fles 'erger dan de cholera' te voorschijn met een flesje Van
Veen's elixer. Oom proost dan met een 'frisse morgen'.
'Erger dan de cholera' zal niets anders zijn geweest dan
'Echter Wacholder', een Keulse jenever.
Advocaat
Advocaat kan ook in 't Hemeltje geschonken zijn. In de
klucht van Jean la Roy of 'd'ingebeelde Rijke', geschreven
door ene J. van Breen, in 1665 in druk verschenen, wordt
door één van de spelers verteld, hoe hem in Friesland
door een waard gevraagd werd of hij hem 'vinum sappe-
lorum of vinum snappersnap, alias overgezet vinum ads-
vocatum zou schenken, hetwelck brandewijn was met suy-
ker en muskaat'.
Nu was nootmuskaat in 1625 onbetaalbaar voor de gewo
ne man, maar in het 'Hernarius oft Cruydboeck' (1644)
schrijft Remberts Dodaneus: 'De muscaatnoten syn sonder-
linghen goedt voor de moeder (lees: baarmoeder). Tegen
de ghebreken van de moeder een dragme klein ghestooten
in zes oneen witten wijn en drincken dat met twee drag-
men fyn Suycker.' En waar 'vocare' oproepen betekent,
zou deze drank een wee-opwekker geweest kunnen zijn.
Was het kind eenmaal geboren, dan werd het restant van
de brandewijn geklutst met een flink aantal eieren die
door de buurvrouwen ter versterking van de moeder
waren meegebracht.
Dat de kraambezoeksters het zich ook lieten smaken zal de
kraamheer tot de wanhopige kreet 'Vinum snappersnap'
hebben gebracht.
Likeuren
De Ükeuren uit de 17e eeuw zijn van eenvoudige aard, de
benamingen evenzo: anijswater, orangiewater, nagelwater,
kummel, lavas en kaneel behoeven geen uitleg. Borstwater
was een mengeling van bovengenoemde dranken en in
feite een cocktail avant la lettre!
Er werd onderscheid gemaakt tussen 'beste' en 'slegte'
eenvoudige) likeuren.
Voor de notabelen, de vermoeide reiziger en de kleine
man was er dus 'voor elck wat wils'.
H.W. van Sint Maartensdijk
De lat, waarop met krijt de naam en het verschuldigd
bedrag werd geschreven
18
Ons Bloemendaal, 16e jaargang, nummer 3, najaar 1992
