Kareol als
herstellingsoord
Het imposante landhuis Kareol aan de Van
Lennepweg in Aerdenhout heeft een bewogen
geschiedenis gekend. Het werd in 1908
gebouwd door de vermogende Amsterdamse
koopman en Wagner-kenner Julius Carl Bunge
en is eind jaren zeventig tot verdriet van velen
gesloopt. Diende het eerst als herstellingsoord
voor Nederlandse militairen, later vonden oud
verzetsstrijders hier hun toevlucht.
Na het overlijden van J.C. Bunge in 1934 en het vertrek eni
ge jaren later van zijn Zwitserse pleegdochter en enige erf
gename Hilde Rusag naar Zwitserland, ligt het luisterrijke
en nog volledig ingerichte landhuis er stil en doelloos bij. In
mei 1940 breekt de oorlog uit.
Herstellingsoord
In juni 1940 krijgt Hilda Rusag het verzoek om Kareol
beschikbaar te stellen aan het Rode Kruis om er een herstel
lingsoord voor Nederlandse gewonde militairen te vestigen.
Na enige aarzeling stemt zij daarmee in en vrijwel direct
worden enige honderden soldaten in de riante villa onder
gebracht. De bloemen en de planten uit de Oranjerie wor
den naar de kassen overgebracht en de vrijgekomen ruimte
wordt herschapen in een ruime, zonnige lighal. De grote
keukens bewijzen goede dienst en een groep vrijwilligsters
neemt de dagelijkse verzorging van de herstellenden op
zich. De leiding van de medische staf berust bij dr. C.
Kroon. De stilte in en om het huis is op slag verdwenen.
Gedurende enige jaren blijft Kareol officieel als herstellings
oord in gebruik, al heeft het behalve militaire en later ook
burgerslachtoffers, ook een flink aantal onderduikers als
bewoner geteld.
Aangezien Hilde Rusag in 1941 overlijdt, komt Kareol door
vererving in handen van haar Duitse familie. Zo ontstaat de
curieuze situatie dat tijdens de oorlog veel mensen die aan
de bezetter trachten te ontkomen, een veilig onderdak vin
den in een huis dat inmiddels Duits bezit is geworden.
Sanatorium
Het einde van de oorlog betekent voor het landgoed nog
niet het einde van zijn bestaan als herstellingsoord. Tot
1947 verblijven er, onder auspiciën van de Stichting 40-45,
groepen oud-illegalen die in de rust en stilte van huis en
tuin hun evenwicht proberen te hervinden. Pogingen om
van Kareol definitief een sanatorium of een herstellingsoord
te maken, stuiten af op de vele servituten die op de grond
en het huis rusten en op de bezwaren van omwonenden
tegen een dergelijke bestemming.
H.C. Wieringa
Geraadpleegde literatuur: H. Slagter-Wieringa, Kareol te
Aerdenhout en zijn Bouwheer.
Juli 1945. Herstellende
Nederlandse militairen in de
tuin van Kareol.
14
Ons Bloemendaal, 19e jaargang, nummer 1, voorjaar 1995
