Nationalistisch tegen
Communistisch China
r p m1 E
W
lL
Om Vietnam-kwestie
Sjangs 600.000 man niet
bang voor Rode miljoenen
-
9
II
Soepel nieuwe wegen zoeken
De KERK
deze week
Honderd schepen
Sergeant
Varen
Voorpost
Door rector
Kerk en
verstedelijking
Erebogen
en taarten
Mensen
met honger
i
I
Vogel in straalmotor
oorzaak van vlieg
ramp bij Roermond
Liturgische week
kalender
ZATERDAG 17 JULI 1965
PAGINA 7
4-"" ~wk
Sjang Kai Sjek: Ik zal terugkeren
to°p°^ndme."ikke" Ze ZÖ" aUemaal in
de Cubaanse ^,rnonhd1rfreCnneVdvn
O-
■■■■■■■■■■I
Pardade in Taipeihoofdstad van Formosa: de van Amerika gekregen raketten hebben een ereplaats.
Er gaat bijna geen dag voorbij of politieke
tekenaars laten president Johnson figureren.
1
,Jk heb maar één held Hitier"
(aldus de Zuid-Vietnamese premier Nguyen Cao Ky)
Deze week is er aanleiding
genoeg over het priesterschap
te denken. We zijn in do. tijd van
de priesterwijdingen overal in
het land. (Morgen bijvoorbeeld
worden de nieuwe priesters van
de bisdommen Utrecht en Gro
ningen gewijd op drie plaatsen:
Utrecht, Deventer en Gronin
gen). En bij alle vreugde die
daarover telkens weer bestaat,
wordt toch elk jaar dringender
de vraag gesteld naar de toe
komst.
Nieuwe wegen
Diakonaat
Status kapelaan
Service-station
Afstand
Wanneer steekt
de MUG
de OLIFANT?
Veel
Het kUnkt als een
oorlogsverklaring van een mug tot een
olifant, maar met overtuiging zegt de
regering van Nationalistisch China dat
de invasie van het communistische Chi
na aanstaande is. President Sjang Kai
beschouwt zijn op Formosa zete
lende regering nog steeds in oorlog met
net rode regime van Mao Tse Toeng
en zpn politiek is onherroepelijk op in
vasie gericht. De hele economie op
ormosa is dan ook de economie van
een land dat klaar is voor de strijd.
Sommige topfunctionarissen op For
mosa zeggen in privé-gesprekken dat
de regering zich realiseert dat de kan
sen op herovering van het moederland
door een gewapende aanval nihil zijn.
Maar zeggen zij, de regering hoopt
*iwendig op een Rood Chinese actie
die de westelijke machten in conflict
zal brengen met het oorlogszuchtige
China. Sjang Kai Sjek zou zich dan bij
de westelijken aan kunnen sluiten.
Zeker is dat Sjangs leger een van
de beste ter wereld is, met een korps
geest en een discipline die buitenlan
ders steeds weer met stomheid slaat.
Je ziet nooit een dronken Chinese sol-
oaat op straat," zei een hoge Ameri
kaanse officier onlangs," en je ziet ook
Tegenover de miljoenen soldaten van
enn ®J>Flrnunisten kan Formosa slechts
m?'1 stellen. Er is een uitste-
Kende luchtmacht, met een staat van
die er niet om liegt. Zij hebben
tot nu toe 33 communistische Mig's
neergeschoten en zelf slechts één kist
verloren. En dat was vóór Sjangs man
nen Amerikaanse Sidewinderraketten
ontvingen.
De Nationalistische marine heeft on-
-eveer honderd schepen en 20.000 man
lie actief patrouilleren in de kustwate
ren en een stevige reputatie hebben op
gebouwd in de anti-onderzeebootstrjjd-
techruek. Ze hebben 25.000 goed ge
oefende mariniers.
De uitrusting van de zeestrjjdkrach-
ten is helaas erg ouderwets. De sche
pen zijn voornamelijk onderzeebootja
gers uit de tweede wereldoorlog en ou
de escorte-schepen. Een of twee heb
ben waarschijnlijk raketten aan boord,
cte rest alleen conventionele wapens.
