Papandreou stelt opnieuw zijn eisen
CONSTANTIJN wijkt niet
Doec Co weer
onder vuur
van Vietcong
Toestand
in Athene
is zeer
kritiek
A-N.W.B.-0PR0EPEN
AAN TOERISTEN IN
NNEN-en BUITENLAND
DAGPliZZE!
Reeds 150 doden
in KASJMIR
Infiltranten
of rebellen
Volgende week
uitspraak
Vier kamelen
op de vlucht
T.V. is „groot
gevaar voor
Zuid-Afrika"
De rokken zijn
Geluid
LOURDES: de
een
zin van
jammerlijke Janboel
Pa
Miss Holland
halve finaliste
109 PAKISTANI, 41 INDIËRS
Gesprek tussen
hoofdcommissaris
en provo's
*4
Ook smartegeld
voor Joden, die
Davidsster
niet droegen
Wat kinderen
ervan zeggen
ASILE" BARBAARS EA
»r
r~
sr
L
L
■I j
••Tft
Duurder varkensvlees
Auschwitz-proces
MÊt&MÊk
25.000 gesmokkelde
horloges in beslag
genomen op Ned. schip
Eén ding zeker
VRIJDAG 13 AUGUSTUS 1965
PAGINA
Athene, 13 aug. (afp, Rtr.,
U De twee opponenten in
e Griekse politieke crisis, koning
°nstantijn en ex-premier George
apandreou, komen steeds onver-
/?enlijker tegenover elkaar te
taan. Geen van beide mannen is
pareid de ander een centimeter
e te geven. Gisteravond had de
°5ln?' anderhalf uur lang, een
<5ta>fa met zÜn grote tegen-
ncter. Aanvankelijk werd aan
genomen dat Papandreou bereid
as tot een compromis, maar al
Poedig bleek dat hij voet bij
stuk houdt.
w
imping in Corinthe'. waarschijnlyk °P
Temperamentvolle demonstran
ten in de straten van Athene.
Papandreou in zijn auto na het
onderhoud met de honing. Jour
nalisten buigen zich door het
raam om het laatste nieuws te
horen.
j
li
B-
i
ié
w
li
I
li
T"
1)
T"
l
1
i
SPi -f'
i
->
Met een nors gezicht duwt hij
de laatste koffer dicht. Dan komt
Bert nog aangelopen met een
bal en ma roept uit de keuken
iets over een trui van de kinde
ren. Hij hoort het niet. )rAch ja,
je gaat voor de kinderen niet?
En daarom hébben we nou die
caravan gehuurd. Wat mij be
treft. Ja...", hij zucht, „als je
kinderen hebt
Ik ga maar gauw, ik kén het
verhaal. Van vorig jaar en het
jaar daarvoor. De opoffering, de
plicht tegenover zijn nageslacht.
Hij praat zo mooi soms. Zo ver
heven.
Ik zie hem de straat uit lopen.
De edele ziel, die zijn twee enige
wéken per jaar;Maar de kin
deren willen zo graag campe-
ren!" Twee dagen later komt hij
terug. Mét ma en de kinderen.
Pa ziet er duidelijk opgeofferd
uitde kinderen doen nukkig.
En ma loopt bijna hoorbaar sus
send tussen hen in.
,Moe was het?" vraag ik.
Hij gaat zitten in zijn luie
stoel, pantoffels, broekriem Tos.
Verschrikkelijk! Dat nooit
meer!"
,jNeé', zegt ma, ,jhet is niets
voor vader, het valt :ne nog mee
dat we het twee dagen
Pa kijkt verstoord.
,,En hij deed het voor de kin
deren!"
Pa zucht en ligt om niet meer
op te staan.
,^Nou ja, dan moeten we maar
van hieruit wat tochtjes maken
Een dag naar het strand, een
dierentuin. Iedere dag iets
anders." ,JVet als vorig jaar",
zegt ma, „en het jaar daarvoor
hebben we ookZe houdt
verschrikt haar mond.
