Waarom ik nu
een televisie-
toestel koop
GEL UIDSJAGEN
ALS HOBBY
In Europa nog geen voet aan de grond
Kleurentelevisie op de
Firato te verwaarlozen
VELE WEGEN NAAR FIRATO
Technische vooruitgang beïnvloedt vrijivel
alle facetten van maatschappelijk leven
Minister Den Uyl
levensgroot maar
niet Uifeli]
verovert de
wereld
Technici kunnen
desnoods morgen
al starten
T.v.-studio
Muziekinstrumenten
AMSTERDAM, 16 sept.
Morgen zal in de nieuwe RAI de
tentoonstelling Firato '65 de poor
ten openen voor de kijk- en vooral
kooplustig geïnteresseerden in al
les wat betrekking heeft op over
brenging, conservering en ont
vangst van beeld en geluid. De
honderdtwintig inzenders zullen
hun beste beentje voorzetten
om zowel deskundigen als le
ken naar behoefte in te wij
den in de geheimen van de
ze veelomvattende en boeiende
materie, die meestal en
terecht schuilgaat achter
een omhulsel van verantwoorde
industriële vormgeving.
Philips' „Transworld de Luxe"
portable L6X38T, voorzien
van zes golfbereiken.
Mïljoenen hebben ontdekt dat
de mogelijkheden van de band
recorder niet ophouden bij het
simpel „inblikken" van radio-
muziek.
Een der kleinste draagbare tele
visie-toestellen ter wereld is
een produkt van de Japanse
Sony Corporation. Het appa
raatje kost bijna negenhonderd
gulden.
Een Philips video-recorder in
combinatie met een televisie
toestel.
(Door ANDRÉ RUTTEN)
Het lijkt een gewetensvraag: waar
om koop je nti een televisie
toestel? Niet uit behoefte aan
een middel om de vrije tijd door
te komen, dat is zeker. Men kan zich
eerder afvragen waar men de tijd
moet vinden om ook nog te kijken,
als zulk een apparaat eenmaal in de
kamer staat. Niettemin, als men da
gelijks verkeert in het gezelschap van
mannen die al eerder het magische
oog binnen hebben gehaald, blijken
er weinig zo geregeld voorkomende
onderwerpen van gesprek en van
discussie als de uitzending van de
vorige avond. Het verschijnsel moet
dus toch wel iets aan zich hebben, dat
de moeite waard is om zich er druk
over te maken. Wellicht is het zelfs
een gezond middel tegen geestelijke
beroepsdeformatie, want het blijkt
wel in staat hevige belangstelling
te wekken voor onderwerpen waar
mee men zich zonder dit nieuwsgie
rige venster op de wereld nauwelijks
zou bezig houden. Soms hoort men
zelfs discussies over toneelstukken
door mensen, die slechts bij hoge uit
zondering een bezoek aan de schouw
burg de moeite waard vinden. Per
soonlijk verkeer ik dan nog in de
tamelijk paradoxale situatie, dat ik
herhaaldelijk voorbeschouwende stuk
jes schrijf over komende toneelpro-
dukties op de televisie, maar dat ik
in ieder geval niet meer dan vier
voorstellingen ervan gezien heb en
dus, alhoewel de stukken kennende,
nauwelijks enig idee heb van wat
televisietoneel eigenlijk is.
