De adventskerk te
Aerdenhout
Door Karel Loeff
Precies vijftig jaar na het eerste schetsontwerp voor de
Adventskerk in Aerdenhout staat het ontwerp van architect
Karei Sijmons (1907-1989) wederom ter discussie. Hoewel
de kerkenraad het ontwerp destijds omarmde, kwam er
weerstand vanuit de kerkleden. Het 'moderne' karakter
werd door de gemeenteleden niet als 'kerkeigen' gezien en
onacceptabel gevonden. In de wandelgangen heet het, dat
de Aerdenhoutse dames niet graag met hun bontjassen te
gen het kale beton wilden schuren. Anno 2004 is het juist
andersom. De discussie spitst zich met name toe op de vloer
in gewassen grintbeton, die de kerkenraad graag wil vervan
gen door marmer. Een deel van de kerkleden is het hier niet
mee eens.
De vraag is natuurlijk waarom Sijmons de kerk zo heeft ont
worpen en waarom deze zo sober is uitgevoerd. De weduwe
van Karei Sijmons is er in een onlangs gehouden interview
stellig over: om het contrast te laten zien tussen de gezellige,
rijke huizen in Aerdenhout is het juist goed dat de kerk zo
sober is. Als contrast met de betonnen vloer zijn de avond
maalstafel en de doopvont bovendien uitgevoerd in marmer.
Bij een renovatie zou je die dan van beton moeten maken!
Een monumentale kerk. Dat is de mening van de Bloemen-
daalse monumentencommissie, maar ook van bijvoorbeeld
onderzoeker Guido Hoogewoud, werkzaam bij het bureau
Monumenten Archeologie van de gemeente Amsterdam.
Hoogewoud onderzocht de naoorlogse kerken in de ge
meente en plaatste die in een breder kader. Ook de Rijks
dienst voor de Monumentenzorg, die zelf een landelijke
inventarisatie liet uitvoeren in het kader van een onder
zoeksprogramma naar Wederopbouw-architectuur, hecht
waarde aan de kerk. Drs. Anita Blom van de RDMZ wijst
bovendien op de vanwege de bouwtechnische staat dreigen
de sloop van een kerk van Sijmons in Zaandam. De architec
tuur uit de Wederopbouwperiode staat aan alle kanten on
der druk, is haar conclusie. Het Cuypersgenootschap, de
Bond Heemschut en DOCOMOMO, drie organisaties die
ijveren voor behoud van gebouwd cultureel erfgoed uit
(onder meer) deze periode, houden de plannen nauwlet
tend in de gaten. Ds. Smalbrugge, voorganger in de Ad
ventskerk, vindt het geen punt dat de kerk een monument
wordt. Hij wil echter wel een bruikbare kerk, volgens een
citaat in het Haarlems Dagblad. En daar zit volgens de ken
ners de kneep. Want Sijmons ontwierp destijds bruikbare
kerken, alleen is de architectuur niet 'gezellig', en zeker ook
niet 'luxe'. Dat er aan de ontmoetingsruimte, die aan de
kerk verbonden is, het een en ander aangepast moet worden
valt zeer te begrijpen. De integriteit van het concept mag
daarbij echter niet verloren gaan. De soberheid van de ont-
Ons Bloemendaal, 28e jaargang, nummer 2, zomer 2004
25
