Elswout en de tragische
geschiedenis van een
familie
Huis Elswout, het 'Boreel' huis met tweede poort vóór de periode Borski. Prent van Numan, gekleurd, in 1793
Elswout is ruim tachtig jaar een stuk van mijn leven
geweest. Als kind maakte ik tochtjes in de ezelwagen met
verre neven en nichtjes. Wij voeren in de boten door de*
vijvers, door het sluisje dat het waterniveau op het land
goed regelde, onder de poort door waar je je hoofd moest
buigen om je niet te stoten en wij angst hadden voor
spinnen en vleermuizen. In de oranjerie kijken naar de
oranje-appeltjes die je nóóit mocht plukken. Als er een
afgevallen was, er toch even in bijten. Maar, oh! wat
afschuwelijk. Het waren bittere sinaasappeltjes, voor de
marmelade.
Van 1805 tot 1882 is Elswout een familiehuis van de
Borski's. Willem Borski I koopt het in 1805 in verwaar
loosde staat van Jacob Boreel. In de eerste periode 1645-
1780, de tijd van Marcelis en nazaten, had Elswout een
mooie, klassieke tuinaanleg met muren, eerst één en later
twee poorten en een grote binnenplaats. Maar Boreel had
de mode in het hoofd: het huis wordt witgekeimd en het
hele terrein moet veranderen in een Engelse landschaps
tuin. In 1795 verdwijnt Boreel naar Rome omdat hij niet
onder de Fransen wil leven. Als Willem Borski Elswout
koopt heeft hij negen kinderen. Hij laat hij het huis ver
groten door architect Ziesenis, echtgenoot van de door
Napoleon bewonderde Mevrouw Ziesenis-Wattier. Er komt
een verdieping op en het huis lijkt nu op andere grote
huizen uit die tijd, zoals bijvoorbeeld Hartenlust in
Bloemen daal.
Willem Borski II
De periode van Willem Borski II, die op Elswout kwam
wonen toen zijn moeder stierf (1846), is een goede tijd
voor Elswout. Zijn vrouw Cathérine Antoinette Boode is
een mooie, fijnbesnaarde vrouw. Haar ouders waren Frans
en Duits, planters in Demerary, West Indië. Er wordt te
Elswout voornamelijk Frans gesproken. Willem Borski II,
bezit de meeste grond en buitenplaatsen in Overveen,
naast Elswout ook Duinlust (nu CIOS), Duinvliet (afgebro
ken in 1885), Elswoutshoek, Belvédère, het oude
Lindenheuvel (thans Overbeek) en Bloemenheuvel. Hij
heeft grote invloed in de gemeenteraad. Rond 1880
26
Ons Bloemendaal, 21e jaargang, Lustrumnummer 3, herfst 1997
