Vijf kilometer lang
F
gga li» r
Nieuwe brug schept toeristische problemeu
Wegenwacht
^HINN.V.
EEN SECRETARESSE
Vooral kamperen
Informatiediensten
absoluut beschaafde
meisjes
WOENSDAG 8 DECEMBER 1965
PAGINA 6
Snéller dan aanvankelijk werd verwacht, op 15 december a.s., zal koningin Juliana
de nieuwe Oosterscheldebrug tussen Schouwen-Duiveland en Noord-Beveland of
ficieel openen. Een „meevaller", welke te danken is aan gunstige weersomstandig
heden. De bij de start van de bouw in 1962 afgesproken datum luidde: 31 december
1965 Deze nieuwe oeververbinding, die als een reusachtige, betonnen rups in het water
van de Oosterschelde ligt, is niet alleen Nederlands langste brug, maar ook de langste
brug van Europa.
Op deze pagina wordt een aantal aspecten belicht van dit trotse bouwwerk, dat thans
letterlijk „op poten" staat, gereed om de autostroom (volgend jaar reeds geschat op ten
minste een miljoen voertuigen) te verwerken.
Opgetild door vierenvijftig
wijdbeense, betonnen pijlers
ligt het wegdek van de
nieuwe Oosterscheldebrug boven
het woelige water. Een stoere
streep, vijfduizend een en twintig
meter lang, die van kust tot kust
loopt. Verwacht wordt, dat ten
minste een miljoen auto's hier
het volgend jaar op een hoogte
van circa zeventig meter de bre
de, krachtige waterstroom
die vroeger zo'n geduchte bar
rière vormde in acht tot tien
minuten zullen kruisen.
De brug is opgebouwd uit een aantal élementen: sterke schok-
brekers zorgen ervoor, dat het geheel „elastisch" blijft.
Duidelijk is te zien, dat het wegdek niet uit één geheel bestaat.
Reusachtige, op ritssluitingen gelijkende ijzeren voegstukken
zorgen voor de verbinding.
VIC. SNIEKERS
Het rijwielpad op de brug zal in de toekomst eventueel kunnen
dienen als rijst rook voor auto's. Bromfietsers en fietsers zullen
dan per auto over de brug moeten worden vervoerd.
Geen parkeerhavens
in Marnixstraat
fnhnJcnnto 7)nn
fahrikante van
Libelle nylons
JOH. ENSCHEDE EN ZONEN
GRAFISCHE INRICHTING N.V.
OOSTERSCHELPEBIfTfJtG IS KLAAR
De brug is meer dan tien meter
breed: de autoweg bestaat uit twee
rijstroken van in totaal 7,60 meter
en daarnaast bevindt zich een fiets
pad, dat 2,75 meter breed is. Een
vangrail beschermt de zijkanten en
fungeert tevens als windbreker.
Het is overigens de enige bescher
ming die de automobilist, de brom
fietser en wielrijder heeft op de brug.
Om te onderzoeken, hoe een auto
zich gedraagt bij sterke wind, zijn al
proeven genomen. De heer H. Schou
ten van de directie bouw Scheldebrug
trok er op stormachtige dagen met
zijn Volkswagen op uit, om ervarin
gen op te doen. Hij zegt: Er is abso
luut geen gevaar. Vergeet niet, dat
er op de brug een maximum-snelheid
wordt voorgeschreven van ten hoog
ste zeventig of tachtig kilometer per
uur. Als het werkelijk hard gaat
waaien, zullen we die maximum-snel
heid bovendien terugbrengen tot vijf
tig kilometer per uur. We denken er
aan, borden te plaatsen op de
brug, die vanuit het brugwachters-
huisje bediend kunnen worden. Het
zoeken is nog naar een goed sys
teem. Misschien kunnen we de bor
den wel gebruiken, waarmee in Mün-
chen proeven zjjn genomen: de gla
zen kasten met verschillende platen,
die automatisch kunnen worden ont
rold."
