n;
Collectief dromen
over een maanreisje
JACOB MANINTVELD
verzamelde alles over
KENNEDY
Wakkere geesten
door de eeuwen heen
li
Natasja (16): mijn
hobby is de
relativiteitstheorie
4 DECEMBER 1965
PAGINA 3
j Onder leiding van de Utrechtse astronoom professor
Minnaert maakte een aantal Nederlandse amateur
astronomen kortgeleden een studiereis naar de
Sovjet-Unie. Hoofddoel van hun reis was kennis te
maken met de voornaamste Russische wetenschaps
centra op het gebied van het ruimteonderzoek. In
het gezelschap bevond zich ook onze ruimtevaart
medewerker P. L. L. Smolders. In bijgaand artikel
beschrijft hij enkele van zijn ervaringen in de USSR.
Het is het eerste verslag van deze aard: nog niet
eerder werden toeristen in de Russische wetenschaps
centra toegelaten.
MIJN hobby is de relativi
teitstheorie1', zei de zes
tienjarige Natasja, em-
Jtig de kring luisterende Neder
landers rondkijkend. Wij von
den het wat ongewoon, maar de
bussen zien van zoiets blijkbaar
aiet op. Zij vinden het normaal,
^at de jeugd zich bezighoudt met
Wetenschappelijke taken, waar
In. het Westen alleen volwassen
leleerden over denken. Nu zou
;et niet helemaal eerlijk zijn
Natasja hier als een doorsnee-
Sovjetmeisje voor te stellen. Zij
had tenslotte, zoals de voorzit
ter van de jeugd-astronomen-
club vertelde, de eerste prijs ge
wonnen op de wereld-j eugd-
°lympiade voor wetenschap.
Maar een feit is, dat de Russi
sche jongeren een opvallende
Interesse aan de dag leggen voor
alles wat met natuurwetenschap
te maken heeft.
Jeugduurtje
Trots
Beduusd
Hemelbestormers
Doelbewust
i
D
Jeugdige
HEMELBESTORMERS
in de Sovjet-Unie
De communistische partij heeft met
inschakeling van de Academie van We
tenschappen een groot programma
°P touw geet om aan die jeugdige
honger naar kennis tegemoet te ko
men en deze zelfs te stimuleren. Met
dat programma werd in 1953 al_be-
Eonnen. Behalve 't Moskouse pioniers-
Paleis, waar wij met Natasja spra
ken, zijn in alle belangrijke steden
dit soort centra, waar jonge mensen
tussen tien en twintig jaar een paar
avonden per week bijeenkomen om sa-
Hen een of andere hobby te beoefe
nen. De grootste belangstelling be
staat natuurlijk voor de ruimtevaart.
Zoals hier in het Westen de jeugd
Plaatjes verzamelt van de Beatles plak
ken Sovjet-jongens en meisjes foto's
van Joeri Gagarin, Valentina en an
dere ruimtehelden tegen de muren
Van hun slaapkamer.
Niet alleen in de pionierspaleizen
wordt de onverzadigbare honger naar
wetenschap van de ruimte gestild. Op
de lagere scholen is het vak sterren
kunde in het lesrooster opgenomen en
men kan aan de wanden grote plak
katen aantreffen met een foto van Ga
garin en het opschrift: Ons land het
eerste in de kosmos. De ruimtevaart
is ook te vinden in de mechanica-
boeken, waar begrippen als ontsnap
pingssnelheid behandeld worden. „Aan
Sovjet-mensen was het voorbehouden
de wereld te tonen, wat natuurkundi
gen, astronomen, raketonderzoekers
en elektronica-specialisten door col
lectieve arbeid ih een socialistisch land
kunnen presteren," lazen wij in een
mechanica-boek voor de negende klas.
Overstelpend is de hoeveelheid
ruimtevaartliteratuur, die in bonte
mengeling de aandacht vraagt in de
kleine boekenstalletjes die je in elke
Moskouse straat kunt aantreffen, maar
ook in de enorme, wat grootte be
treft met onze warenhuizen wedijve
rende gebouwen, die van het opschrift
-Knigi (boeken) zijn voorzien. Mis
schien nergens ter wereld wordt door
de jeugd en ook door de ouders zo
veel gelezgn als in de Sovjet-Unie.
