1
WH— TRICOT
Instituut voor strategische studies:
Sovjet-Unie voert produktie
lange-afstandsraketten
Achterstand op Amerika
grotendeels ingelopen
Gevangenen worden
slecht behandeld
in Zuid-Afrika
C. Huygensprijs
voor Lucebert
Waarom is het juist nü zo fijn
om een kolenhaard te hebben?
Omdat je baas bent over eigen brandstof.
Dus.... over eigen warmte.
Leefwarmte trouwens.
het overhemd met de vele troeven
Geen opmerkelijke
stijging Chinees
wapenpotentieel
EX-GEYANGENE ONTHULT:
Om behoud van
de Friese taal
Aannemer trekl
muur langs
ramen op
Ook HussemE ndt
en Kossmann
bekroond
Brussel: Hof voor
Rechten van Mens
niet bevoegd in
taalwetgeving
Minder mankracht
Geen provocaties
Belgische broertjes
(5 en 7) wilden trein
laten ontsporen
Gemeente akkoord
VRIJDAG 19 NOVEMBER 1965
PAGINA 9
V makkelijk
4 zo droog
nooit kreuken V ventilerend lang meegaan alom
nooit strijken 4 snel gewassen 4 gecontroleerd verkrijgbaar
4ni?en
Met goedkeuring van Bouw
en Woningtoezicht heeft de
Utrechtse aannemer Voorn een
verdieping op zijn huis gebouwd.
Daardoor is er een muur ge
metseld voor de keukenramen.
Fijn om een haard te hebben waar je zelf wat aan kunt doen. Waar
voor je zelf de brandstof in voorraad hebt. Je eigen warmte ligt gewoon
voor het opscheppen. Niets of niemand die daar iets aan veranderen
kan. Je bent baas over eigen warmte. Leefwarmte!
Fijn om een haard te hebben die je zelf in de hand hebt. Want: waar
voor hèb je een haard in huis, tenslotte? Om warmte te krijgen als 't
koud isda's nogal klaar. Dan is het maar goed om baas te zijn over
eigen warmte. Leefwarmte!
Fijn om een haard te hebben waarmee je niet afhankelijk bent. De
kolenman komt als je hem nodig hebt. Brengt wat je nodig hebt. Eigen
voorraaddus wat kan je gebeuren Vriest het harder - stook je harder.
Vriest het minder - stook je minder. Altijd zelf de toestand volledig in
de hand. Altijd baas over eigen warmte. Leefwarmte bovendien!
Alleen kolen geven leefwarmte
(Advertentie)
ma/a
SKODA
(Advertentie)
Wees de fiscus vóór.
Koop nü. Het kan u
honderden guldens scheten.
Skoda - een veiüge keuze
988 cc-45 pk-120Jem u
1,vin9ertop"-pookschakek«g4
,aagbeneineverbru.k^ Pm2
groot remoppervlaK. n
ruitesproeiers, st"ur®
slaapbanken, laadvloer
gebittacte carrosserie
®KODA DEALER:
^utobedr. VERBEEK N.V., Bloemen-
°aalsew. 1 -9, Bloemendaal, tel. 52301
LONDEN, 19 nov. (Rtr.) De Sov
jet-Unie heeft haar sterkte op het ge
bied van lange afstandsraketten in het
afgelopen jaar met veertig procent ver
hoogd, waardoor zjj haar achterstand
op de Verenigde Staten in grote mate
heeft ingelopen. Tot deze slotsom komt
het „Instituut voor Strategische Stu
dies" in Londen in zijn jaarlijks over
zicht over de machtsverhoudingen in de
wereld.
Het instituut, dat medewerkers uit
dertien landen, waaronder de Ver
enigde Staten, heeft, is van oordeel
dat het strategisch potentieel van
communistisch China niet opmerke
lijk is toegenomen. Met name ont
breekt het dit land aan moderne
vliegtuigen. Wel bouwt het thans
jachtvliegtuigen, tanks en duikboten,
terwijl het wellicht over enkele jaren
ook waterstofwapens zal kunnen ver
vaardigen, aldus het overzicht. Vol
gens het instituut heeft Amerika thans
een voorsprong van vier op één op de
Russen wat raketten betreft die van
schepen kunnen worden afgevuurd.