„Ach ja, zo lang je kinderen
hébf1, zucht Pa, ,Bert haal eens
een flesje bier voor me! Je leeft
alleen voor kinderen!"
En pa leeft en ligt de rest
van de veertien dagen. Zich op
offerend voor zijn kinderen en
weer plannen makend voor al
die uitstapjes. Tientallen tochtjes
die nooit gemaakt worden. De
kinderen lopen op straat en ver
velen zich en beseffen niets van
al die ouderlijke opoffering.
Pa haalt na twaalf dagen zijn
zitvlak uit de stoel. Wat zijn
die kinderen toch ondankbaar
tegenwoordig!"
SAIGON, 13 aug. (UPI) Het
Amerikaanse kampement van Doec Co
in het centrale bergland van Zuid-Viet
nam is donderdagavond weer met mor
tiergranaten beschoten door de Viet
cong. Het bombardement vond kort
voor middernacht plaats. Of het slacht
offers of schade tot gevolg heeft ge
had is niet bekend.
Het kamp van Doec Co, dat woens
dagavond tijdelijk werd ontzet door
een krachtige kolonne Zuidvietname-
se troepen, wordt bemand door der
tien Amerikaanse adviseurs en man
schappen gerecruteerd uit leden van
een bergstam. Het waakt over „rou-
te-19", een strategische weg waar
langs de communisten manschappen
en materieel uit Cambodja hebben
aangevoerd.
Donderdag is boven Noord-Vietnam
een „Skyhawk" van de Amerikaanse
marine door een raket van Noordviet-
namese afweer neergehaald. De piloot
is vermoedelijk om het leven gekomen.
Het is het tweede Amerikaanse toestel
dat in minder dan een maand wordt
neergehaald door raketten vanaf lan-
ceerinrichtingen die door Russen zijn
geïnstalleerd. Zuidvietnamese soldaten
hebben gisteravond twee Vietcongmili-
tairen gedood en documenten en wa
pens buitgemaakt in een gevecht in de
provincie Gia Dinh bij Saigon. De Viet
cong beschoot Dak To en Phoe Cat
bij Saigon maar richtte weinig schade
aan en bracht slechts lichte verliezen
toe.
Italië Drie tot de tanden gewapen
de bandieten hebben op Sardinië ze
ven auto's aangehouden door de weg
met stenen te versperren. De inzitten
den werden van geld en juwelen be
roofd (AFP)
-Na het onderhoud vertelde Papan-
Jjröou aan verslaggevers, dat hij de ko-
j nK opnieuw had voorgesteld hem een
j®'fnatie-opdraclit te geven of anders
overgangskabinet in te stellen, dat
.'?uiye verkiezingen zou moeten uit-
k *Uh'ven" Korte tijd later gaf de jonge
Uit kenneHi* vastbesloten tot het
HiJn*"? gaan, een officieel commn-
tvS j'1, waarin hij meedeelde dat liij
Papandreou te benoemen tot
•Ur 011 dat °°k niet van plan
ven meuwe verkiezingen uit te schrij-
Waamemers in Athene beginnen
^ch met stijgende ongerustheid af te
ragen waar de koning heen wil. Pa
pandreou heeft nu wel overtuigend
aewezen dat zonder hem geen rege
ring kan worden gevormd. De rege-
phg van (thans waarnemend) pre-
«uer Athanassiades-Novas viel, en
kabinetsformateur Stefanopoulos faal-
9®, omdat de Kamerleden van de
crue van het Centrum zich voor het
allergrootste deel achter Papandreou
chaarden. Toch lijkt het er op dat
koning zich om de een of andere
reden sterk voelt staan. Voor hem is
kennelijk een prestigekwestie ge
worden de leider van de Centrum-
"'•'Hiiiiii
iiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim
<jen familie-omstandigheden wor-
volgende personen verzocht zich
i» JJ^lden bij de ANWB-oproepdienst
h. *^I1 Hjuut fnl ATfLSUÜKI ünirplilka
tel. 070-814381, dadelijks
uur.
