Soekarno in het
voor eerste maal sinds
uitbreken van opstand
tilburgse
bankroof
„Te zwaar om te
Professorale kritiek op
menselijk lichaam
reuk slecht en
gehoor matig
Koninklijk
paar terug
uit de West
ISA A C STERN?
Ah ik van een stuk
houspeel ik het
Spoedig een
teveel aan
dierenartsen
Dagorder nieuwe legerleider
Prinses Margriet legt
krans bij Haarlems
verzetsmonument
Tijdens veertiende congres van
Veteranen Legioen Nederland
E en Van Go-yen in
Wenen gestolen
Omar Dhani naar
Nederland
Jongen door
stroom gedood
,Sittardse Edison
voor
Gahy Hermans
Prinses Margriet
in de verpleging
Traag alarm
Weinig beveiliging
Hart te hoog
Politiebond St. Michael
„Geïoer op politie
in bepaalde
publiciteitskringeh
MAANDAG 18 OKTOBER 1965
PAGINA 5
KOEALA LOEMPOER, 18 okt
(AFP/UPI) De bevelhebber
van het Indonesische leger, gene-
raal-majoor Soeharto, heeft opge
roepen tot intensivering van de
acties tegen de rebellen, aldus
radio Maleisië. Volgens het radio
station richtte Soeharto zich met
deze boodschap tot de strijdkrach
ten in zijn eerste dagorder als
commandant van het leger.
Claus von Amsberg en Pieter van
Vollenhoven begroetten de konin
gin op allerhartelijkste wijze.
Uit naam van haar vader legde
prinses Margriet tijdens haar
bliksembezoek aan Haarlem
een krans voor het verzetsmo-
nument aan de Dreef.
i
""""'IIIIIIIIIHIIHIIHinHIHNIIIMIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIh
(Vervolg van pagina 1)
Jen. Deze man stond toen oog in oog
met de enige cliënt, die in de bank
|\°f? aanwezig was, de heer De Winter,
aar aan de Tilburgse Textielschool.
™*e tie tegenwoordigheid van geest heeft
?ebad om de man *o goed op te nemen,
''at hij hem bij confrontatie zeker denkt
,e herkennen.
Een vrouwelijke employé van de
cank heeft voorts een beschrijving kun
nen geven van een Vlaams sprekende
Jnan, die in het begin van vorige week
twee keer aan de balie is geweest met
°e als smoes aangevoelde vraag, of hij
Belgisch geld kon omwisselen. De
Politie heeft ook een tip gehad van
een Tilburger, die er een dag of tien
voor de overval getuige van is geweest,
hat een zwarte Peugeot met Franse
kentekens uit de richting Breda de stil
te Delmerweg opreed en daar werd
gewenkt door een man, die per fiets
gekomen was en in gezelschap was van
een kind. Deze stapte in de auto en
8af de beide inzittenden uitleg aan de
hand van een plattegrond van de stad.
Dat het hier geen normaal wegwijzen,
maar een mogelijke verkenning betrof,
sou kunnen worden afgeleid uit het feit,
dat het initiatief uitging van de posten
de man met fiets en dat de auto na de
uitleg niet de stad inreed, maar terug
keerde in de richting van Breda.
Dat de bende naar België heeft kun-
Ben ontsnappen, is intussen wel duide
lijk een gevolg van de gevolgde, lang
zame methode van alarmering en van
het ontbreken van middelen om grens
posten af te sluiten. De douane aan
de grenspost Goirle-Poppel kreeg het
eerste alarm pas binnen op het mo
ment dat de auto's daar pass^-^den;
oat was 25 minuten nadat de Tilburg
se politie de eerste berichten over de
overval had binnengekregen. Men heeft
toen in het Tilburgse bureau drie men
sen gelijktijdig aan de telefoon gezet,
twee om de omliggende plaatsen te bel
len en een om de zuidelijke grensposten
te waarschuwen.
