Jeremy Menuhin
begaafd pianist
Speurtocht
naar goud
bracht
andere
schaf aan
hel licht
Hercule(s)-
werk
Tony
Poirot
Randall
„Troost"
Kikkers
verdwalen
niet
Vasten
Geen Rolls
Temperatuur
Anti-Spaans
Televisie
Bronnen
PLUS
DE lokroep van het goud is eeu
wenoud. En door de eeuwen
heen zijn er gelukzoekers ge
weest, die die stem niet konden
weerstaan, al waren de resultaten
zelden in overeenstemming met de
moeizame arbeid. Dit leek ook het
geval met de expeditie, die de Rad-
hausberg in Oostenrijk tot doelwit
had gekozen. Goud werd er niet ge
vonden, maar de mijn bleek een an
dere schat te herbergen.
Shelley Winters: lief maar lastig
SHELLEY Winters wordt algemeen
beschouwd als een van de weinige
werkelijk temperamentvolle ster
ren, die er in Hollywood zijn overgeble
ven. Onlangs is ze in Engeland ge
weest om daar met Michael Caine op te
treden in de film „Alfie". Toen men Caine
vroeg, wat hij van haar komst dacht, toon
de hij echter niet de minste angst. „Ik
wacht rustig af en zal zien wat er ge
beurt", zei hij met de samengeknepen
lippen van de soldaat, die op het punt
staat tot de aanval over te gaan. Toch
moet iedereen toegeven, dat Miss Win
ters, hoe temperamentvol ze ook moge
zijn, door iedereen aardig wordt gevon
den. 'n Filmregisseur verklaarde eens van
haar dat ze soms verschrikkelijk lastig
kon zijn, maar dat ze daarna steeds
weer zó aardig was, dat je het haar
eenvoudig wel moest vergeven.
Tijdens haar verblijf in Engeland is
het goede humeur van Miss Winters
overigens na een dag hard werken in de
Twickenham-studio's zwaar op de proef
gesteld. Men weigerde haar de toegang
tot het Dorchester restaurant omdat
*e een pantalon droeg. Nu is Miss Win
ters een vrouw, die houdt van lekker
eten. Dus zijn er maar weinig dingen,
die haar bozer kunnen maken dan dat
mén er haar van afhoudt. Tot ieders
verbazing bleef ze echter vriendelijk en
beheerst. Ze gooide niets naar het hoofd
van de gérant (ze smeet wèl vaak din
gen naar haar vroegere echtgenoten) en
keek zelfs niet boos. In plaats daarvan
ging ze rustig naar haar tamelijk kleine
hotelkamer. „De vorige keer, dat lk hier
was, had ik de Oliver Messel-suite," zei
ze tot verbazing van haar metgezel.
„Ditmaal waren ze zo vol, dat ze niets
anders voor me konden vinden."
Op 41-jarige leeftijd heeft Shelley Win
ters nog niets verloren, van het onweer
staanbare sex-appeal, dat haar zo popu
lair maakte bij het bioscooppubliek en
bij haar bankdirecteuren. De jaren heb
ben haar aantrekkelijkheid zo mogelijk
nog verhoogd. Oude en netheid behlaren
echter niet tot haar deugden, zoals de
staat, waarin haar woning en hotelka
mers plegen te verkeren, overduidelijk
bewijst.
Het openen van kasten en laden is
haar te vermoeiend en daarom depo
neert ze haar bezittingen op elk bescik-
baar plaatsje, waar ze niet onmiddellijk
van kunnen afvallen. Wie in haar gezel
schap een sigaret wil roken, moet eerst
een asbak van haarspelden en andere
kleine toiletartikelen zuiveren om zijn
peukje kwijt te raken. Praten doet ze
met even weinig zin voor orde en logi
ca en dat geeft ze eerlijk toe. Des te
merkwaardiger is het daarom van haar
te vernemen ,dait ze bezig is geld bijeen
te brengen om in Engeland een film te
produceren.
haar een Rolls-Royoe aangeboden in
plaats van een honorarium. Dat zou
de moeilijkheden met de belasting een
beetje hebben verminderd. Maar Miss
Winters kwam tot de conclusie, dat ze
helemaal geen Rolls wilde. Ze heeft
een splinternieuwe Cadillac in New
York en bovendien wordt een Rolls in
Amerika als excentriek beschouwd.