da^^ERLAND: B. Coli uit Rotter-
Gpïï witte ford Taunus 17 M EP 85-17,
ji^frland of Limburg.
t«rda ^aar R- Breugehnans uit Rot-
8 m i op witte motorboot Nixe (ca.
tlatTl' tang) op de Gouwe naar Rotter-
8 LUXEMBURG: F. Bruyn uit Amster-
ken - groenachtige Opel Rekord kente-
rinbekend; Luxemburg.
Hof5ANKRIJK: Echtpaar G. Bennink-
haun uit Hilversum, blauwgrijze Re-
Ui t „Dauphine EN 47-09, Zuid-Frank-
of Dordogne.
Aiurt Echtpaar Hans Voorbij uit
Gjj to am> witte Ford Taunus M 17
a3-98, Spanje op camping.
R0.P*LSLAND: E. Timmermans uit
68 g^aarn, zilvergrijze Prinz-4 FU 53-
gro'e Paar B. Snijder uit Rotterdam,
Gt aVolkswagen en witte caravan
\vaa>.? i camping in Zwarte Woud
■^schijniijk Nurgtal.
^iauw Ooms-Vissers uit Haarlem,
t>èknV.§raene Volkswagen kenteken on-
in ivn, 'h hotel of St. Hubertus huis
J^uehlheim a.d. Moezel.
Uit a!?SERland-ITALI0: J. B. Colle
karnr^18 am> citroen Azam FU 72-71
ITa nd aan Lag0 Maggiore-
gen P- Meyboom uit Vlaardin-
up 'na?I1JZe Ford Consul 315 FX 38-47
lijk a in Noord-ltalië waarschijn
A rb-rrdampei'.
grijip '^jiishrand-Sitrop uit Delft, licht-
Echtna^ JA 89"36 Gardameer.
hoorn vaS Elik-Vriend uit Uit-
Gardameer °pel Rekord ST 41-08
hitJRottPrdamVIë: Mevr' M' Oostendorp
lD 88-17 wcrem-zwarte Daffodil
Wng in Rablc isVtlr1enmiSSChien °P °am"
RotterdamNS-t EchtPaar Zonneberg
22-32^in CrSjowitte Taunus 17 M HR
Unie buiten de regering te houden.
Wat wil hij dan? Stuurt hij aan op
een machtsovername door het ieger?
„Ik heb de koning er op gewezen",
zo verklaarde Papandreou gisteravond,
„dat de twee door mij voorgestelde op
lossingen niet alleen voldoen aan de
eisen van de democratie, maar ook in
het belang zijn van de natie en de
kroon. Ik heb de koning verder gezegd,
dat de toestand kritiek is geworden en
dat iedereen nu zijn verantwoordelijk
heid ten opzichte van volk en geschie
denis moet kennen." Papandreou zei
ook, dat hij bij de koning had geklaagd
over een nieuwe poging van „hoffunc
tionarissen" de Unie van het Centrum
te verdelen door te ijveren voor een
regering onder de vroegere minister
van binnenlandse zaken, Tsirimokos.
LONG BEACH, CALIFORNlë, 13 aug.
((UPI) Bij het veertiende jaarlijk
se internationale schoonheidsconcours te
Long Beach zijn woensdag de 15 halve
finalisten gekozen. De meisjes verte
genwoordigen Nederland (Elaine Bollen),
Amerika, Brazilië, Denemarken, Enge
land, Finland, Duitsland, Israël, Italië.
Korea, Maleisië, Peru, Zuid-Afrika,
Spanje en Tahiti. Hedenavond zal de
finale worden gehouden.
DJAKARTA, 13 aug. De Indone
sische regering, die gisteren het ver
schijningsverbod voor andere Neder
landse bladen introk, heeft een perma
nent invoerverbod ingesteld voor het
tijdschrift „Tong Tong", het in Neder
land onder hoofdredactie van Tjallie Ro
binson verschijnende blad voor Indische
Nederlanders.
