D
V!
V'
Groene golf in Eindhoven
nog niet erg succesvol
Automobilisten wennen er
maar langzaam aan
Ongevallen
Hamsters
Schorre stem
IDEALE SNELHEID' DOOR YERKEERSPRIMEUR
Invloed op geboorte, sterfte,
ongevallen en pijn
De grote trek over de rotsachtige uitlopers van het Ierse land.
Het paard was een „hij" en
heette Bob. Kort en krach
tig! En Bob was een goed
dier. O zeker, hij deelde af en toe,
op de meest onverwachte ogen
blikken, een welgemikte trap uit.
Bij wijze van penalty. En een
maal, het is nog te zien, beet hij
ons snel en slagvaardig in de
bovenarm. Maar dat was alle
maal in het stadium van onze
wederzijdse kennismaking. Hoe
lang dat stadium precies geduurd
heeft, weten wij niet. Achteraf
bekeken misschien wel zes van
de zeven dagen dat hij ons achter
Z1jn markant, traag wiegende
achterwerk aan, door het zuid
westen van Ierland trok. Heuvel
op, heuvel af. Wel meer dan
honderdtwintig mijl. In de hitte
van de zon en natuurlijk ook in
het machtige geplens van de
Ierse regen.
Bob met een bedaard, soms zelfs
bedachtzaam voetenwerk tussen
de twee bomen. En wij op de bok
van onze groen gekapte huifkar,
de teugels in een voortdurend
strakke lijn naar het bit achter
Bob's hoekige kiezen. Het bit,
een dun doch stevig stukje ijzer,
op de kracht waarvan wij Bob
tenslotte onze wil konden opleg
gen. Wat er aan dat tenslotte
vooraf ging, was nu nèt het
grote avontuur, een hippisch duel
met nu eens zachte, dan weer
nijdige rukken aan het bit, dat
wij uitvochten in de rotsachtige
uitlopers van dit „heilige groene
eiland."
Door HAYE THOMAS
met tekeningen van
Han M. Schoorl o.s.a.
De man gehoorzaam op de bok, de vrouw als leidster naast het
paard. Een beeld waarin mr. Con Murphy het
grootste vertrouwen heeft.
Het weer heeft een duidelijke
en soms machtige invloed
op de gezondheid en de voortplan
ting van de mens. Dat is de voor
lopige uitspraak van achttien ge
leerden die een jaar lang bezig
zijn geweest met het ziften van
statistieken, wetenschappelijke
rapporten en oudevrouwenpraat
jes over de wijze waarop ons men
selijk gedrag verbonden is met ge
beurtenissen in de atmosfeer.
In hun honderd pagina's tellend
rapport aan de Wereld Meteorolo
gie Organisatie onthullen zij:
Twee uur grazen, een hippisch offer in ruil voor het daggemiddelde van 16 mijl.
De groene-golf-aanduiding begint op een afstand van 1200 meter
vóór het eerste kruispunt.
Per huifkar
loor
et had net zo goed Darky, Wil
liam, Five-Mile, Moonlight of
Mozes kunnen wezen. Het werd
Bob, meer bruin dan grijs, met
een lastig karakter. Het zwakke punt
van Bob was een soort knoestige bult,
die de vloeiende lijn van hoofd en
hals danig verstoorde en in de ogen
van kenners zonder twijfel als afschu
welijk lelijk zou voorkomen. Wij wa
ren en zijn trouwens nóg geen hip
pische insiders. En dus kwamen we
gemakkelijk over die inderdaad op
merkelijke bult heen. Hij stond hoog
en fors op de benen, die rijkelijk ge
spierd waren en op enige routine in
het zware werk duidden. Bob was
dus niet bepaald ,,sexy", maar toch,
toen we op onze trek grazige groene
weiden met paardenjuffertjes pas
seerden, konden we echt niet zeggen
dat Bob hen onverschillig liet. Hun op-
fewonden gehinnik, telkens weer, en
aastig toesnellen, de hoofden tot ver
over de afrastering gebogen, deden
ons vermoeden dat Bob toch niet zo
maar een paard was. Maar goed. we
kregen hèm uit de naar hooi en war
me mest ruikende stal van mr. Con
Murphy, de kleine en behoorlijk bui
kige Ier uit Cork, die met zyn com
binatie van paard en huifkar een
steeds machtiger greep op de vakan
tiebesteding in Ierland gaat uitoefe
nen.
