Obstakels verdwijnen
De Gaulle: Londen
dichter bij EEG
Poging tot doorkruising
toenadering Londen-Vijf
En de boer hij
ploegde voort
der Vreugd
ALBRECHT DÜRER
Volledig grafisch werk
in boekvorm verschenen
Het volk van
Belangrijke auteurs in populair-
wetenschappelijke pocketseries
Spionage, oorlog en
moordgeschiedenis
Koka Petaio
In 1967
Conferentie
ontwapening
mét China
Helft van de
bevolking lid
van vereniging
Beeld van Rodin
naar Eindhoven
Nieuwe Breedveld
„De lan^e lo^é
die langf bleef'
Toto -systemen
Papieren leden vooral
bij beroep en politiek
ff
Historie
Arnau
DONDERDAG 25 NOVEMBER 1965
PAGINA 15
De vader: „Daar komt een Re
gent aan! Wij hebben het be
stuur aan hem opgedragen. Hij
is een braaf man. Neem den
hoed beleefd af".
(Van onze Parijse correspondent)
d I,ov- Andermaal heeft
e Franse minister van Voorlichting
eyrefitte, 11a afloop van de wekelijkse
ministerraad op het Eiysée, tegenover
"e. Journalisten „Europa" ter sprake
sn Naar aanleiding van de ge
sprekken, die maandag achtereen vol-
j»ens de Franse minister van buitenland-
,zaken Couve de Murville, eerste mi-
ister Pompidou en president De Gaul-
gevoerd hadden met de leider der
ritse conservatieven, Edward Heath,
«ad generaal De Gaulle in de minis-
rrraad verklaard, dat uit een aantal
aanwijzingen blijkt dat de obstakels,.
e n'et lang geleden Groot-Brittannië's
toenadering tot het Europees conti-
vj holommerd hadden, bezig zijn te
verdwijnen. Het vraagstuk schijnt lang
zaam in positieve zin te rijpen. Door
r fankrijk zou deze ontwikkeling, indien
'J zich preciseerde, met sympathie
borden gevolgd.
°P desbetreffende vragen van jour-
NEW VORK, hl nov. (AFP) De
politieke Commissie van de VN heeft
Wch uitgesproken voor een wereldont-
•tapeningsconferentie met deelneming
van Rood-China. Met 91 stemmen te-
Scn nul stemmen en één onthouding
*r rankrijkwerd een resolutie aange-
?01nen, waarin wordt verzocht om ui-
,erlijk in 1967 een wereldconferentie
®ver de ontwapening te beleggen. Na
tionalistisch China nam niet aan de
•temming deel.
De Politieke Commissie sprak zich
voorts uit voor de vorming van een
oommissie, die deze ontwapeningscon
ferentie mede zal moeten voorbereiden.
De Amerikaan Arthur Goldberg zei,
nat de VS bereid zijn om zitting te
nemen in deze commissie.
Omdat in de resolutie staat dat ,,al-
'e landen" moeten worden uitgenodigd
voor de conferentie, is nu de deur ge
opend voor deelneming van commu-
"'stiscb China. De resolutie gaat nu
?3ar de Algemene Vergadering, waar
ongetwijfeld zal worden aangeno
men.
p Albanië, dat gewoonlijk de zjjde van
f" e king kiest en zich bij vorige stem
mingen OVer ontwapeningskwesties af-
zbdig hield, behoorde ditmaal bij de
Voorstemmers. Men meent hierin een
teken te bespeuren dat China dan voor
deelneming aan een wereldconferentie
over ontwapening voelt.
Volgens welingelichte kringen in New
Vork zal de conferentie waarschijnlijk
In het voorjaar van 1967 in Wenen wor
den gehouden. De Oostenrijkse regering
2ou hierover al de mening van andere
landen gepeild hebben. De reacties wa
ren over het algemeen gunstig.
DEN HAAG, 25 nov. Het Centraal
5»ureau voor de Statistiek heeft onder
?e titel „Verenigingsleven in Neder-
"'<1, zomer 1963" een publikatie uit
gebracht, waaruit onder meer blijkt
"at ruim de helft van de Nederland-
j bevolking van 12 jaar en ouder, lid
Is.. van een of meer verenigingen. Hier-
J is de mannelijke en vrouwelijke
'Jaelname respectievelijk 65 proeent en
procent.
.De publikatie verdeelt het vereni
gingsleven in twee sectoren. Die met
een grote participatiegraad (actief
deelnemen der leden) en met een
lage graad van participatie. Geble
ken is dat vooral beroeps- en poli
tieke verenigingen zeer veel „papie
ren leden" hebben. Daarentegen heb
ben ideële organisaties, zoals jeugd-
vrouwen- en godsdienstige verenigin
gen, vaak zeer actieve leden. Dit
geldt ook voor de ontspanningsclubs,
zoals voor zang, muziek, toneel en
sport.
