Gouden krullen nu grijs, maar.
MARY PICKFORD nog
even pittig als vroeger
W ereld voorraad
van goud topgeheim
BOEKENMARKT
Roomtaarten
Tips voor vissers
Gladde roman
Voor de jeugd
Bioscoopbezoek
Waterbuffel
Volautomatisch
Rassenprobleem
4 DECEMBER 1965
PAGINA i
MÊmwm
MARY Pickford, wier hart-
veroveren.de charme, gou
den krullen en humor-met-
een-traan haar gedurende 30
jaar tot de populairste actrice
ter wereld maakten, heeft on
langs op uitnodiging van de
Franse regering een bezocht ge
bracht aan Parijs, Ter ere van
haar werden in de Cinémathê-
que, 't Franse filmmuseum, al
haar vroegere films vertoond,
waaronder „Tess of the Storm
Country", „Rebecca of Sunny-
brook Farm", Pollyana", „Ta
ming of the Shrew" en „Secrets".
Hoewel ze de zeventig is gepas
seerd, is ze nog altijd even opge
wekt en aantrekkelijk als in de
dagen van Sunnybrook Farm. De
gouden krullen hebben plaats ge
maakt voor 'n kapsel, dat meer
in overeenstemming is met haar
leeftijd en haar gezicht is ron
der geworden, maar de pittig
heid, die haar van alle andere
meisjes van haar generatie on
derscheidde en die haar de bij
naam „America's Sweetheart"
bezorgde, is er nog altijd. Even
als haar ontembaar gevoel voor
humor, haar uitdagende open
hartigheid en haar Ierse ener
gie. Haar populariteit heeft
nooit grenzen gekend. Toen ze
met haar eerste echtgenoot,
Douglas Fairbanks sr., indertijd
een tournee door Europa maak
te, werd ze ontvangen door ko
ning George V van Engeland en
koningin Mary in Londen en
door von Hindenburg in Berlijn.
In Parijs noemde de beroemde
Olivier van de Ritz een dessert
naar haar: „Aardbeien a la
Mary Pickford".
Maatstaf
Geen rol
LS u behoort tot de velen
voor wie al worden ze
honderd jaar het
sprookje nooit zijn bekoring zal
verliezen; als de tijd u nog haar
scherp voor de geest staat
waarin u met rode oortjes
naar het sprookje-voor-het-naar
bed-gaan luisterde en in uw
geest met Klein Duimpje krui
meltje brood strooide in het don
kere bos, dan kunt u zich geen
groter plezier (laten) doen dan u
in deze cadeau-tijd „Sprookjes
van Moeder de Gans" ten ge
schenke te (laten) geven. Het is
wel een flink bedrag 27.50,
maar dan hebt u ook een buiten
gewoon fraai boek in uw bezit:
een gelukkige combinatie van
de kostelijke sprookjes van
Charles Perrault en magnifieke
illustraties van Gustav Doré.
Daarbij een inleiding van
sprookjeskenner en schrijver
Godfried Bomans en een aan
Doré gewijd nawoord van H. L.
Prenen, die ook de fraaie Ne
derlandse tekst schreef naar een
Franse uitgave van 1869.
ziin"
BLUS
Mary Pickford en haar eerste man,
Douglas Fairbanks, een opname uit
1931.
„Hoe vindt u al die eer, die me
hier te beurt valt?" vroeg zij de Pa-
rijse persvertegenwoordigers, die haar
(Van een medewerker)
SINDS menigeen met James
Bond in het mysterieuze
Fort Knox is doorgedrongen,
het misschien interessant de
goudvoorraden „aan te roeren",
waarmee de diverse landen infla
ties al of niet weten af te weren.
Vroeger betaalde de Nederlandse
bank desgewenst aan toonder het
vereiste bedrag in goud uit, nu
krijgt de burger alleen nog goud
te zien, als hij naar de juwelier
stapt.
Het is ónmogelijk om de totale
goudvoorraad vast te stellen, want
't bestaan van grote hoeveelheden
wordt eenvoudig geheim gehouden.