MAGISCH! VKKKAMTKN
M
■t
Horizontaal en vertikaal dezelfde
woorden invullen.
1 stuurs - 2 gewoonterecht (Mal.) - 3
woede - 4 hemellichaam - 5 vuilnishoop
- 6 Arabisch opperhoofd - 7 vreemde
munt - 8 boordsel - 9 breekbaar - 10
woede - 11 oud-ierse alfabet - 12 half
(Ital.) - 13 Europeaan - 14 toespraak -
15 gedachte - 16 zwak.
Oplossing van 12 augustus.
Horizontaal: 1 slag, abdis; 2. pater,
ooft; 3. ommekeer; 4. Toos, i.K. ad; 5.
testament; 6. enfin, NATO; 7. egoïsten;
8. de, no; 9. pertinent; 10. oe, leeuwin
11. sla, men. eb.
Verticaal: 1. spotten, pos; 2. lamoen,
deel; 3. atmosfeer; 4. geestig, TL; 5
rk, anoniem; 6. Eem, nee; 7. boeken
steun; 8. dor, nat, nw; 9. if, attentie; 10.
stad, ono, nb.
NEW DELHI, 13 aug. (Reuter, UPI)
Indien geloof mag worden gehecht
aan alle beweringen van Indische en
Pakistaanse zijde, zijn bij de gevechten
in het Indische deel van Kasjmir reeds
150 mensen om het leven gekomen: 109
Pakistani en 41 Indiërs. Beide landen
blijven elkaar ervan beschuldigen ver
antwoordelijk te zijn voor de
strijd. Pakistan houdt vol dat de be
volking van Indisch Kasjmir in opstand
is gekomen tegen de „wrede onderdruk
king" door Indië, terwijl de regering in
New Delhi keer op keer verklaart, dat
er geen sprake is van een opstand,
maar dat enkele honderden Pakistaan
se infiltranten de bestandslijn hebben
overschreden. Tot op heden is het on
mogelijk gebleken objectief vast te
stellen wat er in Kasjmir precies aan
de hand is.
Volgens „De Stem van Kasjmir",
het radiostation van de „rebellen"
of infiltranten", worden in Srinagar,
de hoofdstad van Indisch Kasjmir,
felle gevechten geleverd tussen „vrij
heidsstrijders" en eenheden van het
Indische leger. De „bezettingsstrijd
krachten" zouden aanzienlijke ver
liezen hebben geleden. Ook in andere
delen van Kasjmir zouden de „vrij
heidsstrijders" belangrijke over
winningen hebben geboekt.
„Het volk van Kasjmir is vastbeslo
ten de strijd tot het einde te voeren.
In het door Indië bezette deel van
Kasjmir is een Revolutionaire Raad ge
vormd, die het enige wettige gezag al
daar uitoefent", aldus het radiostation.
In Pakistan gaan intussen steeds
meer stemmen op om in te grijpen in
Kasjmir. „Als de beweging van onze
broeders in Kasjmir zou falen, zou dat
een falen van de zaak der menselijk
heid en der democratie betekenen", zo
zei een ex-president van Pakistaans
Kasjmir, Aehmedchan.
De Pakistaanse minister van buiten
landse zaken, Bhoeto, zei gisteravond
dat „het dappere volk van Kasjmir de
wapens heeft opgenomen om deze te
gebruiken voor zijn bevrijding, zijn
eer en zijn zelfrespect". De minister
herhaalde dat Pakistan niets met de
opstand te maken heeft.