En dan is er niet te vergeten de
permanente, ettelijke vierkante kilo
meters beslaande, tentoonstelling voor
landbouw en economie in Moskou,
waar in het paviljoen „Kosmos" voor
al de jeugd zich vergaapt aan de pro-
dukten van haar „helden", de man
nen van de wetenschap. Daar zijn de
eerste Spoetniks, inclusief een opgezet
tweelingzusje van Laika. de Loeniks
en andere ruimtesonden te zien. In
het paviljoen voor de zware industrie
is bovendien, de Wostok tentoonge
steld, het ruimteschip waarin Gaga
rin. Titov en anderen hun befaamde
rui'mtereisjes maakten.
Ook in het Moskouse planetarium is
het jeugdbezoek een factor van bete-
kenjs. Er is zelfs een speciaal jeugd
uurtje, waar het zeer geanimeerd
pleegt toe te gaan. Gewoonlijk is ae
grote zaal onder de grote koepel dan
stampvol met moeders en kinderen.
Aan honderden kelen ontsnapt een
„O", als het licht is uitgegaan en bo
ven het panorama van Moskou dui
zenden schitterende sterren verschij
nen. Er wordt een verhaal verteld
over een clubje pioniers, dat ergens
in een bos bivakkeert en collectief
gaat dromen over een reisje naar de
maan. Het verhaal wordt geïllustreerd
met lichtbeelden, die boven de met
rode sterren gekroonde Kremlin-sil-
houetten worden geprojecteerd. Pjotr
wordt als aanvoerder van het clubje
gekozen. Michel wil piloot worden van
de maanraket. maar dat mag hij niet
van Pjotr, omdat hij altijd een onvol
doende'heeft voor meetkunde. En
daarmee is het jeugdige publiek het
natuurlijk volop eens.
Wat in het planetarium als een
droom werd voorgesteld, is intussen
voor de leden van de Moskouse jeugd-
astronomenclub tastbare werkelijk
heid. Ongeveer vijfhonderd leden telt
deze club. waarvan kosmonaut Niko-
lajef ere-voorzitter is.
produkten van eigen makelij te zien:
een model van de Spoetnik II, wand
borden met foto's van de kosmonau
ten en een maanglobe, waarvan nog
één sector wit was. „Maar dat zal
niet lang meer duren", merkte Tan-
ja, een aardig studentje van achttien,
op. „want onze Zond III heeft zo
juist dat onbekende stuk gefotogra
feerd. „Met iets van bezitterstrots
spreken deze kinderen van (althans
chronologisch) de eerste kosmische
natie ter wereld over het Heelal. En
het moet gezegd worden: Zij werken
met een ongekende ijver en komen
zo tot prestaties die men van men
sen van deze leeftijd nooit zou ver
wachten.
Toen wij het prachtige van alle op gemiddeld .80 km hoogte beyinc^n
comfort voorziene pioniers{ï§leiS' be* en nacrat netbeneden al donker is
l i .1 .1 urnrrlon
zochten, brachten wij ook geruime
tijd door in de speciale afdeling waar
de club een kleine tentoonstelling
heeft georganiseerd en zelfs een eigen
planetarium en een sterrenwacht ter
beschikking heeft.
Op de tentoonstelling zijn een aantal
Een van de pronkstukken van hun
activiteiten is de nlanetariumappara-
tuur, die in een aan de tentoonstel
ling grenzend vertrek was onderge
bracht. De leider van de pioniergroep
verontschuldigde zich: U bent ar-
schijnlijk gewend in planetaria Zeiss
apparatuur aan te treffen. De projec
toren die u hier ziet zijn experimen
teel en door onszelf gebouwd."
Het woord „verbaasd" is te zwak
om het gevoel te omschrijven dat
wij hadden, toen de lichten waren uit
gegaan en de sterrenhemel verscheen.
Geestdriftig vertelde een jong com
mentator over de geheimen van de
sterrenhemel, liet meteoren aan het
firmament flitsen en kon zelfs Noor
derlicht te voorschijn toveren. We wa
ren lichtelijk beduusd na de demon
stratie.
„Ik ben kortgeleden naar Lapland
geweest, waar ik 28 dagen lang de
lichtende nachtwolken heb gefotogra
feerd", zei één van de meisjes mij.
,.Wat zijn lichtende nachtwolken?
„O .dat-ejjn wolken, bestaande uit co„n-
- "densaties om meteorengedruis, die zich
op
en
geworden nog door de zon worden
beschenen". „En de resultaten zijn
in onze officiële wetenschappelijke
tijdschriften gepubliceerd", voegde de
voorzitter van de jeugdastronomen-
club eraan toe. Al verscheidene ma
len. vertelde hij ons, werden de bij
dragen van de kinderen door deskun
dige commissies als zeer bruikbaar
gekwalificeerd.