Men wist toen de kentekennummers
hog niet die werden later in een
telexbericht verspreid maar wel dat
de overvallers in twee lichte Citroëns
ES 19 ontsnapt waren. Het bellen van
de grensposten moet echter naar hoofd
inspecteur Manders ons meedeelde, zo
borden verstaan, dat men de politie
posten ter plaatse belt, die dan op hun
beurt weer contact opnemen met de
douane. De douane in Goirle kreeg het
bericht dan ook 25 minuten na het alarm
Van de politiepost Goirle door. Als dit
klarm bij de douanepost eerder was
binnengekomen, had men daar overi
gens nog niet veel kunnen uitrichten:
de zwak bezette douanepost beschikt
hamelijk niet over middelen om de
grensovergang te blokkeren. Met de
dienstwapeng staat men uiteraard
machteloos tegenover een zwaargewa
pende bende. Maar men zou in een
dergelijk exceptioneel geval al het ver
keer tijdelijk kunnen stopzetten en die
genen, die aan het stopsignaal geen ge-
boor zouden geven, zouden door een
Paar simpele spijkerplanken of iets
dergelijks onherroepelijk tot stilstand
kunnen worden gedwongen, waarna de
achtervolgende politieversterkingen het
hunne hadden kunnen doen.
Naar wij van hoofdinspecteur Man
ders van de Tilburgse recherche ver
nemen wil de Tilburgse politie naar
aanleiding van de gemakkelijke ont
snapping over de Belgische grens be
paalde suggesties doen over een
grensafsluiting in geval van groot
alarm. „Suggesties, die als ik ze
vóór de overval had gedaan, zonder
meer zouden zijn weggewuifd", aldus
de hoofdinspecteur. „Men heeft soms
een dergelijke zaak nodig om tot iets
te komen", zo voegde hij eraan toe.
Wellicht zal er in Tilburg nu ook
•heer belangstelling ontstaan voor de
^gelijkheid van aansluiting op het
k'armsysteem, dat in het nieuwe Til-
jjdngse politiebureau is ingebouwd. Tot
dusver heeft men hiervoor slechts één
gegadigde gehad: de firma V. D.,
d'e er haar onlangs afgebrande pand
jh de Heuvelstraat mee beveiligd had..
Pet volkomen ontbreken van alarm-
«istallaties (ook intern) schijnt overi
gens geen exclusiviteit van de AMRO-
??nk te zijn. De Tilburgse recherche,
rje deze zaak uiteraard al heeft nage-
^ckken, doet hier uit veiligheidsover
wegingen verder geen mededelingen
Ï7er, maar de genoemde hoofdinspec-
deu Perkte wel op, dat Nederland ont-
haiï 's uls een land „waar men in Abra-
dis schoot denkt te wonen."
ö-^erkwaandig is nog, dat de n
jCüerdag op vrijdag in Rotterdam
stWs van de reeds in de nacht van
aSn n aut0'* noS n'et aan de politie en
vin douaneposten waren doorgege-
ttchV e Tilburgse politie kreeg pas be-
re 'l over de diefstal, toen de overval
lltu leen ^e!t was- De Rotterdamse po-
N bevestigde bovendien tot twee keer
dat de auto van de heer Blietz wit
ol6s'. terwijl uiteindelijk in Brussel
b<nW:i dat het een lichtblauwe wagen
num-
ge-
de ***BoedeHjk heeft mevrouw Blietz in
S°hih°nd van donderdag vanuit haar
rU £8 een aantal van de bankrovers
tramhalte zien staan. Het viel
"*lf „"P, dat bij die halte omstreeks
eeh tussen de wachtende mensen
*'on(jDahtal donkere zuidelijke typen
hl J1' die er even later, toen de
«om andere passagiers had meege-
v*n V 'Varen achtergebleven. De auto
TT nip* familie Blietz stond toen nog
diefstal a'gesloten voor de deur. De
"erd 's morgens ontdekt.
