HOLLYWOOD IN STIJL EN
DURF ACHTER BIJ EUROPA
E
VLEGELJAREN DER PROMINENTEN
voor
Richard
Burton
en Liz
Taylor
rWIE IS BANG VOOR
VIRGINIA WOOLF?"
DE STROZAK
ONZALIGER GEDACHTENIS
Hoofd
rollen
Vrouwlijke James
Succes voor
Jeanne Moreau
Advertentie
PLUS
23 OKTOBER 1965
PAGINA 2
R heerst weer welvaart in Hollywood. De sterren vragen krank
zinnig hoge salarissen en krijgen ze ook. Hun impressario's
ruilen hun Cadillacs in voor Rolls-Royces. De grote studio's, die
nog niet zo lang geleden diep in de schulden staken, hebben het vol
geestdrift over record-winsten. De vakbladen juichen over de „nieu
we voorspoed" van Hollywood. Toch kan een buitenstaander, die dit
allemaal hoort en ziet, zich gemakkelijk vergissen in de stemming,
die er in het Mekka van de film heerst. Want ondanks de vette winsten
en de Rolls Royces hangt er een sfeer van onrust en twijfel over
de filmstad. Dezelfde kopstukken, die in het openbaar spreken over
Hollywoods wedergeboorte, bekennen tegenover elkaar hun ongerust
heid over de gang van zaken in de industrie.
Slecht rapport
Er was eens een Britse film, ge
titeld „Hot enough for June" (De
man met de geheime formule) met
Dirk Bogarde in de hoofdrol. De
Amerikanen moesten er niet veel
van hebben.- Toen kwamen James
Bond en 007. Thans is de film met
Bogarde opnieuw in vertoning ge
bracht onder de titel „Agent 83".
Naar gemeld werd, bedroegen de
ontvangsten van de film in de eer
ste week van zijn Amerikaanse her
vertoning meer dan driehonderd
duizend gulden.
Hetgeen, veronderstellen we, toch
wel iets bewijst.
Gewone moeder
Deze ongerustheid heeft tal van oor
zaken. Men maakt zich zorgen over de
klaarblijkelijke breuk in de samenwer
king tussen de verschillende maatschap
pijen binnen de industrie, een breuk, die
het prestige van Hollywood ernstig in
gevaar kan brengen. Men piekert over
de duidelijke achterstand op het punt van
het scheppende talent in vergelijking met
de Europese filmers- De nieuwste Euro
pese films als „The Knack", „Gold-
finger" en „A hard Day's Night"
hebben geweldige indruk gemaakt op
Hollywood, dat zich altijd vol zelf
verzekerdheid heeft beschouwd als
's werelds „filmhoofdstad". Zelfs som
migen van Hollywoods oudere en
trouwste filmers geven toe, dat ze onder
de indruk zijn van de stijl en de durf
der Europese films en dat ze teleurge
steld zijn over de betrekkelijke lusteloos
heid die spreekt uit een groot deel van
de Hollywoodse produktie- „De Europea
nen geven de toon aan en wij maken
telkens opnieuw dezelfde films" heeft
een vooraanstaande producent-regisseur
in Hollywood onlangs verklaard.
Dergelijke verklaringen worden boos
tegengesproken door degenen, die Hol
lywood door dik en dun trouw blijven
en die er op wijzen, dat de wereld van
de film nog altijd wordt geregeerd door
het Amerikaanse geld en de Ameri
kaanse technische kennis. Maar een
feit blijft, dat de films, die het meeste
opzien baren en die de grootste winsten
opleveren, over het algemeen buiten
Amerika worden gemaakt, ofwel door
Europeanen of door Amerikanen, die
hun land hebben verlaten.
bezorgde gezichten zien om zonder meer
van een welvaartsstad te kunnen spreken
De Franse regisseur Claude Chabrol
heeft een vervolg gemaakt op zijn film j
„De Tijger lust ze rauw," een parodie
op de James Bond-films. De nieuwe film.
die „Marie-Chantal contre le Dr. Kah"
heet, is volgens Chabrol een komisch
spionageverhaal, dat in Marokko speelt.
