ITALIAANSE PERS OVER „SCHISMA":
Scheve en foutieve
interpretatie van
pauselijke encycliek
Stormloop
op AVRO
Baby dood door
kolendamp
Tweed- en
Cameljassen
Loitgenng
Citroën
Moeder met
pleegkind
verdwenen
Derde encycliek
van Panlus VI
Waarschuwing
tegen
misvattingen
Eucharistie
Goodwill
AAN VERZETSMONUMENT VERGREPEN
Chloor van vergane
aak bedreigt stad
in Louisiana (VS)
Krokodillen in
New Orleans
Man overleden
na redding
uit rnoerasput
SLANKDRANK
MORRIS
HOOGEVEEN'S
Vader Lane Silverman
wil nu ook moeder
meenemen naar
Amerika
m
Dronken vandalen
trekken oorlogs
monument omver
„BETSY" AAN HET WERK
NTS doet alles om
Real-F eijenoord
op tv te krijgen
Ripperda-kazerne
u met meer zorg
Gevaren
Verwarring
IN AMSTERDAM
fifth
MGR. BEKKERS:
Priesters kleedt
Rustig
weer
MAANDAG 13 SEPTEMBER 1965
89ste JAARGANG No. 32150
ROME, 13 sept. In de Ita
liaanse pers heeft de encycliek
..Mysterium Fidei" van paus Pau-
lus VI een sensatie verwekt, niet
om de klare, doorwrochte en ook
moderne interpretatie van de oude
leer der Kerk, waaraan de be
richtgeving overigens voorbijging,
maar omdat de grote Italiaanse
pers vrijwel unaniem deze ency
cliek beschouwt als rechtstreeks
gericht tegen de „theologische
ontsporingen" in Nederland. Zij
heet een ernstige waarschuwing
tegen de naar een schisma drij
vende „Nederlandse Kerk". En
dat zijn dan nog de rustige com
mentaren.
SPECIAALZAAK VOOR
DAMES EN HEREN
Vanaf heden in onze showroom
ZIJLWEG 26
AUTOMOBIELBEDRIJF
ROME, 13 sept. Paus Paulus
de Zesde heeft zaterdag zijn derde
encycliek uitgegeven. Deze „Mys
terium Fidei", is gericht tot de
bisschoppen, de clerus en de ge
lovigen van de Kerk en handelt
over de leer en de verering van
de Heilige Eucharistie. Aanlei
ding tot het schrijven van deze
zendbrief is geweest een ernstige
pastorale zorg en bezorgdheid. Er
worden bepaalde meningen ver
kondigd, die de gelovigen in ver
warring brengen met betrekking
tot de waarheden van het geloof.
BINNENVERING
bet beste bed ooit gemaakt!
'SCHUIMRUBBER
nog nooit geëvenaard
HAZET-FABRIEKEN
'1' 'jk li
''WÊÊÈÊÈ
Vandalen hébben enkele beel
den vtan het verzetsmonument
in Enschede van de sokkel ge
gooid en beschadigd. De politie
hield twee dronken arbeiders
aan, die hun daad bekenden.
VAN ROYAL CROWN COLA
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 30 cent per millimeter-
hoogte. Omroepers 20 cent per millimeter.
ABONNEMENTSPRIJS 80 cent per week
3,45 per maand, 10,30 per kwartaal.
Hoofdredacteur: Albert Welling.
Kantoren HAARLEM: Smedestraat 5, telefoon 215 43, postgiro 14 34 80. BEVERWIJK: Groenelaan 3, telefoon 247 90.
IJMUIDEN: Leeuweriklaan 30, telef. 57 90. AMSTERDAM: Nieuwe Zijds Voorburgwal 65, telef. 22 13 55, postgiro 2 28 84.
„Theologische ontsporingen
in Nederlandse Kerk
(Van onze Romeinse correspondent)
Men kan al een paar jaar vaststel-
!Tn, dat de Kerk in Nederland bij een
van de curie en van de Italiaanse
Pers bekend staat als de bonte Roomse
"°nd. De term „noordelijke mist", eens
Kevallen in een Italiaans tijdschrift voor
de (tl er us, heeft school gemaakt. De
meer opgewonden persartikelen gewagen
gewoon van „het Nederlandse schisma".