De Amerikanen zouden over 544 van
dergelijke wapens beschikken.
De Russen zouden nog altijd een gro
te offensieve rol aan het leger toeken
nen, dat uitgerust is met amfibietanks,
infrarood gevechtsmaterieel, chemische
wapens en transportvoertuigen die over
radio-actief terrein kunnen rijden. De
operationele raketstrijdkrachten onder
maarschalk Krylov zouden thans 180.000
man omvatten, hetgeen een aanzienlijke
uitbreiding sinds vorig jaar betekent.
Het instituut zegt, dat er geen bewij
zen zijn voor de Russische bewering
dat de reusachtige drietrapsraket, die
dit jaar in Moskou werd getoond, in een
ballistische baan of vanuit een baan om
de aarde een lading van vijftig megaton
op een doel zou kunnen laten neerko
men.
Wat de uitgaven ten behoeve van de
defensie betreft besteden de Verenigde
(Van onze correspondent)
j.?pRBAN, 17 nov. Bij de voort-
rjhing van nej proces tegen de 40-ja-
Zuidafrikaanse ex-gevangene Ro-
U 1 Harold Lundie Strachan, is de ver
ben a,s zijn eigen getuige opgetre-
W voor het regionale hof van Dur-
Strachan, die ervan wordt be-
Vef,gd dat hij valse inlichtingen
d laten publiceren over de toestan-
hpj1 In Zuidafrikaanse gevangenissen,
fl^breef ,|e omstandigheden, waaron-
h|j zijn inlichtingen had verstrekt
ve» "enjamin Pogrund, een verslagge-
VeL van de Rand Daily Mail. Tevens
ge5lehle hij van zijn ervaringen in de
V- anKenis van Pretoria en andere ge-
^Senissen.
verklaarde dat hij na de gesprek
ken rnet Pogrund, waarvan bandopna-
van Waren gemaakt, een korte inhoud
Sell 1 te plaatsen artikel kreeg voor-
fin®^ Daarin bleken echter verkla-
W§en te staan, die hij niet had afge-
Een van de interviews met Po-
On ?u had plaats, toen Strachan ziek
P bed lag.
gevraagd naar de toestanden in de
<iat nSenis van Pretoria zei Strachan,
strafmaatregelen tegen de Afri-
l>oirt 0 gevangenen vaak in aanwezig-
üjjU van een bezoekende arts werden
kii?evoer<1. Hij had vanuit zijn celraam
ug-,zien, hoe het er bij een
Van#e inspectie, die op de binnenplaats
Sitio e gevangenis werd gehouden, toe-
eeA' .Gevangenen werden ontkleed op
4ie ,rii gezet en in de winter van 1963,
uitzonderlijk koud was, zag hij hoe
ta op de binnenplaats stonden
"beren en te klappertanden van
St
iehan vertelde ook van een groot
'Ük6 martelingen, van de gebruike
nd ®choppen en slagen tot van tevo-
gev uitgedachte gemene trucs toe. De
°hVegenisstraf gedroeg zich doorgaans
ho^schillig, met uitzondering van één
cipier. Strachan beschreef een in-
he kt, waarbij een kreupele gevange-
een laken gehuld naar de binnen-
Voer!f van het ziekenhuis werd ver
gokte daar neergelegd. Een zekere
iï'sid Kruger kwam kijken en onder-
da2LCh korte tijd met een cipier
kmeachten kennelijk, dat de man si-
Sene ue. De bewaker sloeg de gevan-
*Ütl h 01}0Phoudelijk met een stok op
8ens °ofd- Het slachtoffer werd vervol-
f°h(ler c'e binnenplaats achtergelaten
hirnerde' iemanc' zich om hem be-
van toestanden in
a't|id semssen kwam volgens Strachan
vnif .,?en en hetzelfde punt neer
*(in en a miuachting voor het wel
de waardigheid van de gevan
genen door het bewakingspersoneel. De
Afrikanen waren doodsbenauwd voor
de bewakers. Zij kregen voortdurend
klappen met stokken, gummistokken en
leren riemen te incasseren.
