Herinneringen aan Oud-
Aerden hout
Buiten vriest het dat het kraakt. Binnen brandt
de open haard: berkenhout om het vuur aan te
maken, beuken- en eikenhout uit eigen tuin
voor de warmte. Cara Bredius-Adams pakt een
vers gekloofd houtblok, gooit dit op het vuur,
recht de rug en gaat terug in de tijd.
Aangezien ik sinds 1914 in Aerdenhout woonachtig ben,
begrijpt u wel mijn nostalgische gevoelens omtrent het
Aerdenhout zoals dat vroeger was. In het begin van deze
eeuw was Aerdenhout nog maar een kleine nederzetting.
In de XVIIIe eeuw bestond Aerdenhout alleen uit buiten
plaatsen, zoals Elswout, Duinlust, Mariënbosch, Ley duin,
Koekoeksduin en Woestduin. De oorspronkelijke begroei
ing bestond voornamelijk uit lage bossages en eikenhak
hout. Hoge eiken stonden alleen langs enkele lanen, die
het gebied doorkruisten en veelal oprijlanen waren van
buitenplaatsen, zoals de Nicolaas Beetslaan. Eigenaren van
grond en buitenplaatsen waren onder anderen de families
Borski, Van Lennep, Luden, Van Vliet en Dorhout Mees. In
de begintijd waren de buitenplaatsen meestal zomerverblij
ven of, zo u wilt, lusthoven, 's Winters trok men weer
naar de grachten van Amsterdam.
De Viersprong.
De eerste villa's
De verkaveling van de grond was ruim en er waren servi
tuten die helaas door overbevolking allengs verdwenen.
Tijdens de aanleg van de tramlijn Amsterdam-Zandvoort
verrijst in 1899 een klein villapark en werd het mogelijk
om als forens in Aerdenhout te wonen. Tot 1909 was er
op Woestduin een renbaan. De eerste villa's werden gro
tendeels gebouwd door Willem Bauer, een broer van de
schilder Marius Bauer. Ik noem u enkele namen:
- 'Stamboel' aan de voormalige Tramweg, voor Marius
Bauer, tot grote schande in de jaren zeventig afgebroken;
- 'De Merelhof' eveneens aan de Tramweg, voor Betsy
van Hoogstraten-van Hoytema;
'Rockaertsduyn' aan de Aerdenhoutsduinweg, voor
Breitner, dat oorspronkelijk 'Inter Quercus' was genaamd,
omdat het in een eikenbos stond. Na mijn schoonvader,
die hier in 1925 kwam toen de landerijen rond het Huis
te Zaanen in Schoten (Haarlem-Noord) onteigend werden,
woon ik hier nu al weer 45 jaar. De naam Rockaertsduyn
heeft iets met de Noormannen te maken.
- 'Zonnehof' aan de Bentveldsweg, voor Nico van
Suchtelen (later bewoond door de familie Van Hall-
Boissevain)
- 'Gimlihuize' aan de Schulpweg, voor Betsy Witsen-Van
Vloten. Gimlihuize lag tegenover mijn ouderlijk huis en
als kind deden wij er in de schemering sluiptochten in de
22
Ons Bloemendaal, 21e jaargang, Lustrumnummer 1, voorjaar 1997