„Als ik mijn dochter in een Rolls naar
school zou brengen," zei ze liefjes,
„zou ze eisen om twee straten eerder
uit te stappen."
De vijftigduizend gulden (minus be
lasting), die ze nu in plaats van de Rolls
zal ontvangen, maken deel uit van een
groot aantal aardige bedragen, die ze
hier en daar in Europa tegoed heeft.
„Ik heb twee verhalen, die ik graag in
Engeland zou verfilmen. Ik houd van
Engeland. Ik hoor, dat je hier een film
kan maken voor 100.000 dollars", voegde
ze er vol ontzag aan toe. „Bovendien
hebben jullie zulke geweldige regis-
„Shelley Winters heeft vroeger ook al
eens een film willen produceren. Ze wist
er zelfs van United Artists het geld voor
los te krijgen. „Na twee dagen hield ik
er echter mee op en gaf het geld terug. Ik
kon het eenvoudig niet aan. Voor de ca
mera optreden en tegelijk al dat zake
lijke gedoe."
Nu echter voelt ze zich in staat meer
dan twee dagen door te gaan met het
produceren van een film, zelfs tot het
bittere eind toe. Ze voelt zich evenwich
tiger en heeft haar geregelde bezoeken
aan psychiaters gestaakt. „Ik ging er
inderdaad op gezette tijden heen. Het
helpt jezelf aan te passen. Tegenwoor-
•pUOiÏJOOA
do ^«q?u»ui90 nuA xnapoq ispiq do
d(tdjatq3»H f idaaaiz jam tnmi uca
jfczijaoja S DapiiqM ajsuaAoq uca
suq ap uj jj»a Z idaaAiz ap uj |my
I :uajj)ai}aq uaSoissi&iaA j(ja aq
dig ga lk nog wel eens, maar niet meer
geregeld."
„Moeilijk ben ik inderdaad wel eens
geweest. Maar die verhalen vinden toch
in hoofdzaak hun oorsprong in het feit,
dat ik geen zin had om zo maar in de
eerste de beste snertfilm op te treden.
Toen ik zes jaar lang bij Universal on
der oontract stond, heb ik ongeveer 136
films gemaakt, of misschien waren het
er wel 36. Hoeveel tijd denkt u, dat ik
toen had om moeilijk te zijn?" Haar
stem kaatste zo hard en boos van het
plafond terug, dat zelfs de vliegen ijlings
dekking zochten.
Na „Alfie" zal Shelley Winters, die.
zich van Hollywoods glamour girl heeft
ontwikkeld tot een actrice van formaat,
enkele van haar vroegere ervaringen
voor de camera doen herleven. Met Paul
Newman gaat ze in een film optreden
als een vroegere Holywood-ster. „Het
zal net worden als Marilyn Monroe,
wanneer ze zo oud zou zijn geworden als
ik nu," zei ze. „We zullen vrij diep in
gaan op de problemen, die we toen had
den. Marilyn Monroe is een goede vrien
din van mij geweest," voegde ze er aan
toe. „We ontmoetten elkaar, kort nadat
ze In Hollywood kwam. Het was grappig
zoals ze me navolgde. Toen ik mijn haar
kort liet knippen, deed zij het ook. Toen
ik naar New York verhuisde, trok ze ook
naar New York. Eens zelfs zijn we van
plan geweest om samen te gaan wonen.
Ik wou, dat we het maar hadden ge
daan."
Ze overzag de lunch, die ze op haar
hotelkamer had. laten komen. „Allemaal
dingen, waar je dik van wordt," zuchtte
ze. Shelley Winters komt gemakkelijk
aan. Maar ze kan bijna even gauw weer
afvallen, als ze dat wil. „Ik kan in een
maand elf kilo afvallen. Meer niet. Mag
niet van de dokter. Niet goed voor mijn
hart. Na de volgende film haal ik er voor
de laatste keer elf kilo af en dan houd
ik mijn gewicht constant."
Hoe ze het zal maken in de lange, hon
gerige jaren, die voor haar in het ver
schiet liggen? „Van zondag tot donder
dag ga ik vasten," zegt ze. „En iedere
vrijdag en zaterdag eet ik wat ik wil."
Voor haar rol in de film „Alfie",
die tien werkdagen vroeg, had men
Dat er in deze Oostenrijkse streek goud
te vinden was, wist men al heel lang.