„De bedoeling van de publikatie van
de artikelen," aldus Strachan, „was de
aandacht te vestigen op de onregelma
tigheden, die in de gevangenissen plaats
hebben." Hij beweerde geen bepaalde
politieke motieven te nebben, maar
verklaarde wel de huidige Zuidafri
kaanse regering intens te verachten.
Bij een kruisverhoor gaf Strachan toe
bommen te hebben gemaakt en die aan
anderen te hebben geleverd. Ook had
hij deelgenomen aan demonstraties van
Afrikanen, die een protestmars naar
de gevangenis van Durban hielden, vier
dagen na de schietpartij in Sharpeville.
Hij verklaarde wél sabotagedaden te
hebben gepleegd, maar geen communis
tische sympathieën te hebben.
De zitting werd opnieuw verdaagd.
(Van onze correspondent)
LEEUWARDEN, 19 nov. In de
ontwerpbegroting voor 1966, die Gede
puteerde Staten van Friesland kortge
leden aan Provinciale Staten hebben
aangeboden, is een post van 30.000
opgenomen die moet dienen voor het
behoud van de Friese taal. De „Ried
fan de Fryske Biweging" (Raad van de
Friese Beweging) is van mening, dat
dit bedrag in de verste verte niet lijkt
op dat, wat werkelijk nodig is om de
Friese taal als een groot cultuurbezit
voor de toekomst te bewaren. De raad
laat dat blijken uit een brief, dat hij
de Friese staten heeft geschreven. Hij
is van mening, dat er jaarlijks ten
minste 170.000 nodig is. t
De raad is van mening, dat de over
heid een actieve taalpolitiek ten opzich
te van het Fries moet voeren, temeer
daar het momenteel, o.a. door de gri
vlucht van de communicatiemiddelen,
in een bedreigde positie verkeert. Hij
stelt, dat provinciale staten hebben doen
blijken dat zij het Fries een even grote
waardetoekennen als het Nederlands,
getuige het Decentralisatierapport en
de nota Cultureel Perspectief. In de be
groting werd nog geschreven: „Sedert
lang bevindt zich het belangrijkste erf
goed van de Friese cultuur, de eigen
taal, in een bedreigde positie". In alle
voorgaande jaren is echter nooit één
cent besteed aan het behoud van dit
erfgoed.
Staten 6,9 procent van hun bruto na
tionale produkt voor dit doel. Voor Rus
land is dit percentage 5,7, voor Enge
land 6,7, Frankrijk 5,1 en West-Duits-
land 5. De sterkte te land is voor de
gezamenlijke Westelijke mogendheden
4.961.000 man, tegen 5.830.000 man van
de communistische staten. Wat zware
middelzware bommenwerpers be
treft is de getalsverhouding resp. 1055
tegen 1450. Het Westelijke bondgenoot
schap kan rekenen op 660 oppervlakte
schepen, tegen het communistische blok
op 288 schepen. Daarnaast heeft het
Westen in totaal 248 duikboten, waar
van 62 met kernaandrijving, terwijl de
communistische alliantie beschikt over
450 duikboten, waarvan 40 met kern-
aandrijving.
In het afgelopen jaar hebben zowel
de NAVO-landen als de staten van het
Pact van Warschau hun strijdkrachten
tot ongeveer 2,9 miljoen man vermin
derd, aldus het overzicht van het insti
tuut. Aan beide zijden bestaat een nei
ging om de diensttijd te verkorten.
De Russen schijnen te beschikken
over 700 750 lanceerplaatsen voor ra
ketten voor middelgrote afstand, die het
merendeel van de strategische en semi-
tactische doelen, zoals vliegvelden voor
jachtvliegtuigen, in West-Europa, Enge
land en het Verre Oosten bestrijken.
Volgens de deskundigen van het ge
noemde instituut in Londen zijn de nieu
we Russische intercontinentale raket
met vaste brandstof, de raket voor mid
delgrote afstanden met mobiele lanceer-
inrichting en de raket voor het bestrij
den van raketten nog niet geheel ope
rationeel.
