De Kerk
deze week
Morgen Wereldmissiedag en
Dag der V.N.: reden voor
Verdriet om
pater Arrupe
Vermetele sprong in avontuur
de
Als mens
honger heeft
kan hij
niet bidden
Natuurzuivere
Pierre van
Haarlemse
is de abbé
pastoor
Van Dam
Medan
Ned. vakcentrales
niet naar Rusland
MARTINI
Door rector
D. Coppes
Om nooit te vergeten..
Jurist bestrijdt
rechtmatigheid
casino-besluit
Vier dagen dood
in stoel
DOUWE EGBERTS
Tijd nog niet rijp
voor tegenbezoek"
Celibaat
Superioriteitswaan
Honger en gebed
Acht huisjes
ZATERDAG 23 OKTOBER 1965
PAGINA 5
ONZE VADER DER
VERENIGDE NATIES
Morgen is het Wereldmissie-
en tegelijk Dag der Ver-
enigde Naties. Na alles wat er
laatste weken gebeurd is van
uit het hart van de Kerk: de
discussies over de missie en de
reis van de Paus naar de Ver
enigde Naties in New York, is
er alle reden voor bezorgdheid
én verwachting.
nieuwe kampong Karya
Kasih in Median in aanbouw.
Pastoor Van Damcompleet
Wle* de witte capucijnenbaard,
Poseert voor het bouwwerk.
frisse King Pepermunt,
het besté dagelijkse middel
ter opwekking en verkwikking
HAARLEM, 22 okt. Hfo Ifokt het
prototype van de missionaris. AJIe ele
menten zfon aanwezig. De bruine ca-
pucfonenpfo, de lange witte baard, de
vriendelijke, maar toch vastberaden
ogen achter brilleglazen en de verha
len over zijn missie met bruine men
sen. Maar pastoor A. van Dam OFM
Cap. is geen zielen jager. Hfo Ijraat
niet alleen over zfon eigen katholieke
mensen. Zijn aandacht richt zten op
allen: op boedhisten, op protestanten,
op katholieken en op islamieten. Hu
is sinds een paar weken met ve™°'
in zijn geboortestad Haarlem, lot
voor kort was hfo nog in Medan, de
kolossale stad met zeshonderdduizend
in woners op Sumatra. Daar staat hfo
bekend als een tweede Abbé Pierre.
PATER SIMON SWITZAR
TERUG IN BRAZILIË
1 - fgr^Tl ^B000n0i(FW?
(trlU (>m
MAStTiai JlOSSI
W-.MWOaWS «EW8"9
Een hotel... een lounge... nieuwe kennissen en oude be
kenden. Tussen komen en gaan leiden onze verschillende
reisroutes steevast naar de gulle ontspanning van een
zonnige Martini. Gekoeld? Met soda? „On the rocks?
Toost maar en proef met smaak. Wij smaken de gulden
geneugten van Martini Vermouth. Proost.
MARTINI Iets bijzonders bij elke gelegenheid!
ROSSO, BIANCO EN EXTRA DRY Vi flw fIJSVi «M t M»
Bea. Voor info' is hij de man van het
concilie, na paus Joannes. De manier
waarop hij gebogen, beminnelijk, al
tijd glimlachend, als een geest zo mar
ger, dwars door de problemen heen-
wandelt is onnavolgbaar. Tegen alle
afschuwelijke tegenwerking in heeft
hij gewoon het secretariaat der een
heid doorgezet, het schema over de
oecumene telkens weer onder de aan
dacht gebracht en het er redelfok
doorheengesleept, de verklaring over
de Joden, geschonden, maar toch le
vend, behouden voor het nageslacht.
Natuurlijk hfo niet alleen, maar zfo'n
aandeel is toch wel heel groot.
En nu, deze week, niet fel en boos
als de Nederlanders, niet autoritair als
de Jezuïetengeneraal, maar doodleuk
en vrijmoedig wandelt hij door alle
verboden en beperkingen heen en legt
een verklaring over het celibaat af die
zo gezond en reëel is dat niemand er
onder uit kan: „Aard, motief en bete
kenis van het celibaat dienen op betere
wijze te worden uiteengezet. Daarbij
moeten alle discriminaties tegenover
de gehuwde clerus uitgesloten worden.