Het is nog niet zo lang geleden
dat Con Murphy, van huis uit
handelaar in gastoestellen en
fornuizen met als bijverdienste
het verhuren van caravans, van een
zigeuner, die er de brui aan gaf, een
huifkar op de kop tikte. De zigeuner
was een echte Ierse .Tinker" en zijn
kar had ook de omvang van het genre
wagens, waarmee deze „Tinkers nog
altpd door Ierland trekken. Niet voor
zich zelf, want Con Murphy's belang
stelling voor paarden beperkt zich
echt tot wedden in de Irish derby
maar voor zijn klanten, die binnen de
kortst mogelijke tijd in de rij stonden
om deze huifkar met paard een week
of langer te huren. Het gevolg was
een plotselinge hausse in huifkarren
en trekpaarden. Door aankopen en
nieuwbouw heeft Murphy er nu zo'n
dikke veertig bij elkaar en als ze in
een geweldig carré op zijn veld in
Flowerlodge-Ballintemple bijeen
staan, moet men onmiddellijk denken
aan de dagen van de grote trek naar
het wilde westen, het uur van de
pioniers, aan knallende zwepen,
schorre mannenkreten en Indianenpij-
len, die zich vlammend in het linnen
van de huif boorden. En dit ondanks
de vele zoete kleurtjes, als Engelse
dr°P op de wagens aangebracht met
als hoogtepunt twee enorme bloem
potten op de klapdeurtjes, die de toe-
tot de bijzonder ruime, met vijf
Klapbedaen uitgeruste wagen geven.
Nu niet bepaald mannelijke kleur
tjes, maar toch zakelijk heel goed
verantwoord. Want zoals Con Murphy
ons met een listig glimlachje verze
kerde: „Tachtig procent van mijn
klanten zijn vrouwen. Ze komen van
heinde en ver. Engeland natuurlijk,
maar ook Holland, België, Frankrijk,
Canada, Amerika en zelfs Australië
en Nieuw Zeeland. Vrouwen die het
bit plaatsen. Die het hamel omdoen,
het paard in „de broek" helpen en
vervolgens achterwaarts tussen de
bomen dwingen, om daarna de trek
lijnen te bevestigen". Een karwei voor
mannen, waarbij harde droge vloe
ken horen en doffe klappen op het
fladde bilwerk van de paarden. En
an nog kan je er niet zeker van zijn
dat het allemaal lukt, zo ondervon
den wij aan den lijve. Dat dit alles
ook de vrouwen goed afging, leek
ons op zijn zachtst gezegd ongeloof
waardig, maar Murphy toonde het
aan met de cijfers. Cijfers die een
duidelijke en voor ons mannen als
„troubleshooters" zelfs een bescha
mende taal spraken. Want ze wezen
ondermeer uit dat de vrouwen gedu
rende hun tocht het minste last on
dervonden, slechts zelden in moeilijk
heden kwamen en dan nog meestal
door toedoen van mannen...
ee. Con Murphy wilde best toe
geven dat zijn business een
duidelijk „feminaal" trekje
vertoonde. Maar daar hebben
wij ons heel gauw overheen gezet.
En Bob van bGgin af aan te kennen
gegeven, dat hij, althans op onze toer,
de zachte vrouwenhand zou moeten
missen. Dit zou anders gaan, gewoon
van man tegen man, tenminste als
Bob er een „oorlogje" van wilde
maken. En dat heeft hij bij tijd én
wijle uit de grond van zijn hart ge
probeerd. Niet voortdurend en open
lijk, maar plotseling en vaak op de
meest ongelegen momenten. En dan
met heel zijn stugge Ierse karakter.