Communistisch China beschikt over
meer dan 2.486.000 militairen, waaron
der vijftien divisies in Tibet. Van deze
laatste zouden er minstens zes langs
de grenzen met Indië, Nepal, Sikkim
en Bhoetan zijn gelegerd. In Tibet zou
den ook 25 vliegvelden zijn aangelegd,
waarvan tenminste twee die gechikt zijn
voor middelzware bommenwerpers.
De strategie van Mao Tse-toeng is ge
baseerd op voorzichtigheid, aldus het
overzicht. In dit verband zou het feit
moeten worden gezien, dat Peking wei
nig heeft gedaan in Indo-China om een
Amerikaanse tegenactie uit te lokken,
die gericht zou kunnen worden tegen de
vrijwel onverdedigde plaatsen waar aan
het Chinese kernwapen wordt gewerkt.
Daarom zou Peking ook zo min mo
gelijk propaganda hebben gemaakt over
zijn kernproeven. De Chinezen zouden
van oordeel zijn, dat zij steun kunnen
verlenen aan beperkte gevechtshande
lingen in Azië, zonder dat hun veilig
heid ernstig gevaar loopt, aldus het In
stituut voor Strategische Studies.
BRUSSEL, 19 november, (ANP)
Omdat zij dat zo mooi op de televisie
hadden gezien hebben twee broertjes
van vijf en zeven jaar uit de Belgische
plaats Thuin donderdagmiddag gepro
beerd een trein te laten ontsporen. Hun
plan mislukte doordat de trein, die op
weg was naar Charleroi, te langzaam
reed en de dwars over de rails gelegde
staaf opzij schoof.
De bestuurder had echter een hevige
schok gevoeld en rapporteerde dit bij
het volgende station. De knapen ble
ken na de eerste mislukking al nieuwe
staven op de rails te hebben gelegd, die
konden worden verwijderd voordat on
heil werd aangericht.
DeL „saboteurs" konden daarna spoe
dig door de politie worden opgespoord
r»Iyifili4
UTRECHT, 19 nov. Het echtpaar
A. van Plateringen en de 69-jarige M.
J. Zegers en zijn dochter Elizabeth,
die een uit de vorige eeuw daterende
bovenwoning aan de Herenweg alhier
delen, zitten in zak en as sinds hun
buurman de keukenramen en het
raampje van hun gezamenlijke WC
heeft dichtgemetseld. Die buurman, de
aannemer H. van Voorn, heeft een
etage op zijn woning gebouwd. De bui
tenmuur van de uitbreiding loopt rake
lings langs de keuken- en WC-ramen.
Er zit geen millimeter speling tussen.
De verbouwereerde bewoners kregen
de schrik van hun leven, toen zij te
horen kregen dat de aannemer de
muur heeft opgetrokken met vergun
ning van de gemeente. Commentaar
van de gemeente: Op de uit de vorige
eeuw daterende tekeningen komen die
keuken- en WC-ramen niet voor. Zij
moeten dus klandestien zijn aange
bracht. De vergunning werd verleend
op grond van de tekeningen. Commen
taar van de bewoners: Voor zover be
kend zaten die ramen er veertig jaar
geleden al.
De gemeente die meent, dat dit een
civiel-rechtelijke zaak is geworden pro-
beert nu een minnelijke schikking te
bereiken. Het aanbrengen van boven
lichten zou een uitkomst kunnen bie
den. De bewoners voelen er evenwel
niet veel voor en evenmin voor het
aanbod van de aannemer, die bereid
was luchtkokers te bouwen.
BRUSSEL, 19 nov. (UPI) De 89-
jarige koningin-moeder Elisabeth van
België blijft zich op verrassende wijze
herstellen van een ernstige hartaanval.
Zij is gisteren het bed reeds uitge
weest en luisterde naar opnamen van
klassieke muziek. Verder ontving zij
haar kleinzoon koning Boudewijn en
diens echtgenote koningin Fabiola.
ROTTERDAM, 19 nov. Econ.hoge-
sch.kand.ex. in de econom. wetensch. H.