Soeharto, een anti-communist die in
Nederland zijn militaire opleiding heeft
genoten, maakte na de staatsgreep
van 1 oktober binnen 20 uur een eind
aan de macht van de opstandelingen en
is sindsdien de belangrijkste militair in
het land geworden na de minister van
defensie, generaal Abdoel Haris Nasoe-
tion.
Volgens radio Maleisië zouden in
Bekasi, op 30 kilometer ten oosten
van Djakarta, 120 van communis
tische sympathieën verdachte perso
nen zjjn gearresteerd. Oo'k zouden 39
vuurwapens, bijna 1,5 ton munitie en
vijf anti-tankbommen zijn buitge
maakt. De militaire commandant van
midden-Java heeft opgeroepen tot de
arrestatie van vier rebellerende offi
cieren, onder wie kolonel Soeherman
de voormalige chef-staf van de Di-
ponegoro-divisie. Volgens waarnemers
zijn deze vier officieren de enige re
bellenleiders die zich nog op vrije
voeten bevinden. Het leger maakte
vorige week bekend dat 90 procent
van de ontrouwe militairen zich had
overgegeven of gevangen was geno
men,
President Soekarno heeft
gisteren, voor het eerst sinds de mis
lukte staatsgreep van 30 september, in
het openbaar een rede gehouden. Dit
gebeurde ter gelegenheid van de ope
ning van de conferentie „tot afschaffing
van buitenlandse militaire bases",
waaraan volgens radio Djakarta wordt
deelgenomen door delegaties uit veer
tig verschillende landen. Soekarno, die
gekleed in uniform in het Engels sprak,
zei dat de (door internationale commu
nistische „vredescomité's" georgani
seerde) conferentie „het imperialisme
en de oude gevestigde machten dient te
vernietigen."
„De nieuwe machten, die in opkomst
zjjn zullen winnen omdat het grotere
deel van de mensheid aan hun zijde
staat. Wij zullen winnen. Wij zullen het
imperialisme met onze gecombineerde
kracht vernietigen en een wereldvrede
vestigen zonder de euvelen van het
imperialisme, dat voortkomt uit het ka
pitalisme", aldus de Indonesische pre
sident. die verder nog opmerkte dat
men ook de buitenlandse „geestelijke
bases" diende te verwijderen. „Zelfs
in mijn land bestaan deze stromannen
en werktuigen van het imperialisme".
De Amerikaanse inlichtingendienst
(CIA) noemde hij als voorbeeld van de
„euvelen van het imperialisme."
De conferentie is nu dus eindelijk,
na zeven dagen uitstel wegens de mis
lukte putsch, begonnen. Alle veertien
etages van het hotel, waar de conferen
tie wordt gehouden, staan onder stren
ge bewaking. Overigens viel het aantal
deelnemers tegen: slechts zestig buiten
landse afgevaardigden waren aanwezig.
(De Indonesische delegatie alleen al
telt 68 man). Tot nu toe is op de con
ferentie nog geen Chinees gesignaleerd.
Inmiddels gaat in Indonesië de an
ti-communistische campagne in volle
WENEN, 18 okt. (UPI) Een schil
derij van de zeventiende eeuwse mees
ter Jan van „oyen is spoorloos verdwe
nen uit het museum van de Weense
Kunstacademie. Het doek, een Hol
lands havengezicht, vertegenwoordig'
een waarde van een miljoen Oostenrijk
se schillings, ongeveer 150.000 gulden.
De Oostenrijkse politie heeft via In
terpol een arrestatiebevel uitgevaar
digd voor een 28-jarige Duitser, die
Bremen als verblijfplaats heeft. Hij
staat volgens de Oostenrijkse politie te
boek als een gerenommeerde kunstdief.
Een suppoost, die zaterdagmorgen
vrijwel direct nadat het museum zijn
poorten had geopend, bemerkte dat het
doek was verdwenen, heeft verklaard,
dat hij zag hoe een jongeman zich het
gebouw uit haastte.
