Auke Komter, G.H.M. Holt en
C e e s Dam
Moderne architectuur in
Overveen
De twintigste-eeuwse architectuur in Overveen heeft een
paar hoogtepunten beleefd. Niet bij iedereen zijn deze
bekend. Wie het heeft over de monumenten van dit klei
ne, langgerekte dorp zal in de eerste plaats wijzen op het
landgoed Elswout of het drinkwatercomplex bij de
Zeeweg, waarvan de kasteelachtige watertoren een voor
naam herkenningspunt in de omgeving is. Ook Stoop's
Bad mag niet worden overgeslagen. Net zo min als het
vroegere politiebureau op de hoek van de
Bloemendaalseweg en de Tetterodeweg, waarin nu Albert
Heijn is gevestigd. Het zijn bouwwerken die, de een wat
meer dan de ander, tot onze verbeelding spreken en waar
over de laatste jaren altijd wel iets te doen is geweest.
Herbestemming is het thema dat hun lot verbindt.
Verder kun je mijmeren over de idyllische villabuurt tus
sen de Militairenweg en de Hoge Duin en Daalseweg,
waar aan meanderende lanen enkele architectuurparels tus
sen het groen blinken. Uitersten in het stijlenpalet worden
hier bestreken: van de 'Italiaanse' villa Sonnewende (aan
de Ter Hoffsteedeweg 4), het landhuis Pandenhof (Lonbar
Petrilaan 5), dat er eerder uit ziet als een ouderwetse boe
renhofstede, tot de in art-deco stijl gebouwde villa
Elangeli (Lonbar Petrilaan 18).
Vergeefse ambities
Je zou het op het eerste gezicht niet zeggen, maar de
Overveense architectuurgeschiedenis is voor een deel ook
het verhaal van mislukte, ambitieuze plannenmakerij. Zo
bestonden er in de jaren dertig vergevorderde plannen om
aan de kop van de in 1921 aangelegde Zeeweg
(Bloemendaal aan Zee rekenen we voor het gemak even
bij Overveen) een grootse boulevard met toebehoren aan
te leggen, mondaine voorbeelden als Zandvoort en
Scheveningen indachtig. Bloemendaal aan Zee moest een
echte badplaats worden. De vaart der volkeren lonkte. De
gemeente was zelfs bereid daar een groot deel van het
duingebied aan op te offeren. Er werden architecten aan
gezocht om plannen voor de gedroomde boulevard op
papier te zetten, maar tot uitvoering kwam het in de cri
sisjaren nimmer. Dat is maar goed ook, denk je achteraf,
want de kostbare bebouwing was tijdens de oorlog toch
door de Duitsers afgebroken.
De 'Italiaanse' villa Sonnewende aan de Ter Hoffsteedeweg (foto Crefo).
46
Ons Bloemendaal, 21e jaargang, Lustrumnummer 3, herfst 1997