Om de verhouding tussen man en
paard in goede banen te leiden, gaf
Murphy ons een lijstje mee. Een
lijstje met tweeëntwintig geboden, die
men in Cork heel beleefd „Helpful
hints" noemt. De avond er na, alsof
hij er zorgvuldig op gewacht had,
kwam het eerste treffen, toen wij hem
bij het vangen in de wei een lege in
plaats van een volle bak haver voor
hielden. Een onverwachtse, forse
trap vlak onder de knie tegen het
scheenbeen. „Bij het tuigen nooit
naast het paard staan en het dier
tegen de achterkant van de huifkar
of met zijn achterste naar een boom
gekeerd, plaatsen". Wij dachten het
zonder dit alles ook wel te kunnen.
En plotseling stond Bob met een van
zijn poten, dat mogen we nu wel
zeggen, boven op onze voet en deed
lange tijd alsof ons gejammer en ge
vloek niet voor hem bestemd was.
Ierlan
„Bij het tuigen eerst het bit indoen".
Ook op dit punt een fout. Midden in
het dorpje Innashannon waren er vier
Ieren voor nodig om een plotseling
razende Bob in bedwang te houden.
Ze klaarden het en zeiden daarna hij
gend en roodaangelopen hetzelfde als
in Murphy's eerste gebod staat aan
gegeven. „Loop nooit achter het
paard om zonder eerst zijn naam te
noemen". Een punt van grote bete
kenis, Bob maakte ons dat met een
gave, welgemikte achterwaartse trap
tegen het dijbeen duidelijk. Op al
deze punten moesten wij duidelijk
bakzeil halen. Natuurlijk hierna tegen
bpom of de achterkant van de wagen.
Natuurlijk voortaan eerst het bit. En
natuurlijk steeds een beleefd en heel
nadrukkelijk „goededag Bob", als we
achter hem omliepen.
at waren de punten waarop we
moesten geven. Zondermeer.
Maar voor Bob waren er ook
regels van het spel. Regels die
o.a. spraken van zo'n zestien mijl
per dag als aan de eisen van een
goede nachtrust in een weiland, van
voldoende water en een flinke bak
haver, als krachtvoer voor de lunch,
was voldaan. En nu was het Bob die
af en toe fouten maakte. Nu en dan
gewoon stopte en dan met zijn voor
poot spottend tegen het Ierse mac-
cadam tikte, alsof hij zeggen wilde,
wie doet me wat! Nou dat hebben
wij dan weer niet genomen en zoals
gezegc' met de macht van het bit
Bob tot andere gedachten gebracht.
Op deze wijze, eikaars krachten
voortdurend aftastend, zijn we door
het zuiden van Ierland getrokken.
Wij met onze vier metgezellen in een
Tinker-huifkar en gevolgd door nog
eens drie huifkarren door het sappi
ge, groene Ierse land.
Van Cork uit naar Ballinhassig en
verder en verder, steeds weer langs
en door High-Noonachtige stadjes
met de huizen aan weerszijden van
de stoffige straat en met telkens
weer de halfdonkere pubs als het
centrale middelpunt. Hier spoelden
we het stof uit onze dorstige kelen
met enorme potten donker en drab
big bier, steeds schuimloos getapt en
met een Thank God for it" over
handigd. Onze aankomst hier met tel
kens twintig man was direct een hele
gebeurtenis. Iedereen, jong en oud,
kwam er voor op de been, zoals er
's morgens ook heel wat keken als
we weggingen. Dan moest zo'n ver
trek goed en ordelijk verlopen, von
den wij. Zo onder de ogen van de
Ierse grootmeesters geen geduvel en
geharrewar en dus zeiden we Bob
tot tweemaal toe „goedemorgen",
kreeg hij een extra bakje haver en
sisten we hem tussen onze tanden toe
dat in ruil voor dit alles het vertrek
goed moest verlopen. Maar het was
juist dan dat Bob weer zijn grote
kans rook en voortdurend tegen de
draad in ging. Wat gaf het dan dat
je stoer naast het paard bleef lo
pen. Zo lekker krombenig in je spij
kerbroek en zo helemaal vertrouwd
met het wiegende paarderitme. Je
hele cowboyallure, je idee van „man-
of-the-West", was met één klap weg
gevaagd. Je was niet meer dan een
beginner, een debutant uit Holland
die het ook eens probeerde en uit
voorzichtigheid naast het paard ging
lopen in plaats van op de bok te
zitten.