Het schilderij, Jat 25 bij 41 centime
ter groot is, kan gemakkelijk onder de
arm worden meegenomen,
hevigheid voort. In Soerabaja hebben
zaterdag duizenden Islamieten en
Christenen tijdens een massa-betoging
de ontbinding van de Indonesische
communistische partij geëist. Een
buitenstaander, die men voor commu
nist aanzag, werd mishandeld. Het
was de eerste, van hogerhand be
schermde massabijeenkomst in Soe
rabaja sinds de mislukte opstand.
Een eenheid van de Indonesische
strijdkrachten is zaterdag binnengedron
gen in de Chinese ambassade te Dja
karta, aldus een bericht van het Chi
nese persbureau „Nieuw China". In het
geen waarschijnlijk het eerste uit
Djakarta afkomstige bericht van „Nieuw
China" is, na de mislukte opstand van
30 september werd gezegd dat meer
dan 40 Indonesische militairen het bu
reau van de handelsraad hadden bele
gerd en „hard op de deur hadden ge
slagen met geweerkolven".
DJAKARTA, 18 okt. (ANP) Lucht-
maarschalk Omar Dhani, wiens rol bij
de mislukte staatsgreep in Indonesië
nog steeds niet duidelijk is, zal binnen
kort naar Nederland gaan om te pra
ten over de stichting van een vlieg
tuigindustrie in Indonesië.
Dhani's vroegere assistent, vice-
luchtmaarschalk Sri Moeijono Herlam-
bang heeft dit bekendgemaakt. Omar
Dhani is opperbevelhebber van de In
donesische luchtmacht.
AMSTERDAM, 18 okt. „Men pleegt
veelal de mens te beschouwen als de
kroon der schepping en is daarbij maar
al te zeer geneigd te denken dat wij
in ieder opzicht het beste zijn wat de
natuur heeft voortgebracht. Maar dat
valt, althans voor het lichamelijke, ze
ker niet mee. Dit zei zaterdag prof. dr.
E. J. Slijper, hoogleraar in de alge
mene zoölogie, in zijn aulavoordracht
over „De plaats van de mens in het die
renrijk" op de 19de Amsterdamse uni
versiteitsdag.
Nadat de mens, aldus prof. Slijper,
in dezelfde tijd waarin een koe een
kalf van twintig kilo voortbrengt, een
baby van drie kilo heeft geproduceerd,
nadat deze moeizaam, hulpeloos en
met een veel te lange navelstreng is
geboren, wordt hij gevoed met melk
van een calorische waarde van 67,
tegen 106 bij een varken en 156 bü
een schaap. Daardoor, en door an
dere oorzaken, groeien wij langzaam.
Maar wanneer wij eenmaal op naar
verhouding zeer late leeftijd volwas
sen zijn geworden, zijn wij dan ook zo
zwaar, dat wij nooit zullen kunnen
vliegen als een vogel en dat onze
klimprestaties ver achter blijven bij
die van een eekhoorn.
Wij kunnen, juist als de mensapen,
zelfs van nature niet zwemmen om
dat ons zwaartepunt daartoe te on
gunstig is gelegen. Gelukkig, zo voegde
prof. Slijper daar aan toe, kunnen wij
het leren.
Onze opgerichte gang maakt dat wij
het hart te hoog dragen, waardoor spat
aderen en andere bezwaren bij de mens
gemakkelijk ontstaan. Onze reuk is
slecht, ons gehoor matig en alleen ons
ALMELO, 18 okt. De negentien
jarige loodgieter G. de Roo is tijdens
werkzaamheden voor het plaatsen van
een geiser door elektrische stroom ge
dood. De jongeman kroop met een ko
peren buis onder een vloer en stootte
toen met de buis tegen een door de
bewoner voor zijn TV-toestel aange
brachte stroomdraad. De jongen was
op slag dood.
gezicht is goed ontwikkeld, al kunnen
wij dan niet naar achteren kijken zoals
een konijn of een paard. Pluspunten
voor de mens noemde prof. Slijper zijn
zweetklieren, die een goede warmtere
gulatie mogelijk maken, zijn vrije bo
venarm en zijn om de eigen as beweeg
bare onderarm, waardoor hij schroeven
kan bevestigen en flessen kan ontkur
ken. Naast de kwalitatieve ontwikkeling
van zijn hersenen vormen zijn naar
verhouding grote afmetingen de oor
zaak, dat hij de energie-huishouding
van zijn lichaam zuinig kan voeren.