De hoofdpersoon is een spionne, Marie-
Chantal, die op zoek gaat naar een dia
mant van onschatbare waarde, de Blau
we Peter. Ze is een soort vrouwelijke
James Bond. die altijd onberispelijk ge-
kleed gaat. Chabrol 'heeft voor zijn film
een aantal interessante acteurs bii el
kaar gebracht, onder wie Marie Laforet.
die de titelrol speelt, Serge Reggiani.
Francisco Rabal, Charles Denner en de
onverwoestbare Akim Tamlroff.
De Britse regisseur Tony Richardson
Is begonnen met de opnamen voor de
film „Sailor from Gibraltar" met in de
hoofdrollen Jeanne Moreau en Ida Ban
nen. Jeanne Moreau is op het ogenblik
een van de meest gevraagde sterren van
de wereld. Als ze met haar werk voor
„Sailor from Gibraltar" klaar is, zal
ze onder regie van Luis Bunuel optreden
in de Frans-Spaanse co-produktie ..De
Monnik". Bunuel is voornemens de film
in Spanje op te nemen, maar omdat het
onderwerp mogelijk weerstanden zal op
roepen bij de Spaanse autoriteiten, houdt
hij rekening met een verbod en zoekt hij
naar uitwijkmogelijkheden in Frankrijk.
Bunuel's film „Viridiana" mag in Span
je nog steeds niet worden vertoond.
Romy Schneider en Peter O'Toole in What's New Pussycat?", een
Amerikaanse film met buitenlandse acteurs.
De Gaulle:
Lange asperge
Natuurlijk maken de winsten de diep
ste indruk op de.leiding van de grote stu
dio's. De conservatieve filmverhuurders,
die automatisch alle in het buiteland ge
maakte films of films in een vreemde
taal, als „art films" kunst-films dus, wan
trouwden begrijpen niets van de enorme
opbrengsten van films als „Zorba de
Griek" of „Casanova 70". Evenmin
kunnen zij zich verzoenen met het feit,
dat een man als Marcello Matroianni, die
zelfs geen Engels kan sprekend) in
Amerika een groot kassucces is.
Ondanks deze concurrentie uit het bui
tenland is de Amerikaanse filmindustrie
in plaats van zich daartegen aaneen te
sluiten, onderling sterk verdeeld. Deze
verdeeldheid is op allerlei gebieden merk
baar. Ofschoon er al meer dan twee jaar
zijn verlopen sinds het overlijden van
Eric Johnston, de algemeen gewaardeer
de voorzitter van de Motion Picture As-
socation of America, zijn de kopstukken
in Hollywood het nog steeds niet eens
over een opvolger. En hoewel de meeste
filmmakers het er over eens zijn, dat de
censuur-code, die de industrie zichzelf
heeft opgelegd, hopeloos is verouderd,
kunnen de voornaamste studio's' het'
maar niet eens worden over een herzie
ning ervan.
Het met veel tamtam aangekondigde
plan om een Hollywood-museum van 21
miljoen dollar te bouwen als een mo
nument aan de prestaties van de Ameri
kaanse filmindustrie schijnt nog maar
weinig kans op verwezenlijking te heb
ben- Sol Lesser, de president van het
museum, heeft onlangs zijn ontslag in
gediend. Gebrek aan medewerking en fi
nanciële steun zijn de voornaamste oor
zaken. dat het zes jaar oude plan niet van
de grond is gekomen, hoewel de ge
meente Los Angeles er een kostbaar stuk
grond voor ter beschikking heeft gesteld
plus 271.000 als een rechtstreekse bij
drage.
Ondanks al deze uiteenlopende proble
men, zou het echter overdreven zijn.
een al te pessimistisch beeld van de Ame
rikaanse filmindustrie te schilderen. Te
gen fikse winstcijfers of tegen de blinken
de, spiksplinternieuwe limousines, die nu
de nog niet zo lang geleden grotendeels
leegstaande parkeerplaatsen van de stu
dio's vullen, valt nu eenmaal niets in te
brengen. Maar hoewel er sinds de don
kere dagen van de jaren veertig en begin
vijftig veel is verbeterd, kan men in Hol
lywood momenteel toch nog veel te veel
De filmmaatschappij Columbia plaat
ste enige tijd geleden een aantal kleine
advertenties in de New York Times",
waarin afgelegen huizen te koop werden
gevraagd met kelders waarin jonge vrou
wen" konden worden opgesloten. De ad
vertenties waren bedoeld als" reclame
voor de film „The Collector" van William
Wyler. Stelt u de verbazing van de maat
schappij voor, toen ze verschillende brie
ven kreeg van te goeder naam en faam
bekend staande makelaars, die huizen te
koop aanboden, waarin jonge vrouwen
gemakkelijk gevangen konden worden ge
houden.