Op een gegeven ogenblik gaat men
zich dus zonder toestel toch achterlijk
voelen. Het is natuurlijk mogelijk bij
magen en vrienden te gaan kijken,
maar dan moet men alweer het huis
uit en soms nog ver ook en wat
doet men, als het tegenvalt? In het
eigen huis kan men zulk een machi
nerie, naar veler betrouwbaar getui
genis, met verstand en inzicht han
teren: allereerst natuurlijk vaste re
gels stellen ten aanzien van de kin
deren, die huiswerk moeten maken
en in ieder geval op tijd naar bed
moeten. Gelukkig blijkt ieders nage
slacht zelf nog kieskeurig ten aanzien
van de programma's. Zelf blijkt men
ook heel gemakkelijk de zelfbeheer
sing op te kunnen brengen een strenge
selectie toe te passen, vooral ten aan
zien van die programma's, waarvan
men telkens opnieuw hoort betogen
dat ze ook de vorige avond echt weer
niet de moeite waard waren. Enige
kunstgrepen blijken daarbij soms nut
tig, zoals het plaatsen van het kijk-
toestel in een kamer waar geen ge
makkelijke stoelen staan, of in ieder
geval op zulk 'n afstand van de eigen
werkkamer, dat men er niet al te
zeer door aangetrokken wordt. Kom,
denkt men dan, wat de kinderen be
treft, die lopen niet eens zó hard naar
vriendjes-met-TV, en wat mezelf be
treft, het roken heb ik wel nooit kun
nen laten, maar een TV-verslaving
zit er echt niet in.
Maar straks zal ik in ieder geval
weten, waar ze het over hebben.
(Van onze radio- en tv-redacteur)
Interessant is vooral te zien hoe de
vooruitgang op het gebied van de ra
dio-, televisie- en afspeelapparatuur
vrijwel alle facetten van het maat
schappelijk leven beïnvloedt. Zo zal het
in de toekomst niet meer nodig zijn,
dat juryleden elkaar bij belangrijke
sportwedstrijden na een spannende
„nek-aan-nek" race in de haren zitten
over de vraag wie als eerste door de
finish kwam, en wat er in die laatste
verwarrende momenten nu eigenlijk
precies gebeurde. Want als er ook maar
een spoor van twijfel is, behoeven zij
slechts op een witte toets te drultken en
het hele drama van die laatste secon
den wordt opnieuw zichtbaar op de
beeldbuis van het televisie-apparaat in
de jury-kamer.
De toets, die dit toverachtig gebeu
ren tot stand brengt is de terugspeel-
knop van een „video-recorder", een
der jongste voortbrengselen van de
geraffineerde electronica-wetenschap
van onze dagen. Het beginsel is sim
pel: zoals een bandrecorder geluid
vastlegt op een smal magnetisch lint,
kan een „video-recorder" televisie
beelden „inblikken" op een brede
magnetische band. Tot voor kort was
dit een zeer kostbare affaire, maar ge
leidelijk aan is een „doorbraak" tot
stand gebracht, die nieuwe mogelijk
heden opent, ook voor de leek, al zal
hij er nog altijd een bedrag voor moe
ten neertellen ter waarde van een een
voudige automobiel.
De „video-recorder" EL 3400 van Phi
lips bijvoorbeeld werd speciaal ontwik
keld om het vastleggen van beelden en
het bijbehorend geluid ook buiten de
professionele sfeer mogelijk te maken.
De speelduur van een band is vijf
enveertig minuten en op elke gebruikte
band kan indien gewenst een nieuwe
opname worden geregistreerd, waarbij
gelijktijdig de vorige wordt uitgewist.
V.%W.V.V.WA^V.WV. W.%%SWAV^VVW,A"AV.V%VAVW.VV.V.^-A
m
Het is nog maar goed vijftien jaar
geleden, dat de bandrecorder
nog als curiositeit zijn
intrede deed in de Nederlandse
huiskamers. Nu is dit apparaat het on
misbare „wapen" van de duizenden
geluidsjagers", die steeds weer nieu-
w! mogelijkheden ontdekken, en van
wie velen zich hebben aangesloten bij
de .Federation Internationale des
Chasseurs de Sons". Miljoenen over
de gehele wereld hebben inmiddels
ontdekt, dat de mogelijkheden van de
moderne bandrecorders niet ophouden
bij het simpele „inblikken" van radio-
muziek of van „de stem van tante
Marie", maar dat deze toestellen de
deur openstoten naar de betoverende
wereld van het door de mens hoorbare
geluid.