Een opmerkelijke uitkomst van het
onderzoek is de conclusie dat de laat-
?le jaren de meer ideëel georiënteer-
verenigingen met een hoge parti
cipatiegraad in ledental zijn achteruit
gegaan. Zij komen nu het meest voor
?P het platteland, bij de kerkelijk mee
levende protestanten en bij de oudere
bevolkin£
Het ledental der sportclubs nam ech
ter sinds het midden der jaren vijftig
voortdurend toe. De meeste aanhang
£omt hierbij van de jeugd, de onker-
jwhjken en de stedelijke bevolking. Het
aantal leden der vak- en beroepsver-
nigingen is in dezelfde periode rela-
"et maar weinig toegenomen.
In percentages gemeten zijn de re
sultaten van het onderzoek: 31 pro
cent der mannelijke bevolking is lid
Fan een beroeps- of vakvereniging, 25
Procent van een sportvereniging en
procent van een politieke vereni-
S'hg. Bij de vrouwen genieten de
vrouwenverenigingen (14 procent) en
°e sportverenigingen (13 procent)
veruit de grootste belangstelling.
(Van onze correspondent)
teEF?:DHöVEN, 25 nov. De gemeen-
vn],w: voor een bedrag van 139.563
van a beeld „Honoré de Balzac"
delen K®uste E-0din aangekocht, aldus
cd W V.en mee in hun antwoord
sic begrotingsverslag der commis-
Planof i cuderzoek. Het beeld zal een
AbbPm, njgen voor het stedelijk Van
ben ?eïJ?eunV De transportkosten heb-
sinpsk'pJt gulden bedragen, de plaat
den. Zljn begroot op 6.000 gul-
nalisten antwoordde minister Peyre-
fitte voorts, dat het Frankrijk niet
zou betamen om nog vóór 5 decem
ber een definitieve beslissing te ne
men over het bijeenkomen van een
conferentie der ministers van buiten
landse zaken van de E.E.G. De voor
uitzichten blijven evenwel gunstig. Ook
een bijeenkomst op topniveau is geens
zins uitgesloten. Zij was in het verle
den met bijval onder ogen gezien. Als
het ervan zou komen, dient zij evenwel
door een bijeenkomst van de ministers
van buitenlandse zaken te worden
voorbereid.
Commentaar in de politieke -n jour
nalistieke milieus behelst, dat ook deze
jongste officiële verklaringen ongetwij
feld goeddeels weer als regeringspropa-
ganda met het oog op de aanstaande
presidentsverkiezing moeten worden
beschouwd. Hier cn daar is ook ver
band gelegd met het onderhoud, dat de
Nederlandse minister van buitenlandse
zaken. Luns, die te Parijs vertoeft we
gens de ministersbijeenkomst van de Or
ganisatie voor Economische Ontwikke
ling en Samenwerking, vandaag zou
hebben met zjjn Franse ambtgenoot.
Luns geldt onder Frankrijks vijf Euro
pese partners als de meest taaie op
ponent tegen generaal De Gaulle's
Europa-politiek. Pevrefitte's mededelin
gen zouden mede ten doel hebben ge
had 's heren Luns en Nederlands taai
heid enigermate aan te tasten. Indien
dit inderdaad een van de bedoelingen
is geweest, lijkt het toch wel enigermate
naïef.
Voor de door Peyrefitte doorgegeven
verklaring van generaal De Gaulle ter
zake van het onderhoud van Heath,
kan overigens ook wel gedacht worden
aan een andere verborgen bedoeling, na
melijk dat generaal De Gaulle er op uit
zou zijn om bij voorbaat te trachten
eventuele pogingen te doorkruisen van
de Vijf om tezamen met Groot-Brittan-
nië „Europa" te gaan organiseren, in
dien Frankrijk werkelijk als uitvaller
beschouwd zou moeten gaan worden.
Overigens is hier in het licht gesteld
dat Heath, die zelf zich ,,zeer voldaan"
had verklaard over zijn onderhoud met
generaal De Gaulle, oppositieleider is
in Groot-Brittannië. De Britse minister
van buitenlandse zaken Michael Stewart
had bovendien reeds verklaard, dat
Heath te Parijs op geen enkele wijze
als afgezant van de Britse regering
was opgetreden.
inmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiimiiiimmiiiHiiiifiiMiimiiiiiii
„EN DE BOER HIJ PLOEGDE
VOORT" Wil den Hollander-Bron-
der; f 9.90
ry onder literaire opsmuk, maar ui-
M terst gevoelig en met een ty-
S J pisch vrouwelijk oog voor de dé
tails geeft de naar Frankrijk ge-
emigreerde Hollandse boerin Wil den
Hollander in „En de boer hij ploeg
de voort" haar ervaringen 'in den
vreemde weer. Die zijn even talloos,
als meeslepend. Ze zijn vaak ook dra
matisch, maar worden nooit fataal.
