Jaarlijks honderdtwintig
films in zestien talen
Op zoek
naar
nieuwe
décors
Grote vraag
naar
komedies
in Rusland
Geen namaak
Op voorgrond
Komedies
Klassieke stukken
pouue m sr-WPEz m mim op sp&ewap sw mt.
Dè artiesten van
25 jaar geleden:
Johnny en Jones
SPI&fclTJe-m-V&MW, miSERfflBMOTNOd OP'7SIMM
Mff
PLUS
14 AUGUSTUS 1965
OP zijn rusteloze tocht naar
nieuwe werelden dringt de
film steeds dieper de binnen
landen van Afrika binnen. Niet op
expedities voor documentaire reis-
films, zoals in het verleden, maar
op zoek naar achtergronden voor
zijn gekleurde speelfilms op breed
scherm. De moderne Stanley van
Afrika is Stanley Baker, een ac
teur uit Wales. Na de hoofdrol te
hebben gespeeld in de succesvol
le film „Zoeloe", waarvan hij ook
medeproducent was, is Baker op
het ogenblik bezig aan zijn twee
de Afrikaanse film „Sands of the
Kalahari" en heeft hij een derde
in voorbereiding. In gezelschap
van zijn compagnon-regisseur Cy
Endfield, met wie hij; „Zoeloe"
maakte, zijn medespelers Susannah
York, Stuart Whitman, Harry An
drews de sergeant-majoor in de
tijdens de Arnhemse Filmweek
vertoonde film „De Heuvel"), The
odore Bickei en Nigel Davenport
en een groep van vijftig technici is
hij onlangs in Londen teruggekeerd
na drie maanden lang buitenopna
men voor „Sands of the Kalahari"
te hebben gemaakt in de woestij
nen en bergen van Zuid-West-
Afrika.
Als u de „Matzet" op de linker- en die op de rechterplaat nauwlettend bestudeert, ontdekt u vijf verschillen. Wan'
neer u er niet uitkomt: elders op deze pagina vindt u de oplossing. Geef de moed echter niet te snel opl
Stanley Baker als de Brit
se commandant in „Zoe
loe", de eerste film, die hij
in samenwerking met Cy
Endfield in Afrika maakte.
Moderne „Stanley" ontdekt Afrika
De film gebaseerd op een populaire
novelle van William Mulvihill, vertelt
van vijf mannen en een meisje, die na
een vliegongeluk in de Afrikaanse woes
tenij verdwaald raken. Op het ogenblik
wordt hij in de Shepperton Studios na
bij de Londense luchthaven verder vol
tooid.
Hoewel ze allemaal sterke verhalen
vertellen over de opwindende avonturen
die ze tijdens hun expeditie in Afrika
hebben beleefd, blijkt iedereen in het
gezelschap toch dolblij te zijn, weer vei
lig in Shepperton te zitten en niet aan
de Diamantkust. Stanley Baker en Cy
Endfield verklaren echter, dat ze zo
spoedig mogelijk naar Afrika zullen
terugkeren.
„De omstandigheden in de woestijn
waar we uren lang in hitte en stof
hebben gewerkt, waren bijzonder
zwaar, maar we kwamen op tijd
klaar," verklaarde Baker, die er een
Robinson Crusoë-baard op nahoudt tot
hij klaar is met zijn rol in de film.
„Het landschap is er geweldig boeiend
en enorm afwisselend. Het is echt een
wonder, dat de film er zo lang over
heeft gedaan om Afrika als decor te ont
dekken. Het publiek wil nieuwe achter
gronden op het witte doek zien. Vijf
tig jaar lang is Arizona de plaatsver
vanger van de Sahara, de Gobi en vrij
wel iedere woestijn ter wereld. Maar
de mensen willen tegenwoordig geen na
maak meer zien. Naast het spannende
verhaal over de strijd om een meisje
en primitieve omstandigheden, die de
primitieve instincten van de man naar
voren brengen, meen ik. dat we er aar
dig in zijn geslaagd, iets van de schoon
heid en wildheid van het landschap in
onze beelden vast te leggen, en iets
nieuws te laten zien op het gebied van
de expeditiefilms, waaronder een gevecht
met bavianen.