Er moest een lange weg worden afge
legd sinds de Parijse Wereldtentoon
stelling van 1900, waar de „Teiegra-
phon" voor een geweldige sensatie
zorgde. Het was een uitvinding van
de 30-jarige Deense ingenieur Walde-
mar Poulson, die er als eerste in ge
slaagd was geluiden langs mechanische
weg vast te leggen op een staaldraad
en ze op dezelfde wijze weer ten ge
hore te brengen. Men kon echter in
1900 onmogelijk vermoeden, dat het
beginsel van de magnetische geluids
registratie een halve eeuw later
stormenderhand de wereld zou ver
overen.
De „geluidsjager" anno 1965 heeft de
beschikking over een verbazingwek
kend arsenaal van toestellen en moge
lijkheden, zoals blijkt uit wat de Fira
to op dit terrein te zien geeft. Ook
zonder enige vakkennis is „de man
met de bandrecorder" in onze dagen
heer en meester op een terrein, waar
op hg zich naar eigen smaak en tem-
perament volstrekt autonoom en crea
tief kan uitleven. Hij is naar verkie
zing componist en dirigent, jager en
ontdekkingsreiziger, klankbeeldregis
seur en radio-verslaggever. Hij is zelfs
heerser over het natuurgeweld. On
weer? Je hoeft alleen maar hard in
de microfoon te blazen, een plaatje
blik te schudden of een paar akkoorden
op de piano aan te slaan en die dan
met halve draaisnelheid weer ten ge
hore te brengen.
Het maken van eigen hoorspelletjes,
met familieleden en vrienden als stem-
menmateriaal, en aangevuld met eigen
geluidseffecten, is voor tallozen een
bron van vreugde en voldoening ge
worden. De geluidshobbyist kan nage
noeg alles: paarden door de kamer
laten draven door twee halve kokosno
ten tegen elkaar te slaan, auto's laten
remmen door met een metalen voor
werp over glas te krassen en lokomo-
tieven laten opstomen door houtjes
met schuurpapier tegen elkaar te wrij
ven. Voetstappen in de sneeuw creëert
hij door aardappelmeel tussen zijn
vingers te kneden en hg haalt een
echte bosbrand in huis door lucifertjes
voor de microfoon te breken en tegelij
kertijd een stukje cellofaan te ver
frommelen. De „geluidsreceptenboe
ken" vormen dikwijls vermakelijke
lectuur en het zelf maken van gelui
den geeft meer voldoening dan het ge
bruik van kant en klare op de plaat
verkrijgbare geluidseffecten.
Technisch worden de bandrecorders
enerzijds steeds geraffineerder, ander
zijds steeds simpeler te bedienen,
waardoor ook zonder vakkennis goede
resultaten verkregen kunnen worden.
Een voorbeeld daarvan is de automa
tische regeling van de opnamesterkte,
die men bij de allernieuwste band
recorders aantreft.
Een gesprek met een rasechte „geluids
jager" betekent een openbaring. Hij
heeft al experimenterend en combine
rend de wonderlijke samenhang ont
dekt tussen geluiden, die door de meest
uiteenlopende voorwerpen worden ge
produceerd. Het oproepen van een
scheiding tussen geluid en geluidsbron
door het volkomen negeren van de
oorspronkelijke functie ervan, geeft
dezelfde creatieve voldoening als een
beeldende kunstenaar moet kennen,
wanneer hjj kleuren vorm geeft of
vormen kleur.
Aansluiting op een televisietoestel
vormt zelfs voor iemand met twee lin
kerhanden geen enkele probleem, terwijl
ook het verbinden van het apparaat
met een camera, microfoon, grammo
foon, versterker of monitor nauwelijks
een technische knobbel vereist.
De nagenoeg onbeperkte mogelijkhe
den van de televisie worden morgen op
fascinerende wijze gedemonstreerd
door niemand minder dan de minister
van Economische Zaken, drs. J. M.
den Uyl, die de opening zal verrich
ten vanuit de ministerraad, terwijl hy
op hetzelfde moment levensgroot aan
wezig zal zijn in het RAI-gebouw. Deze
tegenstrijdigheid wordt op vernuftige
wijze opgelost door de Eidophor-groot-
beeldtelevisïe. De naam is afgeleid van
h <irïeksR: »,eidos" (beeld) en „phe-
ro (dragen). De juiste vertaling zou
dus zijn: „Beelddrager". De werking
berust op een licht-relais.