Altijd is er weer de spreekwoordelij
ke Franse zon die voor opklaring
zorgt. Altijd weer weet de boerin als
schrijfster én als vrouw en moeder
afstand te nemen van de plichten,
zorgen, angsten en emoties. Vaak
zelfs met een verblijdende humor.
,,En de boer hij ploegde voort" is
het derde deel van een tetralogie
„Land van zon en wijn" en „Vol
wassen mensen huilen niet" zijn er
aan voorafgegaan. „Mijn vallei in
Frankrijk" zal nog volgen in deze,
eens als een groot levensverhaal in
één band bedoelde serie. Het derde
deel in feite voorafgegaan door een
brief aan een vriendin in Nederland
waarin in kort bestek vroegere erva
ringen worden verteld is dan ook
niet af in „chronologische" zin. Maar
wanneer de boerin door haar voort-
ploegende man een rustperiode in Ne
derland wordt aangeboden en zij na
enige dag-dromerij reeds constateert
„Ik was al op reis, zag alles weer
van vroeger en ik ben er nu al van
uitgerust en opgeknapt" weet de le
zer dat zij de door brand aangestich
te zenuwcrisis weet te boven is.
De belevenissen van het Nederland
se boerengezin in het vreemde Frank
rijk blijven boeien. Niet alleen door
de dramatische hoogtepunten, ook en
vooral door het zo fijngevoelig en ori
gineel weergegeven gebeuren van al
ledag. De leesuren zijn er wel aan
besteed.
K. de B
Seger Baas, door Walter Breedveld;
uitg. De Fontein te Utrecht.
Walter Breedveld herhaalt het
Hexspoor-avontuur voortdu
rend. Een arbeiderszoon wordt
bankier (Hexpoor) óf archi
tect (Seger Baas) óf Industrieel
(Meerwijk). Zij worden dat in een
worsteling met hun omgeving en zich
zelf. Daar drijven de romans voor
een groot deel op. Ondanks deze mo
notonie in thematiek, heeft Breed
veld (zoals Jan Mens) een trouwe
aanhang (meest vrouwen, vrees ik),
die dan toch de slechtste nog niet
hebben gekozen. Want er zijn serie-
schrijvers die volgens het door Els-
schot gehekelde ,,Boorman"-systeem
kunnen werken. Ze zetten echtparen
telkens weer onder een nieuwe naam,
in een ander huis, in een nog aftand-
ser gehucht, met nu eens niet op pa
gina 10 maar 18 het eerste huwelijks-
conflict. Er worden geen. of te veel
of misdeelde kinderen gehoren, het
geen het conflict verscherpt En als
een dominee oi begrijpende dok
ter niet in allerijl ingreep zouden
de romans zelfs nog tragisch eindi
gen.
Voor zulk een verraad Is Breedveld
toch te groot. Al ontkomt hij niet
aan de paradepaardjes: de contrasten
dorp-stad. dom-intelligent. rijk-arm,
ouders-kind, geloof-ongelool, traan-
lach. En om het de lezers niet te
moeilijk te maken vermijdt hij al te
veel nuances. Hij vermeed dat in
Hexspoor wat minder, in Meerwijk en
Seger Baas wat meer. Seger Baas
wordt in Breedvelds nieuwe, gelijkna
mige roman geboren en trouwt eruit.
Tussen deze polen liggen de avontu
ren. ervaringen, emoties ruzies en
vrijages die de meeste levens bege
leiden en waaraan de liefhebber als
vanouds zijn hart kan ophalen.
Th.Sch.
Geef een boek!
Kleine Bloempjes der vreugd", ge
plukt door Leonard de Vries. (Beknop
te heruitgave in pocketvorm van de
in 1958 uitgegeven grote „Bloempjes
der vreugd"). Uitg. Meulenhoff, Am
sterdam. Prijs f 6,50
Charles Lamb heeft (in het En
gels) geschreven: „Het zijn kin
deren die de kinderboeken le
zen, als zij ze lezen. Maar het
zijn hun ouders die uitzoeken". Hij
stelt hiermee min of meer het keuze
vermogen van de ouders voor het le
zen of niet-lezen van de kinderen ver
antwoordelijk. Ik heb mij als kind
altijd al verbaasd over de litteraire
smaak van mijn vader. De oorzaak
ken ik thans. Hij moet in de verte
steeds nog de „Bloempjes der vreugd"
geroken hebben. Dank zij Leonard
de Vries kan ook een jongere gene
ratie zijn neus er aan ophalen. Voor
het visuele zorgen talrijke gravures
en houtsneden.