Daardoor behoeft hij weinig tijd aan
de voedselvoorziening te besteden en
kon hij zich die typische menselijke
eigenschap ontwikkelen, die wij als het
bezit van een cultuur plegen aan te dui
den. Lichamelijk heeft deze cultuur de
mens echter beslist geen voordeel ge
bracht en prof. Slijper acht het dan ook
niet uitgesloten dat door zijn meest men
selijke kenmerk de mens zijn plaats op
aarde en daarmee zijn plaats in het
dierenrijk wel eens niet zo heel lang
meer zal kunnen behouden.
SCHIPHOL, 18 okt. Na een ver
blijf van drie weken in de West zijn
koningin Juliana en prins Bernhard
zaterdagavond om kwart voor tien in
ons land teruggekeerd. De prinsessen
Beatrix en Margriet en hun verloof
den, prinses Christina en een sehare
autoriteiten onder wie de minister-pre
sident waren tei begroeting naar de
luchthaven gekomen.
Toen het koninklijk paar de trap van
de DC-8 van de KLM afdaalde die
non-stop van Zanderij in Suriname naar
Schiphol was gevlogen, was het hun
aan te zien dat zij blij waren weer thuis
te zijn. Omstuwd door een leger fotogra
fen en cameraiieden en m het felle
licht van een batterij schijnwerpers be
groetten de prinsessen hun ouders. De
koningin omhelsde de 1 u-en Von Ams-
berg en Van Vollenhoven; de prins gaf
hen een hand. Vervolgens begroette
premier Cals het koninklijk paar, bene
vens de ministers Diepenhorst, Den Uyi,
en Samkalden, de gevolmachtigd mi
nister van Suriname, dr. Einaar en die
van de Nederlandse Antillen de heer
Lampe en de president-directeur van
de KLM, dr. G. van der Wal.
De begroeting van minister Biesheu
vel en zijn vrouw die de reis naar de
West hebben meegemaakt kwam een
beetje in de verdrukking. Het was prin
ses Christina die hen het eerst opmerk
te.
SITTARD, 1» okt. Burgemeester
H. Dassen heeft zaterdag in de stads
schouwburg aan Toon Hermans' zoon
tje Gaby, tijdens de gala-avond ten ba
te van een Mariniersmonument, de
„Sittardse Edison" uitgereikt. Het le
men beeldje toont de beeltenis van de
tot in de verre omtrek legendarische
Sjefke Mois.
De vader honoreerde deze beau-ges-
te aan de zoon met een kort optreden
in het Sittards dialect.
HAARLEM, 18 okt. Slechts enkele
honderden Haarlemmers waren zater
dag naar het verzetsmonument aan de
Dreef in Haarlem getogen om getuige
te zijn van een kranslegging door prin
ses Margriet. De prinses, die op deze
dag haar in de West vertoevende vader
verving, nas per helicopter naar de
Spaamestad gevlogen om deel te nemen
aan enkele evenementen, die ter gele
genheid van het veertiende jaarcongres
van het Veteranen Legioen Nederland
waren georganiseerd. Na de kransleg
ging sloeg de prinses op het bordes van
het stadhuis een défilé van oudstrijders
gade. Voor deze manifestatie bestond
van de zijde van de bevolking grote
belangstelling.
Om omstreeks half twaalf arriveer
de de prinses op de gedenkplaats. Zü
was vergezeld van mevrouw A. V. de
Beaufort, hofdame van de koningin,
en kapitein-luitenant ter zee E. Roest,
adjudant van de koningin. Namens het
V-L-N. eerden de luitenant-generaal M.