VO°r de eerste maal heeft de Heilige
Vader zelf het woord schisma in de
mond genomen". Deze uitlating is noch
in de encycliek, noch in de toespraken
▼an de Paus overigens ooit gevallen. Op
de ernstigste wijze zou de Heilige Va
der reeds verscheidene malen in het
openbaar de afdwalende Nederlandse
katholieken gewaarschuwd hebben en
misschien ook nog enkele groepen in
België, Frankrijk en zelfs in Engeland.
Deze stellingname in de grote pers is
vrijwel algemeen en collega's en ik con
stateerden, dat ook internationale pers
agentschappen informaties in deze rich
ting gaven. In enkele Italiaanse kranten
worden Nederlandse (aspirant?) scheur
makers met name genoemd en er is
plotseling een geheimzinnige kennis ge
groeid van de inhoud van Nederlandse
tijdschriften, die geheel of gedeeltelijk
aan religieuze problemen gewijd zijn.
Laten wij het eeuwig dreigende natio
nalisme en chauvinisme proberen te eli
mineren. Kardinaal Alfrink, mgr. Van
Dodewaard en prof. Schillebeeckx, sinds
enkele uren in Rome aangekomen, heb
ben ons direct ontvangen in het gast
vrije Nederlandse priestercollege. Vrij
wel algemeen, zo stelde men vast, geeft
de buitenlandse informatie een scheef,
overtrokken of verkeerd begrepen beeld
van de ontwikkelingen en discussies in
de Kerk van Nederland. Dr. L. Alting
von Geusau, de leider van het befaamd
geworden Nederlandse Conciliaire Do
cumentatiecentrum in Rome, zei mij de
zer dagen, dat in dit verkeerde begrip
een beslist tragisch element schuilt. Zijn
ervaring was, dat hetgeen in de Kerk
van onze hemelstreken leeft, precies zo
elders bestaat. De gewende grotere
(„democratische") vrijheid en de ont
wikkelde openheid van het gesprek ge
ven in de even zo open weergave daar
van in tijdschrift en pers buitenstaan
ders het onjuiste idee, dat bijvoorbeeld
in noord-west-Europa alléén de dragers
van eigentijdse denkbeelden een „revo
lutionaire" richtingen zouden huizen.
Gisteravond heeft prof. Schillebeeckx
in zijn witte dominieanenpij op onze
bijeenkomst in het Nederlands Priester
college, voor wie het nog niet weten
mocht, uiteengezet, dat net kerkelijk
magisterium in Rome in voorkomende
gevallen sinds eeuwen in encyclieken
en decreten zich nooit keerde tegen per
sonen of landen, slechts tegen bepaalde
tendenties en stromingen. Het poogde
(Advertentie)
baken te zetten en te waarschuwen
voor gevaren, die uit die of die theorieën
zouden kunnen voortkomen. In zulke
Pauselijke documenten en zelfs in de
uitspraken van het Concilie van Trente
is het moeilijk te ontdekken, van waar
precies en met name die bezorgdheid
kwam.
Het magisterium spreekt in het alge
meen. Soms denkt men houvast te heb
ben aan in bepaalde termen geformu
leerde gedachten. In de huidige ency
cliek bijvoorbeeld keurt de Paus de op
vatting over de „sola" (de als zodanig
geïsoleerde) termen „transfiguratie" en
„transfinalisatie" met betrekking tot de
Heilige Eucharistie af. Deze denkbeel
den zijn beslist geen Nederlandse uit
vinding, maar stammen van Franse
theologen, zelfs reeds van voor de ency
cliek „Humani Generis".
In onze decade zijn de in die termen
vervatte theologische denkbeelden op
nieuw opgenomen en er waren verschil
lende discussies over in theologische
vakkringen. Eerst anderhalf jaar ge
leden werden deze nieuwe visies voor
geïnteresseerden gemeengoed door pu-
blikaties in Nederlandse tijdschriften.
Wellicht, naar ik meen, waren die al
eerder voorbereid door uitzendingen van
de K.R.O. Prof. Schillebeeckx meent,
dat deze start in de publiciteit niet in al
les gelukkig geweest is, omdat hierin
voor de niet theologisch geschoolde le
zers verwarrende beelden en woorden
gebruikt werden. Hier is wel op terug
gekomen, maar het is, volgens hen een
feit dat er inderdaad verwarring uit is
ontstaan.