Via Van Alphens beruchte:
„Mjjn spelen is leeren, mijn leeren
is spelen
„En waarom zou mij dan het
leeren vervelen"
is het een eenvoudige zaak de foutjes
te signaleren in de centsprent: „De
nieuwe verkeerde wereld". De dief
vangt er de schout, de kreupele
draagt de gezonde, de boeren trek
ken voor de ploeg en het paard is
achter de wagen gespannen. Waarna
men rijp is voor een lesje zedigheid,
door ene F. van Aken aan de jeugd
anno 1801 in een discours tussen een
Het volledige grafische werk van
Diirer uit te geven is geen sine
cure. Dat betekent een studie
maken van bijna vierhonderd
etsen, droge naald, gravures en hout
sneden, vergelijkende studies ma
ken van de beste drukken en onder
zoek instellen naar copieën, waarvan
er zeer vele zijn gemaakt in de loop
der tijden. Dat betekent het analyse
ren van voorstudies voor latere schil
derijen en het onderzoeken van allego
rie en betekenis. Nu zijn de beschrij
vingen in de belangrijkste musea wel
te vertrouwen, maar de schrijver die
een oeuvre-cataiogus maakt moet toch
ook persoonlijk de verschillende me
ningen kunnen onderschrijven. Dit
werk heeft Dr. K. A. Knappe, verbon
den aan het Kunsthistorisch Semina
rium van de Universiteit van Erlan-
gen-Neurenberg aangepakt en voor
Nederland hebben H. J. W. Becht's uit
geversmaatschappijen de prachtige uit
gave verzorgd.
De fabelachtige beheersing van de
techniek heeft Dürer waarschijnlijk
geërfd van zijn vader, een uit Honga-
9 6 S'
rije uitgewezen goudsmid. Althans van
hem moet hij de graveer-techniek van
jongs af geleerd hebben. Maar
ook zijn leermeester Martin Schün-
gauer uit Colmar was een zeer knap
graficus. Zijn prenten hebben zijn
roem als schilder alom verbreid Op
zijn reizen verkoopt hij ze of geeft hij
ze weg en zijn vrouw bezoekt er de
Frankfortse jaarmarkt mee. Zelfs zijn
moeder verkoopt ze op de „Heiltums-
markt" te Neurenberg, waaruit ge
concludeerd kan worden dat Dürer. die
toch al jong grote befaamdheid als
schilder bezat, behoefte had om ver
der gekend te worden.
Lang niet het gehele grafische oeu
vre heeft in onze ogen nog dezelfde
betekenis die het destijds gehad moet
hebben. Het mooist vind ik nog altyd
de vroege etsen en droge naald stu
dies van volkstypen, dieren, (vooral
de paarden zijn zeer vitaal) en alle
gorieën met sterk surrealistische ele
menten zoals in ,.De ridder, de dood en
de duivel." Ongeëvenaard is zijn ver
beelding van de Apocalyps, waar de
dramatiek een wonderlijke geladen
heid krijgt en geheel doet denken aan
de ellende die opstanden en plunde
ringen uit de godsdiensttwisten opge
roepen hebben. Die sfeer doorgloeit zijn
werk in de laatste levensjaren. Op
merkelijk is ook de serie prachtige por
fretten met die van Keizer Maximiliaan
als hoogtepunt. De Keizer tekende en
etste hij tijdens de Rijksdag te Augs
burg in 1518, De triomfboog die hij
voor de keizer ontworpen heeft is een
juweel van een houtsnede. Daar sluit
de triomfwagen op aan als een heel
vrij en onafhankelijk werkstuk dat
liefst 54 meter lang was. Deze schet
sen vormen eigenlijk grote illusies
want de keizer die altijd in geldschuld
leefde heeft zich nooit een werkelijke
triomftocht met geweldige praalwa
gens kunnen veroorloven, laat staan
een stenen triomfboog. M
Het zoontje van een knappe pro
fessor wil óók wel eens wat uit
vinden en bedenkt tenslotte de
uitleendierentuin. Hij gaat daar
voor naar Artis en wordt verwezen
naar een circusdirecteur die hem wel
voor een poosje een giraffe wil af
staan. Maar wat is moeilijker dan een
giraffe op een flat? Hij kijkt bijvoor
beeld steeds bij de bovenbuurman op
tafel om maar iets te noemen. Het is
trouwens tóch niet alledaags om met
oen giraffe koffie te gaan drinken op
het terras van het Hiltonhotel of te
gaan wandelen in het Amsterdamse
Bos.
Julius zo heet de giraffe blijft
dan ook niet lang onbekend en komt
op de televisie Tenslotte wordt hij
nog ontvoerd maar alles loopt natuur
lijk goed af al dreigen er wel tranen
ais de circusdirecteur zijn eigendom
komt opeisen. Jongens en meisjes van
negen tot twaalf jaar kunnen er veël
plezier aan beleven.
G de-W
braaf en stout meisje meegegeven:
„AI uw mode-, bal- en dans-kunst.
Daar gij zo veel heil in ziet
zijn, heiaas!, zeer ruime wegen
Tot het nijpendste verdriet".
