gericht in opdracht van mejuffrouw A.I. Prins. Bij die
gelegenheid werden er een nieuw herenhuis, een dienst
woning en een zogeheten bospaviljoen (of theehuis) neer
gezet. De tuinaanleg viel onder verantwoordelijkheid van
de bekende tuinarchitect L.A. Springer. De bouwwerken
zijn er nog altijd, van Springers landschappelijke ontwerp
is echter weinig meer over. Overigens was Springer ook
betrokken bij de aanleg van het landgoed Woestduin, ook
aan het begin van deze eeuw.
Net als Huize Leyduin weerspiegelt Huize Vinkenduin via
de architectuur de idealisering van een heerlijk en onbe
reikbaar ver verleden. Economische vooruitgang - de
belangrijkste factor die het maatschappelijke succes van
dergelijke opdrachtgevers mogelijk maakte - ging verge
zeld van een terugwaarts gerichte blik op de cultuur.
Misschien was het tweede wel de compensatie voor het
eerste.
Sociale woningbouw
Het is in Vogelenzang niet alleen maar pronkzucht wat de
klok slaat. Deze eeuw heeft het dorp ook enige sociale
woningbouw van betekenis gebracht. Zo liet de rooms-
katholieke woningbouwvereniging Sint Jozef een paar
voor de tijd van ontstaan typerende huizencomplexen
bouwen, onder meer aan de oostzijde van de
Vogelenzangseweg, nabij de dorpskern. Toch is het de
gemeente Bloemendaal zelf geweest die aan de Leidsevaart
Jammer genoeg is niet
bekend wie dit tiental
arbeiderswoningen, dat ligt
ingeklemd tussen de rijweg
en de spoorlijn, heeft ont
worpen. Maar wie de
architect ook geweest mag zijn - mogelijk de directeur van
publieke werken, J. de Jong, zelf -, hij had een sterke
voorliefde voor het werk van de Noord-Amerikaanse
architect Frank Lloyd Wright. De woningen kwamen in
1933-1934 tot stand.
Wrights invloed
Overigens stond de anonymus hierin bepaald niet alleen;
ook niet in Bloemendaal. De Bloemendaler H.W. van
Kempen bij voorbeeld tekende, zoals we in voorgaande
afleveringen hebben gezien, in de jaren dertig voor het
Dorpshuis aan de Donkerelaan en het Politiebureau aan de
Van Tetterodeweg, die allebei wijzen op Wrights invloed.
Verder bevindt zich aan de Oranjekom in de
Waterleidingduinen een voormalig pompstation van
Gemeentewaterleidingen Amsterdam, dat evenzeer een
vertaling is van Wrights ontwerpmethoden; dit industriële
bouwwerk komt verderop in dit artikel ter sprake. Maar
ook in grote broer Haarlem ontwierp de toenmalige
gemeentearchitect P.F. de Bordes tussen het begin van de
jaren twintig en dertig een groot aantal gebouwen in deze
modern ogende stijl. Bloemendaal voer, met andere woor
den, mee op de golven van de tijdgeest. Dat is ook te zien
aan andere gemeentelijke gebouwen uit die periode, zoals
het hoofdkantoor van publieke werken aan de Brouwers-
kolkweg in Overveen (1935-1936). Zelfs de typografische
vormgeving van het ambtelijke briefpapier in die jaren
getuigt van deze fascinatie voor de moderne tijd.
Arbeiderswoningen aan de
Leidsevaart. Met dit huizencom
plex uit 1933-1934 sprak de
gemeente Bloemendaal zich uit
voor de moderne architectuur
(Crefo, Wil Woertman).
(nrs. 122-140) de meest
interessante rijtjeswoningen
tot stand bracht; architec
tuurhistorisch gesproken
dan.
26
Ons Bloemendaal, 21e jaargang, Lustrumnummer 4, winter 1997
