Koningshof, schets tuingevel A. Salm (Gemeentearchief Amsterdam, Archief Salm).
woonden zij op de Herengracht 460 te Amsterdam. De
jongste zoon Jan Willem Luden woonde tot zijn dood in
1962 op het landgoed.
De locatie is ongetwijfeld door Mathilde van der Vliet geko
zen. Zij stamt af van de familie Borski, eigenaar van het
landgoed Elswout. 'Koningshof maakte deel uit van dit
bezit. Ze groeide in Elswout op, haar ouderlijk huis 'Duin-
lust' lag naast 'Koningshof aan de Duinlustweg.
De architect van Koningshof, Abraham Salm (1857-1915)
studeerde onder meer aan de Ecole des Beaux-Arts te Parijs
en was bekend in het Amsterdamse bankiers- en kooplie
dencircuit. Salm combineerde in zijn gebouwen een prakti
sche, eigentijdse opzet met beheersing van de meest uiteen
lopende stijlen en oog voor het detail, zoals het een
bouwkunstenaar betaamde. 'Koningshof,' gebouwd in Engelse
landelijke stijl met een door L.A. Springer ontworpen land
schapstuin, bestond uit meer door Salm ontworpen bouw
werken: het koetshuis met koetsierswoning, een portiers
woning, een dubbele dienstwoning, een duinwoning en
een dubbele dienstwoning voor de jachtopzieners. Later
werd nog een garage gebouwd bij het koetshuis en in 1902
trokken de aannemers Staal Haalmeyer een verwarmde
fietsenstalling op naast de villa.
Natuurlijk kwam de familie niet alleen naar Overveen.
Volgens de heer Blok, die vanaf 1930 bij de familie Luden
in dienst was als tuinman, bestond het personeel uit: twee
meiden in de keuken, twee binnenmeisjes, één kamenier,
één chauffeur en één koetsier. Vier man zorgden voor de
tuin. De chauffeur, de heer Tesselaar, begon in 1901 bij
Luden als elektricien/machinist, en werd later zijn privé-
chauffeur. De intrigerende
combinatie van elektricien
en machinist bleef fascine
ren... tot het gedeeltelijk
uitpeilen van het huis aan
de orde was. Een enorm
systeem van loodkabeltjes
bleek keurig weggewerkt
boven de plafonds. In elke
kamer zaten twee druk-
knopjes bij de deur. Het ene
knopje was verbonden aan
een 'normale' 220 volts-
installatie, het andere aan
een zwakstroom-installatie.
Er zaten twee installatiesy
stemen links en rechts van
elke kamerdeur! Uit overle
vering kwam een verhaal
over de angst die de heer
Luden had voor de 220 volt elektrische installatie. Nieuw
was natuurlijk eng en onbetrouwbaar. Dus liet hij door zijn
machinist/chauffeur ook een zwakstroom-installatie aanleg
gen om zonder gevaar de verlichting te kunnen bedienen.
Een chaufferende elektricien in huis uit lijfsbehoud.
De voorzieningen voor het personeel op Koningshof kun
nen ronduit luxueus worden genoemd. Het personeel had
op zolder de beschikking over drie slaapvertrekken, een
eigen toilet, een bad en een kleine keuken. Op de ontwerp
tekeningen van Salm voor begane grond en verdieping staan
de andere ruimtes van het personeel aangegeven: slaap
kamer knecht, slaapkamer gouvernante, een gedeelde slaap
kamer met het 'jonge kindje' voor het kindermeisje, een
zitkamer en een eetkamer voor het personeel. Een klein re
kensommetje leert dat zes personeelsleden met de uit zeven
personen bestaande familie in de villa woonden.
Uitpakken van een cadeau
Koningshof is door de jaren heen vrijwel intact gebleven.
Het interieur is echter slecht onderhouden. Merkwaardig
genoeg komt dat slechte onderhoud bij de restauratie goed
van pas. De schilders hebben in het verleden nooit de bran
der op het houtwerk gezet, want dat was veel te duur. Ook
schuurden zij niet 'nat in nat' met puimsteen, met als ge
volg dat de latere lagen ook niet bijzonder sterk gehecht
zijn. Zo is het gehele interieur wit 'gesopt'. In dit geval is
slecht onderhoud een zegen voor het behoud.
Alle ruimten werden globaal op afwerking onderzocht,
kleuren, materialen en textuur werden in de computer vast-
6
Ons Bloemendaal, 25e jaargang, nummer 2, zomer 2001