De kinderlectuur-schrijvers van de
achttiende en negentiende eeuw wa
ren voor alles idealisten, bezorgd voor
geestelijke en zedelijke ontwikkeling
van de jeugd. Men was reëel en voor
zag dat Multatuli in zijn „Ideeën"
door middel van de „Vogel en rups"-
theorie godslasterlijk zou worden.
Met „Muggesteek" werd de jeugd
hiertegen bij voorbaat geestelijk ge
hard. Zoon Frederik stelt zijn vader
aldus Multatuliaans op de proef:
„Maar vader? Wat heeft onze Lieve
Heer 'er toch aan, dat Hij mij laat
steeken". Als hij God was had hij de
muggen zo niet geschapen, dan toch
kort daarop en masse vernietigd. De
vader heeft er weliswaar driekwart
pagina voor nodig, maar hij slaagt
er in Frederik zijn vertrouwen in
Gods wijsheid terug te geven.
Bij zoveel verzet is het „Kinder
liefde blijft zelden onbeloond" bemoe
digend: „Vaderlief!", zeide Jansje.
„Vertel ons toch nog eens van brave
kinderen. Ik hoor er zo gaarne van.
want ik houd ook zoo vee] van U en
moederlief". Het jaartal 1820 steil
gerust.
Men vindt ze in deze bloemlezing
allen terug: Van Alphen, Petronella
Moens (van haar heeft de samenstel-
J?r rle. bundeltite] „ontvreemd"),
Francijntje de Boer, Gouverneur. J
P. Hep'e. mr. Robidé van der Aa.
Vrouwe Bilderdijk, C. Muller en
f?®®®]- hen vele anoniemen. Aan hen
(1828) ook hebben wij het „Bij het
dooie vogeltje" te danken, al moet
men er zijn kinderen niet te vroe<-
mee confronteren:
„Vogeltje! Gij zuil mij leeren
Ja, t is zeker en gewis
Hoe kortstondig op deze aarde
Alle vreugd en leven is".
Men kan de verzamelwoede h
Leonard de Vries alleen maar pri.j
zen. Hij spoort in zijn nawoord d<
passieve lezer, ijverig als hij is („Uw
spelen is leeren") tot gelijke activi
teit aan, daar wellicht nog vee!
schoons aan achttiende- en negentien-
de-eeuwse lectuur, die hij nog niet
kent, op zolder ligt. Een briefkaartje
(naar Meulenhoff) is voldoende Kléi
ne Bloempjes der vreugd bieden een
feest. Een feest met een moment van
bezinning. Al zou het zijn aan de
hand van het volgende kinderrijm:
„Wilt ge u gaan baden of ont
kleedden
Eens anders bijzijn moet ver-
meeden;
Steeds worde 't ligchaam welge-
deckt;
Ziet ge iemand zich te veel ont-
blooten,
wendt de oogen afp" (etc.).
In dit seizoen ook geschikt bij een
badpaksurprise van een vooruitziend
man. Th. Sch.
TOTO-SYSTEMEN. G. F Wooers;
1.50
iet om het geluk te dwóngen,
maar om het een handje te
helpen heeft G. F. Wolters in
tachtig bladzijden vol formules
en staatjes geprobeerd de deelnemers
aan de Sporttoto enig wegwijs te ma
ken in systemen voor het invullen
van het altijd weer intrigerende rijtje
voetbalwedstrijden. Een juiste voor
spelling is slechts, zo blijkt elke week
weer, aan een enkeling voorbehouden,
een wiskundige berekening is nog nie
mand gelukt. Daarvan gaat de heer
Wolters dan ook uit. De slechte be
speelbaarheid van de velden, het
wisselvallige weer en ook de beperk
te mogelijkheid van de acht rijtjes per
week zijn voor hem storende elemen
ten. Zelf zegt hij ook: „Het voetbal
spel is uitermate wisselvallig, maar
dit boekje geeft dan ook de weg aan
hoe winstkansen kunnen worden ver
groot en dient daarom eerst grondig
bestudeerd te worden." Dan nog
blijft de vraag welk systeem nu te
kiezen.
K. de B.
Voor de liefhebbers van populair-
wetenschappelijke literatuur zijn
er, behalve de dure uitgaven
die over het algemeen meer
kijk- dan leesboeken zijn, tal van
pocketseries die de echte vorsers on
der de „amateur-eeleerden" meer zul
len bevredigen. Er is over het alge
meen iets meer denkwerk voor no
dig en vaak moet men zich gespecia
liseerd hebben wil men de lectum
kunnen volgen. De redacties van de
betrokken series beijveren zich .nel
auteurs te komen die in een bepaalde
tak van wetenschap hun sporen heb
ben verdiend.