Maar de Sovjet-jeugd doet niet al
leen waarnemingen van de ruimte,
ze is zelfs betrokken bij de ruimte
vaart. Er is een school voor jonge
kosmonauten, die zeer nauwe betrek
kingen met het Moskouse pionierspa
leis onderhoudt. De school staat in
Gzatsk, de geboorteplaats van Joeri
Gagarin. Zij werd in januari 1962 ge
opend en telt enkele tientallen leerlin
gen. D® ruimtehelden-in-de-dop heb
ben zelf de statuten opgesteld, kreeg
ik te horen. „Hun devies luidt de
eerste te zijn bij de studie, de arbeid
en de sport." „Onze voornaam
ste taak is," zeggen de statuten, „in
de toekomst een bijdrage te leveren
tot het leren beheersen van de kos
mos."
Naast het normale schoolprogram
ma bestuderen de leerlingen van deze
school de radio-electronica. aërody
namica, astronomie en rakettechniek.
Zij leren omgaan met parachutes,
maken vliegtuigmodellen en houden
zich als toekomstige hemelbestor
mers. intensief met parachutesprin
gen bezig.
On de tentoonstelling van de jon
ge actronomen zagen wij foto's van
veertien, of vijftienjarige jongetjes
Volop belangstelling is er steeds
voor de Wostok. het ruimteschip
waarmee Joeri Gagarin als eerste
de kosmos in ging Het is te zien
op de permanente tentoonstelling
voor landbouw en industrie in
Moskou.
in wat te royaal zittende ruimte-
pakken die zij van de „echte kosmo-
scheidene leerlingen hebben in deze
nauten hadden gekregen. „Ver
kostuums al proeven ondergaan, on
der andere in de hittekamer, waar
der andere in de hittekamer, waar
zij bij vijftig graden Celcius een
boek moesten lezen en later de in
houd navertellen", aldus de leider
van de pioniersclub. „Sommigen
hielden het anderhalf uur Voor
en na de test werd hun reactie
snelheid onderzocht. Het bleek, dat
door geen van hen nadelige gevol
gen werden ondervonden. Wel ver
loren enkel ejonge kosmonauten
vierhonderd gram tot anderhalve
kilo gewicht in de thermokamer."
Men kan van mening verschillen
over het antwoord op de vraag, of
het wel goed is jonge kinderen aan
dit soort zowel in lichamelijk als gees
telijk opzicht bepaald niet verfrissen
de proeven te onderwerpen. De posi
tieve kant van de medaille is in elk
geval, dat de jeugd in de Sovjet-Unie
alle kansen krijgt om aanwezige slui
merende gaven volop te ontplooien.
De school voor jonge kosmonauten
heeft intussen al afgestudeerden. En
kele zijn naar de Moskouse lucht-
vaartschool gegaan twee studeren ra
kettechniek en twee zitten nu op de
Moskouse universiteit. Misschien zijn
deze laatsten dé ko'smos-geleerden
van morgen.
„Maar u hebt nog niet alles gezien",
zei Tan ja, toen wij het jeugdplaneta-
rium achter ons lieten. moet beslist
onze eigen sterrenwacht nog even be
zichtigen." Dat deden we dan ook.
En het was inderdaad de moeite
waard: Een uiterst moderne Zeiss-
Enkele „jeugdastronomen" van het
Moskouse pionierspaleis. Tweede
van links is Tanja, die over een
jaar aan het instituut voor vreemde
talen wilde gaan studeren. Derde
van links is Natasja, die de wereld-
jeugdolympiade voor wetenschap
won.
kijker met een 12% centimeter lens.
met elektrische aandrijving stond ter
beschikking van de jeugdige enthou
siastelingen. Natuurlijk mochten we
er een foto van maken, maar het lukte
mij niet de hele kijker op de plaat
te krijgen. Daarvoor was de ruimte in
de koepel te klein.
Na de rondleiding deden een aan-
tal jonge astronomen en -kosmonauten
ons uitgeleide. Weer waren we een
ervaring rijker in dit land van onge
kende mogelijkheden, dattegelijkerti
echter ook nog met enorme moeilijk
heden te kampen heeft. Want het is
noc zeker niet allemaal koek en ei
in de tegenwoordige Sovjet-Unie,
waar een arbeider gemiddeld negen
tig roebel per maand verdient, terwijl
hij voor 'n paar schoenen vijfentwin
tig en voor een redelijk kostuum vijf
enzeventig roebel moet neertellen.
