De Vrije Pers gevangen hadden gezeten, achtten zij het gewenst zo wei nig mogelijk medewerkers te nemen. Liever werkten zij dag en nacht, dan onnodige risico's te lopen. Daarom besloten zij zelfs toen de razzia's in november 1944 begonnen, geen gebruik meer te maken van koeriersters, doch zich als vrouw te verkleden en zelf de verspreiding in handen te houden. De fraaie blonde en rossige lokken die zij zich aan geschaft hadden, leidden echter ook weer tot ongewenste complicaties. Deze metamorfose hebben zij tot eind februari 1945 volgehouden. Het eerste jaar werden de kosten uit de opbrengst van zelf vervaardigde nationale schildjes gedekt. Toen de werkzaam heden zich echter zo uitbreidden dat hiervoor geen tijd meer was, werden vrijwillige bijdragen aan de lezers gevraagd.' Dit was een uitgave die tot stand kwam onder auspiciën van Vrij Nederland en Het Parool, en verscheen in Haarlem in de periode van 9 oktober 1944 tot 19 mei 1945, eerst in een oplage van 400 en later van 2.000 exemplaren. 'Mr. W. Glastra, de vertegenwoordiger van Het Parool, en J.N. Angenent, de vertegenwoordiger van Vrij Nederland te Haarlem, kregen beiden van hun leiding de opdracht, als de elektriciteitsvoorziening zou uitvallen een nieuwsbulletin voor Haarlem en omgeving op te richten. Daar zij reeds in nauw contact met elkaar stonden, besloten zij toen het zover was - temeer daar reeds ongeveer veertien nieuwsuit- gaven in Haarlem en omgeving verschenen - onder het motto 'eendracht maakt macht' een gecombineerde uitgave het licht te doen zien. 'Hier is de BBC' werd overgenomen; de medewerkers kwamen ter beschikking van De Vrije Pers. Glastra, die reeds eerder uit de wekelijkse buitenlandse overzichten van Het Parool een week-, later maandoverzicht had samengesteld, werd redacteur; Angenent, een MTS-er, werd belast met het technische gedeelte. De stencilpost werd ten huize van A. Meyerink gevestigd. Voor de opinie artikelen werd de medewerking verkregen van R. Peereboom, tot 1942 hoofdredacteur van het Haarlemsch Dagblad, van mej. C.J.F. van Esch (speciaal voor vrouwen kwesties) en van de Indoloog G.L. Tichelman (over het Verre Oosten). Tenslotte kwam via de koeriersters van de Rolls-Royce-groep in toenemende mate documentatie materiaal uit Amsterdam. Vergaderingen Begin november 1944 werd in een tweetal besprekingen tussen onder anderen de vertegenwoordigers van Het Parool, De Patriot, Trouw, Vrij Nederland, De Waarheid en de LO getracht tot een gemeenschappelijke nieuwsuitgave te komen. Deze poging mislukte omdat geen overeenkomst kon worden bereikt over de titel en de redactiesamenstel ling. Desondanks hadden deze vergaderingen het voordeel opgeleverd dat men kon inzien, dat politieke en zakelijke oogmerken al weer een belangrijk woord begonnen mee te spreken. Een ander uitvloeisel was, dat 'BBC' (of'BBC- Nieuws'?) en het 'Je Maintiendrai'-bulletin 'Men Fluistert' voortaan een Heemstede-editie werden van De Vrije Pers; men kreeg hierdoor de beschikking over een tweede stencil machine waardoor de oplage kon worden verdubbeld. Na de 6 december-razzia werd de luisterpost ondergebracht op de zolder van een geëvacueerde woning in Bloemendaal, waar de kabel van het PEN naar het Marinehospitaal door heen liep. Dit had Angenent ontdekt en deze richtte er een zorgvuldig verduisterd, elektrisch verwarmde luisterkamer in, voorzien van een uitstekend radiotoestel. Daar Glastra met een opdracht naar Groningen was gezonden, werd G. Smit, student in de Japanse (later Engelse) taal en letteren hoofdredacteur. Verre Oosten Onder zijn leiding bereikte de uitgave een hoog peil door het belangrijke nieuws uit het Verre Oosten dat hij wist op te vangen. Zelfs werden deze berichten nu door de koeriers- groep Rolls-Royce (RR) doorgegeven ter documentatie van de pers elders. Tevens werden door G.L. Tichelman, Smit en Angenent een zestal gedrukte uitgaven onder de titel 'De Vrije Pers; algemene documentatie' opgemaakt waaraan reeds gestencilde extra-bijlagen der 'Vrije Pers' waren voor afgegaan. Deze bevatten naast nieuwsberichten een militair overzicht. Om deze nummers en verschillende andere druk werken (oproepen en falsificaties) te kunnen vervaardigen had men 140 kg zetsel aangekocht tegen inlevering van oud materiaal en zorgde men zelf voor het zetsel. De drukker, die reeds eerder valse bonnen in de handel had gebracht, maar buiten wie men het niet kon stellen, werd gezegd dat hij 'dood naast zijn machine zou komen te liggen' als hij iets dergelijks weer zou wagen. Ondanks strenge controle werd 22 Ons Bloemendaal, 19e jaargang, nummer 1, voorjaar 1995

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Ons Bloemendaal | 1995 | | pagina 22