Het nieuwste op het gebied van
radio-apparatuur is de „Transworld"
portable L6X38T van Philips, waar
over wij onlangs reeds berichtten. Het
is op het oog een normale portable,
maar het grote aantal knoppen, de
speciale antennes en de wereldkaart
gecombineerd met tijdschaal, wijzen
erop, dat men uit dit toestel meer
kan halen dan de beide Hilversumse
zenders en misschien Radio Veronica
en Luxemburg. Het apparaat is be
stemd voor wereldwijd gebruik, niet
alleen voor de ontvangst van omroep-
zenders, maar ook voor de zeevaart
e? koersbepaling. In veel opzichten
biedt het zelfs meer dan een groot
huiskamerapparaat.
Teneinde een zo goed mogelijke ont
vangst te bereiken is het toestel uitge
rust met drie antennes: een ferroceptor,
een raamantenne voor de korte golf
en een telescoopantenne voor de FM-
band. Bovendien is er een aansluiting
voor AM-en FM-buitenantennes voor de
ontvangst van veraf gelegen zenders
en voor aansluiting op een autoradio
antenne. Voor portable-begrippen is een
bijzonder grote luidspreker toegepast.
Dit was mogelijk doordat het elektri
sche gedeelte zo compact mogelijk is
gehouden. Het toestel is draaibaar op
een voet geplaatst, waarin een azimut-
ring is verwerkt voor de koersbepa
ling. Het langegolfgebied is vergroot
om de ontvangst van bakenzenders,
weerberichten en tijdsignalen mogelijk
te maken. Het zal geen verwondering
wekken, dat tot de vaste uitrusting van
deze portable tevens een handboek be
hoort, waarin een gebruiksaanwijzing,
inlichtingen betreffende ontvangstmoge
lijkheden op de korte golf, overzicht
van alle radio-stations ter wereld, die
regelmatig nieuwsuitzendingen verzor
gen, en mogelijkheden voor koersbepa
ling.
Ongeveer van gelijke grote en met
niet minder wonderbaarlijke eigen
schappen, maar dan op televisie-gebied,
is het Sony-microtelevisietoestel met 10
cm. beeldbuis. Het is een van de klein
ste draagbare televisie-toestellen ter we
reld. Het werkt op negen normale zak-
lantaambattergen van 1,5 volt, maar
kan ook worden aangesloten op een 12
volts boot- of auto-accu en op het nor
male lichtnet. Het gewicht bedraagt
slechts 2,8 kg. Het apparaat is ontwik
keld door de Japanse Sony Corporation
en wordt door Brandsteder Electroni-
sche Produkten in Amsterdam op de
Firato geïntroduceerd. De prijs be
draagt bijna negenhonderd gulden, inclu
sief buitenantenne en schouderriem,
waarin ook weer een antenne is inge
bouwd.
De belangstelling van jeugdige Fira-
to-bezoekers zal waarschijnlijk vooral
uitgaan naar het Elektron, het educa
tief voorlichtingscentrum voor aanko
mende technici, die er kunnen kennis
maken met natuurkundige principes en
de toepassingen daarvan. Het Elektron
is verdeeld in een Straat der Kennis
en een Tuin der Toepassingen. Eerst
echter wordt de jonge bezoeker ont
vangen in een zogenaamd introduktie-
zaaltje, waar hem door middel van een
aantal dia's een globaal overzicht wordt
gegeven van de betekenis der elektro
nica in de moderne maatschappij.
Voorts zijn er zeven leslokalen, waarin
iets verteld wordt over geluid, electri-
sche trillingen, elektromagnetische gol
ven, radio, televisie, telecommunicatie
en luchtvaart.
Na een uur les, waarin de bezoeker
twee van de zes mogelijke demonstra
ties kan volgen, belandt hg in de Tuin
der Toepassingen, waar de deelnemende
bedrijven en instellingen een helder
beeld zullen geven van de toepassings-
mogelgkheden in de praktijk. Tenslotte
is er ook nog een beroepskeuze-stand
waarin de scholier voorlichting kan
krijgen over werk- en studiemogelijk
heden bg bedrgven en instellingen.
