Avio
Welke wegen de leraren en leerlingen, zo plotseling
beroofd van hun school, toen zijn ingeslagen, valt moeilijk
na te gaan. Het zal van de studieresultaten en —verwachtin
gen hebben afgehangen of een leerling naar een gewone
Uloschool vertrok of naar de m.o.-afdeling van het
Kennemer. Een derde mogelijkheid was de Avio.
Het is best te begrijpen, dat er vaak werd gegrinnikt over
het Kennemer met al zijn bij—afdelingen: een Ivo—afdeling,
een Montessori—afdeling en een Afdeling Voor meer
Individueel Onderwijs. Deze verklaring voor de letters
a.v.i.o. geeft De Vletter zelf, de schepper van deze instel
ling. C.J.J.A. Morsch geeft in zijn dissertatie 'Met de moed
van de hoop, studies over de vernieuwing van opvoeding,
onderwijs en maatschappij in Nederland in de periode tus
sen 1930 en 1984, Nijmegen 1984', twee andere verkla
ringen: Algemeen Vormend Individueel Onderwijs (blz.
89) en Algemeen Voortgezet Individueel Onderwijs (blz.
111). Beide verklaringen zijn dus onjuist.
De Avio was voortgekomen uit het Kiho, Kennemer
Instituut voor Hoofdelijk Onderwijs, in het begin van de
jaren dertig omgedoopt tot Avio. De afdeling stond onder
leiding van mevrouw A.M. van Benthem Jutting-Hoog en
was bedoeld voor kinderen met leerproblemen en kinde
ren die bijvoorbeeld door ziekte een achterstand hadden
opgelopen. Na de oorlog bood de Avio uitkomst voor kin
deren die ondergedoken waren geweest of in een kamp
hadden gezeten. De afdeling werd echter niet gesubsi
dieerd en kostte het schoolbestuur handen vol geld.
Tijdens de cursus 1943—1944 was berekend, dat op iedere
Avioleerling - dat waren er toen dertien 274 gulden
moest worden toegelegd. De toenmalige rector R. Kuitert
vond dat dit geld beter ten goede kon komen aan de klas
sikale school en aan de 'bloeiende' Ivo—afdeling, zo meld
de hij op 28 juni 1943 aan de curatoren. Het is duidelijk,
dat hij zo gauw mogelijk van de Avio af wilde. Dat is toen
niet gebeurd.
Tekort aan personeel
In de na—oorlogse jaren beleefde de Avio nog een korte
opbloei. Als instituut waar kinderen werden bijgewerkt en
klaargestoomd voor het klassikale onderwijs, voorzag de
Avio blijkbaar in een behoefte. Toch moet wel een voor
behoud worden gemaakt. Zo kostte het heel veel moeite
om geschikte docenten aan te trekken en in het voorjaar
van 1946 werd de school zelfs een tijdlang gesloten van
wege een tekort aan personeel. Financieel bleef de Avio
voor het bestuur een blok aan het been. Bereid om offers
te blijven brengen om de afdeling in stand te houden was
het bestuur bepaald niet. Toen De Vletter, die zijn hart aan
de Avio had verpand, in 1947 met pensioen ging, was het
voor iedereen duidelijk dat het einde in zicht was. Op het
moment dat het besluit viel om de Avio op te heffen, in
het begin van 1950, telde de afdeling eenenveertig leerlin
gen. In dat jaar eindigt dus de voorgeschiedenis van de
Ivo-school 't Heuveltje.
Epiloog
De gemeente Bloemendaal zou echter niet lang verstoken
blijven van individueel onderwijs. In het voorjaar van
1950 begon een werkcomité met een 'doorstartprocedure'.
In een ongedateerd rondschrijven, vermoedelijk uit april,
richtte dit werkcomité zich tot een niet nader gespecifi
ceerd publiek. Onder de leden van het dertienkoppig
comité komen we zo'n stuk of zeven Avio-docenten tegen.
Niet te verwonderen dus, dat in het rondschrijven aller
eerst werd stilgestaan bij de aanstaande opheffing van de
Avio, voor de verandering dit maal aangeduid als Afdeling
voor Voortgezet Individueel Onderwijs.
Het comité kondigde aan, dat het voornemens was per 1
september de oprichting van een Ivo-school te bewerkstel
ligen, 'waar zoveel mogelijk met de individuele belangen
der leerlingen zal worden rekening gehouden, in een rus
tige omgeving zonder bijzondere examenspanningen' en
'waar speciale aandacht zal geschonken worden aan de
practische vakken'. Sympathiebetuigingen werden inge
wacht bij mevrouw J.G. Dun, ons bekend van de
Ivo—afdeling van het Kennemer. Als initiatiefneemster van
deze actie wordt genoemd mevrouw S.W. van
Walraven—Wackie Eysten.
Niet iedereen in Bloemendaal was echter gelukkig met dit
initiatief. In een brief aan mevrouw Dun van 19 november
1960, geschreven naar aanleiding van de viering van het
tweede lustrum van 't Heuveltje, memoreert De Vletter
'het onzinnige en onwettische verzet van burgemeester
Den Tex tegen de vestiging van de school in
Bloemendaal'. (Gedenkboek, 25 Heuvelgangen
1950-1975, blz. 15.)
Koninklijk Besluit
De burgemeester vond het niet acceptabel, dat de gemeen
te op hoge kosten zou worden gejaagd ten behoeve van
een school waarvan het merendeel der leerlingen niet uit
de eigen gemeente afkomstig was (namelijk slechts elf van
de negenenveertig) en waaraan blijkens de recente
opheffing van de Ivo— en Avio-afdelingen van het
Kennemer Lyceum ter plaatse geen behoefte meer bestond.
De gemeenteraad besloot op 19 oktober geen gelden
beschikbaar te stellen voor de pas gestichte Ivo-school. Het
Ons Bloemendaal, 21e jaargang, Lustrumnummer 1, voorjaar 1997
27