De uitgeverij Spectrum te Utrecht
Antwerpen, gaat met haar wetenschap
peljjke Aula's gestadig op de inge
slagen weg voort. De bibliotheek be
staat nu al uit ruim tweehonderd deel
tjes en men schroomt niet standaard
werken daarin op te nemen. Tegen
een iets hogere prijs natuurlijk. Zo
kost f 6,90 b v. Theodosius Dobhanz-
sky's „De biologische en culturele
evolutie van de mens" (een vertaling
van zijn Mankind Evolving, uitgege-
Dick Schaap en Wim Bont heb
ben de strijd tussen de familie
Westhiner en Koka Petaio om
de titel van zige ner-koning
aangewend om zich weer eens te ver
diepen in het leven van de laatste na
zaten van het wonderlijke zwervers
volk. Vorig jaar winter begon die
strijd te Sliedrecht na de begrafenis
van Maria Rosali, de zigc ..ner-konin-
gin, waar tientallen wagenbei oners
zich heen gerept hadden. Een journa-
Hstiek verslag-verhaalt van de koning
die C.D. op zjjn auto heeft staan en
eigenlijk nog een motor-escorte zou
verlangen is uitgegeven bij de Ar
beiderspers in de wei al te goedkope
vorm der A.B.C.-pockets. Hoewel het
probleem interessant genoeg is, ge
loof ik niet zozeer in de zigeuner-ko
ningen en bij iedere bijeenkomst
pleeg je er altijd een paar tegelijk
tegen te komen, die de grootste ruzie
met elkaar hebben. Ik herinner mij
de 1000ste jaarmarkt te Gonzaga in
Noord-Italië, w'aar ik was uitgenodigd
om t' kroning van een nieuwe ko
ning mee te maken. Het eindigde in
een nachtelijk gevecht, waarna ten-
slotte de bruiloft voltrokken werd. De
schrijvers geven, om hun verhaal wat
af te ronden, ook een en ander uit de
geschiedenis van de Zigeuners, maar
ook dat is een zaak waar weinig van
vaststaat.
Op dit p t is het bu-kje van Jean-
Paul C ert (Phoenix- ockets) veel
grondiger opgezet. Het geeft een uit
gebreide studie van de verschillende
gewoonten van 'igeuners uit Honga
rije, R onenië, Griekenland, Syrië en
Spanje, Maar ook Clébert is dikwijls
weer in tegenspraak tot de uitvoerige
studie van Dr. Gajary Kuhinka, dat
bij Wyt-Rotterdam is verschenen. De
schrijvers zijn het er practiseh wel al
len over eens, dat de moderne maat
schappij met haar dichtgroeiende re
gels en verordeningen steeds minder
mogeliikheden een zwervend en
bedelend bestaan toelaat en dat is
het r~ knpl'em'0 nrobleem ~>r al
len, die zich met dit ongrijpbare, on
afhankelijke volk bezig houden.
M.
Iiefhebbers van spioimge-roman>
kunnen naar het schijnt hun
_j hart ophalen: in de boeken
stroom van (h' laatste tijd is
menig verhaal te vinden met een ge
heim agent, al dan niet met Bond
allures, in de hoofdrol. Wie eniger
mate eisen stelt en meer verwacht
dan Fleming te bieden had zal overi
gens ontdekken dat de kwaliteit va"
dit soort lectuur vaak bedroevend is
te veel broodschrijvers zien kans eer
gauw verdiend graantje mee te pil
ken nu de markt zo willig is.
De Londense auteur Len Leightor
(met een kookstrip in The Observe
nota bene) behoort tot de uitzonderin
gen Zijn Ge 1". e i m dossier I n-
cress" (The ïpcress File, inmid
dels door Salzmans verfilming hier
al niet onbekend rr.eer) mag dan
geen oorspronkelijk basisgegeven heb
ben (geheime agenten met chefs die
voor ,de anderen" werkten waren er
ook in romans al eerder), de manier
waarop het "erhaal is uit-gesohrever
en de sohiin van authenticiteit die het
omgeeft ziin zeker wèl origineel en
eigen Dat geld. soms ook voor
Leightons taalgebruik, zoals zelfs in
vertaling van T. Krielaart nog
hïiiken kan. (Van Ditmar panerback).
Frederick Ayers „The man in the
mirror" is vertaald door Santé Rrun
voor de Fontein-Boekerij. Een Duits
oorlogsmisdadiger neemt in Russische
opdracht de plaats in van een der
naaste medewerkers van de Ameri
kaanse president. Uiteindeliik doel:
moord on do nresident en een aantal
adviseurs Toe maar al dient fop-
Begeven dat Aver er wel een geloof-
waardige geschiedenis van weet tp
maken: ner slot ven rekening hebbe"
plastische chirurgie en nremeze ken
nis van doen en laten van de te ver
vangen functionaris in het verleden
dit soort staalties al meer dan eens
in de nraktiik mogellik gemaakt. Ook
..De man in de spiegel" komt
de middenmaat te hoven maar wan
neer Ayer kwasi-nsveholngisehe ..bp-
spiegelingen" achterwege had gela
ten zou dat het ontbreken van even-
zovele belachelijke fragmenten heb
ben betekend.
