Waterwinning en natuurbeheer
Aan het eind van de jaren dertig levert het bedrijf ruim 20 miljoen m3 drinkwater uit de
Moordhollandse duinen. Dit tot grote zorg van natuurbeschermers. Zij trekken aan de bel:
het grondwaterpeil in de duinen zakt te hard met alle gevolgen van dien voor de duinfLora.
Het PWM gaat op zoek naar andere bronnen en vindt ze ook. Vanaf 1956 wordt voorge-
zuiverd water van de rivier de Rijn vanuit Jutphaas naar de duinen getransporteerd. Dit
wordt gedaan door de Watertransportmaatschappij Rijn-Kennemerland (WRK). Ben M.V.,
opgericht door de Provincie Moord-Holland en de Gemeente Amsterdam., Zo wordt de zoet
waterbei onder de duinen weer aangevuld.
Ook het - inmiddels minder zout geworden - IJsselmeerwater kan worden gebruikt voor de
drinkwaterwinning. Daarom wordt in 1967 een oppervlaktewater-zuiveringsbedrijf in
Andijk in gebruik genomen.
De sterke omwikkeling van de industrie zorgt er voor dat de vraag naar drinkwater blijft
stijgen. Met het oog op die ontwikkeling wordt de winning van infiltratiewater voor de
duinen uitgebreid met een nieuw WRX-waterwinstation aan het IJsselmeer te Enkhuizen.
De zorg voor 'het groen' komt bij het PWH ook op een andere wijze tot uitdrukking. Reeds
in 1934 wordt een speciale afdeling Terreinen opgericht. Deze is belast met het beheer van
de duinterreinen die door de Provincie zijn aangekocht met het oog op het veiligstellen
van de drinkwaterwinning. Aan de doelstellingen van het bedrijf wordt toegevoegd: zorg
voor het behoud van de natuur en het begeleiden van de recreatie in deze gebieden.
De afdeling Terreinen groeit in de loop der jaren uit tot een afdeling waar ca. 85 mensen
werken. Doordat de Provincie vanaf 1961 diverse landgoederen in Moord- en Zuid-
Kennemerland aankoopt, stijgt het totaal aantal hectaren tot ruim 5500. Over dit beheer
vindt u elders meer informatie.
Buitengewesten
In totaal vier pompstations voorzien nu het deel van Moord-Holland dat boven het Moord-
zeekanaal is gelegen van drinkwater. In de Haarlemmermeer levert het PWM vanaf 1920
drinkwater dat en-gros wordt ingekocht van het waterleidingbedrijf van de gemeente
Amsterdam.
In het Gooi wordt grondwater opgepompt dat zondere verdere zuivering geschikt is voor
consumptie en zo het leidingnet in kan worden gepompt.
Texel is een verhaal apart. De winning daar wordt sinds 1956 verzorgd door een duin
waterpompstation. Dit pompstation levert genoeg drinkwater voor de bewoners van Texel
en hun schapen. Later wordt in samenwerking met het PEM een gecombineerde elektrici-
teitscentrale/waterfabriek gebouwd om de stijgende vraag, veroorzaakt door het op
komende toerisme, het hoofd te kunnen bieden. Zeewater wordt 'hier verdampt en het
opgevangen destillaat voegt men aan het gewonnen duingrondwater toe. Een voor
Mederland unieke wijze van drinkwaterproduktie. En tevens een kostbare.
In 1987 wordt de inmiddels versleten en afgeschreven fabriek vervangen door een drink-
wateraanvoer via een dubbele leiding vanaf het vasteland van Moord-Holland.
In 1969 blijkt het kantoor aan de Essenlaan echt te klein om de groeiende schare mede
werkers te huisvesten. Een alternatieve huisvesting voor enkele afdelingen, waaronder het
laboratorium, wordt gevonden door het aankopen van de villa Hartenlust aan de Vijverweg
te Bloemendaal. Ook worden diverse afdelingen ondergebracht in gehuurde panden aan de
Bloemendaalseweg.
Nieuwbouw
Eindjaren zeventig barst het laboratorium (gelukkig niet letterlijk) uit zijn jasje. Mieuwe
onderzoeksmethoden met behulp van uiterst moderne apparatuur, maken het noodzakelijk
om naar een ruimere huisvesting om te zien. De oplossing dient zich in 1980 aan door de
bouw van een Provinciaal Laboratorium te Haarlem, samen met de Provinciale Waterstaat,
dat eveneens een nieuw laboratorium nodig heeft.
Ma het vertrek van het laboratorium uit de villa Hartenlust maakt het PWM een plan om
7
