Het vernieuwde
Saxenburg
Interview met architect Alphons Trossèl, die zich vanaf begin 1996
bezig heeft gehouden met het restaureren van de buitenplaats
Saxenburg aan de Mollaan 1 te Bloemendaal. Saxenburg omvatte bij
aanvang van de restauratie eigenlijk drie monumenten. Het entreehek
was een Rijksmonument, de villa zelf was Gemeentemonument en de
tuin een Provinciaalmonument. Per 16 juni j.l. is de gehele buiten
plaats, als geheel, één beschermd Rijksmonument geworden bij officieel
besluit van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschappen. De villa Saxenburg werd in 1918 gebouwd naar ont
werp van Architect J.W. Hanrath voor de dames J.M. en M.A.
Bierens de Haan, op de plaats waar vroeger de 17e eeuwse hofstede
Saxenburg stond. In overeenstemming met het thema van deze
Monumentendag, vroeg ik Alphons Trossèl voornamelijk naar de bij
zonderheden omtrent de restauratie van de villa.
"Het hele project is natuurlijk zwaar beladen met bijzon
derheden. Als je bedenkt dat de voormalige hofstede ruim
370 jaar geleden gebouwd werd en dat deze twintig jaar
later in 1638 door de Amsterdamse koopman Christoffel
Thijs werd aangekocht voor 23.500 gulden. Hij was dege
ne die het de naam 'Saxenburg' gaf, dezelfde naam die
zijn huis aan de Keizersgracht 224 droeg, nu onderdeel
van het Pulitzer hotel. Daar is nog steeds de gevelsteen
met de naam Saxenburg aanwezig.
Traditie
Een andere bijzonderheid is het bezoek van Rembrandt
De villa Saxenburg in 1947.
aan Christoffel Thijs op
Saxenburg in 1651. De
reden van dit bezoek was
de afbetalingsregeling die
Rembrandt had met Thijs
inzake het huis aan de van
Breestraat (nu het
Rembrandthuis) dat hij van
Thijs had gekocht. Thijs
was een bewonderaar van
de schilder en waarschijn
lijk is deze hem ter wille
geweest. Zo is er een ets
en een schilderij door
Rembrandt gemaakt waar
Saxenburg op staat afge
beeld, wellicht als
geschenk aan Thijs bedoeld
voor de door hem verleen
de hulp. In deze weten
schap is het ook bijzonder
dat nu bijna 400 honderd jaar later, weer een
Amsterdamse koopman, Eric de Ligt, de buitenplaats
Saxenburg met deze zeer grondige restauratie nieuw leven
in blaast. Zonder zich dit bij de aankoop te realiseren zet
hij een traditie voort en zal wellicht een belangrijke scha
kel blijken te zijn in de bijzondere historie van Saxenburg.
Zelf ben ik erg verbonden met deze omgeving, omdat ik
als klein jongetje vaak met mijn vader, die woninginrich
ter in Bennebroek was, mee mocht naar een van de vele
buitenplaatsen. Dit maakte grote indruk op mij en heeft
zeker invloed gehad op mijn latere beroepskeuze. Als ik
nu dagelijks vanuit Zeist naar mijn huis in Zandvoort rijd
vind ik het altijd weer heerlijk om even een omweggetje
te maken door deze prachtige omgeving.
Overblijfselen
Wat de restauratie zelf betreft is het natuurlijk zeer boei
end om oude fundamenten en onderdelen van de oude
hofstede aan te treffen en opnieuw te gebruiken.
Archeologen van de provincie hebben deze overblijfselen
opgetekend en vastgelegd. Duizenden oude stenen van de
vroegere slotgrachtmuren zijn schoongemaakt en herge
bruikt. Voordat je met zo'n omvangrijke restauratie kunt
aanvangen moet je een zorgvuldige voorbereiding en een
goede planning maken. Bovendien is het samenstellen van
het bouwteam, inclusief het selecteren van de juiste advi
seurs, van doorslaggevend belang voor het welslagen.
Ons Bloemendaal, 22e jaargang, nummer 3, najaar 1998
21
