekse echtparen, die in Es
sen (Duitsland) werkten, het klaar ge
speeld om op één dag zeventien Venlo-
se winkeliers voor een bedrag van rond
twee mille op te lichten. Maar dat
was nog niet alles. Toen de Duitse en
de Venloze politie eens in de huizen
van de Grieken in Essen gingen neu
zen, vonden ze daar een auto vol ge
stolen goederen, afkomstig nit Venlo.
Alles bij elkaar voor een waarde van
rond twintigduizend gulden.
Het eigenaardige van het geval was
dat slechts één Venlose winkel er aan
gifte van diefstal had gedaan. De overi
gen hadden het niet eens bemerkt. De
Venlose politie heeft voor de winke
liers zelfs een „kijkdag" moeten orga
niseren om althans bij benadering uit
te maken van wie de artikelen afkom
stig waren.
Gisteren stonden beide Griekse echt
paren voor de Roermondse politierech
ter. Zowel in Griekenland als in Duits
land was hun strafregister geheel
blank. Naar ze verklaarden was de ver
leiding hun te groot geworden, toen zij bij
een bezoek aan Venlo zagen dat Duitse
mannen en vrouwen er in slaagden
zonder te betalen tal van goederen mee
te nemen. Voor deze vorm van „wel
vaartsspreiding" voelden ze ook wel. Ze
besloten hun arme familieleden in hun
vaderland eens goed te bedenken. Ze
pakten de zaak meteen grootscheeps
aan-
De mannen trachtten hun vrouwen
nog te verschonen door aan te voeren,
dat in Griekenland de vrouw veel on
derdaniger aan de man is dan hier in
het Westen. De vrouwen hadden hen
nog van hun praktijken willen afhou
den.
De officier had deze zaak, die nor
maal voor de meervoudige strafkamer
thuishoort, voor de politierechter ge
bracht, die ten hoogste zes maanden
kan geven, omdat hij mede in aan
merking wilde nemen wat de mannen
in Duitsland nog te wachten staat: uit
wijzing naar Griekenland, na ongeveer
tien jaar lang in Duitsland te hebben
gewerkt.
De officier vroeg tegen de mannen
een gevangenisstraf van zes maanden
met aftrek, voor beide vrouwen een
straf gelijk aan het voorarrest en on
middellijke invrijheidstelling. De Grie
ken barstten in tranen uit bij het horen
van de eis. Zij werden conform de eis
veroordeeld.
De goederen zjjn verbeurd verklaard
en zullen aan de eigenaars voorzover
zij zijn te achterhalen, worden terugge
geven.
CANNES. 14 juli Met man en
macht hebben vele tientallen Ame
rikaanse matrozen gisteren tot diep in
de nacht het zandstrand van Cannes
tot La Napoule aan de Cöte d'Azur
moeten zuiveren van de vette klodders
zwarte dieselolie, die volgens pes
simistische ondernemers in Cannes en
omgeving het badseizoen dreigde te
bederven voor dit jaar. Dank zij het
onmiddellijke ingrijpen van de Ameri
kanen, die het niet bij excuses alleen
lieten en hun maatregelen evenmin be
perkten tot chemische oplosmiddelen
voor de olievlekken in zee is het zover
niet gekomen. Het strand is weer
schoon. Het weer s zoals men dat
van het „zonnige zuiden" verwachten
mag en de boosheid van de Fransen
heeft plaats gemaakt voor bewondering
voor het kranige ingrijpen van de
Yankees.
De Amerikaanse matrozen hebben
vele kilometers strand meter voor
meter schoon moeten maken. Alle
olieklodders werden van het zand af
geschept en weggevoerd, er voor in
de plaats werd schoon zand aange
voerd, waardoor het strand thans
schoner is dan ooit tevoren. En dat
allemaal in nog geen etmaal tijds.
Zoals gemeld begon alle ellende voor
de Amerikanen toen een matroos aan
boord van een van de oorlogsschepen,
die ter hoogte van Cannes voor anker
liggen, een verkeerde kraan open
draaide. In plaats van water loosde hij
12.000 liter olie. Het gemeentebestuur
van Cannes kwam onmiddellijk in ac
tie. Had het niet al lang aangedrongen
op een verbod van Amerikaans vloöt-
bezoek in de zomer? De toeristen-in
dustrie van Cannes is immers ook zon
der Amerikaanse matrozen in de zo
mermaanden al winstgevend genoeg.
Het regende klachten over moeilijkhe
den in bars. die veroorzaakt zouden
zijn door de Yankee-jantjes. En nu de
oliebevuiling. Men hoopte in Cannes,
dat generaal De Gaulle goed boos zou
worden en voor goed een eind zou ma
ken aan visittes van Amerika's Zesde
Vloot in de Golf van Cannes. Diezelfde
Yankee-jantjes hebben echter thans,
dank zij hun snelle schoonmaak weer
alle krediet in Cannes.