Zoals uit de historie en uit de praktijk
van de Oosterse kerken blijkt, gaat
het niet aan om de mogelijkheid tot
volledige overgave aan God van de
priester alleen te veronderstellen van
degene, die in celibaat leeft. Dit oecu.
menisch concilie dient ove* de dienst
en het leven van de priester, of die ge
huwd is of ongehuwd, zijn goed en
fundamenteel woord te zeggen.
Bij alle discussies en spanningen,
bij alle tegenstellingen, moeten we
telkens de basis kunnen vinden om
gezamelfok te bidden. De Wereldmis
siedag en de Dag der Verenigde Na
ties nodigen daartoe uit. Misschien is
dit een dag om de tekst van het onze
vader te overwegen, die is samenge
steld om door katholieken en pro
testanten samen gebeden te worden.
ONZE VADER, DIE IN DE HEMEL
ZIJT
zie neer op uw mensen van alle
landen alle rassen, alle kerken, alle
godsdiénsten. Wij bidden U dat ze in
eikaars waardigheid mogen geloven
omdat ze geloven dat ze allen U als
Vader hebben;
UW NAAM WORDE GEHEILIGD
in allen; ook in de nu nog onder
voede. onderontwikkelde, vervolgde,
voortvluchtige, in doodsangst verke
rende mensen, die uiterlijk alle waar
digheid hebben verloren; ook in ver
wende, weldoorvoede, rfoke, machtige
mensen, die op het punt staan hun
innerlijke waardigheid te verliezen;
UW KONINKRIJK KOME
waarin de verwachting heerst; de
verwachting van het goede, de hoop
op de voltooiing, het verlangen naar
de oprechte liefde; werk in ons opdat
we in goedheid voor elkaar die ver
wachting levend houden;
UW WIL GESCHIEDE
zoals hfo geschiedde toen u de we
reld schiep en alles wat de aarde
bevolkt, de hemel en al wat in de
ruimte aanwezig is, de zeeën en al
wat er onder het wateroppervlak aan
wonderlijks leeft; er staat geschreven
dat U toen zag dat alles zeer goed
was; laat Uw Wil nu weer geschie
den in ons, opdat al wat wij scheppen
goed mag zfo'n voor alle levende we
zens laat het weer goed zfon, al
wat Gfo van ons ziet.
OP AARDE ZOALS IN DE HEMEL
GEEF ONS HEDEN ONS DA
GELIJKS BROOD
het eten en drinken dat wfo nodig
hebben, de frisse lucht en woningen
en warmte, geef ons onderwijs en ont
wikkeling, werk en ontspanning;
maar geef het niet alleen in zo over
vloedige mate aan ons in het wel
varende westen; doe ons eindelfok de
middelen vinden om de miljoenen, die
zelfs het brood niet hebben, te hel
pen zichzelf te helpen;
EN VERGEEF ONS ONZE SCHUL
DEN
dat wfo het brood soms in de vuil-
dat wfo het brood soms in de vuil
nisemmer gooien;
dat wfo de knop der welvaart soms
zo onnadenkend in- en uitschake
len;
dat wfo bfo alle wonderlijks van de
ze tfod ons soms zo zitten te ver
velen;
dat wfo moe zfon geworden van het
denken over de honger in de we
reld;
dat wij alles zo vaak overlaten aan
enkele idealisten;
dat wfo nog steeds als verdeelde
christenen niet samen het werk
gaan doen;
ZOALS OOK WIJ ONZE SCHULDE
NAREN VERGEVEN
de mensen die ons aohteruitgesteld,
geminacht, vergeten, gepasseerd
hebben;
EN LEID ONS NIET IN VERZOE
KING
de moed op te geven of onver
schillig te worden;
MAAR VERLOS ONS VAN DE BOZE
van de oorlogsdreiging, van de
spraakverwarring in de Verenigde
Ntties, van de hooghartigheid der
kolonialisten, van de verblindheid der
hartstochten in de jonge volken, van
de uitbuiters die alle chaos ten eigen
voordeel gebruiken, van de vooroor
delen, van de rassenscheidingen.