De Sowjet Unie en Zuid-Afrika teke
nen gezamenlijk voor 80 pet van 't
goud dat de aarde jaarlijks ople
vert. Zuid-Afrika noemt 'n jaarpro-
duktie van 900.000.000 dollar, Rus
land spreekt noch over de op
brengst noch over 't bedrag dat 't
in de handel investeert of de reser
ves die worden vastgehouden.
Alle volken van de wereld.
Rusland uitgezonderd, hebben
een goud-reserve van 43 biljoen dol
lar en daar zou men een kubus van
kunnen maken met ribben van bijna
1.25 meter. Een klein pakketje voor
de enorme taak, die het is toebedeeld.
Iediere gouddolar vertegenwoordigt
een waarde van 35 dollar aan zake
lijke activiteiten.
Van al het goud in de nationale
schatkisten van de vrije wereld be
vond zich eind 1964 ongeveer 36 pet.
in de Verenigde Staten. In 1948-'49
toen N.-Amerika het enige toevluchts
oord leek. waar men veilig was tegen
de risico's van inflatie, onlusten en na
tionale bankroeten, was het 70 pet.
Vóór 1933, toen de Verenigde Sta
ten een einde maakten aan de moge
lijkheid om papiergeld tegen goud iri
te wisselen, zou iedere papieren dollar
een gouden dollarcent hebben opgele
verd. Op ieder geldig bankbiljet
stond vermeld, dat de waarde in goud
gedekt was en ook in contracten werd
de verplichting om in goud uit te be
talen vastgelegd. Voor het Amerikaan
se publiek verdween na 1933 het goud
als betalingsmiddel. Niet lang daarna
gebeurde dat bij ons eveneens, en
vandaag de dag kan men met het ou
derwetse gouden tientje (waarde
ƒ33,geen brood meer kopen.
Het meest gangbare betalingsmid
del is de wissel. Op de dag, waar
op men moet betalen laadt men
geen goud in een kruiwagen of
op een schip, maar de schulde
naar schrijft een wissel uit ten
gunste van de schuldeiser.
Tweede op de lijst is de cheque
en het derde betalingsmiddel is het J
papiergeld, een op papier vastge-
legde belofte om in zilvergeld uit te
betalen. In de V.S. kent men dan I
ook nog de staatsschuldbrief. Daar j
circuleren 35 biljoen van zulke pa-
pieren beloften van uitbetaling en
niemand maakt er zich zorgen over J
of dit papier in goud omgewisseld
kan'wórden.
naar aanleiding van de hervertoning
van haar films interviewden. Unaniem
luidde het oordeel, dat het hoog tijd
werd. Haar films en die van Charles
Chaplin en Douglas Fairbanks immers
hebben de Amerikaanse cinema over
de hele wereld beroemd gemaakt.
„Ik ben van kindsaf bij de film ge
weest", zegt ze, „dus meen ik wel
het recht te hebben, er met een zeker
gezag over te oordelen. De film heeft
altijd twee kanten gehad en heeft die
nu nog: de artistieke en de commer
ciële zijde. Iedereen, die in de wereld
van de film succes wil hebben, moet
op beide gebieden thuis zijn. Vóór mijn
zestiende jaar werkte ik voor David
W. Griffith in zijn studio aan 14th
Street in New-York. Namen werden
er toen op de aanplakbiljetten niet
genoemd, maar iedereen kende me
als „The Biograph Girl". Als ik echter
in een kleine bioscoop bij mij in de
buurt 'n film wilde gaan zien, waarin
ik optrad, werd me de toegang door
de bedrijfsleider geweigerd, omdat ik
nog geen zestien was.
„David Belasco engageerde me om
op te treden in „A Good Little Devil"
van Maurice Rostand op Broadway.
Toen hij besloot, er een filmversie
van te maken,' kreeg ik mijn eerste
les in de eeuwige strijd tussen kunst
en commercie. Op het toneel verdien
de ik tweehonderd dollars per week,
maar voor de verfilming wilde Belasco
me niet meer dan een negende van
dat bedrag betalen voor twaalf uur
werk per dag voor de camera's. Ik
verzette me daartegen. Tot ik vernam,
dat men een andere actrice op het oog
had voor de film. Dat was Claire
Boothe, de tegenwoordige Mrs. Henry
Luce. Dus trad ik voor de film op,
bereid om mijn salaris-eisen te laten
vallen en daardoor mijn positie te
handhaven".