Lijkt dit boek geïnspireerd door de
moord op Kennedy, Abraham Rotli-
berg moet bij het schrijven van zijn
„The thousand doors" (als „De dn 1-
z end d e u r e n" eveneens bij de
Fontein-Boekerij verschenen, vert. H.
S. Lanson) meer dan eens hebben ge
dacht aan een man als Djilas. Hij
laat immers een Amerikaans lite
rair agent in Joegoslavië vrijwel con
stant in levensgevaar verkeren door
hem in contact te brengen met een
voormalig vice-president die het com
munisme heeft afgezworen en de re
denen van zijn late ommekeer per
boek openbaar wil maken. De Ame
rikaan is natuur niet de enige, die
op het manuscript jaagt: wie kan er
met zekerheid weten dat hij door de
onthullingen van de pv-vice-presiden!
niet onmogelijk /,a! worden ge_maakt?
Denkbeeldig is de plot allerminst, ze
ker niet in déze uitwerking waarin
Rothberg bovendien zonder daarop te
/.eer de nadruk te leggen^ blijk geefl
de omgeving waarin hij het ver
haal zich laai afspelen, te kénnen
„G e v a a r 1 ij k spel" van Gavin
Lyall (The most dangerous game.
vert. Michel Povel, Gouden Ketting
reeks van Scheltens Giltay) heeft
onder meer de Russische vervalsing
van Britse gouden munten als inzet
Toneel van de strijd: het noorder
van Finland, dicht tegen de grens
met de Sovjet-Unie. Een tikje harder
gekookt dan het voorgaande niet
voor niets behoort Lyall tot degenen
die als Flemings opvolger zijn ge
doodverfd, soms would-be literaii
en dan prompt alleen maar taai
maar over het geheel genomen toch
nog best te ^rteren.
„Zevenentwintig raadselachtige spio-
iiagegevallen uit de twintigste eeuw"
behelst „Ac h t e r d e s c li e r .n e n"
(Spy mysteries unveiled) dat bij
Vijgh en van Ditmar is uitgekomen
in B, van der Tuins vertaling. Achter
liet pseudoniem van de auteur: Colo
nel Vernon Hinchley, heten twee
schrijvers schuil te gaan van wie er
een in de laatste oorlog „een belang
rijke functie hij de Britse contra
spionage" bekleedde.
Dat moet dan kennelijk een waar
borg zijn voor de betrouwbaarheid
waarmee is getracht een aantal be
faamde spionage-zaken „aan de hand
van officiële gegevens tot hun ware
proporties terug te brengen", te „re
construeren en vanuit een geheel
nieuw en betrouwbaar gezichtspunt
onder 'e loep te nemen", of, om nog
maals de uitgever te citeren, „ge
vallen die nooit tot klaarheid zijn ge
komen, te completeren" waarbij dan
de auteur tracht vooruitlopend op de
feiten een oplossing te vinden. Ei
wordt dus hoog gegrepen. Wie de no
dige scepsis bezit wat begin ie
met een „onbekende maar betrouw
bare" geschiedschrijver kan toch
nog wel onderhoudende lectuur vin
den in dit boek dat geruchtmakende
/aken als Gary Powers' U-2-vlucht,
de moord op Trotzky, de ontsnapping
van de Scharnhorst en de Gneisenau,
het proces tegen Mata-Hari enz.
enz., in kort bestek nog eens samen
vat (overigens meer romantiserend
ian dramatiserend).
Nog iets uit de jongste geschiede
nis in „Straaljager Me 163"
verhaalt een der overlevenden, Mano
Ziegler, van het .ele levens eisende
testen van de eerste praktisch bruik
bare straaljager. Dat was een Duits
vliegtuig en de Duitse auteur is
daar nog steeds tot schreiens ">e ver
heugd om. ai moet hij ook menige
traan laten om het trieste feit dat
dit Messerschmitt-„krachtei" Duits-
lands kansen ln de Tweede Wereld
oorlog niet meer tijdig kon doen ke
ren. De geïnteresseerde lezer z~' er
niet veel nieuws uit opsteken; wat
rest is een nare smaak in de mond.
gevolg van zóveel Duitse zelfingeno
menheid, op elke bladzijde wel open
en bloot aan te treffen. „Straaljager
Me 163" is als <ir. H. J. M. Tonino's
Nederlandse vertaling van „Raketen
jager Me 163" verschenen bij H. Meu
lenhoff.
Met Frank Arnau blijven we in
Duitsland. De Deutscher Taschenbuch
Verlag heeft als „Grossband" 314 zijn
„G r o s s e K r i m i n a I f a 11 e" uit-
ËfGfiTBVGri 6©n buiidcï waarin zulke
moorden als die op de dichter Kotze-
Inie (1820) nog eens worden opge
haald, meer populair dan wetenschap
pelijk overigens, al heeft Arm u op
dit gebied zoals bekend wel enige
pretenties. Geen aandboek voor de
politieschool maar evenmin opvallend
boeiende geschied (be-, her-?)sehrij-
ving. Hetzelfde geldt voor „Das
Au g e des G e s e t z e s" (DTV-
Grossband 298), een nieuwe, uitge
breide uitgave van Arnan's boek
waarm ee hij aan de hand van geval
len uit de praktijk „Macht und Ohn-
macht der Kriminalpolizei" heeft wil
len aantonen.
