BLOEMENDAAL 350 JAAR KERK EN DORP
In 1895 publiceerde de toenmalige predikant Dr. H.H. Barger zijn
"Kerkgeschiedenis eener Dorpsgemeente Bloemendaalin "Stemmen
voor Waarheid en Vrede", in 1910 gevolgd door een opname in de
"Kerkbode voor Haarlem en omstreken", terwijl in het jaarboekje
"Help U zelf" 1911-1912 nogmaals hetzelfde 32 pagina's tellende
artikel verscheen. Na Barger's bestseller werd af en toe nog een
artikel aan een facet van de Hervormde Kerk te Bloemendaal gewijd,
maar een breder overzicht bleef achterwege. Nu in 1986 het kerk
gebouw aan het Kerkplein precies 350 jaar bestaat, is de gelegen
heid aangegrepen om de rijke geschiedenis opnieuw te boek te stel
len. Dat de omvang van dit boek die van Barger ver overtreft (160
pag.wordt niet alleen veroorzaakt door de vele illustraties.
Gekozen is voor de geschiedenis van de kerk, zowel van het gebouw
als van haar gemeenteleden in relatie tot het dorp en haar inwo
ners. De Hervormden waren geen, en zijn dat ook nu niet, afgezon
derde sekteleden die buiten de gemeenschap staan. Juist daarom is
ook aandacht besteed aan hun middelen van bestaan, huisvesting, on
derwijs, sociale zorg en ontspanning, maar ook aan andersdenkenden
die altijd in de meerderheid waren. Stonden voorheen meestal de
notabelen in Bloemendaalse studies centraal, dit boek tracht de
andere veel grotere groep te beschrijven, niet alleen als kerkelijke
maar ook als burgerlijke gemeente.
Omdat ik mij als auteur enkele jaren intensief in de Bloemendaalse
geschiedenis heb verdiept, leek het mij een goed idee om in dit
blad een wat bredere verantwoording van mijn onderzoek af te leggen,
dan in het boek mogelijk was. Voor hen die zich met de Bloemendaal
se geschiedenis bezig houden bevat het mogelijk enkele tips.
Het belangrijkste archief voor mijn onderzoek was dat van de Her
vormde Gemeente te Bloemendaal, jarenlang bewaard in de kluis van
de consistoriekamer, daarna verhuisd naar het kerkelijk bureau aan
de Ramplaan en vervolgens (tijdelijk) gedeponeerd in het Gemeente
archief Haarlem. Het ca. 10 meter lange archief bestrijkt de perio
de 1632-1952 en werd in 1953 het laatst geïnventariseerd door de
heer J.E. van der Boon. Jammer genoeg bleken er toen al enkele
stukken te ontbreken die bij de inventarisatie door G. van Es in
1928 nog wel waren aangetroffen. Zo zijn bijvoorbeeld de rekeningen
van ontvang en uitgaaf der kerkvoogden tot 1914 spoorloos verdwenen.
Ook hoeft men niet te zoeken naar de notulen 1636-1641 en alle fi
nanciële bescheiden uit deze periode omdat deze door de eerste pre
dikant waarschijnlijk moedwillig zijn zoek gemaakt. Wat is er dan
wel? Gelukkig heel veel en ook in een goede staat. Hier onder in
het kort een beknopte inhoud van het archief.
1. Kerkeraadnotulen (1642-1948), correspondentie (1634-1952)
2- memoriaal (1746-1873), ingek. stukken (1694-1910),
reg. collectegelden (1642-1653), rekeningen (1632-1951), rek.
schaalmeesters (1683-1702), etc.
2- College van armmeestereningek. stukken (1818-1904), rekeningen
(1772-1909), kwit. (1807-1905), etc.
College van kerkvoogden, memoriaal (1756-1906), correspondentie
(1709-1952), rekeningen (1914-1952), kwitanties (1767-1952), etc.
5. School, notulen schoolcomm. (1821-1915), kasboek (1869-1909),
div. rekeningen, kwitanties, instructies, reglementen, verslagen
L.O. en UL0-schoo1verslagen etc.
5