AMSTERDAM, 13 aug. De hoofd
commissaris van politie de heer H. J.
van der Molen, zal morgenmiddag om
twee uur op het hoofdbureau een on
derhoud hebben met drie leden van
de anarchistische groep Provo. De an
archisten hebben hem begin deze week
om dit onderhoud verzocht, omdat zij
menen „beter met de politie tot een
vergelijk te komen in een redelijk ge
sprek dan door middel van straatge
vechten." Met dit laatste doelden zij
op de rel die zaterdagavond 7 augustus
ontstond tijdens de wekelijkse happe
ning van de Provo's bij het beeld van
het „Amsterdamse Lieverdje" op het
Spui. Hierbij voerde de politie een char
ge uit om de honderden toeschouwers
uiteen te jagen.
Bij het komende onderhoud zal ook
de „rookmagjër" Robert Jasper Groot-
veld aanwezig zijn.
UTRECHT, 13 au-g. Zowel de prij
zen van de varkens als die van het
rundvee zijn de laatste weken iets ge
stegen. Op de varkensmarkt liepen de
noteringen op met ongeveer tien cent
per kilo De voorzitter van het Pro-
duktschap voor Vee en Vlees, mr. F.
G. van Dijk, schreef dit onder meer
toe aan de toenemende export van var
kens uit Nederland. Duitsland nam er
de afgelopen week 1600 af en de ver
wachting is, dat de Duitse vraag voor
lopig nog wel zal blijven bestaan. Ook
België en Frankrijk zijn nog "aan de
markt.
FRANKFORT, 13 aug. (Rtr) De
verhoren en pleidooien in het Ausch-
witzproces in Frankfort zijn gisteren
beëindigd. De rechtbank zal volgende
week donderdag uitspraak doen.
Het proces duurt nu al twintig maan
den. Negentien bewakers van het be
kendste dodenkamp van Hitier en één
gevangene staan terecht, beschuldigd
van medeplichtigheid aan moord
op twee tot vier miljoen Joden.
DEN HAAG, 13 aug. Aangemoe
digd door tal van kinderen zijn giste
ren de vier kamelen van circus Sar-
rasani van het Malieveld gelopen in
de richting van het Scheveningse
strand. In gestrekte draf, zich lekker
thuis voelend in de warme zon, slaagde
het kwartet er niet in het strand te
bereiken. Zij werden door knechten van
dresseur Rudolf Hofmann terug ge
bracht naar de stallen.
Emir, Poperle, Katja en Suleïka wa
ren buiten gebracht voor dressuurproe-
ven. Tijdens een kort oponthoud, ter
wijl de afrastering was verschoven om
voer voor de beesten aan te voeren,
zagen de kamelen de kans schoon om
te ontsnappen. In galop gingen ze aan
de haal, voegden zich keurig in het
verkeer, hielden correct rechts en
draafden de woonwijk het Benoorden
hout in. Zij kregen hollende en schreeu
wende kinderen achter zich aan, ter
wijl automobilisten stopten om de woes
tijnschepen voorrang te verlenen.
Intussen hadden circusmensen fiet
sen weten te bemachtigen om de ach
tervolging in te zetten. Een uur later
waren de kamelen weer thuis. Zij had
den onderweg geen brokken gemaakt.
DURBAN, 13 aug. (UPI) Het con
gres van de (regerende) Nationale Par
tij in Durban heeft met overweldigende
meerderheid een resolutie aanvaard,
waarin de regering wordt gelukgewenst
met haar besluit om geen televisie in
Zuid-Afrika in te voeren.
In de resolutie wordt de regering
verzocht door te gaan met alles wat in
haar vermogen ligt om de invoering
van televisie te voorkomen, aangezien
TV „een van de grootste gevaren
vormt, die ooit ons land hebben be
dreigd".
Enkele afgevaardigden, die zich te
gen de motie verzetten, merkten op dat
deze gebaseerd was op onwetendheid,
omdat de meeste voorstanders ervan
nog nooit een televisietoestel hebben
gezien.