R. H. Calmeyer, oud staatssecretaris en
lid van de Raad van Advies van het
legioen en de algemeen voorzitter, de
heer B. H. J. Doppen de slachtoffers
van het verzet.
Daarna ging het in pijlsnelle vaart
naar het stadhuis, waar het college
van R- en W. en het bestuur van
het V.L.N. stond aangetreden om aan
de prinses te worden voorgesteld. In
middels waren al vele duizenden
Haarlemmers op de Grote Markt
samengedromd om van het volgende
punt van het programma, het défilé
van oua-gedienden, getuige te zijn.
Enthousiast zwaaiend gaven de onge
veer 300 oud-strijders, die werden
voorafgegaan door een eigen muziek
korps, van hun koningsgezindheid
blijk. De manifestatie kreeg een ge
moedelijk slot toen de congressisten
in de Gravenzaal werden ontvangen.
Haarlems burgemeester mr. O. P F.
M. Cremers, zei bijzonder erkentelijk
te zijn voor het feit dat prinses Margriet
naar Haarlem was gekomen. „Temeer
omdat u met uw gedachten al bij de
thuiskomst van uw vader en moeder
zult zijn. U hebt ons met deze daad
werkelijk in het hart getroffen." De
burgemeester dankte de veteranen voor
hun strijd voor de vrijheid. „U heeft
uw leven en uw gezondhid in de waag
schaal gesteld voor het vaderland."
Twee Urkse vrouwen, die in folkloris
tisch kostuum waren gestoken, boden
de prinses een Urkse pop aan. De bur
gemeester mocht een Urks poppen-
vrouwtje, uitgevoerd als theemuts, in
zijn armen sluiten.
Het hoogtepunt van het ochtendpro
gramma vormde de inleiding van gene-
raal-majoor Thomson, die door de con
gressisten in de Hildebrandtzaal aan
dachtig werd beluisterd. Het thema
luidde „Het zwaard in de schede". De
heer Thomson betoogde in zijn rede
voering dat de taak van de gevallenen
ook in vredestijd moet worden voort
gezet. „Het is noodzakelijk dat onze
houding dezelfde blijft als in oorlogstijd
het geval was. Een houding van trouw
99
en saamhorigheid." De generaal zei dat
men wat dit betreft een voorbeeld kon
nemen aan het Nederlandse vorstenhuis.
Het veertiende congres werd besloten
met een bezoek aan het legermusum
in Leiden en een intiem diner in de
Haarlemse Doelenkazerne.
DEN HAAG, 18 okt. Prinses Mar
griet is vanmorgen haar werkzaamhe
den in het ziekenhuis De Lichtenberg
te Amersfoort begonnen. De prinses wu
zoveel mogelijk theoretisch en prak
tisch met de verpleging kennis maken.
Zij is daartoe voorlopig ingedeeld bij
de groep van de voorlopleiding en zal
later een voor haar doel aangepaste
cursus volgen.
AMSTERDAM, 18 okt. Op de uit-
spraak van de minister van Binnen
landse Zaken, de heer Smallenbroek,
dat men in politiekringen gauw getrof
fen is, wanneer er m de pers zo nu
en dan kritiek is op het optreden van
de politie, is gereageerd door de re
dacteur van het orgaan van de katho
lieke politiebond St. Michaël, de heer
G. J. van Bavel.
Deze schrijft in de „Katholieke po-
litie-ambtenaar"„Naar onze me
ning en ervaring is er in bepaalde
publiciteitskringen een voortdurend
„loeren" op de handelwijze van de
politie en er is maar een incidenteel
reageren van de politie zelf. En is
ons reageren dan een overgevoelig
heid of een oprechte zorg voor de
handhaving van de rechtsorde?" al
dus de heer Van Bavel.
