Dit artikel geeft mede op basis van genoemde rapportages
een globale indruk van de ontwikkelingen die zich op
deze voormalige buitenplaats hebben voorgedaan om daar
mee de interesse voor dit belangrijke project te stimuleren.
Het PZS-terrein is immers de enige locatie waarop in
Bloemendaal nog een substantieel aantal woningen is te
bouwen. Wat hier verricht wordt dient de toets van de
kritiek te kunnen doorstaan.
Meer en Berg
Tot in het midden van de zeventiende eeuw bevonden
zich in dit noordelijke deel van Bloemendaal's binnen-
duinrand enkele hofsteden met daaraan verbonden bleke-
rijen. Een van de grotere heette Cloeckendael - naar de
eigenaar dr. Nanning Florisz Cloeck, een Amsterdams
koopman. De naam werd in 'Meer en Berg' veranderd
toen mr Willem van Gennep, eveneens een Amsterdams
koopman, deze buitenplaats in 1655 als zomerverblijf ver
wierf. Na verschillende andere bezitters kwam het in 1762
in handen van mr Christoffel Jan van Dam, burgemeester
van Haarlem, gehuwd met Henriëtte Jacoba van Hoorn.
Van Dam breidde het bezit uit door aankoop van de noor
delijk gelegen hofstede 'Valckenburgh' - later Rust en
Onrust genoemd. Dit geheel bleef decennia lang in deze
familie. De laatste bewoner, ook vermeld bij de kaart van
Nautz uit 1836, was Pieter Theodorus van Hoorn (1774-
De voormalige directeurswoning 'Meerzicht', litho 1864. De dunne
bomen zijn nu woudreuzen.
1842) - penningmeester van de thesaurie van Amsterdam.
Na diens overlijden werd de buitenplaats op een veiling
door Jhr. J.P. Teding van Berkhout ten behoeve van het
bestuur van de provincie Noord-Holland aangekocht. De
provincie verwierf hiermee een geschikte locatie voor een
krankzinnigengesticht. Tot de bouw daarvan had men
besloten om te voldoen aan de eisen van de
Krankzinnigenwet van 1841, waarin provincies werden
verplicht te zorgen voor adequate voorzieningen ten
behoeve van psychiatrische patiënten.
De buitenplaats omvatte een herenhuis met koetshuis, stal
len en tuinmanswoning, een zomerhuis, loodsen en schui
tenhuis langs het meer, moes- en broeituinen, wei- en
hooilanden, bos en duin. Ook enkele oostelijk van de
Brederodeweg gelegen percelen wei- en hooiland, een
duinterrein en een stuk bos hoorden hier toe.
Door een grondruil met mr F.A. van Hall, eigenaar van
'Duin en Kruidberg', wordt een paar jaar later het terrein
met nog eens 5 ha uitgebreid.
J.D. Zocher jr
Het ontwerp van het nieuwe gesticht, het omringende
6
Ons Bloemendaal, 22e jaargang, nummer 2, zomer 1998