Aan het Elektron werken mee: de
PTT, Philips, de NTS, de Nederlandse
strydkrachten, Electrologica, de KLM
en het VEV.
Een speciale bijdrage van de NTS
aan het Elektron vormt een volledige
reportage-trein, bestaande uit een re
gie-, een techniek- en een reportage
wagen. Op de Firato '63 bleek de
geheel in bedrijf zgnde televisie-stu
dio van de NTS, die toen voor het
eerst aanwezig was, veel belangstel-
(Van onze speciale verslaggever)
EINDHOVEN, 16 september De
kleurentelevisie zal op de komende
Firato weinig of geen weerslag vinden.
Zulks om de eenvoudige reden dat zg
in de omroeppraktijk nog nergens in
Europa existeert. Zelfs niet in de Sovjet-
Unie, waar men met de ontwikkeling
ervan nog pas aan het prille begin
staat. De twee enige landen ter we
reld waar de kleurentelevisie wel voet
aan de grond heeft gekregen zgn de
Verenigde Staten en Japan.
Enige cijfers: in Amerika bedroeg in
1961 de verkoop aan de consument een
totaal van 6.360.000 toestellen, van
welke 160.000 in kleuren. In 1964 be
droegen die cijfers respectieveiyk
9.200.00-0 en 1.300.000. Voor 1965 wordt
gerekend op de verkoop van 2.100.000
kleurentelevisie-apparaten. In Japan
werd in 1961 een totaal, van 4.400.000
apparaten verkocht, waarvan 4.000 in
kleuren. De prognose voor 1965 luidt
3.700.000 toestellen, waarvan 75.000 in
kleuren. Inmiddels hebben de cgfers
in de V.S. wel aangetoond dat de ver
koop van de kleuren-televisie die van
zwart-wit-apparaten maar matig be-
invloedt. Voor 1965 wordt althans géén
vermindering in de afname van laatst
genoemde categorie verwacht.
Wat de situatie in Europa betreft:
de invoering van de kleuren-t.v. is
hier in hoge mate afhankelgk van
een oplossing inzake het geharrewar
rond de keuze van het kleurentelevi
sie-systeem, ook uiteraard wat be
treft ons land. De technici, zo deelde
de heer L. de Kok, hoofddirecteur
van „Philips" ons mee, zgn helemaal
klaar om met de kleuren-t.v. des
noods morgen te starten. „Maar", zo
zei hij, „net zal van het moment
waarop men het eens wordt over de
systeemkeuze in hoofdzaak afhangen,
wanneer in Nederland met kleuren
televisie zal kunnen worden begon
nen."
Hij zei overigens van mening te zijn
dat bg de keuze van het systeem ken
nelijk niet alleen technische, maar ook
politieke factoren een rol spelen, al
zouden zij in het protectionistisch-eco-
nomische vlak liggen. Hg hoopt dat
overeenstemming wordt bereikt, „om
dat uniformiteit uit de aard van de
zaak grote voordelen biedt voor alle
partgen en dus uiteindelgk ook voor de
koper."
De beslissing zou eventueel kunnen
vallen op een conferentie, die mei-april
van het volgend jaar in Oslo gehouden
gaat worden en waaraan bevoegde co
mités van verschillende Europese lan-
AMSTERDAM, 16 septembér De
FIRATO 65 wordt van morgen tot en
met zondag 26 september gehouden in
de nieuwe RAI aan het Amsterdamse
Europaplein. De tentoonstelling is ge
opend van 10.00-17.00 uur, 's avonds
van 19.00-22.30 uur, zondagen van 10.00
-18.00 uur. Bezoekers van de tentoon
stelling, die met de auto naar Amster
dam komen, kunnen op de volgende
wgze het snelst het RAI-gebouw berei
ken:
Uit de richting Utrecht slaat men direct
na het passeren van de verkeersbrug aan
de Amstel linksaf. Men bevindt zich dan
op de Kennedylaan, welke op het Europa
plein eindigt.