De nieuwe Oosterscheldebrug wordt
een tolbrug: het benodigde geld (in
totaal 77 miljoen gulden) werd des
tijds door de N.V. Provinciale Zeeuw
se Brugmaatschappij bij elkaar ge
leend. Het tarief staat al vast: auto
mobilisten zullen (ongeacht het aan
tal inzittenden) voor een enkele reis
2,50 moeten gaan betalen en fiet
sers, bromfietsers en voetgangers be
talen voor een brug-tochtje 1. Op
deze manier hoopt men, met de in
komsten uit het busvervoer en vracht
vervoer, omstreeks 1978 uit de schul
den te zijn.
Binnen drie jaar is het machtige
bouwwerk uit de golven opgerezen.
Of beter: in het water neer-gepoot.
Want bij de bouw heeft men de 162
holle betonnen palen die de brug dra
gen in het water neergezet. Deze be
tonnen palen werden tot pijlers ver
enigd en daarop kwamen de wijdbe-
nig uitlopende draagstukken, die op
hun beurt het onderstel vormen voor
de 54 T-constructies, waaruit deze
langste brug van Europa is opge
bouwd.
In feite bestaat de brug niet uit
één geheel, maar uit een verzameling
T-stukken, die allemaal naast elkaar
in het water staan. Ook het wegdek
is uit segmenten opgebouwd.
V
Dit gaf voordelen bij de bouw (voor
al tijdwinst) maar bracht ook een na
deel mee. Er moest een methode
worden gevonden, om al die stukken
degelijk aan elkaar te verbinden. Het
maken van een starre bevestiging
was onmogelijk. Hitte en koude heb-
fcv,,.-:,; -: -
ben uitzetting en inkrimping tot ge
volg: naar voorbeeld van de spoor
rails werd daarom besloten, om dan
maar tussen verschillende delen klei
ne kieren open te laten.
Maar de deskundigen voorspelden,
dat wanneer er zwaar verkeer over
de brug zou rijden, de 95 meter lange
en ongeveer 2000 ton wegende bal
ken tegen elkaar zouden kunnen gaan
stoten. Ook zouden er moeilijkheden
kunnen ontstaan bij ijsgang en zware
stormen.
Bij het vinden van een afdoende
oplossing nam men tenslotte een voor
beeld aande auto. Die beschikt
over ,,schokbrekers". Aan de experts
van onze befaamde Nederlandse
schokbreker-fabriek Koni in Oud
Beijerland werd gevraagd, er iets op
te vinden. Het lukte: er kwam een
,Oosterscheldebrugschokbreker", die
50.000 maal zwaarder is dan een ge
wone autoschokbreker. Het gewicht is
trouwens ook aanmerkelijk groter:
124 kilo.
Bij een schok van 30.000 kilo laat
deze demper zich maar 0,1 millime
ter indrukken. Gedurende de wisse
ling der seizoenen kan hij 15 centi
meter ingedrukt of uitgetrokken wor
den, zonder dat hierdoor krachten van
belang op de brugconstructie worden
uitgeoefend.
Bij de verbinding van twee delen
van het brugdek kan niet worden vol
staan met een demper: het aantal is
afhankelijk van de plaats en de groot
te van de betrokken brugdelen. In to
taal zullen 114 Koni schokbrekers er
voor zorgen, dat de brug elastisch
blijft.
ZEELAND VREEST ZOMERSE INVASIE
Zeeland ziet het nieuwe toeristen
seizoen met zorg tegemoet. De
Oosterscheldebrug, laatste scha
kel in de eerste directe verbin
ding tussen Holland en midden-Zee
land, zal de komende zomer een inva
sie veroorzaken, waarop men nog
lang niet berekend is. De directeur
van de provinciale VW, de heer J. P.
de Regt, zegt het eerlijk: „Ik houd
mijn hart vast, want het wordt een
moeilijke zaak. We zfin er gewoon
niet op ingesteld, het moet allemaal
nog groeien". Hij praat (nog) niet
over het vakantie-toerismedat zal
geen onoverkomelijke problemen op
leveren. Zeeland heeft een geweldige
opname-capaciteit, vooral in de kam-
peersector, en het zal ook in 1966 ver
moedelijk nooit voorkomen, dat alles
is volgeboekt. Maar het dagtoerisme,
dat Zeeland zeker met grote groepen
zal overspoelen, vindt nog bijna geen
accommodatie: er zijn geen gelegen
heden waar men grote aantallen
mensen kan opvangen voor het gebrui
ken van al of niet meegebrachte
maaltijden en voor de noodzakelijke
„sanitaire stop".