an Ballinhassig naar Kilbrittain
aan de kust. Courtmacsherry,
Butlerstown en Inchadoney alle
in de machtige ademtocht van
de Atlantic en dan weer verder land
inwaarts: Enniskean, Crookstown en
Cross-Barry, namen die het in Texas
ook zouden doen. Het zijn voor ons
fantastische herinneringen geworden.
Herinneringen aan ontstellend veel
ham-and-eggs, aan Guinness en
Beamish, direct uit de tap en o zo
„stout", aan prachtige vergezichten
op de rotsen en oceaan. Aan de rust
en de stilte, met als geluiden eigen
lijk alleen de quick-step van Bob op
de Ierse binnenwegen en het opge
wonden gekrijs van de meeuwen, die
zomaar opeens van de grote Atlan
tische komen aanwaaien. Herinnerin
gen ook aan felle, priemende zonne
stralen en dan ook zomaar weer in
eens de sissende afkoeling van de re
gen, die hier inderdaad absoluut,
roots en verschrikkelijk is, zoals
teinrich Böll heeft geschreven. Dan
neem je je maatregelen. Haastig
wordt afgesproken wie er nu de klos
is. Als het lot je treft, trekken de vier
anderen zich snel in de wagen terug,
gaan de deurtjes dicht en blijf jij in
je jack zielig op de bok of ga je
gewoon naast Bob lopen en dan
maar wachten op de dingen die ko
men gaan. Nu kan je van het weer
in Ierland absoluut geen hoogte krij
gen. Daarvoor zit men daar gewoon
te dicht bij dat formidabele heksen-
fomuis van de Atlantic, waar het al
lemaal wordt klaar gestoomd. Je ziet
de dampen er van in dikke cumulus-
sen op je af komen. En in allerlei
tinten van heel zwart en donker tot
licht en transparant, waar achter de
zon nog bemoedigend knipoogt. En je
kunt er geen staat op maken, want
als je denkt dat die hele zware wolk
het wordt, krijg je juist uit de lichte
een schot regen dat je binnen de
halve minuut tot op het bot door
weekt, terwijl de zwarte met slechts
af en toe een enkele drup dreigend
overtrekt omdat de grote weerheks
aan het maritieme fornuis haar zó
bereid heeft, dat zij elders haar lood
zware last zal droppen. Ook kan
het gebeuren dat in de rustig stro
mende rivier naast je, het water in
heftige beroering is van zware, dikke
regendruppels, terwijl je zelf je hemd
moet losknopen omdat de zon zo hard
en tel priemt
oor nog geen honderd gulden de
man hebben we dit grote avon
tuur beleefd, inclusief een goe
de, degelijke hap en regelmatig
hangen over de morsige toog
van dG pub. InclusiGf ook allerlei
hartige extraatjes, voor Bob, want
tenslotte zijn we toch vrienden ge-
worden. Tot op zekere hoogte dan.
Want Bob hield een bepaalde grens
heel duidelijk aan. En dat ondervon
den wij toen we hem die ene keer
eens echt wilden berijden, de kroon
op onze overwinning, zo dachten wij.
Het werd ronduit een debacle. Elke
keer als we met de grootste moeite
op zijn brede rug waren geklommen,
draaide Bob zich bruusk om en be-
fon heel erg hard juist in de ver
eerde richting te lopen. Waarbij wij
er dan weer met de grootste moeite
in slaagden heelhuids van zijn rug
te komen en hem tot stoppen te be
wegen. Nee op dit punt hield hij ab
soluut de eer aan zich zelf. Wij had
den hem als trekpaard bedwongen.
