□VERVEEN
Foto van de perronzijde station Overveen (1917); Gemeentearchief Bloemendaal).
kelen tot een badplaats van allure. In deze tijd was
Zandvoort nog een vissersdorp, dat door de opkomst van
IJmuiden als vissershaven zijn beste tijd had gekend.
Familie Borski
Met een goede infrastructuur zou Zandvoort een populaire
badplaats kunnen worden. Men kon daarbij niet heen om
de hulp van de familie Borski, één van de machtige groot
grondbezitters in deze streek. De familie was bereid om de
benodigde gronden zonder geldelijke tegenprestatie af te
staan. Er was echter één voorwaarde. Het traject van de
spoorbaan moest zo lopen dat zij de buitenplaats Belvédère
aandeed, waar de Borski's woonden. Aldaar diende een
station te worden gebouwd. De Borski's waren zo zeer op
de komst van een trein gesteld dat zij via dit landgoed, dat
zij tot 1927 bezaten, een eigen toegang hadden tot de
spoorbaan en het station. Achter het perron van het station
Overveen was een hekje dat toegang gaf tot het achterge
legen bos, waar een trap naar het hoger gelegen landgoed
leidde. Het verhaal ging voorts dat deze welgestelde fami
lie het zich kon permitteren om zo nu en dan alleen met
een extra trein te reizen.
De betekenis van de familie Borski voor de spoorwegge
schiedenis in de gemeente Bloemendaal was groot. In de
periode 1854-1874 was een ander familielid, Johannes
Borski, commissaris van de Raad van Administratie der
Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij (HIJSM) en
dientengevolge betrokken bij de in 1867 aangelegde
spoorlijn Haarlem-Uitgeest.
Willem Borski, de eigenaar van landgoed Elswout en de
zanderij van Overveen, sprak met de spoorwegmaatschap
pij af dat, indien de spoorwegen als eerste het punt zou
den bereiken waar het traject van de spoorbaan dat van de
zanderij zou kruisen, hijzelf voor de kosten van de bouw
van een spoorbrug zou opdraaien. Omdat in het tegen
overgestelde geval de spoorwegmaatschappij in de buidel
diende te tasten, was het gevolg dat beide partijen haast
hadden, waardoor de aanleg buitengewoon vlot vorderde.
Het is een aardige anekdote dat de zanderij met slechts
een voorsprong van enkele meters won, waardoor de aan
leg van de spoorbaan helaas duurder uitviel dan men wel
licht had verwacht. Overigens vonden de zandafgravingen
in de duinen in deze jaren voornamelijk door het stadsbe
stuur van Haarlem plaats, die met het gewonnen zand
onder andere de grachten dempte.
Dubbelfunctie
Het station Overveen werd gebouwd in opdracht van de
N.V. Haarlem-Zandvoort Maatschappij (HZSM), die tot
1889 als zodanig functioneerde. Sedertdien nam de HSM
de exploitatie van de lijn over. Het station was ontworpen
door de toen nog jonge spoorwegarchitect D.A.N.
Margadant en bestond uit een royaal gebouw dat in steen
was opgetrokken. Het station bekleedde een dubbelfunctie,
Ons Bloemendaal, 21e jaargang, Lustrumnummer 3, herfst 1997
43
