de voorzieningen die het
Provinciaal Ziekenhuis op het
eigen terrein trof voor alleen
staande en ongehuwde werk
nemers. Met de groei van het
aantal gehuwde personeelsle
den, groeide ook de behoefte
aan woningen. Om hierin te
kunnen voorzien, ontwierp
landschapsarchitect Leonard
Springer in opdracht van de
directie van het Provinciaal
Ziekenhuis voor het uiterste
noordelijke gedeelte van de
gemeente een stedenbouw
kundige opzet voor het
Duinlustpark. Hier, tegen
over de ingang van het zie
kenhuis, was een prima lo
catie voor het huisvesten van
personeel, zowel het lagere
als het hogere. In de jaren
1911 en 1914 werden in to
taal ruim 60 woningen gebouwd aan de Brederodelaan, de
Schroeder van der Kolkweg, de Van Ewijckweg en de Duin-
lustparkweg. Een deel ervan werd ontworpen door de lan
delijk bekende architect K.P.C. de Bazel.
De gemeente zou op haar beurt in november 1917 voor
haar eigen personeel tien woonhuizen aan de Kinheimweg
aankopen.
Onbewoonbaarverklaringen
Heel wat mensen dreigden in krotten te verkommeren en
het was aan de overheid en de net opgerichte woningbouw
verenigingen om de slachtoffers aan een menswaardige wo
ning te helpen. In eerste instantie richtte de gemeente zich
echter niet zozeer op het bouwen van woningen voor de ar
beidende klasse, maar in bescheiden mate meer op het toe
zicht en verbeteren van hun woningen.
Als uiterste maatregel kon daarbij naar de 'onbewoonbaar
verklaring' worden gegrepen. De raad kon hiertoe beslui
ten, doorgaans op basis van een advies van B&W. Dit ge
schiedde nadat dit college de regionale gezondheidscom
missie had gehoord. Meestal kwam deze commissie pas na
lang aarzelen met een standpunt en pas nadat de eigenaar,
ondanks meerdere aanschrijvingen tot woningverbetering,
in gebreke bleef. Maar ook dan nog werden de huizen vaak
niet ontruimd, meestal omdat geen andere woning beschik
baar was. De bewoners schoten er dus weinig mee op.
"Deze arme menschen hebben er alles voor over, als zij
Door architekt De Bazel in opdracht van de provincie ontworpen twee onder één kap wonigen, gelegen aan de
Brederodelaan, van Evvijkweg en Duinlustparkweg.
maar kunnen blijven wonen, en willen zelfs de dubbele
huur betalen", werd door een betrokkene bij een woning
ontruiming vastgesteld.
Als gevolg van het gebruik van slechte bouwmaterialen
werd in 1912 een heel woningcomplex van zes beneden
en bovenwoningen aan de Achterweg nabij de Bloemen-
daalse Kleverlaan binnen zes jaar na de bouw al onbewoon
baar verklaard.
Toen de eigenaar van twee krotwoningen op Rolland in
Overveen in 1914 weigerde een aanschrijving tot woning
verbetering uit te voeren, leidde dit in de raad tot het voor
stel de woningen maar aan te kopen en zelf op te knappen,
zodat ze tegen dezelfde lage huur weer konden worden
doorverhuurd. Het raadslid J.Th. Bornwater wenste daaren
tegen 'dergelijke krotten' niet meer op orde te brengen:
"Men kan met de handen zoowat de zolder raken, afvoer
van vuil water is er niet, beerputten zijn er niet en de kelder
staat altijd onder water. Bovendien is het er zeer vochtig,
eng, bedompt en niet minder ongezond".
De ingrijpende maatregelen van de gezondheidscommissie
om de meest erbarmelijke woningtoestanden in Bloemen-
daal het hoofd te bieden werden als noodzakelijk ervaren.
"De woningnood voor arbeiderswoningen was hier ook
inderdaad verschrikkelijk en werd hierin in voldoende mate
voorzien, dan kwamen zulke toestanden als deze niet meer
voor", aldus raadslid Bornwater.
Ons Bloemendaal, 25e jaargang, nummer 3, herfst 2001
7
