meer spontaan, vluchtig opgezette schetsen dan doorwerkte schilderijen. Maar in
zijn beste jaren werkte hij aan zijn schilderijen soms héél lang, voortdurend veran
derend, soms de hele conceptie wijzigend; dan krabde hij een scv erij af, zodat
de vloer van zijn schildersatelier vol afgekrabde verf lag tot groot verdriet van
mevrouw Bauer, die het hele huis pijnlijk netjes hield. (Dat afkrabben was nodig om
te beletten, dat de nieuwe opzet erg zou barsten)."
Steeds grijzer
Bauer is meer als graficus dan als schilder bekend. Door zijn grafische werken is
hij algemeen bekend en gewaardeerd geworden. Misschien komt het ook hierdoor,
dat hij in zijn olieverfschilderijen en aquarellen meer een meester van tonaliteit
dan van kleurenrijkdom was. Liefst schilderde hij met weinig kleuren, bruin, grij
sach
tig, waarin dan de kleuren meer aangeduid dan uitgebeeld waren. Er was een tijd in
Aerdenhout, waarin hij kleuriger werd; er is een schilderij van Benares, een pagode
en trappen voorstellende, waarop hij bepaald enkele fellere kleuren gebruikte. Maar
toen hij eenmaal naar Amsterdam verhuisde, werd hij geleidelijk weer naar het
kleurloze getrokken en werden zijn schilderijen steeds grijzer. In zijn aquarellen
komt zijn spontaniteit het sterkst uit. Eens, toen ik een aquarel, die hij in één
ochtend schilderde, zeer bewonderde, zei hij glimlachend: 'Ach, ja, je moet maar zo
een paard met één lijn neerwerpen.' En zulke geniale invallen op papier had hij
meer.
Toen hij zo ziek was enkele maanden voor zijn dood, heb ik hem bezocht, waarover
hij zéér blij was. Bauer, die gewoonlijk zijn gevoelens niet in woorden uitte, zei
mij dat hij het zo buitengewoon aardig vond, dat ik gekomen was en voegde eraan
toe: 'Ach, 't was toen zo mooi in Aerdenhout, toen wij elkaar zo dikwijls zagen."
Jo Stumpff heeft tot aan de dood van haar man haar werk laten rusten. Toegewijd
als zij was, wilde zij Marius Bauer alle mogelijkheden voor zijn werk verschaffen.
Zij vergezelde hem op zijn reizen en zorgde uitstekend voor de boekhouding, waarin
Marius minder gespecialiseerd was. We kunnen ons voorstellen dat mevrouw Bauer en
mevrouw Breitner in Aerdenhout niet de dikste vriendinnen waren. In 1916 verlieten
zij villa Stamboel en betrokken een huis aan het Amsterdamse Vondelpark. In 1931
maakten zij samen nog een reis naar Ceylon en Indonesië. Het jaar daarop overleed
de Nederlandse schilder van het Oosten.
Villa Erdölak
In 1904 kwam de derde kunstschilder, ook met vrouw, naar de Aerdenhoutse ivoor
kust om er een pas gebouwde villa te betrekken. Het was onze kunstenaarsbiograaf
24
