Bonkaarten
Behalve de aanwezigheid van een tiental Duitse soldaten in
een barak bij het schijnvliegveld achter de RK-kerk, zagen
we in deze periode weinig Duitsers. Wel was inmiddels de
rantsoenering van levensmiddelen begonnen met de bijbe
horende bonkaarten en werd er een persoonsbewijs inge
voerd.
In oktober 1941 werd op de voormalige renbaan van
Woestduin een driedaags concours-hippique door de
Duitsers georganiseerd. Onder de gasten waren de bevel
hebber der Duitse strijdkrachten, de rijkscommandant dr.
Seyss Inquart en politiebaas Rauter en nog vele hoge militai
ren. Onmiddellijk na dit festijn besloot de eigenaar van
Woestduin, de heer G. Laan, de renbaan om te ploegen en
hierop graan te verbouwen. De tribune werd afgebroken.
Zodoende dacht hij een herhaling van zo'n gebeurtenis te
voorkomen.
Wachtlopen
In 1941 vielen er in het dorp enkele verdwaalde bommen
in de Zanderij - nu Vogelenzang-Oost - waarbij een dode
was te betreuren, namelijk de heer Wolbeek die door een
scherf werd getroffen. In april '42 werd er op het landgoed
Duinzicht - nu Beukenhage - de vormingsschool van de Nat.
Soc. Frauenschaft gevestigd. De bleekneusjes uit Den Haag
die hier ondergebracht waren, moesten verdwijnen. In sep
tember '42 moesten ook inwoners van ons dorp wachtlo
pen, als straf voor de gepleegde sabotage op Duitse kabels.
Vier weken lang moesten de bewoners wachtlopen in
Bloemendaal; voor de bewoners van Vogelenzang een ware
beproeving. Toen er weer kabels waren doorgesneden,
moest er gedurende twaalf weken wacht worden gelopen.
Bovendien moest iedereen in die periode om 20.00 uur
binnen zijn en de gemeente kreeg een geldboete.
Evacuatie
Wegens uitbreiding van de kustverdediging moesten in
november '42 een aantal woningen langs de
Vogelenzangseweg bij de Amsterdamse Waterleiding wor
den geëvacueerd. In december ontving het kerkbestuur een
schrijven van de Rüstungsinspektion dat beide kerkklokken
waren gevorderd. Op 16 april 1943 was het zover en wer
den beide klokken uit de kerktoren gehaald. Na de oorlog
werd de grote klok gelukkig teruggevonden in een opslag
plaats van klokken in Heiligerlee in Groningen.
In mei '43 werden alle radio's verbeurd verklaard en wer
den in de gemeente totaal 2.700 toestellen ingeleverd, alle
maal afdankertjes want het luisteren naar de Engelse radio
ging onverminderd door.
In mei 1944 vond de evacuatie plaats van de huizen in de
Bekslaan en langs de Vogelenzangseweg tot aan de S-bocht,
en van de Bekslaan tot de openbare school Graaf Floris. Er
kwamen SS-troepen te liggen en in de wegen rond
Woestduin en Leiduin maakten de Duitsers voorbereidingen
voor een verdedigingslinie; alles in verband met de verster
king van de Atlantikwall. Na de invasie verdwenen op Dolle
Dinsdag - S september 1944 - plotseling alle soldaten en
met hen de Duitse vrouwen uit villa Duinzicht. Met Dolle
Dinsdag kwam ook de spoorwegstaking en verdwenen de
chef en de andere bewoners van het station uit dit gebouw
en doken ze onder in Bennebroek. Wel kwam er Duits
spoorwegpersoneel op het station en reed er af en toe een
trein. Duitsers roofden meteen veel spoorwegmateriaal weg
van het station en langs de baan.
Terreur
Omdat in oktober '44 de gas en elektriciteitsleveringen
waren gestaakt, was het houthakken geblazen. Op grote
schaal werden er bomen 'georganiseerd'. Dit nam zulke
grote vormen aan - tot grote ergernis van de Duitse autori
teiten - dat de Höhere SS und Polizeiführer eiste dat er een
comité zou worden gevormd dat dit vandalisme zou moe
ten beteugelen en zou moeten zorgen dat er nieuwe bomen
werden aangeplant. Zo niet, dan zouden een aantal wonin
gen in brand worden gestoken.
In november kwam er een invordering van textiel. Als je
geen inleveringsbewijs kon tonen, liep je de kans dat er een
huiszoeking zou volgen met alle gevolgen van dien. De
Duitse terreur werd steeds driester. Zo kwam er onver
wachts in december een razzia in het dorp op de jeugdige
mannelijke bevolking. De pastoor wees veel mannen, die
met voedseltochten naar het noorden onderweg waren, de
weg naar de kerktoren en gewelven. Op de gekste plaatsen
heeft men zich toen weten te verstoppen. Deze razzia's her
haalden zich in januari, toen er wel slachtoffers vielen onder
de arme sloebers die op zoek waren naar voedsel.
De bewoners van de Margrietenlaan en van de Leidsevaart
kregen in februari '45 bevel tot evacuatie. Zij zochten hun
heil in De Zilk en aan de overkant van de Leidsevaart in de
stichting Vogelenzang te Bennebroek. Eind februari, kort
nadat we het Zweedse wittebrood als troost hadden gekre
gen, kwam het bevel dat binnen 48 uur het hele dorp moest
worden geëvacueerd. Algehele wanorde in het dorp. De
bevolking trok gedeeltelijk naar Aerdenhout en Hillegom;
zelfs gingen er families naar Overveen die daar familie had
den wonen. Met de hulp van Bennebroekers en
Hillegommers zag men de inwoners met karren, boerenwa-
Ons Bloemendaal, 19e jaargang, nummer 1, voorjaar 1995
11