Tijdens de eerste wereldoorlog
werkte Mary Pickford voor Famous
Players. „Mijn films waren zulke ge
weldige trekpleisters, dat ik meende
recht te hebben op een salarisverho
ging", vertelt ze. „Maar toen ik daar
over met Zukor sprak, stelde hij voor,
dat ik een jaar of vijf rust zou ne
men. Ik was toen net 21 en het leek
me een wel wat èrg lange vakantie.
In plaats daarvan vormden Charlie
Chaplin, Douglas Fairbanks, met wie
ik pas was getrouwd, Griffith en ik
zelf onze eigen filmmaatschappij,
United Artists."
Toen de geluidsfilm zijn intrede
deed, heeft Mary Pickford zich niet
zoals velen menen, onmiddellijk terug
getrokken.
„Mijn eerste geluidsfilm „Croquet
te" was één van mijn grote succes
sen. Maar de tijden veranderden in
de loop van de jaren dertig. Ik had
een lange loopbaan achter de rug en
ik had zoveel kunnen experimenteren
als ik maar wilde. Ik heb tal van mijn
eigen scenario's geschreven, waarbij
ik de naam van mijn grootmoeder
van moeders zijde als pseudoniem ge
bruikte. Een lievelingsfilm heb ik niet,
omdat ik zelf nooit helemaal tevreden
over mijn films ben geweest. Achter
af vond ik altijd wel iets, dat ik eigen
lijk beter had kunnen doen", besloot
zij haar onderhoud met de pers.
Tijdens haar bezoek aan Parijs was
Mary Pickford vergezeld van haar
tweede man, Charles (Buddy) Rogers.
Hij is haar tegenspeler geweest in de
uit 1927 daterende film „My Best
Girl". Ze traden in 1935 is het huwe
lijk na haar scheiding van Douglas
Fairbanks, die in 1939 overleed. Na
dat hij zich uit het filmbedrijf had te
ruggetrokken. is Mr. Rogers op Broad
way opgetreden voor Ziegfeld, terwijl
hij bovendien orkestleider werd.
Jerry Desmonde, die er uitzag, of hij
door het water van een modderige
vijver was gehaald wat inderdaad
het geval was kwam de kantine
van de Pinewood-studio binnen. Hij
had een wilde blik in zijn ogen, en
dringend behoefte aan een gias whis
key. „Jongens" zei hij tot de vol
meegevoel luisterende omstanders, ,,is
dit even een harde film!"
Zijn collega's knikten instemmend.
Zo veroverde Mary Pickford haar bijnaam „America's Sweetheart".
Sommigen hunner hadden het voor
recht en het onverdeelde genoe
gen gehad om er getuige van te
zijn, hoe Jerry door de vijver in de
van muntstukken, bankbiljetten
cheques en wissels speelt het goud
geen rol meer. Het wordt in sta- I
ven of blokken gegoten en bewaard
in Fort Knox of in andere onder-
aardse gewelven. Toch geloven
voorstanders van een „gezonde dol- I
lar", dat goud een essentiële ba-
sis is voor het krediet en de geld-
koers van een volk.
Er zijn al vele voorstellen gedaan
om de prijs van goud van ruim hon-
derd dollar per ons te verhogen tot I
een meer reëel bedrag. Alleen dan
zo zegt men, kan men de werkelijke
waardevermindering van ons geld
vaststellen. Maar iedere verande- J
ring in de goudprijs zou door Zuid-
Afrika en Rusland in hun voor- j
deel worden vertaald. Van 1933 I
tot nu toe heeft de prijsverhoging j
van het goud deze landen biljoe-
deze prijs opnieuw verhoogd wordt
moet men wel bedenken, dat het J
voornaamste gevolg zou kunnen
zijn een hogere druk op het mo- j
netair systeem van de vrije we- I
reld en een meevallertje voor Rus-
land.