In de Middeleeuwen dankte het Gastein-
gebied zijn rijkdom voomameUjk aan
„Weer die trap op?
Eerst een broodje ham
VOOR de vijfde maal begonnen de
camera's te draaien. Voor de vijf
de maal rende de gezette figuur
van Hercule Poirot, detective, de trap
op van het Metro Goldwyn Mayer-decor
in de Britse Elstree-studio's. Voor de
vijfde maal schreeuwde de regisseur:
„Stop. Opnieuw." Dat was het ogenblik,
waarop Tony Randall, de Amerikaanse
acteur, die is uitverkoren om de rol van
Agatha Christie's detective te spelen in
„TTie Alphabet Murders", een lucht
sprong maakte. „Hoera. Nu mag ik nóg
eens die trap oprennen. Breng me eerst
maar eens een broodje-ham."
„Zo vader, zo zoon", is een gezegde, dat
wel speciaal van toepassing is op Jeremy Een spoorbaan wordt gebruikt om pa-
Menuhin. jongste zoon van de beroemde i tiënten naar de tunnel onder de berg
concertviolist Yehudi Menuhin. Evenals
xfjn vader heeft de uitermate muzikale,
nu 13-jarige Jeremy, al op zeer jeugdige
leeftijd muzieklessen gekregen. Een on
langs gehouden muziekuitvoering op zijn
school, het Engelse Eton College, bracht
zijn begaafdheid als pianist eerst goed aan
het licht. Het wekelijks verschijnende
schoolblad „The Eton College Cronicle"
schreef: „Het ig overduidelijk, dat Jeremy
Menuhin één van de beste pianisten is,
die wij hier ooit gehad hebben. Alleen
moet hij meer aandacht besteden aan de
expressie. Soms beukt hij er iets te hard
op los". Zoon Gerrard van 16 prefereert
echter weer de gitaar boven de viool van
zijn beroemde vader en de piano van zijn
jongere broer. De vijf afgelopen jaren is
Jeremy onderricht door een vroegere be
geleider van zijn vader. nl. monsieur Mar
cel Gazelle, hoofd van de vorig jaar opge
richte Mehunin-Mnziekschool in Cobham.
ham.
te vervoeren
de goudmijnen in de nabijheid. De mees
te mijnen waren sindsdien verlaten om
dat het exploiteren ervan de moeite niet
loonde.
In 1940 echter deed men een nieuwe
poging. Er werd een tunnel gegraven in
de Radhausberg. In 1944 maakte de twee
de Wereldoorlog een eind aan het karwei;
bovendien was de hoop op het vinden
van een schat toen al de bodem inge
slagen.
In zijn jeugdjaren was de later
beroemde componist Sergei
Rachmaninoff evenals Mozart,
reeds beroemd als wonderkind
pianist. Toen hij eens op een con
cert de Kreutzer Sonate van Beet
hoven speelde, had er een grappig
voorval plaats. In dit stuk komen
verschillende malen maten rust
voor. Vooral één ervan duurt nog
al lang. Op het betreffende mo
ment was het doodstil. Plotseling
stond er een oude dame op, die op
Rachmaninoff toeliep, hem vrien
delijk een klapje op de schonder
gat en zei: „Schaam je maar niet,
beate jongen. Je maakt het je ook
zo moeilijk. Speel liever tets, dat
je wel goed kent."
Een van de patiënten die in de mijn
genezing tracht te vinden voor reu
matiek of ademhalingsstoornissen.
Toch werd de mijn niet verlaten. De
leider van het project, Heinrich Zachoc-
ke, had bemerkt, dat er op een af
stand van ongeveer een kilometer van
af de ingang van de tunnel een abnor
male temperatuursverhoging heerste,
die een tropische hitte veroorzaakte.
Deze hitte ging gepaard met een gro
te vochtigheid. Onder deze omstandig-,
heden was het werken in de mijn bij
zonder zwaar, maar ondanks de tem
peratuurschommelingen hadden de
mijnwerkers opmerkelijk weinig last
van kouvatten of ademhalingsmoeilijk
heden.
Deze feiten vormden voor Zachocke
aanleiding tot een grondig onderzoek. Hij
ontdekte o.m. sporen van radioactiviteit.