De luchtmacht beschikt over F 86-
?n een paar F 104-straaIjagers. De 104
kan kernwapens vervoeren. Ook de in-
ianterie beschikt niet over moderne be
wapening. De eigen industrie kan licb-
vrwv. pem,n maken en de munitie daar-
''"',"laar verder is Sjang volledig
gewezen op Amerikaanse hulp. En
keer nao" belemmering van de terug-
Keer naar het moederland.
geliik'Tstr^gen zeggon dat het onmo-
verrichten^ e?n succesvoile invasie te
te verslaan iw 8ewel<Jige rode leger
ktnv stePen" - aar tegen deze opmer-
TOdfa h in ci,n'at1onalisten dat sïan"
van anti-commS^1^ ls' enorm® steun
rikarfen heri™^iSten zal Ame-
maar de Chinezen zeggen dat die ln-
vasiemacht by lange na niet zo goed
getramd was als hun leger en dat de
Cubanen ook met de dekking uit de
lucht hadden die de Formosa-ucht-
macht in staat is te geven.
kritiek
op L. B. J
(Door Ross Mark)
WASHINGTON, juli President Johnson, die minnaar
van macht en van succes, .wordt gekweld door de ge
dachte dat hij heeft gefaald. Hij weet dat de hele wereld
"cr", aa"valt wegens zijn behandeling van de netelige
Zuid-Vietnam-kwestie. zijn eerste kritieke beproeving van
het aanwenden van Amerika's kracht.
Johnson heeft midden over zijn voorhoofd een dikke
ader lopen, die zichtbaar klopt als hij zijn woede nauwe
lijks kan verbergen. Tegenwoordig is dat klopen vaak te
zien.
Lyndon Baines Johnson is uiterst gevoelig voor het
Kleinste spoortje van kritiek op zijn beleid. Hij scheurt het
met vers nieuws bedrukte papier van de telexen in zijn
kantoor als de inkt nog nat is, hij komt de kamers van
zijn asistenten binnen om verslagen te lezen nog voor ze
bewerkt zijn dertig of veertig maal per dag grijpt hij
naar de telefoon om met critici te redetwisten.
In het Congres wordt hij op de huid gezeten door een
formidabele bond van democratische en republikeinse
critici Want de president, zoals de invloedrijke New
York limes het stelde, „is in een actie gedwongen die de
Amerikaanse bemoeienis in Vietnam fundamenteel ver
andert van karakter. Een programma van wapenlevering,
training en advies aan de Zuid Vietnamezen, door Eisen
hower en Kennedy begonnen, is nu door president John
son gewijzigd in een Amerikaanse oorlog tegen Aziaten".
Deze zienswijze van de opbouw van Amerikaanse troe
pen m Vietnam het gaat om honderdduizenden solda-
fn en de beslissing om ze in rechtstreekse gevechten met
de Vietcong te gebruiken, wordt door veel mensen ge
deeld.
Dus ik ben een aggressor,
omdat ik mijn andere wang
niet toekeer hè?
Een L. B. J.-criticus is de venijnige
Dean Acheson. Tussen de „haviken" dij
voor de oorlog zijn en de „duiven" voor
de vrede, naar wie Johnson luistert, is
Acheson een hoogvliegende havik. In een
privé-gesprek heeft hij Jonson aange
spoord om hard te zijn en te stoppen
met het gebazel over moraal. In het
openbaar heeft Acheson gezegd: „Wat
doorgaat voor ethische normen voor re
geringspolitiek in buitenlandse aange
legenheden is niets dan een verzameling
zedepreken, spreuken en slagzinnen, die
noch helpen, noch leiden, maar alleen
verwarring zaaien bij het nemen van
besluiten in ingewikkelde zaken."
Politiek commentator Joseph Alsop,
vroeger oorlogscorrespondent, waar
schuwde: „De geschiedenis wemelt van
voorbeelden die leren dat oorlogen niet
met succes gevoerd kunnen worden door
afstandsbediening. De president vraagt
om ernstige moeilijkheden door te probe
ren tegelijkertijd als maarschalk en als
sergeant te fungeren in een oorlog aan
het andere eind van de wereld, in een
land dat hij niet kent, met strijders,
taktieken, terrein en een oneindig aantal
andere plaatselijke omstandigheden die
hem volkomen onbekend zijn"
President Johnson zit in zware zor
gen, en hij toont dat ook. Geen presi
dent van de twintig jaar oude atoom
eeuw heeft zo hevig geprobeerd om mi
litaire excursies, invasies en oorlogs
handelingen te verdedigen op morele
gronden. In zijn redevoering tot de ka
tholieke universiteit van Washington ge
bruikte Jonhson de woorden „moreel"
en „moraliteit" twintig maal.