We hadden ons hoofdkwartier in een
oase-stadje, dat Swakopmund heette en
dat midden in duizenden vierkante mij
len zonverzengde woestenij aan de Dia
mantkust ligt. Vandaar trokken we acht
mijlen diep de woestijn in, waar we on
ze opnamen maakten. Er moest een spe
ciale weg worden aangelegd voor onze
vrachtauto's, die de spelers en techni
ci, de uitrusting, voedselvoorraden en
tanks met drinkwater vervoerden."
Stanley Baker heeft zich de laatste
tijd niet alleen gewaagd in de barre woes
tijnen van Afrika, maar ook op het
niet minder avontuurlijke gebied van de
filmproduktie. Hij is de zoon van een
mijnwerker in Wales, die voorbestemd
was om ook in de mijnen te gaan wer
ken. Als jongen speelde hij echter in
zijn geboorteplaats Femdale op school
in amateurtoneelstukken. Daar werd hij
opgemerkt door de regisseur Serge! Nol-
bandov, die hem op 14-jarige leeftijd
zijn eerste filmcontract bezorgde. Na
zijn dienstplicht te hebben vervuld in
het leger, trad hij afwisselend op voor
de film en het toneel. Zowel in Lon
den als in New York speelde hij o.a.
een rol in het stuk „A Sleep of Priso
ners" (Droom der gevangenen) van
Christopher Fry.
Sinds enkele jaren treedt hij sterk op
de voorgrond in de film. Hij speelde o.a.
hoofdrollen in „Eve", „In the French
Style", „Guns of Navarone' 'en, met
Laurence Olivier, in „Richard III" Twee
jaar geleden richtte hij met Cy End
field zijn eigen produktiemaatschappij
op. Samen produceerden ze de film „Zoe
loe", die werd gefinancierd door Joe Le-
vine en gedistribueerd door Paramount.
CHARLOTTE Rampling (rechts)
heeft onverwacht succes in het
filmbedrijf. Ontdekt door de
gebroeders Boulting, speelt ze een
hoofdrol in hun laatste filmkomedie
„Rotten tot the Core" (Door en
door rot). Haar werkgevers waren
zo ingenomen met haar spel, dat ze
haar meteen een contract aanboden.
Charlotte Rampling, die niet van
plan is haar voor een filmster on
geschikt geachte naam te verande
ren ze is van mening, dat derge
lijke namen op het ogenblik juist
„in" zijn is negentien jaar. Een
'paar maanden geleden nog maakte
ze een lift-tocht door Spanje, en de
enig mogelijke band in haar leven
met de filmwereld van de show
business was, dat ze gitaar speelde.
Ze is een meisje, van wie mag wor
den verwacht, dat ze genoeg wils
kracht en energie heeft om de top
te bereiken. Ze is namelijk de doch
ter van een Olympische hardloper.
Haar intrede in de filmwereld
heeft ze gevierd met het kopen van
een flat en een auto. Het is een
flat in het dure Chelsea, maar haar
auto is een Triumph Herald van be
scheiden afmetingen. „Sommige van
mij vriendinnen vonden, dat ik een
grote slee had moeten kopen, maar
ik ben best tevreden met mijn klei
ne karretje", zegt ze.
In het begin van deze maand
heeft ze kennis gemaakt met de
meer opwindende kanten van het
bedrijf tijdens een reis naar Ameri
ka om daar de film, waarin zij haar
debuut maakt te introduceren.
GRIGORY Chukhrai, regisseur van
de Russische films „Ballade van
een soldaat", die onlangs door de
Nederlandse televisie is uitgezonden en-
van „De „Een-en-veertigste" is benoemd
tot directeur van een studio in Moskou,
waarmee de Sovjets 'n economisch ex
periment willen ondernemen: films pro
duceren op winstbasis. Krachtens dit ex
periment zullen spelers, regisseurs, sce
narioschrijvers en technici salarissen
ontvangen, die afhangen van de finan
ciële opbrengsten van hun films.