Zijn ervaringen werden bevestigd door
dr. F. Hernegger van het Radium Insti
tuut van de Oostenrijkse Academie voor
Wetenschappen in Wenen. Er werd, in
1946, een researchinstituut opgericht, dat
de mijn in studie nam. Het resultaat was.
dat er op de helling van de Radhaus
berg een kliniek werd gebouwd voor
mensen, die aan reuma, arthritis, astma
en andere kwalen lijden.
Randall. 42 jaar, heeft onverwacht
carrière gemaakt. Binnen vijf jaar is hij
van een totaal onbekende in de filmwe
reld, opgeklommen tot een ster, die in
meer dan een dozijn films is opgetre
den, o.a. in „Geen cent voor de belasting"
„Slaapkamergeheimpjes" en „Liever
nog geen bloemen." Tony Randall is
middelmatig groot en heeft staalblauwe
ogen, maar zijn gezicht was voor de op
namen veranderd in dat van Poirot: een
gebogen neus in plaats van een rechte en
zijn eigen haar verborgen onder een door
de kapper gewrocht wonder van kaal
heid.
Hlij vindt ,dat geen mens in Poirot
kan geloven. „Het succes van Agatha
Christie is niet, dat haar boeken mo
gelijk zijn," zegt hij, „maar dat ze
volmaakte raadsels zijn, die de lezer
kan oplossen. De enige geloofwaardige
romandetectives zijn Sam Spade van
Dashiell Hammer, die dik is en fouten
maakt en Philip Marlowe van Raymond
Chandler. Geen mens kan zo scherp
zinnig zijn als Poirot."
„De meeste films, waarin ik ben op
getreden", gaat hij vaart, „zijn kome
dies. Maar ik wil liever worden be
schouwd als een acteur dan als een ko
miek. Ik vind liever van mezelf, dat ik
een'rol goed heb gespeeld, dan dat de
mensen om me lachen. Een genie ben
ik op geen stukken na. Het enige, waar
in ik zeker weet gelijk te hebben, is, dat
ik altijd ongelijk heb. Neem daarente
gen iemand als Robert Morley, die in de
film mijn tegenspeler is. Dat is pas een
genie. Tijdens de opnamen hebben we
voor de grap een geluidsbandje opgeno
men van een interview, waarin ik deed,
alsof ik William Shakespeare ondervroeg.
Hij antwoordde voor devuist weg in
vloeiend lopende verzen. Dat is pas
knap."
„Hoe het komt, dat ik succes heb?
Omdat ik een goede acteur ben. hoop
ik."
De Zweedse actrice Ingrid Thulin en
de Franse acteur en zanger Yves Mon-
tant zullen samen optreden in een Frans-
Zweedse co-produktie onder regie van
Alain Resnais. De werktitel van deze
film luidt „La guerre est fini" (De oor
log is afgelopen). De film is gebaseerd
op een verhaal van de Frans-Spaanse
schrijver Jorge Semprun, die overleden
jaar de Formento-prijs heeft gewonnen.
De verzetsbeweging tegen generaal
Franco „speelt er een hoofdrol in." Vol
gens berichten in de Zweedse pers heeft
de Spaanse regering al geprotesteerd
tegen de film, die zij bij voorbaat „on
juist en anti-Spaans" noemde.
Jacques Saunier, een medewerker van
Resnais, heeft op een persbijeenkomst
verklaard, dat op 26 augustus a.s. te
Parijs een begin zal worden gemaakt
met de opnamen voor de film, die de
eerste zal zijn in een serie krachtens een
nieuwe Frans-Zweedse overeenkomst. In
het najaar zullen nog drie andere films
worden gemaakt in Zweden onder regie
van Agnès Vardia, Jean-Luc Godard en
Robert Bresson.
Henri-Georges Clouzot, de regisseur
van „Quai des Orfevres", „Het loon
HENRI-GEORGES CLOUZOT
psychologisch
van de angst" en „Les diaboliques",
die de laatste tijd niet meer van zich
liet horen, beweert een nieuw kleuren-
procédé te hebben gevonden, dat „een
psychologisch gebruik van de kleur"
mogelijk maakt. Hij heeft echter gewei
gerd, de Pa rij se persvertegenwoordi
gers meer te vertellen, voordat hij pa
tent op zijn vinding heeft gekregen.
