Panorama op pagina 32 en 33
Vergezicht over
Lindenheuvel op Haarlem
Vanuit het huis Die Clinghe aan de Hoge Duin en
Daalseweg (zie de vorige editie van ons tijdschrift) moet
tussen 1916 en 1920 dit schitterende panorama zijn
gemaakt. Op de voorgrond ligt landgoed Lindenheuvel; op
de achtergrond het gezicht op een deel van de stad
Haarlem. Links in het midden van de foto is de villa op
het landgoed te zien. Het werd in 1901 gebouwd op ini
tiatief van mevrouw Van der Vliet-Borski ten behoeve van
haar dochter Olga, die was gehuwd met de beroemde
Zwitserse ornitholoog Burdet. Het ontwerp voor het
robuuste en imposante huis werd gemaakt door de
Amsterdamse architect A. Salm (1857-1915).
De geschiedenis van het Overveense landgoed
Lindenheuvel gaat terug tot 1840. In dat jaar koopt
mevrouw Borski-Van der Velde, de legendarische weduwe
van Willem Borski I, van de eigenaar van de buitenplaats
'De Beek' de zogenoemde overplaats aan de westzijde van
de Bloemendaalseweg.
Zij laat daarop vlak tegen het eerste hoge duin aan - naar
een ontwerp van de Amsterdamse architect Isaac
Warnsinck (1811-1857) - een zomerverblijf bouwen voor
haar oudste zoon David. Het huis krijgt als naam
Lindenheuvel. De naamgeving verwijst naar de talloze
Linden, die er tegen het einde van de achttiende eeuw
waren geplant en het hinderlijke verstuiven van de duinen
moesten tegengaan.
Rond 1900 komt de buitenplaats in bezit van mevrouw
Van der Vliet-Borski. Het huis ondergaat verschillende aan
passingen en wordt met een vleugel uitgebreid. Het is
zoals gezegd bestemd voor haar dochter, Olga Burdet-Van
der Vliet, maar blijkbaar voldoet het niet aan de wensen,
want kort daarop wordt besloten tot de bouw van een
tweede, aanzienlijk grotere villa op het 27 hectare grote
landgoed.
Het oude huis moet zijn naam afstaan en wordt omge
doopt in Overbeek, samentrekking van 'overplaats van De
Beek'. Het blijft familiebezit en wordt met één hectare ter
rein verhuurd.
Het nieuwe Lindenheuvel moet voor de vogelgeleerde en
vogelfotograaf Burdet een waar paradijs zijn geweest.
Bekend is dat hij speciaal voor het lokken van vogels in de
nabijheid van het huis waterpartijen had laten aanleggen.
De opname is om twee redenen bijzonder. In de eerste
plaats bestaan er niet zo veel foto's van het huis, waar
schijnlijk omdat het nergens vanaf de openbare weg zicht
baar is geweest. Ten tweede omdat het - voor zover
bekend - de eerste is waarop ook de uitkijktoren (midden
op het huis) zichtbaar is. Van daaruit had Burdet een
schitterend vergezicht over de duinen en, zoals de unieke
foto laat zien, over de stad Haarlem. Enkele markante
gebouwen in het silhouet van de stad moeten nog verrij
zen, zoals V&D, en andere zijn inmiddels verdwenen,
zoals de Spaarnekerk.
Rechts op de foto is, iets boven het midden, het talud van
de spoorlijn Haarlem-Zandvoort zichtbaar en in het mid
den de karakteristieke villa aan de Julianalaan nabij het
Stoopplein in Overveen, waarvan de bouw in 1913 werd
voltooid.
Het gebouw in aanbouw er tegenover is Stoop's Bad, dat
in 1921 in gebruik werd genomen. De bouwtekeningen
werden al in 1916 door het gemeentebestuur goedge
keurd, maar de bouw ervan verliep uiterst moeizaam,
omdat de aanvoer van bouwmaterialen als gevolg van de
oorlog een groot probleem vormde.
Die Clinghe, de villa van waaruit de foto is gemaakt,
kwam gereed in 1915 en dus moet de opname zijn
gemaakt tussen 1916 en 1920.
Helaas is de fotograaf onbekend. Was het Burdet zelf? Of
Jac. P. Thijsse, met wie Burdet goed bevriend was? Of
wellicht Ignatius Bispinck, in die tijd bewoner van de hof
stede Sparrenheuvel en bekend amateurfotograaf, aan wie
onze gemeente een unieke serie foto's over het
Bloemendaal van 1914 te danken heeft?
De landgoederen De Beek, Overbeek en Lindenheuvel vor
men op de valreep van de 21ste eeuw nog altijd een groe
ne buffer tussen de dorpskernen van Bloemendaal en
Overveen, al rukt de bebouwing in het gebied tussen
Kleverlaan, Bloemendaalseweg en Dompvloedslaan steeds
verder op.
De huizen op De Beek (het derde) en Overbeek (het eer
ste) worden nog steeds particulier bewoond. De villa
Lindenheuvel is in de jaren zeventig gesloopt en sindsdien
is de toekomst van het waardevolle gebied, aangelegd naar
een ontwerp van de vermaarde landschapsarchitect L.
Springer, onzeker.
Wim van Luyken
(De foto is een afdruk van een glasnegatief afkomstig uit een collectie
glasnegatieven van Klaas Komaat. Net als de schitterende opnamen van
Die Clinghe in de vorige editie is ook deze afdruk gemaakt in het atelier
van Harm Botman te Haarlem.)
Ons Bloemendaal, 21e jaargang, Lustrumnummer 3, herfst 1997
31