Kostelijke
„Moeder de Gans"
De mens heeft altijd een maat
staf gekend om de waarde van
een artikel vast te stellen. Soms
waren het stenen, schelpen of ta
bak. In een primitieve samenle
ving was die maatstaf een grote,
zware platte steen van ronde
vorm, die op het dorpssplein
stond opgesteld, een duidelijke
zichtbaar, maar onroerend mid
del om waarden te meten.
Kostbare metalen gelden al
heel lang als ruilstandaard. Nog
niet zolang geleden gebruikte men
zilver zowel als goud. Maar het
probleem van een juiste uitwisse-
lingskoers voor de beide metalen
bleek onoplosbaar. Volgens het
principe van de wet van Gresham
werd de kostbaardere munt al
tijd verdreven door de goedkope
re. In de loop van de eeuwen is
goud de enige istandaard gewor
den. Het was betrekkelijk sterk en
niet onderhevig aan verkleuring.
Toen de gouden munt nog in ge
bruik was, waren gewicht en kwa
liteit van groot belang. Soms
schaafde de bezitter de randen of
het oppervlak af en dat leverde
een aardige winst op. Ontwerpers
van munten deden hun uiterste
best om een dergelijk misbruik
onmogelijk te maken. De randen
werden gerild, zodat men kon zien
of er aan het geldstuk geschaafd
was. Beeldenaars op beide kanten
van de munt maakten beschadi
gingen duidelijk zichtbaar. Maar
na de jaren dertig werd het
goud voor het grootsite deel opge
slagen in bankkluizen en zelden
verhandeld.
Op het ogenblik is het niet ge
makkelijk om na te gaan, hoe
goud de prijzen bepaalt Het
wordt niet gebruikt bij de uitwis
seling van goederen of diensten.
De reus heeft, mensenvlees gerokenHij pakt een van de broertjes beet.
Klein Duimpje smeekt om erbarmen. (Illustratie uit „Sprookjes van
Moeder de Gans").
Krusemans uitgevers maatschappij
heeft recht op de dankbaarheid van
de ware liefhebher, omdat ze de
sprookjes weer eens heeft laten ver
schijnen in de originele tekst en omdat
dat op een manier is gebeurd die tekst
en platen waardig is: prachtig.
Men kan het helemaal eens
zijn met Bomans, die in zijn inlei
ding onder meer zegt: „Ik kan me
mateloos ergeren als ik de sprook
jes van Perrault in waterige vers
jes omgegoten in de boekwinkel zie
liggen, „voor onze kinderen naver
teld" door een of andere zich tante
Jo of tante Rie noemende dame.
Laat men toch eerbied hebben voor
de prachtige en tegelijk klare taal
van Perrault, waarin geen punt en
komma teveel staat en die voor
geen enkele „kleine" behoeft te
worden „naverteld", omdat ze door
elk kind begrepen wordt, sinds
tweehonderd en vijfenzeventig
jaar."
Inderdaad. Met eerbied moet u dit
boek opnemen, de bladzijden met
uiterste zorgvuldigheid omslaan. Zet
u neer aan de voeten van Moeder de
Gans, klim met Klein Duimpje in de
boom, pas het glazen muiltje van Asse
poester, wordt wakker gekust met
Doornroosje en opgegeten met Rood
kapje. En verheug u om het feit dat
juist dit werk van Charles Perrault,
waar hij zich eigenlijk voor schaam
de, de eeuwen heeft overleefd en niet
zijn omvangrijke ingewikkelde lite
raire oeuvre.
J.H.
(Sprookjes van Moeder de Gans,
door Charles Perrault, illustraties
Gustav Doré. Uitgeverij Kruseman
Den Haag; prijs f 27,50).
Hans van Assumburg heeft met het
boekje „Kijk op vissen" de show ge
stolen. Een geestig geschreven pocket
vol met kostelijke adviezen voor de
hengelaar. Niet zo maar a dviezen.
maar werkelijke goede tips waar me
nigeen zijn voordeel mee kan doen.