Hollywood heeft eens onderzocht,
waarmee het precies zijn boterham met
boter verdient. Tot zijn eigen verbazing
is het tot de ontdekking gekomen, dat er
meer geld binnenkomt van de televisie
voor het. maken van filmseries dan van
de bioscopen voor de productk van zelfs
de geweldigste spektakels.
De televisiefilms leveren jaarlijks rond
1300 miljoen gulden op en de films voor
De grootste geneeskundige waarde werd
oegeschreven aan een edelgas, dat uit
ie spleten in de rots op sommige pun
ten in de mijn stroomde. De ongewoon
hoge temperatuur en de vochtigheid
worden, zo meent men, veroorzaakt door
hete bronnen onder de oppervlakte van
de grootste mijnschacht.
De behandeling die de patiënten krij
gen bestaat doorgaans uit acht tot twaalf
bezoeken aan een of meer van de „sta
tions" ingericht op zorgvuldig uitgezoch
te punten in de mijn. De patiënten wor
den er met een treintje heengebracht.
De onderzoekingen gaan nog steeds
voort. Men tracht de aard van een aan
tal kwalen, die in de mijn met succes
bestreden werden, te achterhalen, bij
voorbeeld of reumatiek wordt veroor-caakt
door een meer dan normale gevoelig- 1
beid voog bepa»J,Ue bacteriën.
TONY RANDALL
kaal
de bioscopen niet meer dan 1050 miljoen.
Het ligt voor de hand, dat de belangstel
ling in Hollywood voor de bioscoopfilm
nog meer zal dalen ,nu de televisie meer
geld in het laatje brengt. Jammer, maar
het Is nu eenmaal niet anders in deze tijd
van supermarkten.
HET instinct van de kikker om altijd,
al is de situatie nóg zo ingewikkeld,
zijn huis terug te vinden, heeft een
aantal Engelse geleerden er toe ge
bracht een poging te doen dit raadsel op
te lossen. Er werd een speciaal zwembad
voor deze koudbloedige beesten gemaakt,
met een oppervlakte van 1800 vlerkante
meter, midden In een groot meer. Een
twintigtal kikkers werd vervolgens hierin
losgelaten. Het proefbad was afgezet met
zwart plastic, zodat de dieren niets kon
den herkennen van de oever. Het bleek
dat alle kikkers feilloos in de richting
van hun eigen nest zwommen.
Een aantal van hen was afkomstig uit
verblijfplaatsen, die soms mijlen van el
kaar verwijderd waren. Iedere kikker
keerde onmiddellijk zijn kop in de goede
richting, en geen enkele werd ook maar
in het minst afgeleid door soortgenoten
die 'n heel andere kant uitsprongen. De
lucht was het enige houvast dat zij had
den. De wetenschapsmensen kwamen na
de „kikkerproef" tot de conclusie, dat zij
hun koers moesten bepalen aan de stand
van de zon.
Men was het er over eens dat de kik
ker een soort ingebouwde klok moet
bezitten, die hem in staat stelt de stand
van de zon op een bepaalde tijd te ver
gelijken met de zonnestand op het
moment dat hij van huis ging. Dat de
„kikkerklok" zelfs heel betrouwbaar is,
bleek wel, toen de dieren, na 46 uur
achtereen in het donker te zijn gelaten
voordat zij werden neergelaten in da
vijver, toch in staat waren regelrecht
naar hun plaats van herkomst te navi
geren.
Hernieuwde experimenten bij maan
licht boekten hetzelfde verbluffende
resultaat, nu met dit nachtelijk hemel
lichaam als leidraad.
„Aha", zeiden de geleerden, „nu zullen
wij de proef eens nemen op een maan
loze nacht". Deze maal keerden sommige
kikkers zich in de tegenovergestelde
richting, dus wèg van huis. Anderen
konden zich blijkbaar tóch oriënteren en
zwommen gedecideerd de juiste kant uit.
Deze laatste groep moet volgens de
onderzoekers de Melkweg als aankno
pingspunt benut hebben, een onmetelijke
en onduidelijke sterrenbaan aan de
hemel en een nog veel moeilijker oriën
tatiemiddel dan de zon en de maan.
In elk geval kan een kikker in zeven
sloten tegelijk lopen en toch niet ver
dwalen!
Het l\jkt wel, of ook de tekenaar met de zweep achterna werd gezeten, toen hij deze prent moest overmaken
beging tenminste vijf vergissingen. Oplossing elders op deze pagina.