Die verwarring, alle goede en zeer
zeker orthodoxe meningen ten spijt, be
stond in eerste aanleg niet bij het nor
male kerkvolk, maar bij de theologisch
belangstellenden en met name by een
deel der geestelijkheid. Daardoor zjjn
er stellig ontsporingen geweest in de
predikatie en het religieuze onderricht,
waardoor die verwarring zich voort
plantte op de gelovigen. „In het mense
lijke vlak kunnen mijns inziens geest
drift en wetenschappelijke beunhazerij
dicht bij elkaar liggen", aldus prof.
Schillebeeckx. En daarom kan niet ont
kend worden, dat deze verwarring in
Nederland en oek elders één der aanlei
dingen was voor de huidige encycliek.
„Misterium Fidea" is een pastoraal
beiken en zeker geen terugvallen op een
kerkelijk conservatisme. Onze zegsman
stelt, dat er waardevolle nieuwe bena
deringen en uitleggingen zijn van het
dogma van Trente over de Heilige Eu
charistie. De Paus ontkent allerminst
het symbolisch karakter van de H. Eu
charistie en evenmin de transfiguratie-
en de transfinalisatie gedachte,
mits deze ontologisch verstaan worden.
Er bestaat geen tegenstelling tussen het
moderne theologische denken onzer voor
mannen op dit stuk. Integendeel, de en
cycliek gaat voor in de eigentijdse for
mulering van het in Trente gedefinieer
de dogma over de Heilige Eucharistie.
HILVERSUM, 13 sept. Een me
nigte van zeker duizend mensen
heeft zondagmorgen omstreeks 12
uur een stormloop ondernomen op
de AVRO-studio aan de 's Graven-
landseweg met het doel de uitzen
ding Muzikaal Onthaal, die wordt
gepresenteerd door de zingende om
roeper-verslaggever Herman Em-
mink, bij te wonen.
De menigte vond echter de studio
deur gesloten, omdat er niemand
meer bij kon in de studiozaal. En
kele jongelui klommen op het dak
van de AVRO-gebouwen om langs
andere wegen binnen te komen. An
deren trachtten de roosters van de
kelderruimten te forceren. Het is aan
het tactvolle optreden van acht po
litiemensen te danken, dat het op
treden van de jongelui niet is ont
aard in een massale rel.
Muzikaal Onthaal heeft het ka
rakter van een instuif en de AVRO
kan altijd rekenen op een propvolle
zaal, maar het is in Hilversum nog
nimmer bij soortgelijke uitzendingen
voorgekomen, dat duizend belang
stellenden voor een gesloten deur
kwamen. Presentator Emmink heeft
bij het afsluiten van de uitzending
via de ether de politie bedankt voor
de medewerking bij „het buitenge-
beuren".
VAASSEN, 18 sept. In de nacht
van zaterdag op zondag is een baby
van acht maanden van de fatn. K. hier
naar men aanneemt om het leven ge
komen door kolendampvergiftiging. Een
tweejarig kind der familie is in ernsti
ge toestand naar het ziekenhuis in Apel
doorn overgebracht.
(Advertentie)
Barteljorisstr., Haarlem, tel. 15332
Leidsestraat (bij Koningsplein)
Telef. (020) 22 35 96 Amsterdam
Advertentie
Kwaliteit s reinigen
STOMEN
STOPPEN
"GROTE HOUTSTRAAT 5 - TEL. 10771
AMSTERDAMSEVAART 30 - TEL. 11561
BINNENWEG 137 TEL. 84373
(Advertentie)
Zie advertentie op pagina 6.
OFF. CITROËN-AGENT
(Van een verslaggever)
AMSTERDAM, 18 september De
veertigjarige vrouw R. van den Burgt-
Aalsvel moeder van een gezin is
sinds gisteren spoorloos verdwenen, sa
men met het driejarige pleegkind Ro
bert van den Berg. Drie jaar geleden,
was het kind, kort na de geboorte, door
een ongehuwde moeder aan haar afge
staan. Zij wist dat de adoptie slechts
voorlopig was, maar toen de Raad voor
de Kinderbescherming haar dinsdag jl.
berichtte dat zfj Robert vandaag
maandag, zou moeten afstaan raakte
zij overstuur.