Verlos ons bovenal van het groot
ste kwaad dat wfo, blank en zwart en
geel en bruin, alle mensen over heel
de wereld, elkaar niet zouden vinden
in het geloof dat U onze Vader bent.
Wfo geloven dat U ons daarvan kunt
verlossen.
WANT VAN U IS HET KONINKRIJK
EN DE KRACHT EN DE HEER
LIJKHEID IN EEUWIGHEID. AMEN.
BEZORGDHEID EN
VERWACHTING
alcGZorgdheid om de missie kan men
tisèh samenvatten: in de vaak chao-
din toestanden der zelfstandigwor-
vrrf ondergaan missionarissen vaak
haaf als andere blanken: de
W Van een vroeger geknecht en nu
sgeslagen volk richt zich tot allen;
,°ade, ook door de missionering
«ta bevrijde tegenstellingen tussen
««nmen en volken komen naar bo-
',n anSst en achterdocht, die ver-
vnrikkelfok veel slachtoffers maken;
v® missie, die bfo alle feilen onpeil-
aar veel goeds gedaan heeft wordt
5, bedreigd door het denken van in-
10edrfoke concilievaders. Dat laatste
k missahien het grootste gevaar, de
«rootste zorg. De opdracht tot missio
neren, door de Heer zelf gegeven,
mag op geen enkele manier de vrfo-
■*eid van de te missioneren volken
*n individuen aantasten. Dat betekent
«at men hen niet mag dwingen, noch
psychisch, noch moreel om het chris
tendom te aanvaarden. Maar ook dat
men de cultuur van de volken volko
men respecterend, daarbinnen het
*^anSehe moet prediken en hen niet
«fi1,.* •tuur moet opdringen. Er be-
a metéën soort christelijke cul-
o-oo^" bestaat 'misschien helemaal
fiu p®C lek christelijke cultuur. In
ie culturen zal het christendom
naar wzenlijke waarden moeten kun
nen te realiseren.
Ons past dus vooral respect, vrij
blijvende getuigenis, bescheidenheid
•n daadwerkelijke charitas. Tfodens
tie 35ste Missiologische week in Leu
ven kwamen deze geluiden zeer hoop
vol naar voren en ook drongen ze
■Poradisch door in de conciliedebat-
ten. Maar er zfon ook telkens heel
andere geluiden. Deze week verklaar
de de generaal de Jezuieten, pater
Pedro Arrupe, in het katholieke dag-
bjad ,,Ya" van Madrid: „De niet-
christeifoke culturen hebben ongetwfo-
«ld zeer prijzenswaardige waarden,
maar zonder de andere culturen ook
maar iets te kleineren, moet gezegd
y'orden, dat de totale som van waar
den der christelijke wereld superieur
*s- Hoe Iemand dat in 1965 nog kan
-eggen is voor velen een absoluut
raadsel. Het enige dat men mag zeg-
*en is dat men gelooft dat de chris-
mifoke religie (niet cultuur) superieur
aan alle anderen. Dat kan men
met grote vrijmoedigheid zeggen, de
gaarde van dit getuigenis zal dan
«oor anderen worden afgelezen aan
tie leefwfoze van degenen, die het ge-
migenis aflegden. Het respect, de
dienstbaarheid, de oprechte charitas
mn aanzien van de jonge volken zal
Van het geloof in Christus getuigen.
V'Cen enkele superioriteitswaan.
In die geest zullen ook christenen
moeten werken binnen de ontwikke-
~ngsprojeeten van de Verenigde Na-
«es, £)e jmpasse binnen die organi-
«atie is niet op te heffen door aan
moedigende en vermanende woorden
maar vooral en in de eerste plaats
«oor actieve deelname in het werk
van de organisatie.
2o verdrietig je wordt van pater
***upe, zo helemaal hartverwarmend
tel! ens het optreden van kardinaal
ZANDVOORT, 23 okt. Mr. J. I.