Zaken zijn nu eenmaal zaken.
een zeer groot hoofd. Iedereen meen
de dat hij een ernstige hersenafwij
king had. Ook op zijn onderwijzer
maakte hij nooit de indruk een gezon
de jongen te zijn en toch werd hij uit
vinder van het elektrisch licht en de
grammofoon.
Voor mi j
nan mensen,
RICHARD Burton en Elizabeth
Taylor spelen onder regie van
Mike Nichols de rollen van Geor
ge en Martha in de verfilming van Ed
ward Albee's toneelstuk „Who's Afraid
of Vriginia Woolf?", waarvoor enkele
weken geleden te Northampton in de
Amerikaanse staat Massachusetts
buitenopnamen zijn gemaakt.
Burton, die voor het eerst sinds 194 7
is gaan kijken naar de voorlopige op
namen van een film, waarin hij op
treedt verklaarde na afloop: „Ik was
geweldig geboeid door die kerel op
het witte doek. Die vent met dat volle
maansgezicht vernietigd door een
vrouw, was ik zelf niet. Het is een ko
medie, natuurlijk een tragisch-kome-
die en ik ben van mening, dat juist de
grootste stukken zijn. De mensen la
chen onder „Hamlet".
is het een liefde
die elkaar vernietigen.
De twee paren vertegenwoordigen 't
nihilisme in de moderne samenleving"
Jk heb", ging Burton voort, „het
stuk van Albee voor het eerst gelezen,
toen ik in de trein zat op weg naar
Californië. Ze hadden het al eerder
aan Elizabeth aangeboden en ik kwam
er pas voor in aanmerking, toen er
al verscheidene anderen aan de beurt
waren geweest. De ról heeft eeWw&hn-
zinnig facet, dat anderen wellicht heeft
afgeschrokken. Hoe het oölczy, de vol
gende morgen in de trein vroeg Eliza
beth me: „Wel, wat denk je ervan?"
„Jij kunt die rol niet spelen", ant
woordde ik. „Maar je moet het toch
doen om niemand anders de kans te
geven. Ik was ervan overtuigd, dat ze
de felheid had, maar ze was te jong
De grimeur heeft echter wonderen
met haar gedaan en je moet eens zien
hoe ze loopt. En dan die afschuwelijke
stem!" besluit Richard Burton glim
lachend.
PAUS JOANNES
onoplettend
Ouders, heeft u een belhamel, een
kind in uw gezin, u kunt zich gesteund
weten door een boek dat pas is uitge
geven in Engeland en Amerika. Het
heet „Cradles of Eminence" (Vlegel
jaren der Prominenten) en werd ge
schreven door de psycholoog Victor
Goertzel en zijn vrouw Mildred in
Californië. Dit tweetal heeft zijn men
senkennis verrijkt door het analyse
ren van meer dan 400 beroemde man
nen en vrouwen van de twintigste
eeuw.
De meeste prominente figuren blij
ken in hun jeugd niet zulke lieverd
jes en goede leerlingen geweest te
zijn.
Einstein, waarschijnlijk de groot
ste geleerde van onze tijd, was een
trage leerling. Hij leerde het spreken
pas ongewoon laat, was zeer slecht in
bet afleggen van examens en bij
§Bort en spel was hij altijd de laat-
Üe. Hij begaf zich weinig onder de
feensen en het werven van vrienden
Was ook niet zijn sterkste zijde.
Thomas Edison werd geboren met
Het echtpaar heeft in dit boek ge
tracht een antwoord te geven op de
vraag hoe en onder welke omstandig
heden een intelligent kind opgroeit tot
een genie. Zij vonden dat minstens
60 procent van alle beroemdheden op
school reeds allerlei problemen had.
Zelfs paus Johannes werd eens naar
huis gestuurd met een slecht rapport
wegens onoplettendheid. Hij heeft het
wijselijk nooit aan zijn ouders ge
toond.