Ze sliep en at nauwelijks. Gisteren,
terwijl haar man, de 37-jarige koop
man C. G. van der Burgt uit de Palm
straat, en haar veertienjarige dochter
Thea niet thuis waren, is zij met het
kind gevlucht. De kinderpolitie vernam
eerst vanmorgen van de verdwijning
van moeder en pleegkind, om wier op
sporing de vader inmiddels heeft ver
zocht. Het is zeer waarschijnlijk dat de
vrouw tot bet onderduiken is geïnspi
reerd door de zaak-„Lane Silverman".
Zoals bekend is de zevenjarige Lane
reeds enkele dagen, samen met zijn
moeder, spoorloos. Mevrouw Van der
Burgt moest Robert afstaan, omdat de
eigenlijke moeder, die inmiddels met
een in Duitsland gelegerd militair ge
trouwd is, het opeiste. De Raad voor
de Kinderbescherming ging hier geheel
mee akkoord.
Rusland Het persbureau Tass zal
in het vervolg meer bijzonderheden
over de bijeenkomsten van het Centra
le Comité van de communistische partij
gaan verstrekken dan tot dusver het
geval was. (AFP).
(Van onze Romeinse correspondent)
De Paus noemt enige voorbeelden.
„Het is onjuist en niet geoorloofd om
de zogenaamde Gemeenschapsmis zo
zeer in de hoogte te steken dat de
privé-Mis van ieder beiang ontbloot
wordt: noch op het aspect van het sa
cramentele teken dusdanig de nadruk
te leggen, dat het symboolkarakter, dat
allen zonder twijfel aan de Heilige Eu
charistie toekennen, reeds zonder meer
de wijze van tegenwoordigheid van
Christus in dit sacrament zou weerge
ven: of ook over het mysterie van de
Transsubstantiatie te discussiëren zon
der melding te maken van de wonder
bare verandering van heel de suhstan-
öe van het brood in het lichaam en
van heel de substantie van de wijn in
het bloed van Christus, volgens de
leer van Trente, zodat zij zich alleen
beperken tot een „transsignificatie" o'
een „transfinalisatie" zoals men dit
noemt. Tenslotte is het niet toegestaan
de mening te verkondigen en in do
praktijk te brengen, dat in de geconsa
creerde hosties, die na de viering van
het Misoffer overblijven, Onze Heer Je
zus Christus met langer aanwezig zou
zijn.
De Encycliek vervolgt: „Voorzeker
miskennen wy m de verbreiders van
zulke meningen niet, het allesbehalve
te versmaden verlangen een zo groot
geheim te doorvorsen door de onuitput
telijke rijkdommen ervan bloot te leg
gen en de zin ervan te ontsluiten voor
de hedendaagse mensen. Integendeel,
wij waarderen zo'n verlangen en keu
ren het goed, maar de meningen (als
hierboven omschreven), die geuit wor
den kunnen wy niet goedkeuren en wij
voelen ons verplicht U te waarschuwen
voor het ernstige gevaar van zuike op
vattingen voor het ware geloof."
Advertentie
Zevenbergen N.B.
Mozambique In het dorpje Memba
heeft een Afrikaanse vrouw het leven
geschonken aan een Siamese tweeling,
meisjes, die met het achterlichaam aan
elkaar vastzitten. (UPI).
Engeland De regering heeft het
vertrek verzocht van de Iraakse militai
re attaché in Londen, luitenant-kolonel
Chalid Farid. (Rtr.).
(Advertentie)
met duur wei heerlijk
EXSCHEDF, 13 sept. In het Volks
park alhier zijn in de nacht van zater
dag op zondag twee bronzen beelden
van Mari Andriessens oorlogsmonument
„Soldaat meidagen 40" en „Bomslacht-
offer" van hun sokkels gerukt en omver
geworpen. Gelukkig werden de beelden
vrijwel niet beschadigd.
Voorbijgangers waarschuwden de po-
die kort daarop in de omgeving van het
monument aanhield de 21-jarige En-
schedese fabrieksarbeider H. J. A. K.
en de 29-jarige Italiaanse arbeider F. P.