„Zou een breed opgezet onderzoek
naar de stoornissen in de verhouding
politie-publiek moeten voeren tot een
kunstmatig kweken van geschilpunten
of het activeren van latent aanwezige
wrijfpunten?" zo vraagt de heer Van
Bavel zich af. „De minister en wü mo
gen toch wel vertrouwen hebben in de
objectiviteit en deskundigheid van de
mensen, die met een dergelijk (weten
schappelijk gefundeerd) onderzoek zou
den worden belast."
NIJKERK De 55-jarige E. van
Norden is op de Havenweg alhier met
zijn bromfiets frontaal tegen een hem
tegemoetrijdende vrachtwagen gebotst
en om het leven gekomen.
(Van onze verslaggeefster)
Aulerhalf uur na het afgesproken
tijdstip verschijnt het vioolfeno
meen Isaac Stern in de nok
van het Amsterdamse Haven
gebouw. Ster(n)-allures? Die heeft
de kunstenaar weinig: hij prevelt,
terwijl vele blitzlampen op hem ge
richt worden, iets over verkeerskno-
pen op het spitsuur in Amsterdam,
werpt een bewonderende blik op die
zelfde stad, die er bij de ondergaan
de zon en omzoomd door het IJ van
deze hoogte onweerstaanbaar mooi
bij ligt, en gaat dan snel over tot
de orde van de dag: zijn verblijf in
Nederland, na enige jaren afwezig
heid, zijn opvattingen, zijn voorkeur
voor concert of plaatopname, zijn
idealen. Vragen staat vrij en Stern
antwoordt geduldig, uitgebreid, gees
tig.
Ja, hij kent die uitspraak van een
beroemde collega,: „als ik nog eens
op de wereld kwam zou ik pianist
worden". Nee, Stern noemt geen na
men, maar hij kan zoiets niet be
grijpen. De viool geen uitdrukkings
mogelijkheden genoeg? Kom nu toch,
het is het instrument dat de mense
lijke stem het meeste nabijkomt. Hij
wordt trouwens zó door zijn instru
ment èn door de moeilijkheden die
het meebrengt in beslag genomen,
dat hij geen tijd heeft zich in zulke
speculaties te verdiepen. Die proble
men zullen overigens wel meevallen,
wanneer je de beschikking hebt over
twee meesterviolen van Guarnerius
del Gesu. Op de eerste speelt hij al
jaren, de tweede, uit 1740, heeft hij
pas een maand in zijn bezit. Het was
een exemplaar waar de Belgische
„crack" Eugène d'Isaye gedurende
zijn leven op gespeeld heeft, „mon
fidéle compagnon" heeft hij er eigen
handig in geschreven.
Het spelen voor plaat of voor pu
bliek moest eigenlijk geen onder
scheid maken, vindt Isaac Stem. Een
als legpuzzle verknipte en in elkaar
geschoven opname is geen echte
vertolking, het is ook absoluut niet
nodig allerlei kleine details te gaan
uitsnijden en verbeteren. De essen
tie van een plaat luidt: is dit het
goede moment? Zo niet, heb je het
honderd andere keren beter gespeeld,
tant pis...
De heren van de platenmaatschap
pij, die Stern bewaken, zouden on
gerust moeten opkijken bij deze uit
spraak, ware het niet dat zij kwam
uit de mond van één der grootste
violisten van het ogenblik. Zijn pla
ten-aantal wijst ook niet op enige on
rust van deze kant: in Nederland
zijn thans zo'n 25-tal opnamen van
hem te koop, waaronder niet alleen
het doorsnee-klassieke repertoire,
maar ook concerten van Prokofieff,
Barber, Hindemith, Bartok, Strawins-
ky, Alban Berg. Daartussen valt één
plaat op, waar Stern volgens de le
gende zelf hot initiatief toe genomen
heeft: „None hut the lonely Heart",
waarop hjj o.a. Brahms Hongaarse
Dans no. 5, The 'light of the
bumblebee, Kreislers Liebenslied,
Green sleeves, Clair de lnne, Humo
reske en Ave Maria speelt. Motive
ring: ,,If I like a work, I play it",
wat iets anders is (en waarin hij een
der aanwezigen dan ook haastig cor
rigeert!) dan: Als een werk goed is,
speel ik het! Hij weigert zich het
image aan te meten van de traditio
nele grote violist, die altijd ernstig
is. De mensen hebben soms behoefte
aan zulke muziekjes, enI like to
help people"!