Tenslotte had hij geleerd wie er op
dit punt de baas tvas. Onze moeilijk
heden hiermee waren op de trappen
en de beet na. nog beperkt geble
ven. Het lot van de vier gebaarde
Engelse mannetjes, die in een zielig
sukkeldrafje op zoek waren naar hun
ontsnapte paard, dat uiteraard op de
weg terug naar Cork was, bleef ons
bespaard. Maar op zijn rug duldde
Bob zeer beslist geen polonaise. Op
de laatste avond in de stal van Mur
phy hebben wij afscheid van hem ge
nomen. Kort en krachtig, zoals het
mannen betaamt, dus met twee for
se klappen, een op zijn nek en een
op zijn massieve achterwerk. De vol
gende morgen zagen we nog net hoe
hij opnieuw werd voorgespannen. „To
join another party". Met ditmaal drie
ondernemende Engelse verpleegsters
op de bok. „Wagon-roll" brulde
Murphy en daar ging Bob weer. Op
nieuw op basis van „to-be-or-not-to-
be". En even leek het alsof hij ons
bjj het passeren met een van zijn
grote bruine kijkers een knipoog gaf...
1. Een verrassend verband tussen elec-
triciteit in de atmosfeer en de ge
boorte- en sterftecijfers, reumatische
pijn en mentale storingen.
2. Een verband tussen vruchtbaarheid
en zonlicht.
3. Een samenhang tussen de maand
van het jaar. sex, temperatuur en
geboortegewicht. In juni raken meer
getrouwde vrouwen in verwachting
dan in een andere maand. Zwanger
schap bij ongetrouwde vrouwen be
gint het meest in mei.
4. Als vrouwen bij koud weer in ver
wachting raken is het waarschijn
lijker dat ze een jongen krijgen dan
een meisje. Zwangerschappen schij
nen zich in warme zomers langer
voort te slepen.
5. Het gewicht van een baby is vaak
groter als de baby in de zomer
maanden geboren wordt. De maand
waarin de meeste kindjes dood ter
wereld komen is januari.
6. Iedereen reageert in meer of minde
re mate op het weer. De experts be
schrijven proeven die bij 180.000
mensen genomen zijn, waaruit
blijkt dat allen tragere reacties
toonden gedurende „biologisch on
gunstig weer", zoals dagen met lage
druk, hete wind voorafgaand aan
koudefronten of donderbuien.
Dit doet veronderstellen dat, afgezien
van de duidelijke gevaren van gladde
wegen en verminderd zicht, weers
omstandigheden een belangrijke oor
zaak van verkeersongelukken kunnen
zijn.
De experts rapporteren dat op dagen
van hoge electrische activiteit in de at
mosfeer menselijke reacties gemiddeld
zes procent trager worden. Ongelukken
op de weg schijnen met zeventig pro
cent toe te nemen en bedrijfsongeval
len met twintig.
Dezelfde storingen naar men aan
neemt veroorzaakt door de zon zor
gen voor een stijging van elf procent
van het geboortecijfer, een twintig
procents stijging van de sterfte, ver
scherping van de pijn bij chronische
lijders aan reuma en bij mensen met
geamputeerde ledematen, een toename
van dertig procent in psychische onge
regeldheden.
Er zijn proeven genomen waarbij
hamsters in een elektrisch geladen om
geving werden geplaatst. Binnen 24 uur
verhuisden alle hamsters hun hele boel
tje.
Vreemd was dat in dezelfde omstan
digheden jonge tarwe 23 procent lan
ger groeide en dat bepaalde bacteriën
zich uitbundig vermenigvuldigden.
De experts, uit Amerika. Engeland,
Duitsland. Canada, Zuid-AJrika, Holland,
Australië, Zwitserland en Japan, zeg
gen dat het de positieve en negatieve
ionen in de atmosfeer zijn die bij de be
ïnvloeding van menselijke reacties een
rol spelen.- Naarmate de straling van
de zon toeneemt wordt het aantal ionen
groter.
