De armoede bestrijden in deze jaren is een moeilijke opgaaf.
Van gemeente wege is niets te verwachten, want die verwijst de
mensen naar de kerken, doch deze kunnen weinig doen, want hen
ontbreekt het aan de hiervoor nodige financiële middelen. De
kerk zorgt wel voor de begrafenis van een arme stakker, verder
kan de hulp niet gaan. Als er bij een sterfgeval wezen ach
terblijven, dan zorgt de pastoor wel voor pleeggezinnen onder
zijn parochianen. Er bestaat ook een soort burenhulp. Weduwen
en andere vrouwen, die een extra centje heel goed kunnen ge
bruiken, gaan uit werken bij andere families of bij de families
op de landgoederen voor een kwartje per dag.
Wat betreft de deelname aan het bestuur der gemeente, daarvoor
zorgen de 72 kiesgerechtigden (grondbezitters) die gezamenlijk
recht hebben één man te benoemen in de gemeenteraad. Momenteel
is dat de heer Verdegaaleen vooraanstaande boer uit het dorp.
Van het "gezag" valt weinig te bespeuren in het dorp. De of
ficiële bekendmakingen verschijnen op een publicatiebord, dat
zich bevindt op de Kerkweg. Iedereen die naar de kerk gaat
komt hier voorbij en kan zo op de hoogte blijven. De eigenlijke
burgemeester van het dorp is de pastoor. Met het Kerkbestuur,
dat bestaat uit vooraanstaande boeren, leidt hij de Katholieke
gemeenschap, dus het grootste gedeelte van de bevolking en
pastoors woord is in deze tijd nog steeds voor hen "wet".
Pastoor Coppens is een intellectueel en hij komt regelmatig op
bezoek bij Prof David van Lennep, bewoner van het Huis Manpad
te Heemstede. Hier is hij een geziene gast en hier ook ontmoet
hij de Heemsteedse dominee Nic. Beets, Samen leggen zij een
kaartje. Deze omgang van een Katholiek priester met een protes
tantse geestelijke is menigeen een doorn in het oog, ook de
kerkelijke overheid maakt tegen deze omgang bezwaar, wil hem
overplaatsen, doch de tegenstand van de Vogelenzangers ver
hindert dit.
Uit de kasboeken van de kerk blijkt, dat er in die tijd nog
vele personen betrokken zijn bij de kerkdiensten, zoals een
kosteres, een stovenzetstereen orgeltrapper, een organist en
een nachtwaker.
In vele boeken van het kerkarchief staan namen van families,
welke nog in het dorp aanwezig zijn, zoals v.d. Putten, v.d.
Hulst, Langeveld, Hulsebosch, van BerkelMeiland, Smit, Son-
neveld, v.d. Velden, Heemskerk, v. Saase, Weyers, Verdegaal,
Warmendam, v.Galen, MenseSprokkelenburgTeeuwen, Bezu, Kroon
en nog vele anderen.
Uit de beroepen van deze mensen, blijkt het agrarisch karakter
van dit dorp. Naast een schaapherder vinden we 15 landbouwers
met 27 boerenknechten, vier jagers in het duingebied, tuin
lieden en tuinknechten en ambachtelijke beroepen zoals smid,
wagenmaker, broodbakker, schoenmaker en timmerman.
In het begrafenisboek staat in het Latijn vaak bijgeschreven
waaraan de overledene is gestorven of wat voor soort mens hij
was. Er staat dan: een gelovig mens - heeft een beenbreuk
gehad, of onwettig kind met vermelding van de naam van de
moeder of de opmerking: direct na de geboorte gestorven.
In het dorp zijn in 1840 15 mensen gestorven, waarvan 11 kinde
ren. Dat dit geen uitzondering is, leren ons de cijfers van
1841 en 1842. In deze jaren is het getal der kinderbegrafenis
sen even hoog
Bij de berekening van de kosten van de begrafenis wordt onder
scheid gemaakt tussen een bejaard lijk en een lijk onder de
10