Dat blijkt ook wel uit het initiatief,
dat Isaac Stern persoonlijk in Ame
rika genomen heeft, om daar een af
deling van de Jeunesses Musicales te
stichten: „Het kan en moet de jon
ge musicus vooruit helpen, wanneer
zo'n wereldorganisatie achter hem
staat. Bovendien wordt dóór J.M.
ook het publiek van de toekomst ge
maakt. Hij heeft interesse voor de
meest uiteenlopende zaken, van Bach
tot baseball, spreekt vijf talen en
vindt het leven te kort (160 concer
ten per jaar, plus grammofoonopna
men) om al zyn plannen en idealen
te verwezenlijken.
Even wordt hij venijnig wanneer
het gaat over de kwestie, of het Ame
rikaanse concertleven het wel kan
opnemen tegen de Europese cultuur
en traditie: „Door wie is die Ameri
kaanse stijl gecreëerd? Door c°ca"
cola-drinkende Texasartiesten als Tos-
canini, Monteux, Bernstein, Orman-
dy? Zij is gedistilleerd uit het beste
wat Europa te bieden had, maar om
sociale of politieke redenen vaak uit
eigen schoot verjoeg! Stawinsky
Bartók, Schönberg, Hindemith, wie
schoten er niet allemaal wortel in
Amerikaanse bodem? Overigens
geldt óók in de muziek: er zijn meer
wegen die naar Rome leiden, ofte
wel er is meer dan één manier om
iets mooi te spelen!"
Stern werd In 1920 in Rusland ge
boren, verhuisde met zijn ouders
naar San Francisco toen hij nog geen
half jaar oud was. HH woont thans
in New York (met uitzicht op het
Central Park) en bereist van daar
uit de hele wereld. Gevraagd naar
zijn grootste prestatie tot nu toe,
noemt hij... zijn drie kinderen, die
nog geen strijkstok hanteren, wél la
waai op de viool kunnen maken! Dat
voert naar de experimentele mu
ziek: Stern kan die soms waarderen,
zolang de menselijke geest erin maar
waarneembaar blijft. De mooiste con
certzaal ter wereld? Hij laat zich
niet vangen, noemt er diep naden
kend een stuk of zeven op: natuur
lijk het Amsterdamse Concertgebouw
dan een paar Amerikaanse, Russi
sche, Zürich, Venetië... En de viool
die zingt maar voort!
UTRECHT, 18 okt. De voorzitter
van de Kon. Nederl. maatschappij voor
diergeneeskunde de heer N. A. Com
mandeur, heeft hier zaterdag een waar
schuwend woord gesproken aan het
adres van die jongeren, die van plan
zijn diergeneeskunde te gaan studeren.
Volgens recente voorspellingen van het
bureau statistiek van de Utrechtse uni
versiteit zal het aantal afgestudeerde
dierenartsen tussen 1963 en 1973 ver
drievoudigen.
Hoewel men op het ogenblik nog niet
kan spreken van een overcompleet,
meent de heer Commandeur, dat ge
zien het steeds stijgende aantal aanko
mende studenten bij de veterinaire fa
culteit, het gevaar van een teveel in de
naaste toekomst niet ondenkbaar is.
Verschillende jonge dierenartsen moe
ten nu al zoeken naar een geschikt
werkgebied. De heer Commandeur ver
wacht, dat juist doordat de „dieren
artsenpopulatie" de laatste jaren sterk
is verjongd, het aantal openvallende
plaatsen niet groot zal zijn.
Soeharto: Intensiever
actie tegen rebellen