De Gaulle, die op school de bij
naam „lange asperge" droeg, was
een weinig opgewekte, afwezige en
langzame schooljongen. Beroemde
schrijvers zoals Chesterton en Faulk
ner werden in hun schooltijd gerekend
tot de mislukkelingen, terwijl Church
ill de meest gevierde domkop van al
lemaal was.
De schrijvers van „Cradles of Emi
nence" zijn echter niet gebleven bij
de schooljaren van al deze dames en
heren. Verbazend is aldus het boek
dat factoren als een slecht ge
zinsleven, een ondeskundige opvoe
ding en zelfs lichamelijke afwijking,
vaak geen belemmering voor de „gro
ten" bleken.
Neem b.v. de geschiedenis van hel
onaantrekkelijke meisje genaamd
Eleanor, wier vader waarvan ze
zeer veel hield de dood vond omdal
hij te veel had gedronken. Haar moe
der verstootte haar daarna omdat zij
„een onmogelijk kind" was.
Zij werd bij een strenge grootmoe
der ondergebracht die haar oude kle
ren aantrok en die haar het speler
met vriendinnetjes verbood. Ziehiei
een ideale omgeving om tot een ner
veus en labiel mens uit te groeien.
Maar zou Eleanor Roosevelt zonder
dit verleden wel zo'n sympathieke
en sterke vrouw geweest zijn voor de
gehandicapte president Roosevelt van
de Verenigde Staten?
Ook de kwestie van afkomst en er
felijkheid wordt in het boek niet ver
geten. Ruim een kwart van de vier
honderd beroemdheden die worden
beschreven, had een moeder met de
zelfde intelligentie als haar zoon, die
van zijn aangeboren gaven gebruik
maakte bij zijn carrière in weten
schap of kunst.
Dus ook minder knappe moeders
kunnen genieën voortbrengen.
En dan nog een sterk voorbeeld:
Hitler en Mussolini waren jongens die
lang bij moeders pappot bleven en
een hekel hadden aan hun vader. Het
resultaat van hun activiteiten kan nog
steeds moeilijk worden vergeten.
CHARLES DE GAULLE
langzaam
een lichaam kan zich in veel bochten wringen, maar
K heb de laatste jaren
voortdurend het gevoel
gehad, dat de opperste le
gerleiding tegenwoordig niet
meer zo stevig met de jonge
soldaatjes omspringt als vroe
ger. Regelmatig worden er
maatregelen getroffen, die
even een klein jaloers flits je
door me heen doet schieten
van „Dat was vroeger an
ders".
Neem nu even de opzien
barende aankondiging dat de
strozakken gaan verdwijnen.
Dat doet voor mij de deur
dicht: de Nederlandse soldaat
is niet meer wat hij geweest
is. Vandaag of morgen komt
misschien het bericht het
zov me niet verbazen dat
niet me.'r een ijselijk schril
fluitende sergeant-van-de-
week de slapenden komt
wekken, maar een zoet kus
sende Mar-, Mil- of Luva.
Nee dan in mijn tijd.
De strozakkcntijd was dat.
Natuurlijk niet voor iedereen,
nee, alleen voor de laagsten,
de soldaten. Jongens met een
rang, of jongens die in de
toekomst een rang zouden
krijgen sliepen toen al op
echte matrassen.
In Breda bijvoorbeeld, waar
ik de eerste maanden van
mijn dienstplichtige diensttijd
doorbracht op een officiers-
school, lagen wij leerlingen in
heldere kleine zaaltjes, met
twaalf man bezetting, op fraai
opgetuigde binnenveringsma-
trassen en donzigzachte kus
sens. De lakens waren witter
dan bij moeder thuis en ook
de slopen werden elke week
ververst. Dat sliep best en op
dat punt hoorde dan ook nie
mand een klacht van mijn
lippen. Wie dacht er toen aan
het bestaan van strozakken?
De officieren (en leerlingen)
in ieder geval niet. Stro is
voor de paarden, dachten wij
toen.
En voor soldaten, wist ik
na twee maanden. Dat was in
Eibergen, een kamp waarvan
de naam me ontschoten is
het bestaat trouwens niet
meer waarheen ik met
dienstplichtig soldaat Hans
M., die door iedereen om on
verklaarbare redenen Bill
werd genoemd, was overge
plaatst. In Breda vonden ze
ons bij nader inzien niet de
juiste figuren voor een rang
boven „soldaat".