De goede foto's, die deze pocket illu-
steren, maken het boekje tot een pret
tig bezit. Voor de sportvisser, maar
ook anderen kunnen met „Kijk op
vissen" menig gezellig uurtje door
brengen.
(N.V. Uitgeverij De Lanteern. Utrecht,
prijs 2,95).
Het boek „De vlucht naar Mytilene"
van Dirk Witte is een nogal glad ge
schreven roman over het meisje Ce
cile. Zij verliest haar liefde, Michel,
en besluit België te verlaten en naar
Amerika te vertrekken om alles te
vergeten. De onderwijzeres Cecile kan
echter, ondanks haar ontwikkeling,
geen afstand nemen van zichzelf. Zij
komt in Amerika in aanraking met
Marion, een meisje waarbij zij op ka
mers gaat wonen. Ondanks een toch
wel aanwezig contact denkt Marion
heel anders dan de Europese Cecile.
Ook Marion krijgt een ongelukkige
liefde en gaat alle mannen haten. In
dit verhaal, dat een bijzonder triest
einde kreeg, tekent de schrijver de
karakters van zijn hoofdpersonen niet
al te scherp.
Vlucht naar Mytilene, door Dirk
Witte. Uitgeversmaatschappij Man-
teau, Den Haag, prijs 9,90).
Theseus is in de Griekse mytholo
gie een der grootste helden die zijn
faam voornamelijk dankte aan het
feit dat hij op Kreta de Minotaurus
doodde een stierachtig monster,
dat in een onderaards doolhof men
senoffers kreeg aangeboden - en daar
door zijn vaderstad Athene een grote
dienst bewees.
Van Kreta en ook van Theseus is
door studie en opgravingen veel uit
de mythe-sfeer gehaald. In het boek
„In Theseus' voetspoor" heeft H. A.
Kurschat getracht door het bijeen
brengen van alle wetenschappelijke
vondsten en het laten werken van zijn
eigen fantasie een geloofwaardig ver
haal te maken van de Theseus-mythe.
De feitelijkheden uit het oude Kre
ta speelt en een aantal op zich inte-
rekeningen van opgegraven voorwer
pen geven het geheel een schijn van
echtheid, maar als de uitgever oP de
flap spreekt over „onmiskenbaar his
torisch belang" mag men dat sterk
overdreven noemen.
Het is een avonturenverhaal, naar
een mythologisch gegeven, dat op Kre
ta speelt en een aantal op zich inter-
ressante gegeven over 'n cultuur van
ruim drieduizend jaar geleden bevat.
Het bevat niet meer de aantrekkelijk
heid van de mythe, waaruit Theseus
met het aureool van de halfgod te
voorschijn kwam. In dit boek is hij
slechts een dappere jongeman. Voor
de (jeugdige) lezer zit er wel een
paar uurtjes ontspanning in, maar
geef ons de mythe maar.
(In Theseus' voetspoor, door H.
A. Kurschat, vertaling W. Fijn van
Draat. Uitgeverij Holland, Haar
lem, prijs 9,50).
Kinderboeken zijn erg duur tegen
woordig, maar een feit is dat ze
er vaak geweldig goed uitzien. Hel
boek „Van een eekhoorn en een
neushoorntje" door Mischa Dam-
ian en Ralph Steadman, telt nog
geen dertig pagina's, die echter een
lust voor het oog zijn. Damjan
schreef een leuk verhaaltje over
kleine bosdieren die op verzoek
heel groot worden en grote beesten
die voor straf tot miniatuuruitgaven
van zichzelf worden gemaakt. Alle
worden tenslotte tot de juiste pro
porties teruggebracht, waarvan de
kindertjes zich aan de hand van de
prima illustrateis 'kunnen overtui
gen.
(Uitg. Holland, Haarlem, prijs
ƒ5,90.)
tuinen rond Pinewood was gesleept.
Dat behoorde tot zijn werk voor „The
Early Bird", de nieuwe Norman Wis-
dom-film in kleuren, waarin Jerry
Desmonde een hoofdrol speelt.