Maarssen uit Amsterdam bestrijdt het
recht van de minister van Justitie, op
te treden tegen de „Recreatieclub Zand-
voort", die in het Badhotel alhier hel
spel Delphi beoefent. Mr. Maarssen
heeft de voorzitter van de genoemde
vereniging, de heer J. J. Pas, die te-
vens directeur is van het Badhotel, ge
adviseerd door te spelen, ondanks de
opdracht van de minister alle speelza
len te sluiten. De heer Pas heeft het
advies van zfon raadsman in overwe
ging genomen. Begin volgende week zal
hfo een beslissing nemen. Voorlopig is
de speelzaal in Zandvoort echter geslo
ten.
„Met mr. Maarssen ben ik van me
ning, dat wfo volledig in ons recht
staan als we doorspelen", zei de heer
Pas. „Wfo hebben een vereniging met
een sterk besloten karakter. Wfo heb
ben altfod precies gedaan wat de wet
voorschrijft.
Het is in strfod met de Grondwet en
met de Wet op de Kansspelen, als men
ons spel in beslag neemt. Maar ik
ben geen vechter. En als we doorgaan,
dan is het hooguit voor vfof minuten,
want dan staat de politie ongetwijfeld
voor de deur."
De heer Pas keurt de maatregel van
de minister overigens niet af. Het was
hem allang duidelijk, dat er iet moest
worden gedaan tegen de toenemende
chaos bfo de kansspelen. Maar hfo vindt
het jammer, dat de goede, waaronder
hfo dan ook zfo'n eigen vereniging re
kent, onder de kwade moeten Igden.
„Ik heb altfod getracht mfo tegenover
de justitie voorbeeldig te gedragen", al
dus de heer Pas.
De speelzalen in „Berg en Dal" te
Bennebroek wilde het eerst op een op
treden van de politie laten aankomen,
maar zegde de burgemeester gister
avond toe om twaalf uur vannacht te
zullen sluiten.
GRONINGEN, 22 okt. In de Tuin
straat 37 alhier werd vandaag de 76-
jarige alleenwonende heer J. Kuiper
dood in een stoel in zijn woonkamer
aangetroffen. Buren zagen de man zitten
en waarschuwden de politie. De heer K.
bleek maandag reeds aan een hartver
lamming te zijn bezweken.
ter Van Dam preekt voor zijn
schooiertjes in Medan. Hfo houdt niet
van sentimentele praatjes. Hfo is za-
kelfok en berekent hoe hfo :oveel mo
gelijk mensen kan helpen. Zfon devies
is „Karya Kasih", ofwel werk van
Liefde.
De capucfon begon zfon sociale acti
viteiten in 1958, toen hfo pastoor werd.
Hfo belicht de achtergrond van zfon
Karya Kasih vanuit zfon christelijke
levensvisie. „Sociaal werk is niet iets
van de laatste tfod. Het is zo oud als
het christendom zelf. In augustus heb
ik deelgenomen aan een congres in
Hongkong. Daar waren missionaris
sen uit tientallen Aziatische landen.
We hebben in Hongkong gestudeerd op
de sociale en economische problemen
van Azië volgens de katholieke leer.
Wfo zfon tot de conclusie gekomen, dat
we veel meer moeten doen aan socio
logie, aan industrialisatie en aan on
derwijs. De priester heeft niet alleen
tot taak de zuiver godsdienstige be
langen van zfon mensen te beharti
gen. Als een mens honger heeft, kan
hfo niet bidden." Door de moderne
terminologie klinkt echter voortdu
rend het eerste gebod voor ieder
mens. „Bemint Uw naasten als U-
zelf." Dat is het uitgangspunt van
Karya Kasih.
Pastoor Van Dam was al eerder
in Indonesia geweest. Na een ver
lofperiode keerde hfo in maart 1958
naar Medan terug. Op huisbezoek
kwam hfo bfo mensen, die nauwe
lijks een dak boven het hoofd had
den. Hfo zag honderden ondervoede
mensen. Hfo hielp waar hfo kon hel
pen. Alle mensen. „Ik laat niemand
sterven om het feit dat hfo toevallig
niet katholiek is." De vele aanvra-
Advertentie)
(Advertentie)
Deze vergelijking wordt terecht ge
maakt. Pastoor Van Dam heeft veel
met de wereldbefaamde Fransman
gemeen. Hfo geeft aan de daklozen
een dak, aan de zieken hun genees
middelen, aan de armen iets meer
welvaart en troost aan de weduwen.