Uit de richting van 't Gooi komt men
Amsterdam binnen via de rotonde bij het
Amstelstation. Vanaf deze rotonde rijdt men
tussen het Amstelstation en het Renault-
gebouw rechtdoor. Bij de „wolkenkrabber"
op het Victoriaplein houdt men links aan
en bereikt dan via de Rooseveltlaan het
Europaplein.
Uit de richting Den Haag komt men in
de hoofdstad via de Aalsmeerweg. Wanneer
men dan het Hoofddorpplein bereikt, slaat
men rechtsaf over de brug de Zeilstraat in.
Bij de kruising ZeilstraatAmstelveenseweg
slaat men weer rechtsaf en vervolgt deze
weg tot het Olympisch stadion. Bij het
stadion slaat men linksaf en bereikt dan
via Stadionweg en Diepenbrookstraat het
Europaplein. Bij druk verkeer zullen Am
sterdamse en Amstelveense gemeentepolitie
vanaf de Haagse weg het verkeer via Am
stelveen omleiden. In deze gevallen dient
men de richtingsborden te volgen.
Bezoekers, die met de trein naar Am
sterdam komen, nemen vanaf het:
Centraalstation tramlijn 4, die zijn eind
punt heeft op het Europaplein.
Amstelstation buslijn E, die via het Europa
plein naar het Haarlemmermeerstation rijdt.
Muiderpoortstation tramlijn 3 en stappen
over op tramlijn 4 bij de kruising Ceintuur
baanVan Woustraat.
Bovendien is er voor de FIRATO 65
een arrangement met de Nederland-
sche Spoorwegen. Op vrgwel alle NS-
stations is een goedkoop gecombineerd
reistoegangsbiljet verkrijgbaar. Dit bil
jet geeft recht op vervoer naar en van
Amsterdam, ongelimiteerd vrij vervoer
op alle tram-, bus- en veerdiensten van
het Amsterdamse Gemeente Vervoer
Bedrgf en toegang tot de tentoonstel
ling.
De toegangsprijs voor de FIRATO 65
bedraagt 2,50.
den zullen deelnemen. De heer De Kok
zegt dat „het starten van kleurentele
visie in Europese landen met verschil
lende systemen werkelijk rampzalig
genoemd zou kunnen worden. Men
hoeft slechts te denken wat voor rem
mende invloed het zou hebben op de
ontwikkeling van de Eurovisie", zo
als het geen betoog hoeft dat het uit
wisselen van bandopnamen en het on
vermijdelijk „overzetten" van het ene
systeem op het andere er door beïn
vloed zouden worden. Zon in Oslo wél
overeenstemming worden bereikt, dan
zit er, aldus de heer de Kok, in dat
nog eind 1967 de kleurentelevisie in
Nederland haar intrede zal doen. Met
die verstande overigens, dat een kleu
rentelevisie-apparaat dan ongeveer
driemaal zo veel zal kosten als een
zwart-wit-toestel.
De eventuele invoering van het
„kleurige" medium zal, zo zei de heer
De Kok, de vaderlandse tv wél geld maar
niet al te veel hoofdbrekens kosten,
de N.T.S. immers is van meet af aan
ingeschakeld bij de experimentele kleu
ren tv.-uitzendingen, die Philips al sinds
jaren in Eindhoven (en naaste omge
ving) verzorgt. Bovendien is het zo aat
de tweedenet-zenders zonder meer ge
schikt zgn voor het uitzenden van kleu-
ren-programma's. Ook het doen uitzen
den van het „buitengebeuren 'in kleu
ren levert technisch gezien geen enkel
probleem meer op.