Daartegenover staat, dat er waar
schijnlijk geen land Is, waar mensen
die willen leren, zich in een gunstiger
positie bevinden. Dat geldt voor de
ouderen, die schriftelijke of avondles
sen kunnen volgen, maar vooral ook
voor de jongeren. De uitgebreide
mogelijkheden om dichter bij het
heelal te komen zijn maar een
klein deel van een groots programma,
dat zeer doelbewust is opgezet. „Wie
de jeugd heeft, heeft de toekomst" is
voor de Sovjet-leiders geen lege fase.
P. L, L. SMOLDERS
DIEP in het stof van de in oude
tijden door gloeiend lava over-
golfde Romeinse stad Pompeii
vonden archeologen eens een
zandlojcervormig metalen apparaat,
dat op primitieve wijze was opgehan
gen boven een dun plaatje van tin.
Toen ze zagen dat het onderste kuipje
van het vreemde ding van het boven
ste gescheiden kon worden kregen de
archeologen een idee over het doel
van de zandloper. Zij vulden het hoog
ste deel met zand en wachtten af-
Na een uur of acht was al het zand
naar beneden gesijpeld, het bakje
schoot los en viel met een daverende
klap op het tinnen plaatje.
Negentienhonderd jaar geleden dien
de het appara?t om de slapende Pom-
pejianen met ruw geweld uit hun die
pe rust te halen. De archeologen had
den een der primitiefste wekkers die
de wereld kent, opgegraven 1
JACOB Manintveld in het badplaats
je Rockanje op het eiland Voorne
weet alles af van wijlen president
Kennedy- Hij bewaart de hele geschiede-
hls van deze grote, naar menselijke bere
kening veel te vroeg overleden, Ameri
kaan in een groot boek van ruim een
halve meter breed, dat hij in elk vrij
uur gedurende anderhalf jaar heeft sa
mengesteld. De figuur van Kennedy heeft
deze twintigjarige jongeman altijd al
geboeid. Hij verzamelde alle kranteknip
sels en foto's die hij maar over Ame-
rlka's president in handen kon krijgen.
Toen hij over een uitgebreide documen
tatie de beschikking had. kwam Jacob
°P de gedachte om er een plakboek uit
samen te stellen, en dat werk is nu ge
reed.
„Er waren mensen die huilden toen
zij dit boek zagen", vertelt Jacob Ma
nintveld, „en ik ben van plan er een
brief over te schrijven naar mevrouw
Kennedy. Als zij er prijs op stelt dit
boek in haar bezit te hebben, dan zal ik
het haar toesturen, want- zij heeft er
eigenlijk meer aan dan ik. Ik zal er zelfs
trots op zijn, dat Jacqueline Kennedy de
bezitster zou willen worden van mijn
Jacob Manintveld heeft dé zaken dras
tisch aangepakt. In ruim ,250 bladzijden
geeft zijn boek de lezer een volledig over
zicht van Kennedy's leven in woofd en
beeld. Van heinde en verre zijn de foto's
afkomstig, o.a. uit Amerika en Australië.
Er zijn zeldzame exemplaren onder, die
nog nooit eerder werden afgedrukt. Ook
uit Kennedy's jeugdjaren zijn de nodige
prenten bijeengebracht. Uit de knipsels
en foto's rijst de vorige president der
Verenigde Staten voor ons op als een
man met grote kwaliteiten én met zijn
tekortkomingen. Want ook de kritische
noten bij zijn politiek beleid ontbreken
niet in het plakboek van Jacob Manint
veld. Tal van knipsels uit kranten en tijd
schriften vertolken namelijk het oordeel
van tijdgenoten van Kennedy omtrent
diens beslissingen, die soms wereldwij
de consequenties hadden- Een van die
zaken is bijvoorbeeld de Cubaanse cri
sis waarover Jacob Manintveld een uit
gebreide documentatie heeft bijeenge
zocht. -,Ik wilde er expres geen eenzij
dig beeld mee opbouwen", zegt hij. ..Ten
slotte had Kennedy zijn fouten, en die
heb ik niet veronachtzaamd, anders was
het een veel te zoet boek geworden".
De plotselinge dood van de Amerikaan
se staatsman vult een geheel hoofdstuk.