G. Chukhrai, wiens nieuwste film „Er
waren eens een oude man en een oude
vrouw" dit jaar op het festival in Can
nes is vertoond, zal een jaar verlof ne
men als regisseur om zich te belasten
met de productie van films, die zich
richten tot een zo groot mogelijk pu
bliek. Zijn laatste film is in Rusland een
groot succes. Bovendien kreeg de hoofd
rolspeelster, Vera Kouznetsova van de
festival-jury in Cannes een eervolle ver
melding voor haar spel.
Chukhrai, die wordt beschouwd als 'n
uitstekend beoordelaar van het Russi
sche publiek, is een gezette, energieke
man. Hij is 44 jaar oud en diende tij
dens de oorlog in een regiment para
chutisten waarbij hij tweemaal werd ge
wond. Na de oorlog liet hij zich inschrij
ven als student aan het Regeringsinsti
tuut voor Cinematografie in Moskou.
Zijn regie van „De ballade van een sol
daat" en andere films gaven hem ook
in het buitenland bekendheid.
„Er is op het ogenblik in de. Sovjet-
Unie grote vraag naar komedies", zegt
hij. „Geen muzikale komedies, maar
komedies, die aansluiten op het dage
lijkse leven. In onze experimentele
studio zullen we het eerste jaar drie
films produceren. Een er van zal een
komedie zijn, de tweede een modern
drama, getiteld „Het Heden" en de
derde zal waarschijnlijk een filmver
sie worden van een klassiek Russisch
stuk, hoewel dat nog niet helemaal
vaststaat.
In het tweede jaar zijn we van plan
om zeven films te produceren en dit de
volgende jaren voort te zetten. In de
loop van het tweede jaar hoop Ik weer
te gaan regisseren, waarbij ik uitsluitend
van eigen scenario's zal uitgaan"
Chukhrai heeft het scenario voor zijn
laatste film „Er waren eens een oude
man en een oude vrouw" niet zelf ge
schreven. Het is een vrij sentimenteel
verhaal over een bejaard ouderpaar, dat
de moeilijkheden van zijn schoonzoon
probeert op te lossen.
„In de Sovjet-Unie worden momenteel"
aldus Chuchrai," ongeveer 120 films in
zestien talen per jaar geproduceerd.
Daaronder is een toenemend aantal film
bewerkingen van Russische klassieke
stukken. Serge I. Bondarchuk bijvoor
beeld is op het ogenblik bezig aan een
vier uur lange film naar Tolstoi's „Oorlog
en vrede." Het wordt een film In kleu
ren, die waarschijnlijk het volgend jaar
klaar komt. Eén van onze toekomstige
produkties zal een tweedelige bewerking
zijn van Dostojevski's „De Idioot".
„Nine Days in the Year", een film van
de Amerikaanse regisseur Michael Room
over het werk van een atoomgeleerde,
heeft momenteel groot succes in Rus
land. Wij, filmers, zien heel wat buiten-
Vee Jay is een door Phono
gram uitgebracht label waarop
heel fijne jazz-muziek is vast
gelegd. Het klinkt wellicht wat
tegenstrijdig, maar de laten we
zeggen East Coast-jazz, die ons
door verscheidene grote „namen"
wordt voorgezet op een viertal LP's
van dit merk klinkt bevrijdend on
gecompliceerd. Vooral de V.J.-opna-
me van Walter Perkins' „MJT
III" zal voor de moderne jazz-Iiei-
hebber een „must" gaan betekenen.
Het schema van de door Perkins op
slagwerk, Mabern op piano, Cranshaw
op bas, Thomas op Trompet en Stro
zier op alt uitgevoerde stukken is een
voudig en volgens het bekende recept:
thema-improvisatie (soms) coda-the
ma. In "het oor vallende" figuur tij
dens deze bijzonder geïnspireerde ses
sion is naar onze smaak pianist Ha
rold Mabern, een 23-jarige jongeman,
die zowel als uitvoerend musicus èn
als componist heel veel voor de toe
komst belooft. Zijn thema's „Brother
Spike" en „Rochelle" zijn doorwroch
te werkstukjes, die zich onderscheiden
door eenvoud en zeggingskracht. Hel
dere, spontane en originele jazz staat
u ook in de overige drie stukken te
wachten. Vakwerk. (Vee Jay 1013).