Er is dus, samenvattend gezegd, een
(ietwat dreigende) stilte gevallen rond
om de invoering en ontwikkeling van
de kleurentelevisie in Europa. Oslo zal
straks moeten beslissen of er op korte
termijn kan worden begonnen of dat
de zaken wéér vertraagd zullen wor
den. Want dat zal in geval van mis
lukken van de conferentie zonder twq-
fel in niet geringe mate het geval zijn.
ling te trekken. Ook nu is er weer
een dergelgke studio, echter veel gro
ter dan de vorige. Hiervoor wordt d«
grote zaal van het Congrescentrum
gebruikt, die plaats biedt aan ruim
vijftienhonderd toeschouwers. Dagelijks
zal de NTS hier in samenwerking met
de omroepverenigingen gevarieerde
programma's opnemen en gedeelte-
lgk direct uitzenden. Het grote to
neel van de zaal doet dienst als stu
dio, waar drie tot vier camera's van
uit verschillende hoeken de beelden
vangen, die worden doorgevoerd naai
de bg het Elektron opgestelde reporta
gewagen.
Ook zal een stand worden ingericht,
waar de omroeporganisaties, dë NRU
en de NTS belangstellenden zullen in
formeren over alles wat betrekking
heeft op de Hilversumse radio- en tele
visie-wereld. Hier zullen ook dagelijks
bekende televisiefiguren present zijn om
autogrammenjagers van handtekeningen
te voorzien. Tenslotte zal de NTS dage
lijks een non-stop programma tijdens
de tentoonstellingsuren verzorgen tenein
de de vele televisie-toestellen op de ex
positie doorlopend van levend beeld te
voorzien.
De Firato '65 besteedt voorts ruime
aandacht aan een verschijnsel, dat ty
pisch van deze tijd heet te zijn: de elek
tronische muziek. Het zgn vooral de or
gels, die door toepassing van elektro
nische toonvoortbrenging een grote op
leving te zien gaven in het gebruik als
huiskamerinstrument. Maar ook de
zangerige, zoet-vloeiende tonen van de
elektrische gitaar en zelfs van de elek
trische accordeon een nieuwtje op de
Firato schijnen de jongeren byzon-
der aan te spreken.
Tegenstanders van deze muziek zou
den als argument kunnen aanvoeren,
dat de werking van elektronische or
gels berust op een oud kwaad uit de
begintgd van de radio, namelgk op het
beruchte „gillen" van die oude vooroor
logse toestellen, een verschgnsel, dat
men vaak met de typische naam
„Mexicaanse hond" aanduidde. Toch is
het geen steekhoudend argument, want
dit vroeger zo hinderlgke verschgnsel
heeft men nu in vaste, zeer gereguleer
de banen weten te leiden, met het ge
volg, dat men er de meest fantastische
tonen en klankencombinaties mee kan
produceren in zulk een verscheiden
heid, dat men er een heel orkest mee
kan imiteren. Men zou soms niet gelo
ven, dat men met een orgel te doen
heeft. Een andere aantrekkelgke eigen
schap van deze instrumenten is, dat
zelfs een beginneling na enige oefening
al een aardig effect kan bereiken.
Ook op het gebied van de ongeveer
anderhalf jaar geleden ingevoerde cas
sette-recorder geeft de Firato veel
nieuws te zien. Het cassette-systeem
brengt het aanbrengen van de band te
rug tot één simpele handbeweging. Bei
de spoelen zitten in één huis, dat niet
groter is dan een pakje sigaretten Deze
cassette wordt eenvoudig in de daar
voor bestemde ruimte van de recorder
gedrukt. De band kan op deze manier
nooit van de spoel aflopen. De bijbeho
rende recorder is een bgzonder klein
en handzaam apparaat. Het toestel
neemt op en geeft weer in alle standen,
en is bovendien eenvoudig te bedienen.
Er zgn reeds zestig „musicassettes"
in de handel, met volledige langspeel-
programma's van muziek uit het we
reldrepertoire. Thans zgn cassettes be
schikbaar met een speelduur van twee
maal een half uur en binnenkort ko
men er cassettes, die tweemaal drie
kwartier spelen. Het laatste op casset-
tegebied is de cassette-speler, speciaal
bedoeld voor gebruik in de auto. Het
toestel wordt aangesloten op de auto
radio, waarvan alleen versterker en
luidspreker worden benut.
Firato '65, manifestatie van
niet te stuiten ontwikkeling
