Door dit gemetselde gaatje zijn de stalen balken naar binnen gewurmd.
De gevel is gaaf gebleven. De kozijnen zijn er niet uitgehaald maar met
de hand uitgefreesd om ze geschikt te maken voor ramen met dubbel glas.
nieuw dak op gezet. Het dak is wel opnieuw met riet
bedekt, van binnen geïsoleerd en brandveilig gemaakt. De
deuren zijn ook allemaal vernieuwd. De voordeur was oud
en op, en tochtte als een gek. In deze tijd accepteer je dat
niet meer. Bij de nieuwe deuren is een dubbele aanslag
gemaakt, dus twee keer een soort kierdichting om de
tocht en kou die binnensluipt te elimineren. In de fabriek
zijn er extra sponningen ingefreesd, daar werden later alu
minium tochtprofielen ingebracht en tot slot, na het schil
deren, werden er rubbers ingetikt die de flexibele dichting
doen. Voordat de ramen en deuren hingen, waren er heel
wat manuren besteed.
In de computer
De binnenkant van het huis is ook nog een heel karwei
geweest. Toen het huis casco leeg was, zijn alle buitenmu
ren helemaal geïsoleerd met een voorzetwand van vijf cen
timeter dik, waarin isolatiemateriaal is opgenomen. In die
binnenwand zijn alle installaties opnieuw gemaakt. Alle
oorspronkelijke detailleringen van de vensterbanken, zoals
de dagstukken en de architraven waarmee de aansluitingen
worden afgedekt, zijn op de millimeter nagemaakt. De
computer is daarbij een onmisbare hulp. Elke millimeter
staat bij ons in de computer. Er zijn zoveel details en als je
dat tijdens de bouw allemaal op de tekentafel moet wijzi
gen, is dat een heidens karwei. Nu zet je het allemaal één
keer in de computer, en als het anders moet, kost het je
een fractie van de tijd die nodig is bij het handmatig wij
zigen. Je werkt altijd één op één en daarna ben je schaal-
loos. Het voordeel is dat je ieder detail op schaal kunt
uitplotten. Ieder onderdeel kan op ware grootte uitgeprint
naar de timmerfabriek en als je het even wilt bekijken,
druk je het af op kleinere schaal.
Samenwerking
Bij een omvangrijke restauratie als van Saxenburg, komt
het vaak voor dat je zelf zeer creatieve oplossingen moet
bedenken om het monument niet te schaden. Bovendien
heb je te maken met de Gemeente, de Provincie en het
Rijk die allemaal hun eigen voorschriften, wensen en eisen
hebben. Aanvankelijk lijkt het vaak alsof er grote contro
versen zijn tussen alle betrokken partijen, maar ik ben
optimistisch ingesteld en ga er vanuit dat alle partijen wil
len dat het eindresultaat representatief is voor de hoge
kwaliteitseisen die aan monumenten worden toegeschre
ven. Na enige strubbelingen met de instanties bij de start
hebben we verder gedurende de restauratie in goed over
leg samengewerkt. Het uiterlijk van het huis is tot op de
centimeter hetzelfde gebleven, maar toch is het helemaal
nieuw. Dat heeft heel veel geld, tijd en inspanning gekost,
maar nu hoef je er geen honderd jaar meer iets aan te
doen. Ik denk dat iedereen die een bijdrage aan dit proces
heeft geleverd trots mag zijn op wat er als monument
voor de toekomst is opgeleverd!"
Alphons Trossel en Florentine van Eeghen-Elias
(Het kantoor van Alphons Trossèl maakt deel uit van de Ontwerpersgroep Bloemenheuvel
in Zeist. Andere compagnons uit deze groep die adviseerden bij Saxenburg waren Jan Bart
Entrop voor de tuin en Jan Ruijs voor de stoffering en meubilering.)
Foto's GAB en Alphons Trossèl
Geraadpleegde literatuur:
De Hofstede Saxenburg in Aelbertsberg of Bloemendaal, A.M.G. Nierhoff,
1971.
Ons Bloemendaal, 22e jaargang, nummer 3, najaar 1998
23