(Van onze correspondent)
GRONINGEN, 14 juli Twee jon
gens die onlangs waren weggelopen
uit Aaborg, observatiehuis voor jon
gens, hebben naar thans Is gebleken
aan het Zuidlaardermeer gestolen uit
motorboten en een zomerhuisje. Ook
zjjn ze er met de motorboot Electra.
eigendom van de heer A. Derksen nit
Groningen, van door gegaan.
Het lag in de bedoeling elk een mo
torboot te kapen, maar van een tweede
wilde de motor niet starten. Met de
Electra, beladen met gestolen goed,
trokken ze weg en kwamen ermee tot
in de Hunze bij Gieterveen, waar een
stuw een voortijdig einde aan de tocht
maakte. Ze verstopten de buit in de
omgeving en gingen zwervend verder.
Een van hen (veertien jaar) kwam
uiteindelijk in zjjn ouderlijk huis in
Schiedam, maar werd ogenblikkelijk
door zijn vader teruggebracht naar Aa
borg. Hij heeft zjjn aandeel in de dief-
stallenreeks bekend. De andere jongen
is nog spoorloos. De rijkspolitie uit
Zuidlaren heeft de gestolen goederen
teruggevonden. Zoals bekend charterde
de heer Derksen zondagmiddag, toen hij
de diefstal van zijn motorjacht ontdek
te, een vliegtuig, speurde de omgeving
af en vond zijn boot terug.
(Vervolg van pagina 1)
die kunnen landen, zullen op dit punt
uitsluitsel kunnen geven.
Mariner-4 zal bjj Mars óók op zoek
gaan naar eventuele stralingsgordels
om de planeet, zoals die enkele ja
ren geleden bij de aarde zijn ont
dekt. Met dergelijke stralingszones
zouden toekomstige Marsreizigers
ernstig rekening moeten houden. Na
dat Mariner zijn foto's heeft gemaakt
zal hij, vanaf de aarde gezien, even
achter Mars verdwijnen. Ook dit is
een interessant gebeuren voor de ge
leerden. Want uit de mate waarin de
radiosignalen verzwakken, als zij de
dampkring van Mars passeren, kun
nen conclusies worden getrokken over
de dichtheid daarvan. Tot nu toe
neemt men aan, dat de barometer-
druk op zeeniveau op de Rode Pla
neet ongeveer acht centimeter is.
(Op aarde 76 centimeter). In de
Marsatmosfeer kon nog geen zuur
stof worden aangetoond. De dicht
heid van de Marsatmosfeer zal een
belangrijke factor worden bij toekom
stige landingen op Mars die, anders
dan op de maan, met behulp van pa
rachutes zuilen plaatsvinden.
De Mariner-4 is het meest ingenieuze
ruimtevaartuig, dat ooit werd gelan
ceerd. Deze broer van de Mariner-2,
die op 14 december 1962 Venus bespio
neerde, maar dan zonder camera, kan
intelligent reageren op 30 verschillen
de commando's en dat terwijl het hele
toestel 260 kilogram weegt. Het ge
raamte bestaat uit een achtzijdig fra
me van magnesium, dat zeven com-
ten bevat. In een achtste compartiment
zijn de stuwstoffen voor de baancorrec-
tiemotor opgeslagen.
Het meest opvallend zjjn de vier
grote zonnepanelen (180 bjj 90 centi
meter), die ieder zevenduizend fotocel
len bevatten, die het opvallende zon
licht omzetten in electriciteit. Aan de
uiteinden van deze panelen zjjn vier
„zonne-zeilen" bevestigd. Deze „zei-
jen" helpen de Mariner stabiliseren
door de (geringe) druk, die het zon
licht op hen uitoefent. De Marsverken
ner is onder andere uitgerust met twee
antennes: een staafantenne, die voor
het eerste deel van de reis werd ge
bruikt, en een schotelantenne, die een
smalle, geconcentreerde radiobundel
naar de aarde kan sturen. Na de om
schakeling op deze antenne, op 5 maart
j.1., kwam de Mariner veertig keer zo
luid door als voordien. Door middel van
kleine jalouziën worden de gevoeli
gs instrumenten steeds op een tem
peratuur tussen 12 en 20 graden C ge
houden.
Na Mars gepasseerd te zijn zal de
Mariner-4 in een baan om de zon ko
men. Enige tijd zal hij nog vanaf de
aarde te volgen zijn. Dan zullen zijn
zenders verstommen maar niet, hopen
de geleerden, vóór de Mariner zijn
geestelijk testament in de vorm van
foto's en andere gegevens over de pla
neet naar de aarde heeft gestuurd.
Want dat testament is van het groot
ste belang voor de mens die eens er
zelf op uit zal trekken om de Rode
Planeet te gaan verkennen.
P. L. L. SMOLDERS
aarde bij
Lancering
29noy 64
B
MARINER-4
passage
15 juli
(Advertentie)
