haar achtergrond in de hoop dat het niet in verkeerde han
den zal vallen? Ik weet niet hoe de beslissing is uitgevallen,
alleen dat Juupje op een ochtend was verdwenen zonder
een spoor na te laten.
Doortje
Enige weken later komt een vroeger klasgenootje van mijn
broer, een van zijn beste vriendjes, met zijn twee zusjes uit
Amsterdam bij ons logeren. Maar Sally heet nu 'Sjef en
Roosje 'Ria' en ook zij mogen onder geen beding buiten
komen of zich bij de ramen vertonen. Natuurlijk moeten
wij hun aanwezigheid tegenover iedereen verzwijgen. 'Sjef
werd al gauw opgehaald om naar Zuid-Limburg te gaan.
'Ria' vond een veilig plekje in Friesland en de jongste,
Doortje, werd opgenomen in het gezin van de buren. Een
mooi donker meisje met een opvallend Joods uiterlijk werd
opeens de oudste dochter in een gezin met drie blonde kin
dertjes, en dat in een straat als een 'hof]e' waar men elkaar al
jarenlang van haver tot gort kende en waar vijfhuizen ver
der al even lang een echtpaar woonde dat zich al vóór het
uitbreken van de oorlog als zeer fanatieke NSB-ers gemani
festeerd had. Doortje speelde gewoon met ons buiten, deed
met alles mee en op een of andere wijze was het voor ieder
een duidelijk, zonder dat daar ooit één woord over was
gewisseld, dat verraad hier niet getolereerd zou worden, dat
verraad domweg niet mogelijk was.
Sociale controle
Zou een vergelijkbare 'sociale controle' ook een rol gespeeld
hebben in de hechte gemeenschap in Vogelenzang? Ook
hier zijn zonder problemen onder algemeen stilzwijgen
Joodse kinderen in alle openheid in verschillende gezinnen
opgenomen. Speelde mogelijk het feit dat het hier om (jon
ge) kinderen ging een rol? Het waren kinderen die werden
afgestaan en meegegeven, soms aan wildvreemden, door in
het nauw gedreven ouders, die zich voor de keus gesteld
zagen hun kind mee te nemen, een vrijwel zekere dood
tegemoet, of het te laten gaan met een twijfelachtige kans
op overleven.
Vondelingen
Om hele kleine kinderen ging het zeker bij twee 'vondelin
gen' in Bloemendaal. In beide gevallen werden de aspirant
pleegouders van tevoren benaderd met de vraag of zij even
tueel bereid waren een kind in hun gezin op te nemen.
Verschillende ondergrondse organisaties hebben in die
periode van de oorlog Joodse kinderen, van wie de ouders
voor transport werden opgehaald, meegenomen en over het
hele land verspreid ondergebracht. Het aantal 'vondelingen'
nam op zeker moment zo'n omvang aan, dat de Duitsers
Remi
Op 16 oktober 1942 wordt aan de Duinwijckweg in
Bloemendaal een jongetje van een paar maanden oud aange
troffen bij het huis van de familie Van de Bunt. Het 'vonde
lingetje' wordt gemeld bij de politie en officieel ingeschre
ven als Remi van Duinwijck. De familie Van de Bunt neemt
de zorg voor de baby op zich. Alles lijkt goed te gaan tot er
in de Haarlemsche Courant van 20 oktober een klein
berichtje verschijnt, de vondst van het kind vermeldend.
Hoe het bericht in de krant is gekomen, is nooit duidelijk
geworden. Is het naar aanleiding van dit bericht geweest,
dat er op 29 oktober een oproep door de politie in huize
Van de Bunt wordt afgegeven om zich met Remi in de
Euterpestraat in Amsterdam te komen melden? Niemand zal
het ooit weten. Maar op vrijdag 30 oktober 1942 gaan de
heer en mevrouw Van de Bunt met de kleine Remi naar
Amsterdam. De politie in Bloemendaal heeft nog gezegd dat
het slechts om een confrontatie gaat met mogelijke ouders,
dus dat men rustig kan gaan. Eenmaal in de Euterpestraat
gaat mevrouw Van de Bunt alleen met Remi kamer 30 bin
nen. Lange tijd blijft het onduidelijk waar het nu om gaat,
maar de toespelingen op het Joodse uiterlijk van de baby,
gemaakt door in en uit lopende ambtenaren, en de scham
pere opmerkingen over moeders die hun kinderen zomaar
in de steek laten, beloven niet veel goeds. Na enige malen
herhaald te hebben dat zij ontboden is voor een confronta
tie met eventuele ouders, volgt er tenslotte een telefoonge
sprek met de veronderstelde vader. Al direct blijkt dat het in
zijn geval om een meisje gaat en mevrouw Van de Bunt
haalt opgelucht adem. Ten onrechte. Haar wordt duidelijk
Ons Bloemendaal, 19e jaargang, nummer 1, voorjaar 1995
45
