HET SPAARNESTAD FOTOARCHIEF, EEN FOTOHISTORISCHE GOUDMIJN
In september 1986 werd het Spaarnestad Fotoarchief door VNU over
gedragen aan de Stichting Nederlands-& Grafisch Centrum. Een be
langrijke stap op weg naar de realisatie van een nationaal insti
tuut voor de fotografie en de grafische vakken als enerverende
publiekstrekker in het centrum van Haarlem.
Inmiddels is na verschillende inventarisaties gebleken dat de col
lectie, als een van de alleroudste Europese fotoarchieven, abso
luut uniek in Nederland is.
Als bron voor de geschiedenis van de fotografie is het Spaarnestad
Fotoarchief zonder meer te vergelijken met de kostbare verzamelin
gen van het Prentenkabinet te Leiden en de door het rijk aange
kochte Hartkamp-collectie.
VANAF DE EEUWWISSELING
De geschiedenis van het archief is terug te voeren naar de 20-er
jaren, wanneer de Haarlemse uitgeverij Spaarnestad begint met het
verzamelen en rubriceren van fotomateriaal. Met name de "Spaarne
stad fotografen -van het eerste uur" moeten een belangrijke bijdrage
hebben geleverd aan de opbouw van de nu zo fenomenale collectie.
Het archief groeide in de loop der jaren verder uit met materiaal
van fotografen die in opdracht werkten voor verschillende door
Spaarnestad (nu VNU) uitgegeven bladen. Via abonnementen werden
tevens grote hoeveelheden foto's aangeleverd door de belangrijkste
persbureaus uit binnen en buitenland. Tevens zijn door de loop der
tijd waardevolle archieven verworven, waarbij de aankoop in 1968
van de unieke (100.000 foto's tellende) collectie van Het Leven
(1906-1941) als belangrijkste moet worden gezien. Door deze aankoop
werd een aanvulling terug naar de eeuwwisseling verkregen van on
schatbare waarde. Het is zeer onwaarschijnlijk dat van al deze oude
afdrukken nog andere exemplaren bestaan.
TWEE_MILJ0EN_F0T0^S_
De omvang van het archief is enorm. De collectie beslaat ruim twee
miljoen zwart-wit foto's in allerlei formaten, 200.000 kleurendia's
negatiefarchieven op glasplaat, rol- en kleinbeeldfilm en duizenden
tekeningen, gravures en postkaarten. Daarnaast zijn er reeksen van
gebonden jaargangen (zoals Het Leven en Katholieke Illustratie) die
tezamen met de oorspronkelijke foto's een compleet beeld geven van
het geïllustreerde tijdschrift in ontwikkeling. Dit alles is in
middels opgeslagen in gestapelde ladenkasten in een ruimte binnen
het Enschedé-complex
De toegang tot het archief is gewaarborgd door toepassing van het
z.g. Codec-systeemeen cijferreeks welke de verschillende onder
werpsgebieden onsluit. Daarnaast is er een kapitaal personen-ar-*
chief (500.000 foto's) op alfabet.
Ook opvang van nieuwe collecties is mogelijk. Maar al te vaak blij
ken foto's en negatieven nog in de vuilnisbak te verdwijnen, ter
wijl deze, zorgvuldig opgenomen en gerubriceerd in het archief van
grote waarde kunnen zijn voor de toekomstige gebruikers.
Mocht U foto's of negatieven hebben (ongeacht net onderwerp en de
periode) dan zal het Spaarnestad Fotoarchief zich hier heel graag
over ontfermen.
1°