Daarin zijn ook de drie nieuwstelegram-
men opgenomen, die het drama in zijn
meest beknopte vorm weergeven. „Drie
kogels op president afgevuurd", „pre
sident ernstig gewond" en „president
aan verwonding bezweken". Ook enkele
foto's van Kennedy die pas een jaar na
zijn dood gepubliceerd zijn in een deel
van de wereldpers, heeft Jacob aan zijn
verzameling weten toe te voegen. Onge
twijfeld zal zijn collectie nog een aanzien
lijke uitbreiding ondergaan, nu het de
zer dagen, om precies te zijn: 22 novem
ber, twee jaar geleden ls dat Kennedy
lafhartig werd vermoord en er opnieuw
herdenkingsartikelen over de hel# we
reld zijn verschenen.
rfim;;;;.
V
De manieren waarop mensen zich
door de eeuwen heen hebben behoed
voor zich verslapen zijn legio.
De grote wijsgeer Plato bijvoor
beeld gebruikte een waterklok. Als
het water een bepaalde hoogte van
een reservoir bereikte klonk er een
naargeestig en doordringend geluid
De Grieken gebruikten het water ook
op een andere manier als wekker. Als
de zon een bepaalde stand had be
reikt stelden de warme stralen een ze
ker mechanisme in werking waardoor
het in de „klok" verzamelde wa
ter in het gezicht van de slaper plons
de.
Nog drastischer ging men te werk
tijdens de Napoleontische tijd. In
het leger kende men toen nog niet het
schrille fluitje dat nu in sommige le
gerplaatsen de arme soldaten tot aan
de zoldering doet opspringen, maar
ze bereikten het zelfde effect door een
vlammetje bij een hoopje kruit te hou
den.
Uitvinders van wekmethoden moe
ten een sadistisch trekje in hun karak
ter hebben als ze zich met plezier
aan hun taak willen wijden. Wat zou
u bijvoorbeeld zeggen van die Tsje
chische klokkenmaker die een wek
kertje uitvond dat 's avonds bij het
slapen gaan zoete wijsjes liet horen,
maar de volgende ochtend een woest
concert van trommen en bekkens pro
duceerde.
Een andere Tsjech sliep altijd zo
vast, dat hij, om wakker te worden,
zelfs aan zo'n hels lawaai niet ge
noeg had. Hij ontwierp daarom in
zijn weinige wakkere momenten een
ingenieuze machinerie van elkaar op
volgende verschrikkingen. De ketting
reactie startte met een simpele klok
Als de wijzers het gestelde tijdstip
hadden bereikt begon op de eerste-
plaats een gramofoonplaat te draaien.
Daardoor tuimelde een labiel opge
stelde hamer dreunend in een tinnen
teil, die balanceerde in een half open
venster. Dat kletterde naar beneden,
het raam sloeg dicht en klapte op een
plank die op de vensterbank rustte.
Het andere eind van de plank bonk
te tegen een grote trom, viel om en
trok hierdoor via een katrol alle de
kens en het laken van het bed. Dit
systeem werkte perfect. Er zalt maar
één nadeel aan vast: de man was een
halve nacht bezig om alle spulletjes
weer in juiste positie te brengen.
Het omklapbare bed is ook in vele
variëteiten gemaakt, hoewel de mees
te slapers het iets te ruw vonden. Eén
DENK vooral niet dat Sint
Nicolaas geen kranten
leest. Hij hëeft weliswaar
een secretaris die de voor
naamste artikelen over het Ne
derlandse gemeenschapsleven
uitknipt, maar mag graag, als
hij van zijn nachtelijke esca
pades is uitgerust, het nieuws
zelf selecteren. Ik was deze
week bij Hem op audiëntie en
Hij wilde graag met me praten
als het maar niet over een ver
langlijstje ging. Wat er dit jaar
al niet verlangd wordt, doet
mijn horen te berge rijzen, zei
Sint. Het moet heel goed gaan
bij jullie en nu denkt men dat
ik, van oorsprong een eenvoudi
ge pepernotenstrooierin het
geld zwem. Als het zo doorgaat
kom ik niet meer en bezoek ik
alleen gebieden, waar men nog
blij kan zijn met eenvoudige ge
schenken. Jullie zijn zo mate
rieel als een ruimtevaartschip.
Ellenlange verhalen in de kran
ten over belastingen, over lo
nen, investeringsproblemen,
huurverhogingen en vakantie
gelden. Meer trekkingen in de
Staatsloterij, kansspelen aan
de lopende band, toto met poten
en benen, Sussen en wat al niet
meer.
„Wij zijn heel goed in behen
digheidsspelen"wierp ik op.