Drie solisten worden in andere
Vee Jay-albums belicht: pianist Wyn-
ton Kelly een typische „musicians
musician" zoals men in vakkringen
zegt is met ex-Messenger-trompet-
tist Lee Morgan, tenorist Wayne Shor
ter, bassist Paul Chambers en drum
mer Phillv Joe Jones te beluisteren
op V.J. 3004; de jonge altist Frank
Strozier speelt de LP 3005 vol samen
met trompettist Booker Little, drum
mer Jimmy Cobb en de hierboven
genoemde Paul Chambers en Wynton
Kelly en tenslotte wordt tenorist Way
ne Shorter (onlangs heeft men hem
nog in het Concertgebouw met Miles
Davis kunnen beluisteren) gefeatured
op de V.J. 3006-plaat. Opnieuw komt
men hier de namen tegen van Mor
gan, Kelly, Chambers en Cobb. Van
de drie opnamen is de plaat van Kel
ly het meest interessant, die van Strozier
het meest „in 't gehoor liggend" en
die van Shorter het meest progressief.
Genoemde albums hebben een
zeer voornaam ding gemeen: de
muziek is spontaan en geïnspireerd en
sommige solisten reiken werkelijk
aan de top van hun kunnen. We den
ken aan Strozier's adembenemende
solo in Waltz of the demons", Mor
gan's felle trompetspel in „Pug Nose",
Shorter's knappe solo-maten in „Mack
the knife", Kelly's geëxposeerde
ideeën-rijkdom in „What know" en
Gina vaart eigen koers
Gina Lollobrigida gaat zelf
films produceren. Wie Gina
kent weet, dat zij een kei
harde zakenvrouw is met een
onbuigzame wil, die haar nogal
eens in botsing bracht met haar
collega's. Een conflict met pro
ducer Rizzoli bij voorbeeld had
tot gevolg, dat de opnamen voor
de film „Venere Imperiale"
waarin zij de rol van Paolina
Borghese vertolkte, jaren ver
traagd werden. Wegens publi
catie van een aantal indiscrete
foto's had Gina eenvoudig ge
weigerd nog langer aan de film
mee te werken.
Uiteindelijk werd het conflict
bijgelegd (het was een miljoe
nenzaak) en de film voltooid.
Voor de actrice bleek de film
een groot persoonlijk succes, ge
zien het feit, dat zij voor deze
vertolking de prijs van de Ita
liaanse kritiek kreeg, maar toch
was toen al bij haar het besluit
gerijpt voortaan haar eigen weg
te gaan. De beslissing werd ook
vergemakkelijkt door een grote
verandering in haar echtelijk
leven. Voorheen was de gehele
filmcarrière van Gina Lolobri-
tida verlopen onder voogdij van
haar man, de Joegoslavische
vluchteling Milko Skofic, die in
Italië afgestudeerd was als arts
maar dit beroep niet uitoefende
om zich totaal aan de carrière
van zijn vrouw te kunnen wij
den. Hij was tegelijkertijd haar
impressario, haar raadgever,
haar lijfwacht en persagent,
haar levende schaduw, zonder
yvie ze geen voet kon verzetten.
Het succes van haar carrière
is ongetwijfeld voor een groot
deel het werk van Milko Sko
fic. Beiden bouwden ze aldus
samen een fortuin op, dat heel
zorgvuldig werd belegd. Een
paar jaar geleden kochten zij
nog een belangrijke uitgeverij
te Florence op, maar hun wegen
zouden weldra scheiden. Milko
Skofic nam namelijk persoon
lijk de leiding van de uitgeverij
in handen. Het echtpaar was
het er trouwens over eens, da)
het goed was. voor de toekomst
on andere paarden dan de film
alleen te wedden.
Zo viel het besluit: Gina
zou blijven filmen en vtilko
zou uitgever worden.. Meteen
werd Gina toen haar eigen
impressario en perschef. Op
persconferenties, grote pre
mières en plechtigheden ver
scheen zij voortaan alleen,
wat direct geruchten over
een op handen zijnde schei
ding deed ontstaan. Deze ge
ruchten werden krachtiger
omdat de Skofics wat hun
familieleven betreft een uni
cum vormden in het zo rijk
aan schandalen zijnde film
wereldje.