KORT
'i—
vws^wwws^ws^ww
(Advertentie)
KARLSRUHE, 13 aug. (DP.A) Al
len, die tijdens het nazi-regiem in Duits
land verplicht waren tot het dragen van
een Davidsster om het even, of ze
zich hieraan hielden, dan wel zich door
bijv. onder te duiken daaraan onttrok
ken kunnen van de Duitse bonds
republiek schadevergoeding eisen. Aldus
een uitspraak van het Westduitse hoog
ste gerechtshof in Karlsruhe van don
derdag. Het Hof verklaart nader, dat
een incidentele uitspraak van vorige
week aanleiding heeft gegeven tot mis
verstanden, met name, dat Joden, die
in Duitsland geen Davidsster droegen,
ook geen schadevergoeding zouden
kunnen eisen.
De uitspraak van vorige week betrof
echter een Roemeense Jood, die slechts
voor de zeven maanden, dat hij de ster
gedragen had, schadevergoeding kreeg.
Volgens het Hof was de toestand in
Roemenië tijdens de oorlog anders
dan die in Duitsland, omdat de autori
teiten na korte tijd van het verplicht
dragen van de Davidsster afzagen.
BUENOS AIRES, 13 aug. (AFP)
De havenpolitie heeft hier aan boord
van het Nederlandse koopvaardijschip
„Aldabi" een partij van 25.000 gesmok
kelde horloges in beslag genomen.
De „Aldabi" was woensdag uit Ham
burg aangekomen. De douane-autoritei
ten schatten de waarde van de klokjes
op ongeveer 2'/- miljoen gulden. De
smokkelwaar moest worden afgeleverd
aan wederverkopers in de Argentijnse
hoofdstad.
Hoewel niemand ooit heeft kunnen
denken dat de korte-rokkenmode van
Courrèges zou inslaan, ziet het er,
na de zojuist beëindigde modeweek
in Parijs, nu toch wel naar uit, dat
deze zal doorzetten. Nog enkele cou
turiers brachten rokken onder de
knie, de meeste echter lieten ze,
variërend van op de knie tot een cen
timeter of zeven daarboven, eindi
gen.
De korte rokken vragen om een
nieuwe mode voor schoenen, en kou
sen. Hoge hakken doen het niet aan
die lange stelten. In Parijs hadden
zelfs de allergekleedste avondschonen
lage hakken en vaak ook ronde neu
zen.
Op de gewone nylonkous met een
dikkere rand aan de bovenkant zal
ook iets anders gevonden moeten wor
den. Want het staat natuurlijk af
schuwelijk als die dikke rand onder
de rokzoom uitkomt Daarom zullen
er waarschijnlijk nog meer dan vo
rige jaren en in nog grotere verschei
denheid maillots gedragen worden,
ook al om sjarretels te vermijden,
die eveneens gauw de kans lopen
onder de rok uit te komen.
Hoe precies deze winter het mode
beeld op straat zal zijn, hangt in
grote mate af van de confection-
nairs, die de mode vertalen en van
wat de detaillisten in de winkels
te koop zullen aanbieden.
Keesje (2) laat per ongeluk wel
eens een minder welvoeglijk
geluid horen. Als mama dan
vraagt: „Wat gebeurt
daar?" bekent hij echter altijd rui
terlijk schuld. Op een ochtend door
breekt een straaljager de geluids
barrière, hetgeen een geweldige
knal veroorzaakt. Mama vraagt ge
dachteloos: „Wat gebeurt daar
toch?" Even is het stil, dan ant
woordt Kees resoluut: „Doet pa
pa."
(H.A. v.d. Burg-van Rijn, Berkel
en Rodenrijs)
99
(Door HERMAN HOFHUIZEN)
LOURDES, 13 aug. Na twee
dagen Lourdes mag ik wel zeggen
dat het uitgangspunt waarmee ik
deze serie reportages ben begonnen
mij ietwat belachelijk voorkomt:
heeft een Lourdes-bedevaart in deze
tijden van al of niet religieuze ver
nieuwingen nog zin? Natuurlijk heeft
zij zin, zolang ze in deze massaliteit
en in deze welhaast verbijsterende
veelheid van verschijningsvormen
nog plaats vindt.
