De Traliebrug in
Vogelenzang
De oude spoorbrug over de Leidsevaart in Vogelenzang
wordt nog altijd de Traliebrug genoemd, ofschoon het al
bijna 150 jaar geleden is dat het inderdaad een traliebrug
was.
De eerste spoorlijn in Nederland was die tussen
Amsterdam en Haarlem. In 1839 werd deze lijn met veel
feestvertoon geopend. De exploitant, de Hollandsche
IJzeren Spoorweg Maatschappij (HIJSM) maakte spoedig
daarna plannen voor verlenging van deze lijn naar
Rotterdam. Het eerste traject, van Haarlem naar
Veenenburg (iets voorbij Hillegom), kwam al in juni
1842 gereed. In dit traject werd dus de zogenoemde
Traliebrug gebouwd.
Trekschuit
Het lijkt nu zo vanzelfsprekend dat er in ons land spoorlij
nen zijn. In de eerste helft van de vorige eeuw dacht men
daarover echter wat genuanceerder. Een commissie van
deskundige en verstandige mannen bracht hierover in
1836 een rapport uit aan Koning Willem I. De commissie
was in meerderheid toch wel tot de conclusie gekomen
dat de aanleg van spoorlijnen, ook in Nederland, in een
"levendige behoefte" zou voorzien. Tegenstanders waren
van mening dat de vele waterwegen in ons land voldoen
de verbindingsmogelijkheden gaven (per trekschuit en
ander vervoer per boot). De mensen van toen leefden nog
niet in het gehaaste tempo van thans. De snelheid van de
trekschuit vonden velen blijkbaar voldoende.
De kouten tralie(spoor)brug. In 1842 gebouwd, in 1858 door een ijze
ren brug vervangen.
Duur
De waterwegen, vooral de grote rivieren, stelden de bou
wers van spoorwegen overigens wel voor problemen. Hoe
kon men bruggen daarover construeren? De in Delft opge
leide Nederlandse ingenieurs reisden naar omringende lan
den, zelfs naar Amerika, om extra kennis over bruggen
bouw op te doen en te leren van de ervaringen aldaar.
De bouw van bruggen maakt de aanleg van spoorlijnen
ook extra duur. De eerste spoorlijn in Nederland, van
Amsterdam naar Rotterdam, maakte de bouw van wel 98
bruggen noodzakelijk. Weliswaar geen lange bruggen,
maar wel variërende, dat wil zeggen vaste bruggen, hef-
bruggen, draai- en rolbruggen, kraanbruggen, enz. Er
moest bij de bouw rekening worden gehouden met het
voorschrift, dat aan scheepvaart voorrang moest worden
verleend.
IJzeren brug
Voor de overbrugging van de Leidsevaart bij Vogelenzang
werd gekozen voor een vaste houten traliebrug. Evenals de
andere bruggen in deze lijn vond de bouw plaats onder
architectuur van Ir. F.W. Conrad, directeur van de HIJSM.
De brug rustte op gemetselde landhoofden. Ter ondersteu
ning waren op de beide oevers kolommen geplaatst. Op
een hierbij afgedrukte tekening zien we hoe deze eerste
brug er moet hebben uitgezien. Voor het jaagpaard, dat
(op deze tekening) de passagiersschuit trekt, is er de
mogelijkheid om de kolommen aan de waterkant te passe
ren. De vaart van de trekschuit werd zodoende niet gehin
derd.
30
Ons Bloemendaal, 22e jaargang, nummer 1, voorjaar 1998