Een grote donkerblauwe zak
en een kleine idem kregen we
daar, en die moesten vol met
stro, want dat waren MA
TRAS en KUSSEN, legden
andere soldaten honend uit.
Die verkneukelden zich bij de
gedachte dat twee wegge
stuurde officiersschoolleerlin-
gen evenals zij de eenvou
dige maten die weken tevoren
meteen al in de uitzichtloze
positie als dplsld waren ge
plaatst een paar helse
nachten tegemoet gingen.
Strostof in oren, neus,
mond, haar sokken, overal,
want het vullen van een stro
zak is geen eenvoudige zaak.
Het strohok bevat een aantal
balen in elkaar geperst stro,
het ijzerdraad is er nog om
heen gebonden. Je trekt pluk
ken los en laat ze vallen in de
wijde opening van de blauwe
zak. Het gruis vult als een
dichte mist het bedompte hok.
Het vullen gaat traag. Het
stro moet goed losgetrokken
worden, maar dat duurt te
lang en dus gaan er wel eens
harde brokken mee naar de
donkere diepte van de steeds
bultiger wordende zak.
Met een dwaas gedrocht
op de schouder naar de
slaapzaal, waar dertig li
chamen de eigen strozak al
min of meer gevormd hebben.
De matrassen van Bill en mij
zijn ongeveer de helft dikker,
we hebben rekening gehou
den met het uitzakken van
hei losse stro.
Wat een nacht. Een lichaam
kan zich in veel bochten
wringen maar onmogelijk is
het om zich op een knobbelig
scromatras zo te parkeren dat
het lijf rust krijgt. Venijnig
porren ruwe stukken tegen de
halfverteerde snijboontjes van
de avondmaaltijd en als bajo
netten spietsen de scherpe
strootjes zich door het Bra
bants bonte kunnensloop.
Na die radbraaknacht is de
ontdekking afgrijselijk dat
de matras in het midden on
rustbarend is geslonken. „Bij
vullen" brult de sergeant,
„noem je dat nest een bed?
NAAR HET STROHOK". Hij
had evengoed naar de tin
mijnen" kunnen zeggen.
Na een week slapeloosheid
begint de strozak te wennen,
maar het duurt een paar
maanden voor het een lekker
matras is. Onder de groen
bruine deken tekent zich
flauw de vorm van het li
chaam af. Een ondiep dal,
met zachtglooiende wanden,
aangepast aan de dplsld, de
hoek van de opgetrokken
knieën, de ronding van de bil,
de iets diepere indruk van de
schouder.
Dat is het moment waarop
de slaper voorzichtig dient te
worden, want als een hoogge
plaatst heer een strozak met
een kuil erin ziet is er slechts
één opmerking. Juist, „naar
het strohok". Dus voor de in
spectie fluks de kuil opvullen,
het stro eventueel een beetje
opschudden, di overspannen
de deken aan de zijkanten
strak aantrekken en stevig
instoppen en dan bestaat de
kans dat een koninklijk rust
bed gespaard wordt voor ver
nietiging, en de soldaat voor
een nieuwe week kwelling op
de ruwe strobonken.
En nu gaat dat dus anders
worden. Ons leger krijgt
schuimplastic matrassen. Geen
kameelachtige gevaarten meer
op de dubbeldeks bedden,
geen pijnlijke spieren na een
nacht als een fakir op een
spijkerbed, maar ook geen
beloning voor de ontberingen
in de vorm van een naar het
lichaam geschapen maatma-
tras.
Confectie wordt het. Ge
zond slapen op plastic (tegen
ons zeiden ze dat stro zo ge
weldig gezond was, veel ge
zonder dan al die schuim-dit-
of-dat. We vroegen ons wel
af, toen, of het alleen voor
soldaten gezond was). Wij
temden het stro, vochten er
mee, dwongen het na harde
strijd met ons hele lichaam
tot overgave, dat was de ma
nier waarop het leger toen
met jonge soldaten omsprong.
Ze worden tegenwoordig in
de watten gelegd, de jongens-
Wat zeg ik, in het plastic
JAN HEEMSKERK
i....in de watten gelegd...
Sfeer van onrast en twijfel
in 's werelds filmhoofdstad
