en in Europa
Met 148 liter per persoon per dag zijn wij Nederlanders 'gemiddelde waterverbruikers'.
Vergelijkt u maar eens de cijfers van het onderstaande staatje:
De verschillen hebben te maken met betere sanitaire voorzieningen, grotere stroom-
openingen van kranen en vaker douchen of baden.
Ondanks het feit dat het al meer dan een halve eeuw geleden was dat de elfjarige kroon
prins Willem (oudste zoon van koning Willem III en koningin Sophie, overleden te Parijs
in 1879) een vergulde spade in de grond stak op Mariënduin om daarmee symbolisch een
begin te maken met het graven van de grote verzamelkom (nog altijd 'Oranjewater' ge
heten!) voor de Amsterdamse Waterleiding, was er in het begin van onze eeuw in het zo
nabij gelegen Aerdenhout nog geen sprake van een algemene watervoorziening.
Tri Bloemendaal en Overveen lag het iets anders, want in 1897 was aan de Gemeente
Haarlem een concessie verleend om in de Overveense duinen met waterwinning te begin
nen, op voorwaarde dat ook inwoners van Bloemendaal en Overveen, desgewenst, zouden
kunnen worden aangesloten.
Tot dan toe waren de eigenaren van de grote en kleine buitenverblijven voor het ver
krijgen van water voor hun huishoudens aangewezen op een eigen nortonpomp. Meestal
bevond de pomp zich buitenshuis, soms ook, wat comfortabeler, binnenshuis. Dikwijls had
men de beschikking over grote reservoirs, die door regelmatig urenlang pompen op peil
gehouden werden. Toen rond de eeuwwisseling de huizen steeds meer zomer èn winter
bewoond werden, begon men hier en daar naar een betere watervoorziening te zoeken.
Zo verrezen er in 1899 op Groot- en Klein-Bentveld hoge ijzeren watertorens waarvan de
pompinstallatie werd aangedreven door kleine stoomgemalen. Op 'Lindenheuvel' en
'Koningshof in Overveen heeft men eveneens een eigen mechanische watervoorziening
geïnstalleerd. Op het terrein van 'Koningshof was tot voor kort de windmolen, die de
krachtbron voor de pomp vormde, nog te zien. Ook op 'Lindenheuvel' zorgde in eerste
instantie de wind voor de nodige aandrijvingskracht. Later werd de windmolen vervangen
door een elektrische motor. Toen het landgoed allang op de openbare waterleiding was
aangesloten deed de hoge ijzeren toren nog dienst als uitzichttoren.
België
Frankrijk
Groot-Brittannië
Oostenrijk
Spanje
West-Duitsland
Finland
Luxemburg
Denemarken
Zweden/Noorwegen
Italië
Zwitserland
105
123
125
137
145
148
156
181
193
200
215
264
EEN BIJZONDERE PARTICULIERE WATER
VOORZIENING IN BLOEMENDAAL
24