Het nieuwe theologische denken
omtrent Maria-verering? Nou goed,
heeft het bidden van het Rozenhoedje
nog betekenis in onze dagen? Ziehier
een secundaire vraag, die bepaald
kissebisserig aandoet op het moment
dat men bij een affreus lelijk Maria
beeld op de Esplanade een oude
vrouw met geheven armen en met
een rozenkrans tussen de vingers
haar „Ave Maria" ziet zeggen, of
op het moment dat men een luidruch
tige Italiaan een karretje met een
invalide ziet voorttrekken onder het
luidkeels opzeggen van zijn Italiaan
se Weesgegroeten. Het bidden van
het Rozenhoedje mag een probleem
zijn te Broek in Waterland, in Lour
des wordt het dan definitief opgelost.
Het bestaat niet meer.
Ook is het evidente onzin dat in Lour
des door de Maria-verering het belij
den van Christus onrecht wordt aange
daan. Het is integendeel waar dat de
hele Maria-devotie uiteindelijk gericht
is op Christus, die God is. Mensen bid
den tot God en steken Inmiddels een
kaars op voor een Mariabeeld ot leg
gen er een bosje bloemen bij.Daar is
niets tegen. En misverstanden die hier
in bestaan dat soommige mensen met
sentimentele, dus niet terzake doende
motieven, de Heilige Maagd aanroe
pen. zijn folkloristisch gezien aandoen
lijk maar in dit geval irrelevant. Neen,
de verslaggever die naar Lourdes gaat
om na te gaan of dit soort Mariaverering
„in deze tijd" nog wel zin heeft, voelt
zich al gauw geplaatst in de penibele
positie van iemand die wil controleren
of er aan het opgaan van de zon soms
een element schuilt van „had-het-soms-
ook-anders-gekund".
Inmiddels moet ik toch wat aan
Lourdes „verslaan", aan Lourdes-zon-
der-aclitergrond. Welnu, tot nu toe weet
ik één ding zeker: Lourdes is een jam-
merlijbe janboel. Ik bedoel laarmoe
ook de onafzienbare rjj van vinkeltjes
en kleine warenhuizen waar men al de
onbenullige snuisterijen kan kopen die
men van Lourdes wel kent. Gezien hun
verwonderlijke veelheid doen zij mij
wel denken aan het overbekende Evan
gelie-verhaal waarin Christus le woe
keraars uit de tempel verdrijft. Ze zijn in
Lourdes dan ook uit het „sanctuarium"
verwijderd maar ze liggen wel pal voor
de poorten ervan op de loer. Ofschoon
men dit alles, geloof ik, nu ook "eer
niet te dramatisch moet zien. Maar on
getwijfeld kom ik daarop naderhand
nog wel terug.
De janboel van Lourdes betreft li
ter vooral een onontwarbare vermen
ging van duidelijk waarneembaar ge
loof en een even duidelijk le onderken
nen bijgeloof, van oprechte verering en
van onoprechte hysterie, van over-
plechtige plechtigheden in de onder
grondse, aan Pius X toegewijde basi
liek een religieus stadion, plaats bie
dend aan twintigduizend personen en
van simpele vroomheid. Een baaierd
van mogelijkheden, geconcentreerd op
een heel kleine plek, die men dan maar
het „sanctuarium" noemt en waar dan
ook mensen samenstromen die zeggen
een God te belijden. Mensen van alle
uithoeken van de aarde. Men denkt tij
dens zo'n massale mis met concele
bratie in de basiliek: Dit kan niet
niet waar zijn. Maar men is dan "oi
pas aan het begin.
Gistermorgen om zes uur heb ik mij
gemeld bjj het „asile" op de Espla
nade. Het „asile" voor de zieken dus.