Proeven op vrijwilligers hebben uit
gewezen dat positieve ionen hoofdpijn
veroorzaken, duizeligheid, neusklachten
en een schorre stem. De ademcapacl-
teit zakte dertig procent.
Extra negatieve ionen namen deze
effecten weer weg en gaven aan
zienlijke verlichting van pijn aan vier
patiënten met brandwonden.
verkeersredacteur)
aug. De auto-
(Van onze
EINDHOVEN,
mobilisten hebben de „groene-golf-
aanduiding een verkeersprimeur
voor Eindhoven met enige arg
waan ontvangen. Enige tijd geleden
werden langs de Boschdijk borden ge
plaatst, waarop men de „ideale snel
heid" kon aflezen. Als iedereen deze
adviezen volgt, vindt men de ver
keerslichten bij de eerstkomende krui
singen gastvrij op groen. Jammer
alleen, dat nog niet iedereen zich aan
de geadviseerde snelheid houdt.
Volgens de Eindhovense politie be
ginnen de Eindhovenaren al lang
zaam te wennen aan deze nieuwe
aanduiding. Vooral echter de in de
stad onbekende automobilisten blijven
veel te hard doorrijden. Dit heeft tot
gevolg, dat zij bij de kruisingen Vre-
deoord en Pieter Zeemanstraat het
licht op rood vinden, en moeten stop
pen. Juist omdat deze auto's moeten
stoppen en daarna weer „optrekken",
gaat een deel van het effect ver
loren. Wie zich immers wel aan de
aangegeven snelheid heeft gehouden,
vindt de lichten op groen, maar daar
vóór de langzaam optrekkende auto's
die zojuist zo'n haast hadden.
Op de Boschdijk hebben we een paar
keer de proef genomen: het klopt
allemaal uitstekend. Wie zich houdt
aan de geadviseerde snelheid en geen
gehaaste (en dus in de fuik rijdende)
wagens vóór zich heeft, kan prettig
doorrijden. In Amerika is men van
plan dit systeem van snelheidsad
viezen op grote schaal in te gaan
voeren. Het zou een middel kunnen
zijn in de strijd tegen de luchtver
ontreiniging. D>oor op deze wijze te
voorkomen, dat de wagens steeds
moeten inhouden, stoppen en optrek
ken (hetgeen de meeste verontreini
ging geeft) zou het euvel van de uit
laatgassen voor een goed deel kunnen
worden bedwongen. Auto's die kalm
en rustig met gelijkmatige snelheid
achter elkaar rijden, geven immers
maar een fractie van de verontreini
ging, die door een gehaaste, stoppen
de en snel wegstuivende auto-meute
wordt veroorzaakt.
Maar dit „gezonde" gevolg van de
groene golf stond de Eindhovenaren
niet voor ogen, toen werd gestart
met deze primeur. Doel is, het ver
keer van buiten de stad zo gelijk
matig mogelijk te laten aankomen,
zodat kop-staartbotsingen kunnen wor
den vermeden.
Na het gereedmaken van de Boschdijk
voor een' gelijkmatige binnenkomst
van de auto's zullen waarschijnlijk
in de toekomst alle aanvoerwegen
van Eindhoven met een dergelijke
signalering worden uitgerust. Men ven-
wacht, dat de Nederlandse automobi
list steeds meer „verkeerslichten-
minded" gaat worden. De argwaan
van thans men leest het op de ge
zichten van de aanstormende auto
mobilisten: „waarom zou ik hier 40
gaan rijden ik mag toch veel
harder zouden ze me niet alleen
maar willen intimideren met die voor
geschreven 40 km waarom zou ik
me eigenlijk laten afremmen, als het
niet moet" die argwaan zal naar
men hoopt in de toekomst steeds
meer plaats maken voor het besef,
dat de groene-golf-lichten geen be
perking opleggen, maar een hulpmid
del zijn. Een ingewikkelde apparatuur
rekent voor de automobilist die de
stad binnenrijdt uit, bij welke snel
heid hij de minste vertraging zal op
lopen. Wie „uitgerekend" is, maakt
er gebruik van.
Het weer