Als Jerry zegt, dat „The Early
Bird" een harde film is, dan is het
ook een harde film. Er worden in de
ze komedie meer roomtaarten naar
hem geworpen, hij komt in meer pijn
lijke situaties te verkeren, die zijn
woede en verontwaardiging opwek
ken en krijgt meer vernederingen te
slikken dan welke andere filmkomiek
ooit heeft moeten doorstaan, want
Jerry, is de serieuze nimmer uit de
plooi komende man in komedies,
de tegenspeler van de komiek,- de zo
genaamde „aangever". Dat is hij ge
weest voor Bob Hope en Arthur As-
kqy, voor Danny Kaye en de grote
Sid Field. Dat is hij ook in acht film
komedies geweest voor Norman Wis
dom.
„Maar „The Early Bird" is de
ergste van allemaal", verklaart
Jerry somber. >,11c vind het alle
maal vreselijk leuk, maar ver
geet niet, dat we zestien weken
aan die film bezig zijn geweest en
dat het me een nauwelijks te tellen
aantal pakken heeft gekost. Ik ben
van top tot teen met plakmeel in
gesmeerd en overdekt met zand.
Ik ben ondersteboven door Nor
man een eikeboom ingetrokken en
aan één van mijn enkels opge
hangen.
Ik ben op mijn buik door en over
kilometers gazon, struiken en kas
sen gesleurd door een gemotori
seerde grasmaaimachine. Ik heb
overal mijn pantalon verloren ben
begoten met tonnen water en zelfs
met behulp van een brandslang
bespoten met slagroom. Maar als
de mensen er om lachen, vind ik het
best. Dan is het de moeite en de
ellende waard geweest.
In „Stich in time" met Norman
Wisdom ben ik volgesmeerd met
slagroom. In „The Early Bird" ge
bruiken ze slagcrème om het schuim
van een brandblusser na te bootsen
en bespuiten ze me er mee met behulp
van een slang. De kracht van de
straal benam me gewoon de adem.
En Bob Asher, de regisseur, had de
brutaliteit om te zeggen: „Prachtig,
Jerry, prachtig. Maar doe je ogen
open, man. We moeten je ogen zien.
We weten dat het niet prettig is,
maar je moet je ogen openhouden."
Die lui doen letterlijk alles, om het
je zo onaangenaam mogelijk te ma
ken."
Hoewel het bioscoopbezoek als ge
volg van de televisie in bijna alle lan
den van Europa een scherpe daling
vertoont, neemt het in Spanje en Ita
lië en ook in Rusland nog steeds toe.
De somberste berichten komen uit
Engeland. In 1946 trokken de Britse
bioscopen niet minder dan 1.635 mil
joen bezoekers. In 1964, met drie
miljoen geregistreerde televisietoe
stellen, daalde dit aantal tot 343 mil
joen. In West-Duitsland en België is
het bioscoopbezoek in vergelijking
met de eerste na-oorl-ogse topjaren
met de helft verminderd. Minder
sterk is de teruggang in Nederland
en Frankrijk.
De Italiaanse bioscopen daarente
gen kunnen zich in een grotere belang
stelling dan ooit tevoren verheugen.
Italië telt slechts 8.4 televisietoestel
len op de honderd inwoners, het laag
ste percentage van de EEG-landes.
Voor West-Duitsland bedraagt dit per
centage 14,8. In Spanje waar de bios
copen eveneens 'n tijd van hoogcon
junctuur doorlnaken, zijn er daar
entegen slechts vijf televisietoestel
len op de honderd inwoners.
Tijdens opnamen voor de film „Am
bush Bay" op de Filippijnen is do
Amerikaanse acteur Hugh O'Brian
aangevallen door een waterbuffel. De
internisten vas het ziekenhuis in Ma
nilla, waarheen de gewonde acteur
werd overgebracht vreesden aanvan
kelijk dat een van zijn longen wa?
doorboord. Bij ander onderzoek blee*
echter, dat hij een of twee ribbe^
had gebroken en dat zich een invveb"
dige bloeduitstorting had voorgedaan*
„Er is", verklaarde O'Brian la.te5
tegenover de pers, „enige verwarri.1?»
geweest en ik heb tamelijk veel P'i'
gehad, maar de artsen hebben
vastgesteld, dat mijn longen in or a
Het ongeluk is gebeurd in een rijs1',
veld bij het stadje Pila, ongeveer °u
kilometer ten zuidoosten van Manik
in de scène, waaraan ook Jame°
Mitchum én de actrice Tisa Chan»
meewerkten, kwamen twee waterbui*
fels vpor, die achter een bevloeiïngS'
dijkje zouden blijven, terwijl O'Brj3"
en een groep mannen over een riJsl*
veld moesten rennen.