Wie gezond is heeft er niets te maken,
tenzij men er enigerlei verzorgende
functie vervult. Gezonden mijden het
dan ook als de pest. Terecht. Het is
een wanhoop. Ik ben er dus getuige
van geweest hoe men enige honderden
„zieken" in wagentjes (voitures) naar
buiten reed om hen in de openlucht te
doen eten. Het leek alles tezamen op
een ongegeneerd „pronken" met aller
lei vormen van menselijk lijden. Ik
dacht: zijn ze nou helemaal gek gewor
den; laat die mensen met rust. Meteen
daarna sprak ik een dokter. Hij zei:
„Eigenlijk is het krankzinnig, wat
hier gebeurt".
Het was helemaal krankzinnig. Het
was barbaars. Een carnavaleske ver
zameling van gehavende mensen, van
fragmenten van mensen in enkele
gevallen. Maar men went misschien
aan het lijden, men went ai gauw
aan het kijken naar menselijk lijden.
En alleen op basis daarvan kan men
ook iets doen. De mensen, die inder
daad wat doen zeulen met karretjes
en snijden boterhammen voor een
„dieet"- of voor een „gewone" zieke.
Zij zijn op een heel praktische ma
nier misschien wel „heldhaftig". Al
le wijze begrippen en overwegingen
vervagen in situaties als deze een
beetje. Ofschoon, op de Esplanade
raakte ik die morgen min of meer
toevallig in gesprek met een oud
vrouwtje, dat in een „vodture" glim
lachend om zich heen keek. Het bleek
een Vlaamse.
Ik vroeig: „Hoe
Zij zei: „Ik heb
meer".
Zij had altiid p"-
;aat het ermee'"
ïelemaal geen zeer
maar sinds zij in Lourdes was had zjj
„geen zeer meer".
Haar begeleidster voegde er haastig
aan toe:
„Maar ge zijt ook uit uw doening"
En zij mompelde ook nog iets over
„verandering van lucht".
Het vrouwtje zei:
„Ik kan niet zeggen hoe gelukkig ik
ben".
Ziet u, en dan denkt men: al is het
alleen maar hierom, dat Lourdes be
staat.
Des middags ben ik naar de piscines
gegaan. Om er binnen te komen had
ik de keus tussen a) zelf een bad ne
men of b) als helper op te treden. Ik
koos het laatste. Mijn ervaringen acht
ik nauwelijks publicabel. Maar ik heb
u beloofd naar waarheid verslag uit te
brengen. Welnu, toen ik het bad binnen
kwam was mijn eerste Impuls deze
ik ga niet alleen hier weg maar ik ga
ook meteen weg uit Lourdes. Dit is een
atavistische onzin, een fetisjisme dat
met geloven niets meer te maken
heeft. Ik bleef. En ik dreef de inconse
quentie zover dat ik anderhalf uur lang
een poging deed tot helpen van men
sen die zich aan het barre ritueel kwa
men onderwerpen
Toen alles afgelopen was, zei een
Frans official dat ik ook een bad moest
nemen.
Ik zei: „Non".
Hij riep iets over „pénitence".
Ik zei nogmaals: „Non".
Hij glimlachte slim en keek mij aan
met fanatieke ogen. Ik dacht: maak
dat je weg komt. En ik heb er nog
spijt van dat ik door het anderhalf uur
volgehouden te hebben de indruk heb
gewekt van medeplichtigheid. Een
verpleeg-zuster hield mjj nadien voor
dat wanneer ik niet in de baden ge
loofde, ik helemaal niet in Lourdes ge
loofde. Maar in die hoek laat ik mjj
niet drukken. Lourdes zonder de „pisci
nes" is mogelijk. Lourdes zonder „het
wonder" nog veel meer.
Nu vrees ik dat mijn verhaal nogal
onsamenhangend en verward is. Maar
ik ga toch verder met een poging tot
het ontdekken van wat er in Lourdes
is gebeurd sinds honderd jaar geleden
M-irin a-zwaarbeproefde meisje