den van de omwenteling zijn miljoenen te verdienen. Hij
was eerst makelaar in effecten, later koopman-bankier,
tevens grondlegger van de familiezaak en van het familie
kapitaal. Toen Willem Borski in 1814 overleed, zette zijn
vrouw de zaken voort.
Zo hielp de 'weduwe aan de Amsterdamse beurs' vervol
gens koning Willem I met miljoenen guldens de
Nederlandse economie uit het slop te halen.
Jan Borski trouwde in 1830 met de zeer jonge en knappe
Olga Emilie Sillem (1814-1899). Een meisje uit het zelfde
milieu. Zij was in St.-Petrusburg geboren als dochter van
Hieronymus Sillem en Wilhelmina Busch. Haar vader, ook
bankier, bewoonde sinds 1812 als zomerresidentie de aan
het Haarlemse Noorder Buiten Spaarne gelegen buiten
plaats Spaarnhoven.
Jan Borski is dan werkzaam in de zaak van zijn moeder,
net als zijn broers David en Willem. Zij wonen in
Amsterdam aan de Herengracht in een dubbel grachtehuis
tussen het Koningsplein en de Vijzelstraat.
Hartenlust
Op 27 februari 1847 koopt Jan de 34 ha grote buiten
plaats Hartenlust in het centnim van Bloemendaal. Ruim
een halve eeuw zou het echtpaar daar verblijven en de
buitenplaats tot grote bloei brengen. Zo lieten zij kort na
de aankoop het oude 17e eeuwse herenhuis vervangen
door het huidige huis naar ontwerp van de Amsterdamse
architect M.G. Tetar van Elven.
Dat ook zijn broers en zusters de Bloemendaalse omgeving
waardeerden blijkt wel, want die vinden wij niet alleen op
Elswout maar ook op Vaart en Duin, Lindenheuvel en
Bloemenheuvel. Voor dat Jan Hartenlust kocht bewoonde
hij zomers het buiten Duinvliet.
Moord op het landgoed
Het was in de nacht van 15 op 16 juli 1879 toen er zich
op hun landgoed Hartenlust een ramp voltrok. De
Bloemendaalse veldwachter Abraham van der Lijke werd
die nacht door een ongewenste bezoeker vermoord.
D iefsta I
Regelmatig kwamen er in die tijd veel klachten over dief
stal op de buitenplaatsen. De slechte economische omstan
digheden en heersende armoede hadden zo hun gevolgen.
Na de Franse overheersing was er op dit gebied nog wei
nig veranderd.
Niet alleen diefstal op de buitens, ook stropen van konij
nen in het duin, vechtpartijen en vooral drankmisbruik,
waren schering en inslag. Het politieapparaat, met de bur
gemeester aan het hoofd, stond nog in de kinderschoenen.
Met een paar veldwachters in de gemeente moest de bur
gemeester de zaak in de hand houden. Door het herhaalde
stelen op de landgoederen van pluimvee, spullen uit de
bijgebouwen, groente of fruit uit de tuinen, werd aan de
veldwachters gevraagd vooral 's nachts goed op te letten.
Ook op Hartenlust kampte Borski met dit probleem.
Het echtpaar Jan Borski (1807-1891) en Olga E.Sillcm (1814-1899). Foto L. Pierson-Parijs (Iconografisch Bureau Den Haag).
14 Ons Bloemendaal, 18e jaargang, nummer 1, voorjaar 1994