Scheinhardt, A. van Oijen en P. van
Boland, allen Rotterdam, baccalaur.ex.:
H. Bruning, Rotterdam, doctor.: A.
Brak, Rotterdam, F. van Balluseck,
Rotterdam en R. van Geijn. Amster
dam.
AMSTERDAM, 19 nov. Univers.
ex. doctor. Nederl.: S. Segboer en
(met lof) A. Paasman. Amsterdam,
kand. Nederl.: mevr. Binnerts-Jan-
sen en P. Kleyburg en H. Smink, Am
sterdam.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 18 nov. De Jan Cam-
pertstichting in Den Haag heeft aan de
dichter Lucebert, voor diens gehele poë-
prjjs 1965 4000,toegekend Voor
tische oeuvre, de Constanten Huygens-
zijn dichtbundel „Schaduw van de hand"
kreeg W. Hussem de Jan Campertprijs
(ƒ2000,-). Alfred Kossmann zal voor
zijn prozabundel „De smaak van groe
ne kaas" de Vijverbergprijs 2000,-) in
ontvangst mogen nemen. Aan Enno
Endt werd voor zijn „Herman Gorter
documentatie" een bijzondere prijs Van
1500,- toegekend.
De commissie van advies voor het
toekennen van deze prijzen bestond uit
mr. A. Mout, Gerrit Borgers, Pierre H.
Dubois, Adriaan van der Veen en Gerrit
Kamphuis. Wanneer de prijzen uitge
reikt zullen worden staat nog niet vast.
Ter vervulling van de vacatures, ont
staan door het aftreden van de heer
Bert Bakker en het overlijden van mr.
F. Bordewjjk hebben B. en W. van Den
Haag de heren drs. G. Borgers en A.
van der Veen benoemd tot lid van het
bestuur van de Jan Camperstichting.
BRUSSEL, 19 november, (ANP)
De Belgische regering heeft besloten
de bevoegdheden van het Hof voor de
Rechten van de Mens in Straatsburg
voor een nieuwe periode van twee jaar
te erkennen, aldus heeft minister P. H.
Spaak, van buitenlandse zaken, don
derdag in de senaat medegedeeld.
België zal echter de bevoegdheid van
het Hof betwisten om zich uit te spre
ken over de taalwetgeving.
Een aantal Franstalige Belgen heeft
zich tot het hof gewend voor een uit
spraak over de vraag, of hun rechten
worden aangetast door de Belgische
taalwetten, die bijvoorbeeld geen on
derwijs in het Frans toelaten in het
Nederlandstalige deel van België, zoals
dat trouwens ook omgekeerd het geval
is.
Minister Spaak zei dat de regering
enige tijd had geaarzeld omdat een uit
spraak van het Hof, waarin de klacht
van de Franstalige Belgen zou worden-
erkend, „een zware klap" zou beteke
nen voor het internationale recht, daar
een dergelijke beslissing aan de taal
wetgeving in België eenvoudig niets zou
kunnen veranderen.
(Advertentie)
MAGISCHE VIERKANTEN
1
2
3
4
9
10
11
12
2
10
3
11
4
12
5
6
7
8
13
14
15
16
6
14
7
15
8
16
Horizontaal en vertikaal dezelfde
woorden invullen.
1 ongegist druivesap - 2 vette vloei
stof - 3 vorstentitel - 4 deel van de voet
- 5 leefregel - 6 staat in Amerika - 7
kerkelijk gebruik - 8 brij - 9 plaats in
Overijssel - 10 rivier in Azië - 11 rap
12 touw (Mal.) - 13 bode - 14 jongens
naam - 15 halmen van gedorst koren -
16 noot.
Oplossing van 18 november
Horizontaal: 1. sprankelen; 2. paar,
ego; 3. attributen; 4. ui, li; 5. zionist, au;
6. wonde, Luns; 7. Ate, Lea; 8. karig; 9.
tsaar, teer; 10. marot, cru; 11. zelfbe
wust.
Verticaal: 1. Spa, zwart; 2. patriot,
SME; 3. rat, one, aal; 4. arrend, garf; 5.
iel, rob; 6. kubus, EK, te; 7. uitlaat; 8.
Let, recu; 9. egelantiers; 10. nonius, grut