„Ik heb Abbé Pierre nog pas ont
moet. Ik kreeg van hem een stevige
bfodrage voor mfon rfodende polikli
niek." Meteen is de Haarlemse capu
cfon weer met zfon gedachten in Me
dan, vanwaar zfon medische staf met
de polikliniek uitrukt naar ver verwij
derde kampongs. Naar de grote stad,
die als elke metropool, waar ook ter
wereld, achtergebleven groepen kent,
mensen, die aan de normale sociale
zorg ontsnapten. Dat gebeurt in New
York, Parfos, in Rotterdam en ook in
Medan. Evenals Parfos heeft Medan
zfon hypermoderne ziekenhuizen;
evenals New York heeft de Suma-
traanse hoofd stad haar brede, welva
rende boulevards.
Medan kent echter ook zfon sociaal
onaangepaste bevolkingsgroep. „Die
mensen vind je overal", is de nuch
tere constatering van pater Van Dam.
Als hfo zoiets zegt, doet hfo ook denken
aan de Italiaanse Don Vesuvio, alias
pater Borelli, die zfon bewogenheid
om het harde lot van zfon naaste ver
bergt achter een zakelfok inzicht en
een nuchter oordeel. Maar de liefde
drfoft hem door heel Europa. Hfo preekt
een kruistocht van de naastenliefde
voor zfon schooiertjes in Napels. Pa-
(Advertentie)
Coopvaett
gen om hulp putten zijn kas al spoe
dig uit.
Hij schakelde de Indonesische pers
in. Zfon naam en zfon werk werden be
kend. Pastoor Van Dam kreeg zodoen
de een entrée bfo vele goede men
sen, die hem hielpen met kleding, me-
dicfonen of bouwmaterialen. Weer was
zijn kas leeg. Pastoor Van Dam ging
toen Maleise liedjes zingen op Ne
derlandse melodiën. Zingend bezocht
hfo alle 68 lagere scholen van Medan.
Als tegenprestatie hielpen de kinde
ren hem aan oud papier en lompen.
De pastoor ging naar de haven. Aan
de schepelingen vroeg hij lege fles
sen. De bemanning gaf ze graag.
Ik zou grsag zien, dat de bemanning
van de stoomvaartmaatschappij Oce
aan uit Amsterdam een bijzonder be
dankje kreeg. Ze hebben me geweldig
geholpen."
Karya Kasih is een officiële stich
ting Er is een bestuur. Er zfon geen
leden. Wel vrijwillige helpers. Wat
doet Karya Kasih? De stichting verbe
tert de huisvesting door bouw en her
stel van huizen. -Karya Kasih ver
strekt voedsel en kleding, betaalt dok
tersrekeningen en bemiddelt voor
gratis behandeling. Karya Kasih geeft
medische hulp aan ver verwijderde
kampongs door een mobiele polikli
niek en organiseert trips voor arme
en gebrekkige kinderen.
Wat zfon de resultaten tot nu toe?
Acht huisjes werden gebouwd voor
weduwen met kinderen. De kampong
heet Karya Kasih. Er staat een te
huis me: tien kamers voor verwaar
loosde bejaarden. Vierhonderd huizen
zfon hersteld en opnieuw bewoonbaar
gemaakt. Dan is er da polikliniek.
Het aantal kleren en de hoeveelheid
voedsel, die werden uitgereikt, kan
niet meer worden berekend. Acht
trips werden georganiseerd voor de
ontspanning van honderden arme kin
deren. Vier trips werden ondernomen
voor gehandicapte kinderen.
Pastoor Van Dam heeft nog vele
plannen. Hfo wil een centrale post met
kantoor en bergruimte: uitbreiding
van het medische werk van de mobie
le kliniek en aanschaf van instrumen
taria. Dan wil hfo meer huizenrepa
ratie en uitbreiding van het werk voor
gehandicapte kinderen. Het zfon groot
se plannen. Met Franciscaanse ver
metelheid stort de capucfon zich in
zijn volgend Sumatraans avontuur. Hij
vertrouwt op het tuisfront. Nog meer
vertrouwen stelt hfo in zfon Medane-
zen. Voor hen leeft hfo en voor hen
vraagt hfo. Een kleine groep Haar
lemmers heeft pastoor Van Dam al
bewogen tot activiteit.