Schouwen-Duiveland het afgelo
pen seizoen dank zij de Grevelingen-
dam voor het eerst eiland af heeft
deze zomer model gestaan voor de
toestanden die volgend jaar op mooie
zondagen in heel Zeeland benoorden
de Westerschelde te verwachten zijn:
uitpuilende café's met onvoldoende
personeel, de exploitanten en hun
echtgenotes op de rand van een over
spanning. Sommige restaurants hin
gen bordjes op de deur „Alleen toe
gankelijk voor de gasten". Daarmee
waren dan de vaste klanten bedoeld.
„We kunnen het echt niet hebben,
aan de vaste bezoekers hebben we
onze handen vol", zeiden de exploi
tanten. Het ontbreekt niet alleen aan
zalen, sanitair en personeel er is ook
nog geen ervaring in de organisatie.
„Het zal op de duur wel komen en
op enkele plaatsen is men al aan de
gang", zegt de heer De Regt. „In
Zienkzee zijn een paar zaken waar
al iets binnen kan en in Kortgene op
Noord-Beveland is hotel De Stads-
wijnkelder een grote zaal aan het
(ver) bouwen, speciaal voor het op
vangen van groepen. Maar daarbuiten
zal er het eerste jaar nog weinig
te vinden zijn."
Met het verblijfstoerisme ligt het
minder moeilijk. Zeeland heeft om
streeks 85.000 slaapplaatsen beschik
baar, omstreeks 51.000 op de kampeer
terreinen, 13.000 in gemeubileerde ka
mers, 8500 in zomerwoningen, 7000
in officiële hotels en pensions en om
streeks 5500 niet geregistreerde. Met
dit globale overzicht is het toeristische
klimaat meteen getypeerd: Zeeland
is vooral kampeergebied en daar is
lang niet iedereen gelukkig mee. „We
moeten niet alles op één kaart zet
ten", zegt de heer De Regt. Er is
gebrek aan goede moderne hotels, al
thans in het topseizoen. Maar daar
voor alleen valt niet te bouwen; dat is
op de laatste recreatiestudiedag van
de ANWB nog eens duidelijk gesteld.
Toch ziet de VVV-directeur wel per
spectieven met name voor de beschut
te zuidkust van Walcheren, de strook
tussen West-Kapelle en Vlissingen;
de zogeheten Zeeuwse Rivièra.
Het milde klimaat maakt het voor
al daar goed mogelijk, het seizoen te
verlengen; in feite is het er al ver
lengd. In Zoutelande is juni al een
echte toeristenmaand. In de bezet
ting van hotels en zomerhuisjes is er
bijna geen verschil meer met juli
en augustus; ook september komt er
in. Het grootste verschil is, dat in
juni en september kleinere gezinnen
komen; de bungalows zijn dan wel
bezet, maar niet tot het laatste bed.
Deze al verbrede basis kan nog wor
den uitgebouwd met weekends in het
vroege voorjaar en in de herfst. Het
Kurhaus en de Distel in Zoutelande
en het Badmotel in Westkapelle zijn
al heel de winter open. Juist in Zee
land is het in de voor- en nawinter
vaak redelijk weer en de nieuwe ver
binding met het noorden maakt het
aantrekkelijk om daarvan te profite
ren. De VVV probeert een aantal
hoteliers te interesseren voor een
„winterweekend-pakket": een com
pleet arrangement voor een verblijf
van vrijdagavond tot zondagmiddag
of van zaterdagmiddag tot maandag
morgen, tegen een gematigd tarief.
Veel mensen lokt zo'n weekend extra
omdat ze dan tegelijk kwartier kun
nen maken voor de zomervakantie.
Zeeland bevordert de vakantiesprei
ding door middel van sterk verschil
lende seizoenprijzen. Gemeubileerde
Omdat de nieuwe Oosterschel
debrug géén vluchtstroken f
parkeerhavens kent, dienen
pechvogels snel van de rij
baan te worden verwijderd.
Wie met zijn auto panne krijgt,
kan om hulp roepen via een z.g.