Gino en Milko ontmoetten
elkaar in Cinecitta. In Musso
lini's filmstad waren na de oor
log veel vluchtelingen werk
zaam en onder hen was de arts
Milko. In een deel van de stu
dio's werden intussen ook films
gedraaid en hier deed Gina na
een vierde prijs in de schoon
heidswedstrijd voor Miss Italië
1947, haar eerste aarzelende
stappen op het filmterrein. Zij
leerde toen Milko kennen en zij
trouwden in januari 1949 in het
bekende ski-station op de Ter-
minilloberg. Hun huwelijksle
ven stak sterk af bij dat van
anderen in het Italiaanse film
milieu. Toen er dan ook ge
ruchten over moeilijkheden op
doken konden velen hun leed
vermaak niet verbergen. Voor
al nadat Milko werd gezien in
gezelschap van de jonge Oos
tenrijkse gravin Uta von Aiche-
lenberg, werden de doodsklok
ken geluid over Gina's huwe
lijk, ook al verklaarde de ao-
trice dat Uta een gemeenschap
pelijke vriendin was
Het huwelijk van Gina en
Milko is ondanks alle roddela-
rij niet ten gronde gegaan. Wel
gaan zij elk hun eigen profes
sionele weg en Gina heeft di
rect willen bewijzen, dat zij
meer gezond verstand heeft,
dan men haar over het alge
meen toeschrijft. Velen lieten
altijd voorkomen, dat zij erg
Ingenomen was met zichzelf en
dat zjj zichzelf als een onver
vangbare actrice beschouwde
Het tegendeel blijkt nu waar
te zjjn. Gina beseft dat met het
verdwijnen van haar jeugd ,ook
haar tijd als actrice snel aan
het vergaan is. Maar aan de
andere kant wenst ze geen
vaarwel aan de film te zeggen,
die haar rijkdom en roem be
zorgde-
„Daarom word ik producer
bekende zij onlangs aan de
Italiaanse journalisten. Even
bedacht zij zich: „Misschien is
producer een groot woord. Be
ter kan ik zeggen, dat ik de
zaken zelf in handen neem. Ik
regel alles. Ik heb al een ver
haal van een haast onbekend
auteur gekocht. Misschien is
het niet zo goed geschreven
inaar het is een pakkend dra
ma. Ik heb me nu tot een van
de beste Italiaanse scenario
schrijvers gewend. Hij zal er
wat van maken. Het wordt een
heej knappe film!"
„En het geld", vroeg men
haar. „schiet u alles voor?"
„Helemaal niet", lachte ze.
„Een producer werkt met het
geld van anderen- In Zwitser
land heeft men mij een mil
jard lire bezorgd. Daarmee
kan ik van wal steken. Als het
niet genoeg is, ligt er in Frank
rijk ook nog een miljard voor
me klaar!"
Toen de journalisten mééi
probeerde te weten over Gi
na's eerste productie, werden
ze met een kluitje in het riet
gestuurd. Blijkbaar huldigt
producer Lollobrigida eenzelf
de taktiek als haar grote colle
ga Dino de Laurentiis, die,
toen hij Soraya aanwierf, een
jaar lang zijn plannen streng
geheim hield.
Waarom de knappe Gina ab
soluut zelf haar films wil pro
duceren? Op die vraag heeft zij
met een vergelijking geant
woord.
„Een acteur", zegt zij, „is
als een matroos, die aanmon
stert op een schip. Het schip
is niet van hem maar van de
reder. En boven hem staat de
commandant die weet wat hij
moet doen en waar het schip
heen vaart. Een acteur, hoe be
roemd hij ook moge zijn, blijft
een ondergeschikte, die soms
een rol krijgt, die hem hele
maal nief ligt of die moet ac
teren zoals dé regisseur het
wil en niet zoals hij het zelf
aanvoelt- Wel, een dergelijke
rnestand ben ik beu geworden.
Ik weet nu, wat ik als actrice
kan en wat me minder ligt en
daarom meen ik, dat het tijd is,
dat de rollen eens worden om
gekeerd. Ik wens voortaan zelf
het verhaal en het personage te
Kiezen, die mij het best liggen.