Sint lachte zó hard, dat zijn
mijter de allures kreeg van een
dronken man. Typisch iets
voor de Hollanders", consta
teerde hij, terwijl hij met 7?n
staf, als na een goede mop of
een geslaagde carambole, op
de grond stampte. „Behendig
zijn jullie zeker, hoe kan 't ook
anders met de wereldnaam voor
geslepen diamanten..."
„Waagt u nooit een gokje?"
waagde ik te zeggen. „Mijn
beste kerel, hoe dacht je dat ik
mij op glibberige daken voelde?
Mijn hele leven is een gok en
als ik in gezelschap van enkele
pieten op een mooie zomer
avond een vijf-duizendje met de
dobbelstenen speel kan ik rood
aanlopen als ik weer verlies.
Een pastoor zou dat nog te ver
geven zijn, maar een biss top,
een cbncilievader, dient zich al
tijd te beheersen, wil hij niet on
der curitele komen".
Ik heb gelezen, dat er wat
deining is ontstaan rondom een
kapelaan-wielrenner, die een
kusje kreeg van een niet onaan
trekkelijke jongedame. Wat
moet men dan wel van mij den
ken? Ik krijg duizenden kusjes
bij mijn bezoeken en deze week
nog vroeg peuter Pietje aan z'n
zus van duizend weken „durf jij
ook op schoot van Sinterklaas
te zitten? Nou... eh... ze durf
de! Toegegeven, in Spanje loop
je helemaal in een glazen huis
je, maar dat verandert ziender
ogen door het vreemdelingen
verkeer.
Sint nam een krant voor zich en
wees op de pagina's met adver
tenties waarin huizen te koop
worden aangeboden. „Bij jullie
is de iconingnood nog steeds
vijand nummer één en er wor
den van de andere kant kapita
len uitgegeven om mensen in
huizen te lokken". Ik trachtte
een juist antwoord te geven,
maar Sint wapperde met zijn
manen en kwam weer terug op
onze materiële inslag.
„Toch zijn jullie nog niet han
dig genoeg, want bij mijn blij
de ontvangst in VIissingen ont
dekte ik televisie-reclame zon
der dat er één cent voor be
taald werd. En ik rook niet
eens sigaretten...
Je ziet, waarde vriend, dat ik
je landje wel zo'n beetje ken.
Eerlijk gezegd, ik hóór zoveel
als ik zomers in Majorca resi
deer, dat stukje overzees Neder
lands gebied, waar meer hotels
zijn dan in het moederland".
Sint lachte zo uitfamdig om
zijn mopje, dat zijn tanden dui
delijker zichtbaar werden. Ze
zijn echt, zoals Hijzelf.
SLOT
PHILIP LANGERAK
Italiaans model werkte door middel
van een grote veer- Dat ding ont
spande zich in de nachtelijke uren en
moest precies om acht uur het bed
omkiepen. Helaas ging het zo af en
toe mis, dan lag de slaper al in het
holst van de nacht op het Jroude^zeiL
Zonnig ontwaken was de leus van
een paar Amerikanen die een gaatje
in de deur van hun slaapkamer maak
ten en zo de zonnestralen precies op
hun kussen richtten- Als de zon niet
scheen, namen ze een vrije ochtend.
Dieren zijn vaak als wekker ge
traind. De Romeinen hadden een wa
terklok die een hoes van de vogelkooi
trok. De vogel was er dan op getraind
om vrolijk te gaan fluiten. Alexander
Suvorov, een Russisch generaal, had
gedurende zijn campagnes altijd een
haan bij zich die hem in alle vroegte
wakker kukelde.
Hoewel het niets te maken heeft
met het opstaan na de nacht is de
slaperigheid-verklikker iets voor auto
rijders. Het is een electronisch alarm
klokje dat een goede hulp kan zijn op
de lange vervelende autowegen. Als
een chauffeur volledig wakker en fit
is maakt hij gedurende het sturen
voortdurend bijna onmerkbare correc
tie-bewegingen. De verklikker is hier
aan gewend en zodra deze bewegingen
verslappen en te zwak worden om de
wagen onder controle te. houden grijpt
het apparaatje in door luid te gaan
zoemen- Als de chauffeur het stuur
weer goed in bedwang heeft, zwijgt
de verklikker.
In tegenstelling tot de meeste wek
kers is deze zoemer een bijzonder
sympathiek dingetje, dat voorkomt
dat de man of vrotiw achter het stuur
op heel wat hardhandiger manier
wakker wordt. Of helemaal niet meer.