„praatpaal". De Wegenwacht komt
dan snel over de brug met een
speciale sleepwagen. Iedereen
wordt direct weggebracht: op de
brug wordt niet gerepareerd. Na
derhand kunnen de voertuigen, als
de bestuurders dit wensen, door de
Wegenwacht weer rijklaar worden
gemaakt. Voor het bestrijden van
motorbanden heeft de Wegenwacht
bovendien een mobiele brandspuit
klaarstaan.
Het Wegenwachtstation is geves
tigd bij het eerste kruispunt ten
zuiden van de brug. Het werkings
gebied van dit station (dag en nacht
telefonisch te bereiken onder no.
0 1199-231) strekt zich uit over alle
wegen van Zeeland, alsmede die
op het Zuidhollandse eiland Goeree-
Overflakkee. De twintig Wegen
wachten in dit rayon staan in mo-
bilifoonverbinding met station „Oos-
terscheldebruk".
HAARLEM, 8 dec. Er zullen in de
Marnixstraat voorlopig geen parkeer
havens worden aangelegd. Dat in te
genstelling tot hetgeen burgemeester
mr. O. Cremers tijdens de behandeling
van het onderdeel Openbare Veiligheid
van de begroting 1965 op grond van
ambtelijke informaties heeft meege
deeld. Het college van B. en W. is
thans van mening, dat de aanleg van
bedoelde parkeerhavens niet als urgen/
kan wordm beschouwd en bovendien
is in het „werkplan" met de uitvoe
ring daarvan geen rekening gehouden.
woningen die in juli en augustus
125 tot 250 per week kosten, kan
men in juni van 75 tot 150 betrek
ken; houten zomerhuisjes en caravans
variëren in augustus van f 80 tot
150 per week, in juni van 50
tot 80.
De boekingen voor de zomerwonin
gen beginnen al in januari; voor het
topseizoen zijn de huisjes al vroeg
in het voorjaar uitverkocht. Dat geldt
in mindere mate ook voor de gemeu
bileerde kamers. Daarentegen zijn de
kampeerterreinen nog nooit allemaal
vol geweest. Wel de terreinen direct
achter de duinen, maar meer naar
binnen zijn er, ook vorig jaar op
Schouwen-Duiveland, in de topweek
nog plaatsen beschikbaar geweest.
„Vol is het niet gauw. Als er mensen
zijn teruggegaan, is het m.i. door een
gebrek aan organisatie geweest", al
dus de heer De Regt.
Aan die organisatie gaat de VW
in het nieuwe seizoen wat doen.
Als Rijkswaterstaat tijdig de ver
eiste goedkeuringen geeft en als er
gelden beschikbaar komen uit de pot
voor de versteviging van het binnen
landse WV-apparaat, zullen de Zee-
landvaarders aan de grote toegangs
poorten: de oude uit Brabant en de
nieuwe uit Rotterdam, een kiosk aan
treffen, waar men precies weet te
vertellen waar nog bedden of kam
peerplaatsen beschikbaar zijn. Aan
die kiosken de noordelijke bij de
„Blauwe Keet" in Bruinisse, de zuid
oostelijke bij „De Caisson" in Capel-
le zal men bedden kunnen reserve
ren in de officiële hotels en pensions.
Voor de overige logiesvormen zal men
informatie krijgen over de dorpen en
kampeerterreinen waar nog plaats is,
waarna men ter plaatse bi) de WV's
logiesadressen kan krijgen of stand
plaats kan kiezen. Voor deze informa
tie zal men gebruik maken van de
gegevens van de kampeer-informatie-
dienst, die zullen worden aangevuld
met de laatste gegevens van een ei
gen informatie-apparaat, waardoor
men praktisch van minuut tot minuut
bij kan blijven. Op papier zit het
allemaal al in elkaar.
Kampeerders zijn welkom in Zee
land, maar het zit de toeristische en
economische leiders hoog, dat een eer
ste kans om ook een meer luxe outil
lage te krijgen, door „Den Haag" in
de grond is geboord. Dat was het
Eurotel in Vrouwenpolder een to
renflat met appartementen die voor de
verkoop waren bestemd en die de ei
genaars ruilmogelijkheid zouden bie
den met eigenaars van Eurotelkamers
in diverse Europese landen. Een be
langrijke aanzet voor een „betere"
verblijfsaccommodatie, waar de ge
goede middengroepen aan toe zijn.