Bevreesd voor de gevolgen van zware
inspanning hebben zijn artsen hem opge
dragen meer te rusten. Elk weekeinde
brengt hij ver van het Witte Huis door.
Op de zwoele avonden in Washington
verlaat hij het Witte Huis door een ach
terdeur om de eindeloze stroom posters
te vermijden die voor de hoofdingang
„Vrede in Vietnam" staan te roepen.
Dan gaat hij varen op de donkere rivier
Potomac.
Maar vaak neemt hij iemand mee,
waardoor hij de weldaad van de rust
teniet schijnt te doen. Gewoonlijk is dat
een criticus of een supporter van zijn
politiek, wiens hulp hij denkt nodig te
hebben.
De magere reus van het Witte Huis net
dat het vertrouwen in zijn leiderschap
op een crisis toesnelt. Geen wonder dn
hij verontrust is.
Op Formosa heeft men nieuwe kracht
gehaald uit de woorden van V.S.-mi-
nister van defensie McNamara, die
heeft gepleit voor aanzienlijke militai
re hulp aan de Chinese republiek, als
een van de elf landen die een voor
post bezetten in de verdediging tegen
het communisme. Die militaire hulp
zou volgens McNamara ook urgente
vervanging van versleten uitrusting
moeten omvatten.
Ook Amerika's belofte wraak te ne
men als Communistisch China de oor
log in Zuid-Vietnam doorzet, heeft
Sjang Kai Sjek gesterkt in zijn overtui
ging dat hij zal terugkeren. De For-
mosanen geloven dat Rood-China meer
risico's zal gaan nemen nu ze een kern
bom kunnen maken. Er zijn al invloed
rijke stemmen gehoord die er op aan
dringen dat de nationalisten de installa
ties waar de roden hun bommen fa
briceren moeten vernietigen.
Wanneer zal de mug de olifant de
eerste steek geven?
ROERMOND, 16 Juii Het ongeluk
met de tweemotorige Britse Canberra,
die woensdagmiddag te Leeuwen neer
stortte, en waarbij drie luchtmacht-of
ficieren verongelukten, is waarschijn
lijk te wflten aan het binnendringen van
een vogel in een der straalmotoren, al
dus een woordvoerder op de Engelse
vliegbasis in Elmpt in Duitsland. Het
toeval wilde dat daarna ook de andere
moter het ongerede raakte en dat het
neerstortte.
Zorgwekkend
vooruitzicht
priesterwijdingen
Het aantal wijdelingen is dit jaar
op zich niet veel kleiner dan in de af
gelopen jaren.
Ralatief echter ziet het er toch
KDofwaJckFnd. li*-- (Mün eigen „klas"
dertien jaar geleden uit ne-
ff„ jen wijdelingen, hetzelfde aantal
e wijdingsklas van aanstaande
wl n de vooruitzichten zijn he-
viïï n rooskleurig. De bevolking
grootseminaries is niet alleen
but hÜ is °°k. in tegenstel-
Vr/LJS i vroeSer. zeer fluctuerend.
Studmften^^"11het zelden vo°r dat
thenw,i„ de jaren vaa philosofie en
?glj "og weg gingen. Tegenwoor-
zekere zalkf®" ®Ven gewone als on"
Hijair|™Publikaties van de laatste
2 er ,°P dat men allerwege
df opleiding van de toekom
stige priesters aan te passen aan de
huidige situatie. Men denkt over con
centratie van de groot-seminaries tot
enkele theologische faculteiten in het
land; over het openstellen van die
theologische studie ook voor leken
ook voor vrouwen: over het verande
ren van de klein-seminaries in open
colleges. Voor een goed deel worden
deze zaken ook al gerealiseerd. De re
cente berichten over de grondige wij
ziging van de opleiding Bij de paters
Augustijnen vormde in deze krant
zelfs voorpaginanieuws. Verder is
men op een zestal plaatsen in het
land ai enkele jaren zeer vruchtbaar
bezig met de speciale opleiding van
ae zgn. „late roepingen", die zich ver
houdingsgewijze steeds meer aandie
nen.