Zij waren dronken. Zij bekenden spoedig
de vernielingen te hebben gepleegd. Na
dat proces-verbaal tegen hen was opge
maakt, werden ze weer in vrijheid ge
steld.
NEW ORLEANS, 13 sept. (AFP, Reu
ter, UPI) De orkaan „Betsy", die nu
al weken aan één stnk grote verwoes
tingen aanricht in het westelijke deel
van de Atlantische Oceaan en de Cari
bische Zee, heeft in het weekeinde da
nig huisgehouden in de zuidelijke Ame
rikaanse staat Louisiana. Alleen al in
de stad New Orleans zijn tenminste vijf
tig doden te betreuren. Vijftigduizend
mensen hebben hun huizen moeten ver
laten. Duizenden huizen zijn verwoest.
Tientallen krokodillen dringen het zui
delijke stadsdeel binnen. De dieren, die
wel anderhalve meter lang zyn, ko
men uit het moerasgebied aan de rand
van de stad.
In de stad Baton Rouge is grote op
winding ontstaan over het vergaan van
een aak, die was geladen met zeshon
derd ton chloor, op de rivier de Mis
sissippi. Het schip werd door „Betsy"
naar de diepte gejaagd. Het gevaar
bestaat dat het gezonken chloor, als
het ontsnapt uit de verpakking, de in
woners van Baton Rouge gaat bedrei
gen. Zeshonderd ton is genoeg om de
gehele bevolking van de stad (40.000
mensen) te vergiftigen, terwijl ook het
gevaar van explosies niet geheel denk
beeldig is.
Om op alle eventualiteiten te zijn
voorbereid, heeft de burgemeester van
Baton Rouge het leger om 100.000 gas
maskers gevraagd, die inmiddels zijn
uitgereikt. De bevolking is gevraagd
naar de radio te blijven luisteren om
«IK HUIK
UAMENEE^<S 4
'IKMOESTGEWOON
OPBLIJVEN OM DE
VERKIEZINGSUITSLAG
EN TE ZIEN....
JEBENTLAAT.
IKHOOPN/ETDAT
DITNIETINEEN V/ER\
JAARLIJKSE GE
WOONTE
ONTAARDT'
te vernemen, of evacuatie eventueel
noodzakelijk zal zyn.
Functionarissen van de Amerikaanse
gezondheidsdienst geloven overigens dat
de kans op het ontstaan van een ramp
klein is. De vaten waarin het chloor is
verpakt, zijn zeer stevig geconstrueerd,
omdat het gas giftig is. De gezondheids
dienst heeft nog noodt gehoord van een
geval van lekkage. Ook het gevaar van
een explosie is niet al te groot. Niette
min moet men met deze mogelijkheden
rekening houden.
De schade, die „Betsy" in New Or
leans en andere steden en dorpen in
Louisiana heeft aangericht, wordt ge
schat op honderden miljoenen dollar. De
politie moet herhaaldelijk optreden te
gen plunderaars. De kracht van de or
kaan, die zich thans boven het midden
westen van de Verenigde Staten be
vindt, is inmiddels afgenomen tot die
van een gewone zware regenbui.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM, 13 sept. Van de zijde
van de NI S kan nog geen enkel zinnig
woord worden gezegd over het al of
niet doorgaan van de voetbalreportage
Real Madrid-Feijenoord op woensdg
22 september. De onderhandelingen
tussen Real Madrid en de Spaanse te
levisie zijn nog in volle gang.
Daarbij speelt een rol de vraag of
het stadion wel uitverkocht zal zijn.
Bovendien is bij het eerste treffen tus
sen Feijenoord en Real Madrid wel ge
bleken dat de belangstelling van de
Spaanse televisie niet zo groot is. Im
mers het aanbod van de NTS om de
wedstrijd naar Spanje uit te zenden
werd zonder meer afgeslagen. Aan de
Nederlandse Televisie Stichting zal het
overigens niet liggen. Zij doet alle
moeite om de wedstrijd rechtstreeks
op het beeld te krijgen. Mocht dat niet
gelukken, dan worden andere moge
lijkheden zoals die van een filmver
slag bestudeerd. Via de zender Hilver
sum 2 zal in ieder geval een recht
streekse radioreportage van de wed
strijd worden gegeven en wel van vijf
voor half negen tot twintig over tien.