De PPD was ervoor, Gedeputeerden
waren er voor, maar de Kroon haal
de er op de valreep van de nieuwe
wet op de ruimtelijke ordening een
streep door, omdat de skyline niet
acceptabel werd geacht in het land
schap. Heemschut heeft ertegen ge
ageerd, verteld de heer Verburg van
het ETI; „En als je dan in de damago-
gie ziet waarmee zo'n instantie dat
aanpakt: met boekjes vol prachtige
plaatjes van het oude stadhuis en
de oude kerk van Middelburg en daar
tussen dan het flatgebouw. Er staan
toch in Zeeland ook silo's, kranen
en een tv-toren en je zegt toch niet:
laat Zeeland maar geen tv kijken,
want de toren is zo lelijk".
Blijft nog liggen de vraag, of het
Zeeuwse landschap méér ontsierd
wordt door hier en daar zo'n toren
hotel dan door onafzienbare vlakten
zomerhuisjes, caravans en bungalow
tenten.
In de een of andere accommodatie
zullen de toekomstige vakantiegasten
toch onderdak moeten. Zeeland heeft
het aantal overnachtingen zien groei
en van 750.000 in 1954 naar ander
half miljoen in 1959 en van dat an
derhalf miljoen naar ruim drie mil
joen in 1964. Mede door de nieuwe
brug zal een nieuwe verdubbeling in
de naaste toekomst volgen. Direc
teur De Regt wil Zeeland laten opne
men in de Groene Kust-route; het
ene veer over de Westerschelde is
daarvoor geen bezwaar, het is voor
velen een toeristische attractie en het
is bovendien spotgoedkoop in verge
lijking met de veerboten in Scandina
vië. Bij de binnenlandse gasten zullen
zich dan grote aantallen buitenlan
ders gaan voegen, van wie een deel
voor korte tijd in Zeeland zal willen
overnachten.
land? Zal het gedaan zijn met ds
ruimte aan de stranden en met de
bewegingsvrijheid in de oude stadjes?
Zal men dan op een regenachtige dag
in Middelburg nog iets van de ringril-
derij kunnen zien, of zelfs maar van de
abdij. De toren is gelukkig hoog en
volgen? de PPD kunnen er 1000 men
sen op een hectare strand; er kun
nen „dus" 300.000 slaapplaatsen ko
men.
Men kan op het strand ook nog
met staanplaatsen gaan werken!
b.v. in het geval dat de 500.000 Zeeu
wen die er volgens het ETI nog bijko
men, ook nog eens naar zee zouden
willen. Maar dan is er gelukkig d«
Oosterscheldebrug, een aanmerkelijk*
verkorting van de route naar... Sche-
veningen.
Zal het dan écht vol raken in Zee- VIC. LANGENHOFF
en van andere mode-artikelen als kant en lingerie,
vraagt voor haar moderne atelier
Natuurlijk zijn de sociale voorzieningen bij Hm Bit
ste ken d en is het salaris prima, maar 't is er ook
gezellig. Hin heeft een leuke personeelsvereniging
en een machtige recreatiezaal. Bij Hin heerst een
sfeer van 'vriendinnen onder elkaar'. Bij Hin vliegt de
tijd om.
Voor inlichtingen en sollicitaties: Zijlweg 138, Haar
lem, telefoon 1. 85 50. ook 's avonds van 7 tot 8 uur.
HAARLEM KLOKHUISPLEIN 5
vraagt voor het Hoofd van het Chemisch Laboratorium
M.U.L.O.- of M.M.S.-opleiding
Leeftijd 2040 jaar
De werkzaamheden bestaan ondermeer uit op
maken van rapporten en staten, alsmede bijhouden
van binnen- en buitenlandse correspondentie.
Tevens wordt verlangd het beheren van vakge-
gevens en documentatie. Hiervoor kan na indienst
treding zo nodig een opleiding bij het N.I.D.E.R.
worden gevolgd.
Schriftelijke sollicitaties te richten aan Bureau Personeelszaken,
Klokhuisplein 5, Haarlem.