Het is alles bij elkaar zeer verheu
gend dat men in ons land met zo'n
grote soepelheid naar nieuwe wegen
durft te zoeken. Toch is de kwestie
van de opleiding natuurlijk niet de be
langrijkste. Ik denk zelfs dat het voor
iemand, die priester wil worden niet
eens doorslaggevend is. Doorslagge
vend is uiteindelijk het beeld dat men
heeft van het priesterschap, van de
„rol" die de priester in de nieuwe
gelovige samenleving moet vervullen.
Juist omdat daarover zoveel onzeker,
zoveel ook in ontwikkeling is, belang
rijk blijft waarschijnlijk de noodzake
lijke stijging van het aantal nieuwe
gegadigden voor het priesterschap nog
steeds uit.
Daarom is de oprichting van een
„roepingencentrum", een centrum
voor documentatie, onderzoek, voor
lichting, zoals dat vorige week door
de bisschoppen van Den Bosch en Bre
da te Tilburg werd geopend, van zo
grote betekenis. Het betreft daar niet
alleen het priesterschap, ook het reli
gieuze leven neemt in dat centrum
een grote plaats in. Maar de opinie
vorming over de plaats van de pries
ter, juist ook onderscheiden van en in
samenhang met de plaats van de re
ligieus zal er naar stellig verwacht
wordt zeer gunstig beïnvloed wor
den. Het lijkt mij een verheugend te
ken van vertrouwen dat hier gesteld
wordt. Men verwacht er meer van dan
van allerlei propaganda-activiteiten
door afzonderlijke instanties en con
gregaties, zoals bjj de opening gezegd
werd.
Er zijn enkele aspecten aan het
priesterschap die dieper in het be
staande beeld van de priester ingrij
pen dan de vele min of meer uiter
lijke en oppervlakkige veranderingen
die zich de laatste jaren geleidelük
hebben voltrokken.
Een daarvan is de spreiding van de
priesterlijke werkzaamheden over
meerderen. Het diakonaat (bevoegd
heid tot godsdienstonderricht, pasto-
reel werk vooral in de charitatieve
sector, bediening van de doop etc.)
werd op het Concilie in principe als
zelfstandige functie in het kerkelijk le
ven hersteld. De praktische gestalte-
geving is echter nog een heel moeilijke
kwestie. Mgr. De Vet opende in Til
burg het praktische denken hierover
door te verklaren dat het niet onmoge
lijk is dat mannelijke religieuzen dat
diakonaat zouden kunnen aanvaarden.
Gisteren is het overleg breder ge
worden door de instelling van een
bisschoppelijke adviescommissie voor
dit vraagstuk.
Een andere is de maatschappelijke
positie en de aard van verantwoorde
lijkheid voor de vele priesters die ter
assistentie van pastoors werkzaam
zijn in de parochiële zielzorg. Allerwe
ge wordt gezocht naar mogelijkheden
tot verbetering van die positie. Het
gaat daarbij vooral om de verdeling
van de zielzorgelijke verantwoordelijk
heden, de woongewoonten, de finan
ciële positie. Alles tendeert naar een
grotere zelfstandigheid voor deze pries
ters. Hun positie zou meer en meer
moeten worden die van de zelfstan
dig werkende zielzorger, die in team
verband met collega's, waarvan er één
de leiding heeft, zorg draagt voor een
bepaalde parochie.
In de meeste bisdommen wordt aan
dit vraagstuk veel aandacht besteed,
in de vorm van onderzoeken, ge
spreksgroepen etc. Het landelijk pas
toraal instituut (in de wandel het
„Pink" genoemd: afkorting voor
„Pastoraal Instituut voor de Neder
landse Kerkprovincie") heeft een
aparte studiesectie voor dit probleem
en reeds zijn in samenwerking met de
patoraal-theologische faculteit in Nij
megen een aantal onderzoeken ge
daan.
In Groningen zyn woensdag j.l. al
le kapelaans over deze kwesties in di-
rekt gesprek geweest met hun bis
schop. Deze zeer belangrijke primeur
is natuurlijk niet alleen te danken aan
het feit dat mgr. Nierman een zeer
grote open belangstelling heeft voor
al zijn priesters persoonlijk, In Gro
ningen is zo'n bijeenkomst technisch
ook gemakkelijk te realiseren: het he
le bisdom telt slechts 45 kapelaans.