Bijzonder in zijn schik was O'BD3
met een bos rode en gele rozen*
die hem door de Amerikaanse PreS'*
dent en mevrouw Johnson was ëe'
stuurd.
In Engeland is de afgelopen zomef
de eerste volledig automatische bi°'
scoop geopend. Deze dubbele bioscooP
die „zelf denkt" heeft een kwart nu1*
joen pond sterling gekost en staat m
Nottingham. De gehele bediening van
de beide zalen de parterre geie*
gen Odeon I. die 1,450 zitplaatsen
heeft en Odeon 2 op de eerste ver
dieping met 900 zitplaatsen 6ej
schiedt door middel van één enke^
elektronisch brein, dat in de projectie
cabine staat opgesteld. Het systeem
wordt „Cinemation'' genoemd. He
controle-paneel met zijn draaischijven,
signaallampjes en schakelaars ziet er
uit als een ruimtevaart-piano. Als er
eenmaal het vereiste programma °p
aangebracht is. wordt dit door Cine
mation zonder verdere menselijke tus
senkomst afgewerkt. Bovendien rea
geert het brein op de radiosignalen
van een miniatuurzendertje, dat de
operateur „persoonlijke" controle See
terwijl hij de vertoning van de fin?
tussen het publiek in de zaal volgi-
Scherpte van het beeld, volumen
van het geluid en sterkte van bei
licht kunnen automatisch worden ge
corrigeerd.
De tijden en de inhoud van een vol
ledig filmprogramma kunnen van te
voren worden vastgesteld. Als een
filmspoel afloopt, neemt de andere
projector het werk automatisch over-
Vraagt het programma om een wij
ziging in de beeldgrootte, van be'
normale 35-cm.-formaat naar breed-
scherm dan worden de lenzen
automatisch verwisseld, het doek ver
groot en de stereofonische geluidsin
stallatie ingeschakeld.
Het paneel bedient een volledig J°p'
lichtingsprogramma, van de werklieb-
ten in de ochtenduren en de buiten
verlichting 's avonds af, tot het dim
men en doven van de zaallichten tij
dens de voorstelling. Het bedient 00»
de verwarming- en ventilatiesyste
men in het hele gebouw en de spe
ciale apparatuur voor slechthorenden,
opent en sluit de gordijnen en scha
kelt grammofoonplaten of geluidsban
den in, die de pauze-muziek verzorgen.
En alsof dat nog niet genoeg is, waar
schuwt het de bedrijfsleiding en be
personeel tien minuten vóór het einde
van een programma of een pauze.,
Cinemation kan als er onvoorzien ie»
misgaat ook om hulp roepen door
middel van een fluitsignaal naar de
operateur, waar hij zich ook in be»
gebouw mag bevinden. Diens tran
sistor-ontvanger is niet groter dan een
potlood.
Durft de Amerikaanse filmindustrie
het rassenprobleem in eigen huis °P
het ogenblik niet meer aan? In elk
val wijst niets erop, dat de moeilij"'
heden, die zich de laatste tijd in Mis
sissippi of Alabama hebben voorge
daan en nog voordoen, door een v»'
de grotere maatschappijen in e
film zullen worden behandeld.
In Hollywood doen op het ogen
blik dan ook twee grapjes de rorl'i
de, die zonder twijfel een Qr°n<t
van waarheid bevatten: We hebbeJ
geen rassen-films; we hebben S*?'
ney Poitiers-films en als PoU&l
niet in de film kan optreden,
ten we het scenario herschrijve
voor een blanke acteur."