K-e.
ven door The Yale University Press),
een onderwerp dat momenteel hele
maal „in" is. Het boek bevat ook de
nieuwste inzichten omtrent de erfe
lijkheidsleer en de visie van Teilhard
de Chardin.
De Utrechtse hoogleraar prof. dr.
J. Veldkamp publiceert in de Aula
reeks „Geofysica" waarin hij dus de
natuurkunde van de aarde behandelt,
met uitzondering overigens van de
meteorologie en de oceanografie. Voor
fysisch geschoolden is er een appen
dix met formules 5,90). „Het tijds
begrip in de moderne wetenschap"
wordt door G. J. Withrow behandeld.
Een interessant boek over „tijd" die
in deze tijd even belangrijk is als
ruimtevaart, materie en energie en
daarmee nauw samenhangt (ƒ3,50).
De Amerikaanse prof. dr. D. J. Struik
(van oorsprong een Groninger) heeft
nu ook in het Nederlands zijn „Ge
schiedenis der wiskunde" laten uitge
ven. Tien andere taalgebieden gingen
ons al voor 3,50). Francis Jackson
en Patrick Moore geven in een Aula
hun visie op het „Leven in het heel
al", eveneens een fascinerend actueel
onderwerp (ƒ2,25).
In de Markareeks van het Spec
trum belichten in „Management-aspec-
ten van de automatisering" een groot
aantal deskundigen van wetenschappe
lijk en praktisch gezichtspunt uit het
gebeuren bjj en rond de automatise
ring, dit onder redactie van drs. L. E.
Groosman. Een „must" lijkt ons voor
iedereen die als leider in de onderne
ming met deze hedendaagse proble
matiek te maken heeft of krijgt 4,50).
In de Prisma-compendia van het Spec
trum, een pocketreeks voor studie en
praktijk, verschenen deeltjes over ste
reometrie, radiotechniek, psychologi
sche tekst en differentiaal- en inte-
graalrekenen.
tsevier heeft onlangs voor haar
nieuwe serie populair-wetenschap-
J pelijke paperbacks de Agonbi-
bliotheek, een dochteronderne
ming opgericht, de Uitgeversmaat
schappij Agon Elsevier. Een van de
eerstelingen in die reeks was „De
Diepvriesmens" (destijds uitvoerig in
deze kolommen besproken) over de
„mogelijke onsterfelijkheid van de
mens door invriezing". De nieuwe de
len zijn minder schokkend. Prof. dr.
J. Tinbergen schrijft over „De les
van vijftig jaar", een boeiende econo
mische en politieke studie over de af
gelopen halve eeuw met wijze lessen
voor de toekomst 6.90) Van prof.
dr. F. Schuh is „Hoe bepaal ik mijn
kans", kansberekening met_ toepas
sing van spel en statistiek (ƒ7,90), een
boek dat van de lezer wel enige
wiskundige belangstelling vereist. „De
oorsprong van het leven op aarde"
wordt door prof. dr. 51. G. Rutten
uit geologisch gezichtspunt besproken.
Met 45 foto's en tekeningen (f 10,90).
Veel van de diepste geheimen van
het leven worden onthuld in „De bio
logie in nieuwe banen" door de Zwit
serse prof. dr. A. Portmann, be
roemd door zjjn onderzoekingen over
de dierlijke evolutie en over de mole
culaire opbouw van de levende stof.
6.90).
Irvin Adler is een wetenschappelij
ke grapjas. Hij wil dat ook wel we
ten. In twee A.B.C.-pockets bezorgt
hij er ons veel vreugde mee. In „Spe
len met getallen" goochelt hij met
cijfers en laat hij er ons allerlei spel
letjes en trucjes mee uithalen. „Ape
kool" verhaalt van practical jokers
die in naam van de wetenschap de
mensheid hebben opgelicht of gewoon
maar gefopt. Heel amusant! Noordhoff
in Groningen bundelde de reeds eer
der in het tijdschrift Euclides versche
nen 85 wiskundige puzzles van dr.
P. G. J. Vredenduin, met oplossing.
Middelbare scholieren kunnen er de
dikte van hun wiskundeknobbel mee
testen 3,90).
Tot slot: bij de uitgeversmaatschap
pij A. E. Kluwer te Deventer-
Antwerpen verscheen een handleiding
voor het zelf bouwen van radioappa
ratuur ondeï de titel: „De radio-ama
teur." Het boek is uit het Duits ver
taald door T. Arnold en rijk geïllus
treerd met foto's en werktekeningen.