De onderwerpen: maatschappelijke
status van de kapelaan, de collegia
liteit en zielzorgelijke planning in de
dekenaten, de pastorele mogelijkheden
van de kapelaan in eigen verantwoor
delijkheid, de frictie tussen de functie
van de bisschop als „vader" en als
gezagsdrager etc. Het zeer openharti
ge gesprek betekende op zichzelf al
een heel belangrijke doorbraak, nog
helemaal afgezien van de praktische
resultaten die het in de toekomst zal
opleveren. Zó'n belangrijke doorbraak
dat de kapelaans onder elkaar on
deugend maar veelbetekenend niet
spraken van een bijeenkomst bij de
bisschop op 14 juli, maar op „quator-
ze juillet" (de dag van de Franse re
volutie), ofschoon het vriendelijke huis
van mgr. Nierman aan de Markt
straat in Groningen weinig heeft van
een paleis en helemaal niets van een
Bastille, die bestormd zou moeten wor
den.
In het bisdom Groningen kent
men veel heel eigen problemen: een
katholieke minderheid in een uitge
strekt gebied: diaspora-zielzorg on
der katholieken die ver van elkaar
wonen en kleine gemeenschappen
vormen en die gedwongen worden
tot een samenleven met „anderen"
vanuit eigen overtuiging. Heel an
ders z(jn de problemen waarmee
men in de grootstad worstelt. Daar
overheerst de vraag waar de bewo
ner van de steeds groter wordende
steden de gemeenschappen kan vin
den, waarbinnen hij zijn kerk-zijn
kan beleven. Dat zjjn niet zo maar
vanzelfsprekend de parochies. Het
feit dat iemand in een bepaalde pa
rochie woont betekent niet dat hij
met de mensen van dezelfde paro
chie maatschappelijk ook veel ge
meen heeft. Meestal wordt het lou
ter ais een toevallige geografische
toevalligheid ervaren, vooral in de
nieuwe stadswijken. In de oude
stadsgedeelten zijn er nog duidelijke
parochiekemen, die meer betekenen
dan een geografische gegevenheid,
ofschoon ook dat steeds minder
wordt.
Parochiekerken kunnen al vaak niet
meer zjjn dan een plaats waar men
samen kan komen. De pastoraal vol
trekt zich ook in heel andere gemeen
schappen, binnen het leef-, werk- en
ontspanningsmilieu.
Men zal in de toekomst moeten zoe
ken naar een combinatie van uit
gangspunten: de parochie zal een
soort service-station moeten worden
in pastoraal opzicht, waar men altijd
terecht kan. Daarnaast zullen bepaal
de taken van zielzorg: diakonie, on
derwijs, gespecialiseerde verkondiging,
milieu-apostolaat etc. in coördinatie
voor heel het stadsleven moeten wor
den gepland.
Zeer intensief werden de problemen
van deze stadsplanning, ook in kerke
lijk opzicht, deze week bestudeerd in
Brest, tijdens de befaamde Sociale
Week van Frankrijk (de 52ste).
Men heeft zich vorig jaar afgevraagd
of er in Nederland nog plaats is voor
verschijnselen als de Rolducse studie
dagen e.d. Ik weet een uitermate be
langrijk onderwerp voor uitgebreide
studiedagen, ook in Nederland, van
katholieken en protestanten samen.
Bij de Rijnmondverldezingen heb ik
er geen woord over gehoord. Bij de
planning voor de Bijlmermeer maar
heel weinig. Het wordt de hoogste tijd
dat we het in al zijn breedte en diep
te aan de orde stellen: „de Kerk en
de verstedelijking".
Nog even terug naar de pasgewijde
priesters.
Typisch voor onze overgangstijd is
het verschil in feestviering rond de
„eerste mis". Ik ken een jonge pries
ter, die nog in een open landauer
moet straks, met paarden die geel
witte bloemen in hun manen hebben,
met een speech van de burgemeester
aan de rand van de gemeente, en met
„Gij zijt priester in eeuwigheid" op
erebogen en taarten. Hij vindt het ver
schrikkelijk, maar het moet. En daar
om moet hij er toch maar plezier mee
maken, vind ik.