Voor de rest heeft de procurator
van de capucfonenmissies in Tilburg
zfon girorekening opengesteld. Het
nummer is 64589.
UTRECHT, 22 okt (ANP) De drie
Nederlandse vakcentrales, NW, NKV
en CNV hebben besloten geen gehoor
te geven aan de uitnodiging van de
Russische vakbeweging om een veer
tiendaags bezoek aan de Sowjet-Unie
te brengen. De invitatie volgde op het
bezoek dat een delegatie van de Rus
sische vakbeweging begin maart aan
Nederland bracht.
Het NW-bestuur heeft de Russen ge
schreven, dat uitwisseling van erva
ringen die de blik kunnen verruimen,
ongetwijfeld nut heeft. Het acht het niet
onmogelfok, dat de tfod zal aanbreken,
dat het NW zfon beleid ten aanzien
van contacten met communistische lan
den moet herzien, maar, aldus het NW,
wfo verhelen ons daarbfo niet, dat een
diepe principiële kloof ons scheidt van
de grondslagen van uw vakebweging.
Wfo zfon ons, zo vervolgt de brief, heel
goed bewust van de tekortkomingen in
de Westerse samenleving. De vakbewe
ging wil daar verandering in brengen,
maar dan onafhankelijk van de staat
en van de ondernemingen en niet als
uitvoerend instrument van de staat.
Het NW-bestuur wfost dan op het
feit, dat het zich ervan bewust is,
voortdurend bloot te staan aan po
gingen tot infiltratie door het Neder
landse communisme. Het vreest, dat
het aanvaarden van de Russische uit
nodiging verwarring bfo de leden te
weeg zou kunnen brengen. Onder deze
omstandigheden hebben enkele leden
van het NW-verbondsbestuur beda
ren aangevoerd tegen aanvaarding
van de uitnodiging. Het gehele ver-
bondsbestuur vond deze bezwaren van
zoveel betekenis, dat het heeft beslo
ten, af te zien van een tegenbezoek
aan de USSR.
Het N.K.V. heeft verklaard dat het
bereis is, delegaties uit het buitenland
te ontvangen, maar dat het meent op
dit moment nog niet zover te moeten
gaan. dat het N.K.V. zelf gehoor geeft
aan uitnodigingen voor bezoeken aan
landen, waar naar zfon mening geen
vrije vakbeweging bestaat. Overigens
zegt het N.K.V., dat het zich verheugt
in de verbetering van de verhoudingen
tussen Rusland en Nederland en dat
het hoopt, dat contacten zoals door de
Russische vakbeweging zfon voorge
steld, zo spoedig mogelijk kunnen wor
den gerealiseerd. Men wil hiermee, ge
zien de grote tegenstellingen in het ver-
leden, echter de nodige voorzichtigheid
betrachten.
Het C.N.V. staat in principe op het
standpunt, dat een dialoog tussen oost
en west nuttig is en dat de vakvereni
gingen van weerszijden bij die dialoog
een belangrijke rol kunnen spelen. Het
heeft daarom de vertegenwoordiger»
van de Russische vakbeweging gaarne
in Nederland ontvangen. Het meent,
dat nauwere contacten met de Russische
vakbeweging op de duur niet kunnen
uitblijven. Op het ogenblik acht men bfo
het C.N.V. de tijd daarvoor echter,
gezien de verhoudingen in Nederland,
nog niet rijp.
Voor deze kinderen in de jeugdstad
Boa; geen angst meer voor verlaten
heid. Geen honger meer maar nu een
blijde onbezorgde jeugd.
Geeft aan meer eenzame kleinen liefde
volle bescherming door uw gift.
Ook nieuwe en goed gedragen kleren
zijn zeer welkom.
DANK U!
Stichting Switsar's Jongensstad BratlL
Secretariaat: Vijverhoef 54,
Amsterdam 11, Postgiro 5 5 9 9 5 5.
(Advertentie)
