Rouwens
Die haven van Bloemendaal zou in de vorige eeuw het
'haventje van Rouwensgaan heten naar de aannemersdy
nastie Rouwens. Eén is zelfs burgemeester van
Bloemendaal geweest. Mogelijk was het ook een Rouwens,
die de sloot liet uitdiepen om hem bevaarbaar te maken
voor kleine schuiten en mogelijk liet ook hij de oude vij
ver van 'Voorduin' uitdiepen tot haven. Aan weerszijden
van de Bloemendaalseweg was het in de vorige eeuw al
Rouwens wat men zag: aan de westzijde op de nummers
120 en 122 (waar nu de werkplaats van Plevier is) en daar
tegenover op 125, het door Rouwens gebouwde
'Bloemoord', nu bij het WOB in gebruik. Ten noorden
van Bloemoord ligt aan het begin van de Dr. Bakkerlaan
nog Rouwens' houten opslagschuur, nu de winkel van
Bohema.
Stan k
Omdat ook de kastelein van het Hemeltje zijn dranken
over water liet aanvoeren, werd het haventje ook wel de
'vaart van Lindeman' genoemd.
Naarmate de scheepjes groter werden en meer diepgang
kregen en naarmate Bloemendaal ook over de weg beter
bereikbaar werd dankzij bestrating, raakte het haventje
steeds meer in onbruik. Het werd voor de meeste
Bloemendalers zelfs meer een last dan een lust. Er was
practisch geen doorstroming en de woningen van de
Voorbuurt loosden hun rioolwater bijna allemaal direct of
indirect op het haventje. De stank was er dan ook vaak
ondragelijk. Alleen voor Rouwens en Lindeman waren
vaart en haventje nog nuttig. Dit zeer tot verdriet van de
toen jeugdige Bloemendaalse huisarts Dirk Bakker(1847-
1916).
Witte Kruis
Toen Dirk Bakker zich in 1875 in Bloemendaal vestigde,
begon juist het inzicht door te dringen, dat hygiëne en
besmettelijke ziekten iets met elkaar te maken hebben. De
jonge Bakker en zijn collega Grippeling uit Overveen
vormden samen met een aantal notabelen het eerste
bestuur van de afdeling Bloemendaal van het Witte Kruis.
Het Witte Kruis wilde vooral bij epidemieën helpen en
nood lenigen. Om dit doel te bereiken was voorlichting
een eerste vereiste. Wat wist de gewone burger toen nog
van het verband tussen goede riolering en zuiver drinkwa
ter en ziektes als cholera en typhus? Beurtelings in
Overveen en in Bloemendaal - onder meer in café 't
Hemeltje - werden lezingen gehouden over deze onder
werpen.
Dempen
Maar bekendheid met gevaren voor de gezondheid van
open riolering en vervuild drinkwater, betekende nog niet
dat men er ook iets aan ging doen. Het is immers ook al
te bekend dat roken kanker kan veroorzaken, maar het
aantal rokers is nog steeds legio. Toen dokter Bakker, die
tegenover en boven het haventje woonde, in 1884 erop
aandrong het te dempen en riolering aan te leggen, vond
hij de gevestigde belangen van Rouwens en Lindeman
tegenover zich. Bakker en zijn Witte Kruis konden niet
meer doen, dan de Geneeskundige Inspectie van Noord-
Holland in kennis stellen van de onhygiënische situatie. De
inspecteur had echter niet genoeg macht en invloed om
bij Burgemeester en Wethouders demping van het haven
De enige bekende foto vnn de 'Vaart van Lindeman';
links de boerderij van Hartenlust op de plaats waar thans de
Bomwaterschool staat
De Voorbuurt in 1916; links nu de dr Bakkerlaan, rechts het huis
'Boekendaaltje' en daarnaast 't Hemeltje
14
Ons Bloemendaal, 16e jaargang, nummer 3, najaar 1992