Verslaggevers zijn hier ir. Ad van Em
menes en Wim Hogendoom.
Ongeluks-
schot doodt
sergeant
HAARLEM, 13 september Een ern
stig ongeluk met een pistool-mitrailleur
in de Ripperda-kazerne heeft gisteren
het leven gekost van de 21-jarige dienst
plichtige sergeant I. J. Coppoolse uit
Vlissingen.
Toen gistermorgen omstreeks kwart
voor zeven de wachtcommandant ser
geant Coppoolse wilde wekken, ging op
tot nu toe onverklaarbare wijze zijn
pistool-mitrailleur af met het gevolg
dat sergeant Coppoolse door een kogel
in het hoofd werd getroffen. De ser
geant werd in levensgevaarlijke toe
stand in het Wilhelminagasthuis in
Amsterdam opgenomen, waar hij in de
loop van gisteravond is overleden. Ser
geant Coppoolse was ingedeeld bij 820
Transportbataljon in Haarlem. De Ko
ninklijke Marechaussee stelt een onder
zoek in. De evenals het slacht
offer nog jeugdige wachtcommandant
raakte door het gebeurde volkomen
overstuur.
(Van onze Brabantse Redacteur)
DEN BOSCH, IS sept. In de
laatst verschenen aflevering van de
Analecta van het bisdom Den Bosch
heeft mgr. W. Bekkers de priesters
gevraagd om goede smaak te betrach
ten wat hun kleding betreft.
De bisschop citeert een brief waar
in gewag wordt gemaakt van een be
grafenis waarbij enkele priesters een
bepaald plompe indruk gemaakt heb
ben, zoal geen ergernis gewekt, door
zich te kleden alsof ze met de misdie
naarsclub op stap gingen. Eén droeg
tussen de hoge hoeden een alpinopet
je. Een andere eerwaarde heer ver
scheen op een receptie in trui terwijl
op een priesterbijeenkomst met de bis
schop erbij een soort vrijetydskleding
werd gedragen. Diverse clerici weten,
nu ze met vreugde de toog tegen het
colbertje hebben geruild, blijkbaar
geen raad met het minimum aan eti-
ketteregels waartoe ze voortaan ge
houden zijn, aldus de brief die de bis
schop persoonlijk ondertekent.
(Van onze correspondent)
EINDHOVEN, 13 sept. De 80-jari-
ge heer J. van Palen uit Heeze is zater
dagmorgen in het St. Anna Ziekenhuis
te Geldrop overleden.
De bejaarde man was enkele dagen
tevoren tijdens een wandeling op de
Strabrechtse Heide verdwaald en in
een rnoerasput terechtgekomen. In deze
put verbleef hij ruim twintig uur eer
hy verkleumd gevonden werd.
HILVERSUM, 13 sept. Ook tijdens
het afgelopen weekeinde is men er van
politionele zijde nog niet in geslaagd de
zevenjarige jongen Lane Silverman en
zijn moeder op te sporen. De vader van
de knaap, d heer Leon Silverman, wend
de zich hedenochtend tot de hoofdinspec
teur van politie in Hil ersum, de heer
J. Vestering, om nadere inlichtingen.
Uit het gesprek bleek, dat de heer
Silverman aan zijn vroegere echtgeno
te, mevrouw Edith Wurdik, het voorstel
heeft gedaan om met de jongen en hem
naar Amerika terug te gaan.
(Advertentie)
secco
Verwachting geldig
tot dinsdagavond:
(opgemaakt 11.15 uur)
Vannacht en morgenochtend plaatse
lijk mist. Overigens opklaringen en
op de meeste plaatsen droog. Zwakke
veranderlijke wind en weinig ver
andering in temperatuur
DINSDAG:
zon: 6.12-18.58 maan: 20.28-9.51
Verenigde Staten In New Orleans,
dat onlangs door de orkaan „Betsy"
is getroffen drin; n tientallen krokodil
len het zuidelijk stadsdeel binnen. De
dieren komen uit het moerasgebied aan
de rand van de stad. (Rtr.).