Ik ken een andere die zijn pastoor
verzocht heeft de laatste Mis te mogen
doen die zondag, helemaal alleen, sa
men met zijn familie en zijn vrienden
en die dan na afloop zal zeggen dat
wie wil komen welkom is voor een
kop koffie en een borrel bij hem thuis.
Hoe dan ook, hartverwarmend was
deze week het bericht uit Joppe bij
Gorssel, waar protestanten en Katho
lieken zorgden voor het feest en waar
de dominee een gelukwens sprak tij
dens de eerste Mis.
In Joppe werden al eerder belang
rijke grenzen overschreden. Ik bedoel
nu het Joppe waarvan in de Bijbel
in de Handelingen der Apostelen spra
ke is. Daar ontving Petrus het visioen
van het grote laken met allerlei die
ren erin en de opdracht om het evan
gelie ook aan de heidenen te preken.
De scheiding tussen joden en heide
nen werd toen opgeheven omdat ze
allen ehristenen konden worden. Het
Joppe in Gelderland was deze week
een teken van de opheffing der schei
ding tussen christenen. Destijds sprak
Petrus de woorden: „Nu besef ik pas
goed, dat er bij God geen aanzien des
persoons bestaat, maar dat uit elk
volk ieder die Hem vreest en het
goede doet, Hem welgevallig is". Een
prachtige tekst voor de oecumene, als
men het woord volk vervangt door
kerkgenootschap.
De mensen, die in het evangelie van
de zesde zondag na Pinksteren naar
Jesus luisteren hebben gewoon honger
en hij zorgt „gewoon" voor ze door
de broodvermenigvuldiging. Als
iemand zo gewoon attent is dan kun
je ook met geloof luisteren naar ds
grote woorden, die hij spreekt over
een dieper soort honger. Die honger
naar vrede en liefde is te zeer met
ons wezen verbonden, dan dat we
daar gemakkelijke praatjes over ver
dragen. Iemand, die gewoon attent is,
gewoon bil ons is en voor ons zorgt
hoeft ook helemaal niet zoveel te zeg
gen om ons vertrouwen te winnen.
Priesters moeten het brood van
Gods woord vermenigvuldigen. Ook
voor hen is het belangrijk dat ze dat
in gewone menselijke goedheid en at
tentie kunnen doen.
Ze hebben dat woord intens lief ge
kregen tijdens hun opleiding.
Maar of ze het in menselijk samen
zijn kunnen doorgeven, hangt voor een
groot deel af van de wijze waarop de
gelovigen hen ontvangen. Gewoon en
vertrouwvol en menselijk of nog steeds
met die merkwaardige afstand die al
te zeer scheiding heeft gebracht tus
sen priesters en gelovigen.
Het gaat er om dat zij de kans krij
gen dezelfde gewone attentie op te
brengen, waarmee de Heer doodge
wone lichamelijke honger stilde, als
vertrouwvol teken, dat Hij het ook met
die andere zal doen.
ZONDAG 18 JULI: 6e zondag na pinkste
ren: eigen mis; credo: pref. v d. H.
Drieêenheid - groen -
MAANDAG: H. Vineentius a Paulo, belij
der; eigen mis: Haarlem: 2e geb H Ber-
nulphus, bisschop en belijder; mis Sta
tuit; 2e geb. H. Vineentius a Paulo - wit -
DINSDAG: H. Hieronymus Aemilianua, be
lijder; eigen mis; 2e geb. EL Margarita -
wit
WOENSDAG: H. Lauren tl us van Brundlsl,
belijder; mis In Medio 2e geb. H. Praxedes
- wit -
DONDERDAG - H. Maria Magdalena, boe
telinge: eigen mis - wit -
VRIJDAG: H. Apollinaris, bisschop en mar
telaar; eigen mis: 2e geb H. Liborius -
rood -
ZATERDAG - mis v. d. H. Maagd Maria op
zaterdag: 2e geb H Christina; pret v.
H. Maagd Maria - wit -
ZONDAG 25 JULI: 7e zondag na pinkste
ren; eigen mis; 2e geb H. Jacobus; cre
do: pref. v. d. H. Drieêenheid; - groen -
Stad den Haag::-H. Jacobus, apostel; mis
Mihi Autem; 2e geb. v. d. 7e zondag na
pinksteren - rood - Stad Roermond: H.
Christ off el, martelaar: mis In Virtute; 2*
geb. v. d. 7e zondag na pinksteren
rood -