Het moet uit zijn, dat een an
der zegt: „U zult die rol spe
len, u kruipt in de huid van die
of die vrouw!" Voortaan zal ik
zelf de huid kiezen, waarin ik
wens te kruipen. Daarom wil ik
dus mijn films zelf produceren
Wie Gina Lollobrigida kent.
weet dat zij een grote kans
maakt haar doel te beriken. Zü
bezit een ongewone wilskracht,
een taai doorzettingsvermogen
en nuchtere zakelijkheid. Kort
om, allemaal karaktereigen
schappen, die van het schuch
tere dorpsmeisje uit „la Clocl-
ara" (een bergstreek bij Rome)
een gevierde filmactrice heb
ben gemaakt.
'af-yeeid jaq oïa qaoquap
-auaq J3JIJ33J ap ui (aaqaS .iayeA\
jaq ui qioq :puojS.iajq3E ap do jsip
-nu-xa ap uea sufpeq ap uea jnn)
-uiao Ipuujs aaapuB )uaSe ap uea
uaoqasaaquji iuapauaq ivvu IsftM
uoz ap uea snau ïjuq auoAtaS üaa
af|EE[d aaapuE jaq do si juaSE ap
uea jijqauuoz :u(jz uajnoj jftA a(j
Grigori Chukhrai: films produceren op
winstbasis.
landse films, maar er worden er slecht*
een paar aangekocht voor openbare ver
toning.
„Op het festival in Cannes vond ik „D®
Heuvel" een van de beste films. Ook de
Japanse film „Kwaidan" heeft estheti
sche waarde. William Wyler is een vatt
mijn favoriete regisseurs, evenals Stan
ley Kramer. Er wonden onderhandelingen-
gevoerd over de aankoop van „It's
Mad, Mad, Mad, Mad World" voor ver
toning in de Sovjet-Unie. We zouden
graag dit soort wilde slapstick zelf ma
ken, maar hoewel we de stomme kluch
ten van Buster Keaton en Harold Lloyc
heel goed kennen, weten we weinig af
van de technische kanten ervan. „On the
Beach" van Kramer is in Rusland ver
toond en we hadden „Judgment at. Nu
remberg" graag willen draaien maar we
konden de vertoningsrechten niet krij
gen.
Het duurt meestal heel lang, eer we
buitenlandse films kunnen vertonen. Ma
rio Lanza, die al een paar jaar geleden
is overleden, is op het ogenblik erg popu
lair bü het Sovjet-publiek".
Maxie Kanewasser en Nol van
Wezel, twee Amsterdamse
jongens waren zo'n vijf-en-
twintig jaar geleden bijna
even populair in ons land als een
Willeke Alberti en Rob de Nijs nu.
Onder hun artiesten-naam „Johnny
en Jones" waren zij de eerste „twee
jongens met een gitaar" die met een
Amerikaans accent hun meestal snel
le liedjes gingen „verjazzen". Suc
cessen als „Het lied van de slan
genbezweerder", (bij aankoop van
twee-vijftig een kameel cadeau),
„Joseph, Joseph", „Meneer Dinges
die niet weet wat swing is" en
„Onder moeders paraplu" werden
meefluiters voor burger en militair.
De beide Amsterdammers zijn in
de oorlog omgekomen in een concen
tratiekamp. Gelukkig echter zijn hun
voor die jaren „nieuwe" geluiden
op band en plaat bewaard ge
bleven. Toen Alex de Haas onlangs
enkele opnamen voor de radio uit
zond, kreeg hij een stroom van sym
pathieke reacties binnen.
Het gevolg daarvan is nu dat de
vier genoemde liedjes van „Johnny
en Jones" op een Decca-plaatje wer
den her-uitgebracht. Ongetwijfeld zal
men er veel plezier aan beleven.
het verfijnde basspel van Chambers
in een groot aantal stukken. Op dez®
Vee Jay-platen zijn overwegend jong®
musici aan het werk die reeds elderS
hun sporen hebben verdiend en nu voof
zichzelf een toekomst hebben uitgc
stippeld. Een toekomst die hen -7
Wayne Shorter wellicht uitgezonderd
niet direct tot de „New Thing
zal brengen. Merkwaardig genoeg.
SÏERREKIJKER
